به گزارش خبرنگار بین‌الملل و سیاست خارجی خبرگزاری فارس میزگرد «بررسی حقوقی جنگ اخیر غزه و راهکارهای محاکمه جنایتکاران صهیونیستی و مبانی حقوقی تسلیح کرانه باختری» با حضور دکتر سیدفضل‌الله موسوی رئیس دانشکده حقوق دانشگاه تهران، دکتر مسعود اخوان‌فرد استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه‌های ایران، دکتر توکل حبیب‌زاده استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه امام صادق (ع) و هادی محمدی کارشناس ارشد مسائل امنیتی و دفاعی در خبرگزاری فارس برگزار شد.
در این میزگرد محورهای ذیل مورد بحث و بررسی قرار گرفت:
* توصیف حقوقی حکومت اشغالگر در فلسطین و سرزمین های اشغالی
* وظایف قانونی حکومت اشغالگر در قبال مردم و سرزمین اشغال‌شده
* قوانین مترتب بر وضعیت دو طرف جنگ
* جنگ غزه و حقوق بین الملل در محک آزمایش
* قوانینی که مجوز دفاع از خود را به فلسطینی ها میدهد
* عدم رعایت اصل تناسب در جنگ اخیر غزه
* حقوق بین الملل و اعطای حق مبارزه با اشغالگر به مردمان تحت اشغال
* مبارزه مسلحانه با حکومت اشغالگر از نگاه حقوق بین الملل و قوانین بین المللی
* آیا در صورت عدم توانایی مردمان تحت اشغال برای مبارزه با حکومت اشغالگر، دولت های دیگر مجاز به یاری رسانی تسلیحاتی به مردمان تحت اشغال هستند؟
* مصادیق عینی که به سایر کشورها اجازه می دهد به مردم تحت اشغال کمک تسلیحاتی شود
* مبنای حقوقی درخواست مقام معظم رهبری برای تسلیح مردمان کرانه باختری؟
* مردم فلسطین حق مسلح شدن دارند چون طبق حقوق بین الملل حق مبارزه دارند
* اصل «حق مسئولیت به حمایت» در قوانین بین المللی چیست؟ کمک تسلیحاتی آمریکا به مردم کویت علیه صدام معدوم طبق چه اصلی صورت گرفت؟
* آیا قوانین بین المللی حقی را تحت نام «دفاع مشروع از خود» برای حکومت اشغالگر در برابر مردمان تحت اشغال قائل شده است؟
* مصادیق مربوط به نقض قوانین بین الملل توسط رژیم صهیونیستی در غزه
* در چه مواردی میتوان به اسناد گزارش گلدستون (گزارش کمیته حقیقت یاب جنگ 22 روزه غزه) برای جنگ اخیر استفاده کرد
* مطابقت رفتارهای رژیم اشغالگر قدس در جنگ اخیر غزه با قوانین بینالمللی
* براساس قوانین بین المللی رژیم صهیونیستی مرتکب جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل کشی شده است
* راههای پیگرد دولت هایی که در نقض قوانین حقوق بین الملل حکومت های اشغالگر را یاری می کنند
* راهکارهای محاکمه جنایتکاران جنگی صهیونیستی در دادگاههای صالحه
* آیا ان جی او ها (سازمانهای مردم نهاد) می‌توانند در تعقیب قضایی جنایتکاران جنگی راسا از دادستان دادگاه بین المللی کیفری مطالبه پیگرد کنند؟
* در چه کشورهایی می توان جنایتکاران اسرائیلی را تحت تعقیب قضایی قرار داد؟نمونه بلژیک
* آیا ایران می تواند جنایتکاران صهیونیستی را تحت تعقیب قضایی قرار دهد؟در چه صورتی ؟
* نقشی که سازمان ملل و شورای امنیت در محاکمه جنایتکاران جنگی دارند اما حرکتی صورت نداده اند؟
* بررسی حقوقی مواضع بان کی‌مون دبیرکل سازمان ملل در خصوص غزه
* آیا تاکنون سازمانی بخاطر جنایات اخیر صهیونیست‌ها در غزه به این رژیم در دادگاه لاهه شکایت کرده است؟
به گزارش اداره کل بین الملل و سیاست خارجی فارس مشروح بحث های حقوقی این میزگرد جهت اطلاع مخاطبان گرامی در پی می‌آید:
* پیشینه اشغالگری در فلسطین و نقش سازمان ملل و انگلیس در تسهیل آن
«سیدفضل‌الله موسوی» رئیس دانشکده حقوق دانشگاه تهران، در ابتدای این نشست پیرامون سوابق تحولات سرزمین اشغال فلسطین و مبارزات مردم این کشور اظهار داشت: من فکر می‌کنم شما که نماینده افکار عمومی هستید ممکن است وقتی وارد بحث می شوید و برخی از مخاطبان ممکن است این موضوع برایشان خیلی گنگ باشد و با خود فکر می‌کنند که این موضوع چیست.
