«کازبیک بیسیبایف» دیپلمات پیشین قزاقستان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، اقدامات «آستانه» برای انجام تغییر و تحول در نظام سیاسی این کشور در پی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 26 آوریل 2015 (6 اردیبهشت) را بعید نداست.
وی با مهم خواندن نقش «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهور قزاقستان در توسعه کشورش، گفت: معلوم است که «نظربایف دوم» نخواهیم داشت و به این دلیل باید در دوره جدید برخی از تغییرات در نظام سیاسی انجام و بخشی از اختیارات ریاست جمهوری به پارلمان و سایر قوا واگذار شود.
بیسیبایف پرهیز از برگزاری انتخابات در شرایط بحران اقتصادی و مالی را یکی از دلایل عمده انتخابات زود هنگام ریاست جمهوری قزاقستان دانست.
کارمند سابق وزارت امور خارجه قزاقستان، با بیان اینکه در سیاست خارجی چندبعدی آستانه در پی انتخابات 6 اردیبهشت تغییر و تحول خاصی به بار نخواهد آمد، تصریح کرد: البته موضع اصولی آستانه برای همگرایی در چارچوب اتحاد اقتصادی اوراسیا نیز از اهمیت بالای برخوردار خواهد بود.
وی پشتیبانی طبقه متوسط، قشر تاجر، بازرگان و جمعیت غیر قزاقی کشور از نظربایف را به عنوان «ضامن واقعی رعایت قانون اساسی»، از وجه ممیزه رئیس جمهور فعلی این کشور عنوان کرد.
بیسیبایف معتقد است که نتایج این انتخابات مورد حمایت طرف‌های خارجی و از جمله کشورهای غربی قرار خواهد گرفت.
با متن کامل مصاحبه خبرگزاری فارس با این دیپلمات سابق قزاقی در زیر آشنا می‌شوید.
* * *
فارس: به باور برخی از سیاستمداران و تحلیلگران، در قزاقستان همانند سایر کشورهای آسیای مرکزی (به استثنای قرقیزستان) انتخابات ریاست جمهوری بدون رقابت سیاسی واقعی صورت گرفته و عملا به یک همه‌پرسی می‌ماند که نتایج آن را می‌توان تائید مهلت جدید ریاست جمهوری دانست. در این راستا چه عواملی را می‌توان تعیین‌کننده دانست؟
بیسیبایف: در حقیقت از زمان کسب استقلال به این طرف در قزاقستان انتخابات ریاست جمهوری همواره بدون رقابت واقعی صورت گرفته است. ولی باز هم به این معنی نیست که قدرت موجود انتخابات را به این شکل برگزار کرده و اجازه ورود رقبای واقعی به صحنه رقابت‌های انتخاباتی را نمی‌دهد (هرچند این اتفاق گهگاهی هم پیش آمده است). در میان مردم کشور به نوعی نگاه پدرسالاری ریشه‌دار شده و اگر بخواهیم این وضعیت را به اصطلاح با یک کلام بیان کنیم، این خواهد بود: خود مدیریت کشور می‌داند که چه باید کرد.
چنین ذهنیتی از زمان شوروی وجود داشته و تا به امروز باقی مانده است. ماهیت مسئله آن است که مردم به طور مداوم انتخابی را تائید می‌کنند که هنوز در سال 1989 توسط مسکو (از طریق تعیین نورسلطان نظربایف به عنوان دبیر اول کمیته مرکزی حزب کمونیست قزاقستان) صورت گرفته بود. حتی اگر امروز نیز انتخابات واقعی برگزار شود باز هم انتخاب‌کنندگان از نظربایف حمایت به عمل خواهند آورد. البته نه بالای 90 درصد، ولی قطعا بیش از نصف آرا را به خود اختصاص خواهد داد. این به آن معناست که رقبای سیاسی نظربایف چه به صورت تکی و چه به صورت جمعی در برابر وی کم خواهند آورد.
فارس: چرا در قزاقستان تقریبا همیشه انتخابات ریاست جمهوری قبل از موعد برگزار می‌شود؟ البته کارشناسان در رابطه به این موضوع بر نامطلوب بودن برگزاری انتخابات در شرایط بحران اشاره می‌کنند که از نظر جلب آرای اکثریت تام مردم می‌تواند برخی از ریسک‌های سیاسی و اجتماعی را به‌همراه داشته باشد. اما با این حال طی بیش از 20 سال گذشته حتی یک مرتبه مورد افت جدی وجهه سیاسی نظربایف اتفاق نیفتاده است. پس این «نگرانی‌ها» چه اساس و ماهیتی خواهند داشت؟
بیسیبایف: در قزاقستان انتخابات ریاست جمهوری صرفا به دلایل تاکتیکی قبل از موعد برگزار می‌شود. منظور صورت دادن این برنامه مهم سیاسی قبل از فرا رسیدن برخی از مشکلات و چالش‌های اقتصادی و اجتماعی می‌باشد که بهره‌برداری «عامل خارجی» از وجود آن نیز بعید دانسته نمی‌شود.