در ابتدا باید اشاره‌ای به سابقه تحولات در فلسطین داشته باشم، از زمانی که اعلامیه بالفور(اعلامیه ای که توسط وزیر خارجه وقت انگلیس مبنی بر لزوم ایجاد وطن ملی برای یهودیان) مطرح شد و صهیونیست‌ها تصمیم گرفتند در منطقه خاورمیانه جایی را برای حضورشان به عنوان مالکیت یهود تشکیل دهند از آن وقت بود که این قضایا شروع شد که تاریخ زیادی هم از آن نمی‌گذرد، پس از آن شاهد تشکیل گروه‌‌های تروریستی در این فضای اشغال شده هستیم که آنها کم‌کم وارد مناطق فلسطین می‌شوند و کشتارهای دسته‌جمعی انجام می‌دهند و بمب‌هایی را منفجر می‌کنند تا فلسطینی‌ها آواره شوند، شاید بر خلاف این امر صحبت‌‌هایی صورت گیرد که گفته می‌شود صهیونیست‌ها زمین‌هایی را خریداری کردند، باید گفت اولا که درصد بسیار محدود و کمی در این باره خریداری شده بود و شاید این درصد کم با زمین‌های اشغال شده قابل مقایسه نباشد، صهیونیست‌ها با حملاتی که به مردم فلسطین داشتند سعی می‌کردند زمین‌های بیشتری را اشغال کنند و متأسفانه سال 1948 با حمایت انگلستان و سازمان ملل این تروریست‌های صهیونیستی آمدند و دولت جعلی به نام اسرائیل را شکل دادند که این موضوع هم در سازمان ملل بی‌سابقه است که سازمان ملل کشوری را تشکیل دهد و آن چیزی را که در ذهن داشتند (از نیل تا فرات) یعنی تسلط بر خاورمیانه بود و در سال 1967 اشغالگری‌های توسط صهیونیست‌ها ادامه پیدا کرد (جنوب لبنان، کرانه باختری به نوار غزه، صحرای سینا).
آنچه که از این مقدمه می‌خواهم عنوان کنم این است که یک عده غاصب آمده‌اند و سرزمینی را اشغال کردند و هنوز هم می‌خواهند به اشغالگری خود ادامه دهند و نسل‌کشی‌هایی که صورت گرفته را نادیده بگیرند و اگر بخواهم این موضوع را برای افکار عمومی مقایسه کنیم میتوان با این مثال بیشتر توضیح داد: مثلا یک نفر به خانه شما حمله کرده و آنجا را اشغال می‌کند و یک اتاق هم به شما بدهد و با شرایطی که تعیین می‌کند یک زندگی خفت‌باری داشته باشید اکنون وضعیتی که در فلسطین شاهدیم این چنین وضعیتی است. از لحاظ سازمان ملل این سرزمین اشغالی است و رژیم صهیونیستی موظف است که آنجا را تخلیه کند ولی متأسفانه می‌بینیم از زمانی که این رژیم جعلی تشکیل شده قطعنامه‌های زیادی صادر شده که این رژیم تجاوزگر به حساب نمی‌آید و هر کاری که می‌خواهد انجام میدهد و متأسفانه دولت‌های غربی که در شورای امنیت هم حضور دارند از این رژیم جعلی حمایت می‌کنند و شورای امنیت متأسفانه اقدامی انجام نمی‌دهد و برای افکار عمومی جامعه این را مطرح کنم که فلسطینی‌ها در یک جای محدودی از دریا، خشکی و... محاصره شدند این مردم نیاز به غذا، دارو، آب، برق و ... دارند و اخباری که اکنون می‌شنویم نمی‌توان تصور کرد که در ماه رمضان و در فصل گرم تابستان شاهد قطع برق و آب باشیم و افراد زیاد غیر نظامی در بیمارستان‌ها و مساجد به شهادت می‌رسند و متأسفانه شاهد این هستیم که سیاست و حقوق ملل مخلوط شده و قدرت‌های بزرگ این وسیله را برای اعمال خود استفاده می‌کنند.
*«غزه» محک کارآمدی حقوق بین‌الملل است و جانیان زمین دزدها راباید محاکمه کرد
«مسعود اخوان‌فرد» در ادامه این نشست، گفت: ابتدا بر همه مظلومان عالم به ویژه مظلومانی که کار در خور شان برای آنها صورت نگرفته سلام عرض می‌کنم این مطلبی که دکتر موسوی به آن اشاره داشتند را میتوان با این تمثیل عنوان کرد؛ که دزدی به قصد دزدی وارد منزلی شد و به یک پله ناقصی برخورد کرد اینجا پای دزد معیوب و یا دچار درد می‌شود، در این صورت اگر دزد بخواهد درخواست غرامت و خسارت کند دقیقا شبیه همین قصه رژیم صهیونیستی می‌شود. کسی صهیونیست‌ها را دعوت نکرده که به فلسطین بیایند و این سرزمین را اشغال کنند به زور و با روش‌های عجیب و غریب که در طول تاریخ کم‌سابقه و یا بی‌سابقه است فلسطین را اشغال کردند همانطور که اشاره شد ما باید قطعنامه‌های شورای امنیت را مرور کنیم قطعنامه معروف 242 که در سال 1967 صادر شده، قطعنامه 338 که سال 1973 صادر شده، قطعنامه 1397 در سال 2002 صادر شده، قطعنامه 1515 که در سال 2003 صادر شده ، قطعنامه 1860 در سال 2009 صادر شده که آتش‌بس فوری در غزه را خواستار شده که با 14 رأی مثبت و یک رأی ممتنع که آن هم آمریکا داده، صادر شده است، همه این مواردبه لحاظ حقوقی یک مطلب را عنوان می‌کند که یک حقی ضایع شده که نیاز به یک اقدام دارد.
در اینجا لازم است این موضوع را به «حقوق بین‌الملل» ربط بدهم و سوالم این است که حقوق بین‌الملل اکنون در مقابل محک قرار گرفته «غزه» است. غزه محک کارآمدی حقوق بین‌الملل شده و باید خودش را به اثبات برساند که در این نگاه و در این عرصه چنانچه با یأس و ناامیدی مواجه شود حقوق بین‌الملل هم لطمه خواهد خورد اینگونه نیست که ما اجازه داشته باشیم و نگاه کنیم.نکته دیگر اینکه رژیم صهیونیستی قطعا هیچ گونه حقی نداشته در بیانیه‌هایی که از سوی کشورهای عدم تعهد صادر شده به این موضوع اشاره شده است در موضع برخی از مسئولین غربی هم به این موضوع اشاره شده و اخیرا معاون وزیر خارجه انگلیس هم به این خاطر استعفا داد و این نشان میدهد که حرکت رژیم صهیونیستی برای مدافعین آنها (کشورهای غربی) قابل توجیه نیست.
*«حد تناسب نظامی» در غزه انجام نگرفته و دفاع مشروع حق فلسطینی ها است
به گفته دکتر اخوان فرد نکته دیگر که باید اشاره کرد این است که مقوله دفاع مشروع دست‌آویزی برای رژیم صهیونیستی قرار گرفته که برای حمایت از فلان سرباز که اسیر شده این کار انجام می‌هد، دفاع مشروع حق ملتی است که مورد تهاجم قرار گرفته (ماده 51 منشور ملل متحد) سریعا اشاره می‌کند و دو شرط دارد دفاع مشروط و متناسب بودن اقدام، هنوز مردم غزه در «حد تناسب» اقدام نکردند و در موضع مظلومیت هستند و دفاع آنها در حدی که سازمانهای بینالمللی اجازه میدهد انجام نشده این مقوله باید مورد توجه قرار گیرد و باید ما توجه داشته باشیم اگر بنا باشد هر کشوری (دولت جعلی اسرائیل) با استفاده ابزاری از قوانین بینالمللی برای هر قصد و هدفی بر ضد بشری اینگونه اقدامات را انجام دهد آن وقت به جایی می‌رسیم که بگوییم اگر این حرکت درست است آن وقت «برهان خُلف» این را بگوید که در مقابلش بهای آن را بپردازند، همیشه در روی یک پاشنه نخواهد چرخید.خوشبختانه ما در فضای اخیر، دستاوردهایی داشتیم. برخی افراد با ایجاد یأس و ناامیدی القاء می‌کنند که کاری انجام نشده چیزی نیست و تعدادی کشته شدند.