ویژگی نظربایف در آن است که از پشتیبانی طبقه متوسط، قشر تاجر و بازرگان برخوردار بوده و جمعیت غیر قزاقی کشور در سیمای وی ضامن واقعی رعایت قانون اساسی را سراغ دارد.
فارس: برخی از کارشناسان بر آنند که در انتخابات پیش روی ریاست جمهوری کشور شما فقط نمایندگان ایدئولوژیک لیبرال و چپ‌گرای افراطی حضور داشته و نمایندگان ایدئولوژیک‌های مرکزگرا، سوسیال دموکرات محافظه‌کاران راست‌گرا از شانس ورود به صحنه رقابت‌های سیاسی محروم شده‌اند. آیا در حقیقت همین‌طور است؟ آیا این عامل می‌تواند دلیلی برای تجدید نظر در برخی از زمینه‌های سیاست خارجی چندبعدی و چندسویه آستانه شود؟
بیسیبایف: نکات مطرح‌شده شما تا حدودی واقعیت دارد ولی با وجود آن نباید انتظار تجدید نظر در مورد سیاست چندبعدی خارجی آستانه را داشت. البته موضع اصولی قزاقستان برای همگرایی در چارچوب اتحاد اقتصادی اوراسیا نیز از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.
فارس: شما در رابطه با مواضع کشورها و سازمان‌های غربی نسبت به نتایج احتمالی انتخابات قریب‌الوقوع ریاست جمهوری قزاقستان چه پیش‌بینی دارید؟
بیسیبایف: همان‌گونه که اشاره کردم نتایج این انتخابات از قبل معلوم است و 2 رقیب نظربایف نقشی را بازی خواهند کرد که به دوش آن‌ها گذاشته شده است. این واقعیت را همه درک می‌کنند، حتی غربی‌ها. برای غربی‌ها مهم این است که ظاهر انتخابات رقابتی رعایت شود.
فارس: به اعتقاد شما پس از برگزاری این انتخابات در نظام سیاسی قزاقستان تغییر و تحولی به بار خواهد آمد؟ به طور معلوم مرحله جدید ریاست جمهوری نظربایف از سوی کارشناسان «نهایی» و «انتقالی» عنوان می‌شود. پرسش این است که مرحله انتقالی از طریق آماده‌سازی جانشین صورت خواهد گرفت و یا اختیارات سایر قوا (از راه کاهش اختیارات ریاست جمهوری) افزایش داده خواهد شد؟
بیسیبایف: از نگاه بنده برخلاف قابل پیش‌بینی بودن نتایج انتخابات، باز هم این دوره با چند دور انتخابات قبلی فرق خواهد کرد. زیرا قزاقستان به مرحله خاصی از توسعه دست پیدا کرده و نیازمند انجام تغییر و تحول در برخی از زمینه‌هاست.
مشکل قزاقستان در آن است که قانون اساسی کشور با در نظر گرفتن فرد خاصی تهیه و تدوین شده است. واقعیت امر این است که ما دارای نظام مدیریتی «سوپر پرزیدنت» می‌باشیم. به عبارت ساده، از مسائل سیاسی گرفته تا اقتصادی و انتصابات مربوط به موقعیت‌های کلیدی، همگی توسط نظربایف(رئیس جمهور) انجام می‌شود. این همه اختیارات واقعا گسترده امروز ریسک خاصی به همراه ندارد ولی فردا می‌تواند نقش بمبی را بازی کند که انفجار تدریجی را در پی خواهد داشت.
یعنی به اصطلاح قیمت کرسی ریاست جمهوری بسیار گران می‌باشد و این پرسش موجب نگرانی مردم شده که فردا چه پیش خواهد آمد؟ زیرا «نظربایف دوم» نخواهیم داشت و به این دلیل باید برخی از تغییرات در نظام سیاسی انجام و بخشی از اختیارات ریاست جمهوری به پارلمان و سایر قوا واگذار شود.
انتهای پیام/