اولا بگویم ما در این مقطع وارد یک فضای بسیار جدید شدیم که رژیم صهیونیستی در مقابل تسلیحات و اقدام‌های غافلگیری مقاومت در غزه کاملا متعجب و مبهوت شده و این نشان دهنده این است که مقاومت به یک ورزیدگی رسیده است و به کلید واژه همیشگی تبدیل شده است و در اینجا از فرمایشات امام خمینی (ره) بهره بگیریم که می‌فرمودند: ما با الله‌اکبر شاه را بیرون کردیم، برخی فکر کردند که این حرف شاید شعار باشد بلکه واقعیت است وقتی دین توحیدی به دین اسلام منطبق می‌کنید قابلیت استمرار را دارد و شاهد حرکت‌هایی بودیم که قبل از این شعارهای ملی‌گرایی انجام شد ولی پابرجا نبود ولی انقلاب اسلامی استمرار یافت. حرکت مقاومت چون متکی به مردم مسلمان است یک حرکت پابرجا و قوی است.نکته دیگر استفاده از پهپادهایی بود که در این عرصه به طور وسیع استفاده شد و تصویر برداری و فیلم‌برداری شد و آنها می‌خواستند این تکنیک را به دیگران مربوط سازند اما دیدند خود این مردم این توانایی را دارند و به بلوغ ویژه‌ای رسیده‌اند.این حرکات مقاومت دفاع مشروع است چرا که نزدیک به دو هزار شهید تقدیم کرده است و تجاوزگر و ظالم مشخص است و در ادامه صحبت‌هایم به گزارش گلدستون می‌پردازم.
دکتر سید فضل الله موسوی در ادامه این مبحث افزود: در مسئله دفاع «اصل تناسب» را داریم جنگ باید متناسب باشد. اگر این جنگ را با هم مقایسه کنیم. می‌بینیم موشکی که مقاومت پرتاب می‌کند دارای آسیب کمی است ولی توپخانه رژیم صهیونیستی آسیب بیشتری از خود بر جای می‌گذارد و یک ساختمان محکم را نابود می‌کند این تفاوت در تناسب جنگ غزه را مشاهده می‌کنیم رژیم صهیونیستی از هواپیما و توپخانه استفاده می‌کند و کشتار زیادی را منجر می‌شود و این عدم تناسب در جنگ را نشان میدهد که قابل بررسی است.
دکتر مسعود اخوان‌فرد در این باره افزود: در لفظ استفاده از موشک باید اشاره کنم که در لفظ انگلیسی به معنای دو کلمه است (راکت و میسیل) راکت سلاحی است که مقاومت استفاده می‌کند و میسیل (زمین به زمین) سلاحی قوی‌تر است که رژیم صهیونیستی استفاده می‌کند.رژیم صهیونیستی استفاده نیروهای مقاومت از راکت را که نوعی ترقه‌بازی در جنگ به حساب می‌آید را خشنونت تلقی کردند در حالی که صهیونیست‌ها از موشک‌های با قدرت تخریبی وحشتناک استفاده می‌کنند که با راکت قابل مقایسه نیست و اگر با یک فرد متخصص و کارشناس نظامی این موضوع را بررسی کنیم بهتر می‌تواند به تفاوت این دو بپردازد و بحث اساسنامه دیوان کیفری مواد 1 تا 7 به موارد مشخص اشاره دارد که میتوان به آن پرداخت با تشکیل یک کمیته حقیقت یاب میتوان به این موارد پرداخت که «تناسب نظامی» طرفین چه قدر است.«جنایات علیه بشریت» بر اساس اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی یک بحث «قتل» است که تا کنون آمار 2 هزار شهید در غزه گزارش شده است این عملیات‌‌ها بارها بر مردم فلسیطن صورت گرفته، «کوچ اجباری» این امر دائماً توسط صهیونیست‌ها بر علیه مردم فلسطین صورت گرفته رژیم صهیونیستی با ایجاد شهرک‌های جدید و فشارهای مختلف آواره شدن مردم فلسطین را منجر شده است. «سلب هر نوع آزادی» چه کسی نمیداند چه تعداد مردم مظلوم غزه در این تحرکات جدید اسیر نشدند و به زندان گرفتار نشدند.«شکنجه» را باید بیشتر مطرح کرد صهیونیست‌ها چه نوع شکنجه‌ای به فلسطینی‌ها وارد می‌کنند یک روزنامه سوئدی چند سال قبل فروش اعضای بدن مردم فلسطین را توسط صهیونیست‌ها فاش کرد.«آزار و اذیت و ناپدید شدن اشخاص»، «تجاوز جنسی»، «تبعیض نژادی» مواردی است که میتوان در عرصه حقوق بین‌الملل آن را پیگیری کرد و باید این را وظیفه دانست.
وضعیت سرزمین فلسطین از منظر حقوق بین الملل و وظایف حکومت اشغالگر
دکتر «توکل حبیب‌زاده» استاد دانشگاه امام صادق (ع)در ادامه این میزگرد با تشریح ابعاد حقوقی جنگ اخیر غزه و راهکارهای محاکمه جنایتکاران صهیونیستی و مبانی حقوقی تسلیح کرانه باختری، گفت: در خصوص توصیف حقوق غزه میتوان اشاره کرد سرزمین فلسطین تحت اشغال نظامی است. اگر به تاریخ فلسطین به صورت گذرا اشاره داشته باشیم میتوان کل سرزمین فلسطین را اشغالی محسوب کرد و اگر از سال 1967 به بعد فلسطین را بررسی کنیم که در ادبیات سازمان ملل هم از زمان جنگ 6 روزه سرزمین فلسطین، اشغالی محسوب می‌شود بنابراین کرانه باختری و نوار غزه سرزمین تحت اشغال است.
*تأمین کردن سلامت مردم تحت اشغال بر عهده حکومت اشغالگر است
درباره غزه تأکید کنم علی‌رغم اینکه اسرائیلی‌‌ها چند سال (17 اگوست 2005 م) پیش به دلیل اجباری که احساس کردند در غزه نمی‌توانند حضور فیزیکی داشته باشند و جایی برای حضور نظامی آنها وجود نداشت، این امر به دلیل تراکم جمعیتی در غزه بود، صهیونیست‌ها احساس کردند آسیب‌هایی به آنها وارد می‌شود و مجبور شدند از نوار غزه بیرون آیند این امر به معنای این نیست که از نظر حقوقی غزه تحت اشغال نیست، بلکه غزه همچون کرانه باختری تحت اشغال است و از دریا و زمین و هوا تحت کنترل صهیونیست‌ها است و این اعمالی که از سوی رژیم جعلی صهیونیستی صورت می‌گیرد بدتر از کرانه باختری است. بنابراین از نظر حقوقی هیچ تردیدی وجود ندارد که غزه همچون کرانه باختری تحت اشغال است. از نظر حقوقی در دوره اشغال، قدرت اشغالگر می‌تواند برای نیروهای امنیتی خود اقداماتی در پیش گیرد و از حملات مردم ایمن کند اما در مقابل وظایفی بر عهده رژیم اشغالگر هست، تأمین کردن سلامت مردم، مدیریت منابع طبیعی و... برعهده دولت اشغالگر است و باید این موارد را تأمین کنند.
اولاً آنچه در حقوق بین‌الملل برای قدرت اشغالگر طراحی و پیش‌بینی شده فرض بر این بود که رژیم اشغالگر عمری یک یا دو ساله دارد و یا اینکه موقتی است لذا چنین تدابیری برای دولت اشغالگر دیده شده است اما اکنون 65 سال است این سرزمین تحت اشغال صهیونیست‌ها است و این رژیم اشغالگر خود را حاکم می‌داند. طبق حقوق بینالمللی اشغالگر حق ندارد در سرزمین اشغالی تغییرات جمعیتی و یا مسکونی و سرزمینی انجام دهد.این در حالی است که شهرک‌های صهیونیستی اغلب در کرانه باختری ساخته شده است. به لحاظ حقوقی اشغالی بودن سرزمین فلسطین قدرتی فراتر از قواعد ناظر بر دوره اشغال است که مورد بررسی است چرا که دولت اشغالگر خود را به تعهدات اشغالگر متعهد نمیداند بلکه سعی در ضمیمه کردن همین بخش‌های مختصر هم دارد و حق مالکیت برای فلسطینی‌ها قائل نیست، صلحی که برگزار شد نشان داد که اسرائیل نمی‌خواهد از سرزمین‌های اشغالی عقب بکشد پس بنابراین نمی‌توان سرزمین‌های اشغالی را خیلی ناظر بر اشغال تطبیق داد ولی بخشی از آن را میتوان تطبیق دداد.
*در دوره اشغال مردمان تحت اشغال از حق مبارزه برخوردار هستند
ولی بحث دیگر آن فراتر از این است در دوره اشغال مردمان تحت اشغال از حق مبارزه برخوردار هستند. در سه وضعیت مردمان یک سرزمین از حق مبارزه برخوردارند:
1- مبارزه علیه اشغالگران
2- مبارزه علیه استعمارگر
3- مبارزه علیه رژیم آپارتاید
پس مردم فلسطین که تحت اشغال زندگی می‌کنند از حق مبارزه برخوردارند، نوع مبارزه اشاره نشده و می‌تواند مسلحانه باشد و ملت مجاب هستند که مبارزه کنند.
* از نگاه حقوق بین الملل سایر کشورها مجاز هستند به ملتی که توان مبارزه ندارد کمک کنند
اگر ملت تحت اشغالی توان مبارزه نداشتند همچون فلسطین که تحت اشغال یک رژیم تا بن دندان مسلح قرار دارد که توان مبارزه ندارد چه باید کرد؟ من اشاره کنم به مجاز بودن کمک و مساعدت به این وضعیت و قربانیان این اشغال نظامی. در طرح سال 2001 مسئولیت بینالمللی دولت‌ها صحبت از آثار مترتب بر نقض قواعد آمرانه رفته است. حق تعیین سرنوشت قاعده آمره است اگر این قاعده نقض شود طبعاً یک قربانی مستقیم دارد که مردم فلسطین هستند. طبق این قانون دولت‌های دیگر هم یک سری وظایف و حقوقی دارند از جمله: اول اینکه وضعیت موجود اشغالگری را به رسمیت نشناسند، دوم اینکه به این ملت نقض آمره کمک کنند. سوم حتی به نفع آن ملت میتوان مسئولیت دولت اشغالگر را در عرصه بینالمللی مطرح کنند.
در قطعنامه‌های سازمان ملل هم مساعدت به ملت‌های تحت اشغال که حق مبارزه دارند اشاره شده است. از این رو مردم فلسطین حق دریافت هرنوع کمکی دارند چون طبق حقوق بین الملل حق مبارزه دارند. مقام معظم رهبری چندی پیش صحبتی فرمودند که کرانه باختری باید تجهیز و تسلیح شود کاملاً فرمایش دقیق و مبتنی بر همین مبانی حقوقی بود و بر اساس موازین و قوانین بینالمللی کاملاً هم توجیه می‌پذیرد. و این نظر را دارد که مردم کرانه باختری حق بر تجهیز و تسلیح دارند چرا که آنها حق مبارزه دارند و زمانی که حق داشته باشند در مقابل قدرت اشغالگر مبارزه کنند طبعاً دولت‌های دیگر که با مظلومیت آنها مواجه می‌شوند باید کمک کنند.این مطلب به معنی حق تعیین سرنوشت است و یک قاعده بینالمللی است که به هیچ دلیلی قابل تخلف نیست و اگر این قاعده آمره نقض شود جامعه بینالمللی باید این نقض را به رسمیت بشناسند و به زیردستان( فلسطینی‌ها) کمک کنند. اگر به فرمایشات مقام معظم رهبری هم بخواهیم اشاره‌ای داشته باشیم می‌بینیم که سخنان ایشان هم در این راستا است و این موضوع را روشن می کند که کشورهای دیگر مجاز هستند تا در مبارزات مسلحانه فلسطینیان را یاری دهند.
* دو مبنای حقوقی تسلیح مردم فلسطین توسط سایر کشورها+ نمونه عینی
دو دلیل بر کمک و تجهیز و تسلیح مردم فلسطین از لحاظ حقوقی میتوان برشمرد:
1- قطعنامه‌های سازمان ملل و طرح مسئولیت بینالمللی است که قاعده عرفش است
2- نظریه مسئولیت به حمایت است
نظر به نظریه مسئولیت به حمایت؛ باید گفت وقتی بر ملتی ستم واقع شود حتی از سوی دولت‌های ملی خودشان که بر آنها حکومت می کنند جامعه بین‌الملل به هیچ وجه آرام نمی‌نشیند اعمال مسئولیت به حمایت را بعد از جنگ عراق علیه کویت سال 1991 دیدیم که ابتدا دولت آمریکا منطقه پرواز ممنوع در عراق اعلام کرد یعنی در حمایت از ملت تحت اشغال رژیم بعث صدام اقدامی انجام داد و سپس کمک کرد که اشغالگر از کویت خارج شود. این کمک در همه سطوح اتفاق افتاد سیاسی و نظامی و اقتصادی. سپس در لیبی اخیرا و کوزوو قبلا نیز این موارد تکرار شد. نظریه «مسئولیت به حمایت» ایجاب می‌کند تا از رخ دادن چنین حوادثی که در غزه روی داده است جلوگیری شود و شورای امنیت سازمان ملل متحد این را باید انجام دهد اما زمانی که سازمان ملل ورود نمی‌کند و به وظیفه خود درباره غزه عمل نمی‌کند تردیدی برای هیچ‌کسی نیست که این جنگ تهدیدی برای صلح منطقه است و کشورهای اسلامی و عربی منطقه می‌توانند از نظر حقوقی به مردم غزه کمک کنند هرچند برخی از آنها سکوت اختیار کرده‌اند.
* براساس حقوق بین الملل دولت اشغالگر حقی به نام دفاع مشروع ندارد
دولت اشغالگر حق دفاع مشروع ندارد، دفاع مشروع حقی است که در ماده 51 منشور سازمان ملل تعریف شده است و بیشتر درباره درگیری نظامی بین کشورها موضوعیت پیدا می‌کند. در کشوری که مورد حمله مسلحانه واقع شود آن هم بر اساس طرح فوریت عدم اقدام شورای امنیت و .. کشور مورد تجاوز می‌تواند از خود دفاع مشروع کند.در غزه ما شاهد درگیری دو کشور نیستیم. گزارش «گلدستون» (کمیته حقیقت یاب سازمان ملل در باره جنگ 22 روزه غزه ) صراحتاً دفاع مشروع اسرائیل را رد می‌کند و می‌گوید در غزه از کشوری خارجی حمله نشده که اسرائیل حق مشروع داشته باشد از خود دفاع کند بلکه داخل سرزمین اشغالی درگیری رخ داده است.با کمال تأسف کشورهای غربی حق دفاع مشروع را بر رژیم صهیونیستی قائل شده‌اند و باید گفت به لحاظ حقوقی اسرائیل از حق دفاع مشروع برخوردار نیست و ملت تحت اشغال از حق مبارزه برخوردار است و حتی کشورهای دیگر بر اساس قوانین بین‌الملل مجاز هستند آنها را حمایت کنند.
*براساس کنوانسیون های حقوقی جنایات در غزه جنایت جنگی محسوب می شود
همانگونه که دوستان اشاره کردند جنایات غزه قطعاً جنایت جنگی است و قابل توصیف است از نقض کنوانسیون‌های بشر دوستانه گرفته تا کنوانسیون 1907 لاهه و 1925 گازهای شیمیایی ژنو تا کنوانسیون‌های چهارگانه 1949 ژنو میتوان صحبت کرد و پروتکل الحاقی 1907 که بر اساس آنها نقض این قوانین جنایت جنگی محسوب می‌شود . جنایاتی که در غزه رخ داد هرکدام از آنها جنایت جنگی است که میتوان به قتل عام کودکان و زنان، روزنامه‌نگاران، تخریب زیرساخت‌ها، مدارس، بیمارستان‌ها و... اشاره کرد شاید اسرائیل بگوید از این اماکن راکت پرتاب می‌شود ولی آیا از مدارس سازمان ملل هم که مردم به آنجا پناه آوردند راکت پرتاب شده ؟این امر نشان میدهد که این جنایت به صورت عمدی است و در این نقطه جنایات جنگی روی داده و زمانی که این جنایات رخ داده ما با جنایت علیه بشریت روبرو می‌شویم و آنچه که در غزه رخ داده بدون تردید جنایت علیه بشریت است.
* محاصره نوار غزه نوعی تنبیه دسته جمعی است
«هادی محمدی» در ادامه این میزگرد، به نشست اخیر وزرای خارجه جنبش عدم تعهد در خصوص وضعیت فلسطین اشاره کرد و اظهار داشت: کشورهایی که خود را در قضیه جنگ غزه متهم به عدم موضعگیری قاطع و عدم حمایت لازم از مردم مظلوم فلسطین می‌دانند در نشست تهران گفته‌اند که باید حرف‌های عملی و قابل اجرا برای حمایت از مردم غره بزنیم و این صحبت از سوی آنها خیلی جالب است.این کارشناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه باید محدودیت‌ها و اثرگذاری‌های قدرت‌های بزرگ در امر غزه را مد نظر قرار و برای مقابله با آن کاری صورت داد، خاطرنشان کرد: دو موضوع از ادامه تجاوز وحشیانه صهیونیست‌ها در غزه جلوگیری کرد که قدرت پاسخ مقاومت و واکنش خشمگین افکار عمومی بینالمللی در مجموع موجب توقف جنایات صهیونیست‌ها و کشتار مردم غزه شد.واکنش خشمگینانه دنیا مختص ملل مسلمان نبوده بلکه پایتخت‌های اروپایی نظیر لندن و پاریس و در مجموع کل اروپا، آمریکا و آفریقا نسبت به این موضوع واکنش نشان داده‌اند و خواستار توقف خشونت‌های صهیونیست ها علیه مردم غزه شدند.
محمدی با بیان اینکه رفتارها، اقدامات و جرائم حقوقی صهیونیست‌ها در غزه را میتوان به چند دسته متفاوت تقسیم کرد افزود: رفتار و اقدام جنایت کارانه که توسط صهیونیست‌ها در جنگ غزه صورت گرفته است، سیاست‌های اعمالی جنایات کارانه صهیونیست‌ها در جنگ غزه که در بحث ترورهای انجام شده توسط صهیونیست‌ها هم این امر وجود دارد و همچنین موضوع محاصره غزه که میتوان به عنوان یک پدیده جداگانه که باعث محاصره 1.5 میلیون جمعیت ساکن غزه شده است و البته صهیونیست‌ها هم به دلیل تسلیح مقاومت این جمعیت را تنبیه دسته‌جمعی می کنند.مقام معظم رهبری در فرمایشات اخیر خود جایگاه رژیم جانی صهیونیستی و همچنین حامیان آن رژیم را به خوبی در عرصه بین‌الملل تبیین کردند که باید به این موضوع در آینده به خوبی پرداخته شود.وی با اشاره به اینکه رژیم صهیونیستی در سیر مذاکرات صلح و حتی قبل از آن درخواست کرده بود که قصد دارد محدودیتی را در بخشی از ابتدای مرز خود با غزه قائل شود اظهار داشت: در صورت اجرای محدودیت صهیونیست‌ها برای طرف فلسطینی آنها حق هیچ تردد و زراعتی در نوار مرزی ندارد که این امر تضییع بخشی از حقوق فلسطینیان محسوب می‌شود و متاسفانه این قاعده همواره بین طرف‌های عربی و صهیونیستی وجود داشته که مصداق آن در مرز بین اسرائیل و سوریه است.صهیونیست‌ها به نیروهای حماس اعتراض کرده‌اند که چرا آنها لانچرهای پرتاب موشک‌های خود را در داخل شهرها و نزدیک منازل مسکونی فلسطینی قرار می‌دهند و وقتی ما می‌خواهیم این محل‌ها را با موشک مورد هدف قرار دهیم منازل مسکونی فلسطینیان تخریب می‌شود در حالی که عین همین قضیه در داخل شهرهای صهیونیستی در مورد سیستم گنبد آهنین و در شهرهای یهودی‌نشین وجود دارد لذا اظهارات صهیونیست‌ها در انتقاد از وجود لانچرهای پرتاب موشک حماس در شهرها اشتباه است زیرا خود آنها نیز این سیستم را در شهرهای خود مستقر کردند.
* حقوق جنگ قواعدی دارد که صهیونیست‌ها هیچگاه رعایت نمی کنند
دکتر مسعود اخوان فرد در ادامه یادآور شد: بحث حقوق جنگ قواعدی است که برای کنترل فضای احتمالی که در عرصه بینالمللی ممکن است مطرح باشد وضع شده و از سوی حقوق‌دانان یک عامل باز دارنده محسوب می شود و به تعبیری وظیفه دارد خسارات را هر چه کمتر کند. این نکته نباید هیچ وقت فراموش شود که کنوانسیون‌ها و پروتکل‌های الحاقی و ... درا ین رابطه همه به دنبال کاهش میزان خسارت وارده هستند و ما به عکس می‌بینیم که طرف مقابل یعنی رژیم صهیونیستی به دنبال افزایش خسارت است و هیچ جایی را از آتش باران محروم نمی‌کند ( بیمارستان‌ها، مدارس، محل سکونت مردم ) این یک نکته ای است که می‌تواند بحث مبنایی قرار گیرد. رژیم صهیونیستی تک تک موارد را نقض کرده و یک کلکسیون از نقض موارد بینالمللی را از رژیم صهیونیستی شاهد هستیم و استفاده از سلاح ممنوعه (شیمیایی و میکروبی) و اهداف غیر نظامی و مردم موضوعاتی است که میتوان پیگیری کرد.
این موارد نقض در بند 55 گزارش قاضی گلدستون در خصوص جنگ 22 روزه غزه اشاره شده در بند 27 و 28 آن یه محاصره غزه پرداخته و بند 69 آن ایجاد مشکلات روحی و روانی مردم غزه را اشاره کرده است. و میتوان به خوبی به این موارد استناد کرد به این نکته اشاره کنم که حقوق متخاصم یک استثنا است برای کنترل و آنچه که در این نشست اشاره شد که قدرت اشغالگر جانشین حکومت می‌شود باید گفت این جانشین قهری است نه با اختیار مردم یعنی اینکه حالا که شما اشغال و تجاوز کردی حداقل این موارد را انجام بده و این الزامی است.
* براساس قانون جنایتکاران صهیونیستی را از طریق پلیس اینترپل می توان تحت پیگرد قرار داد
و بحث دیگر حامیان آشکار و نهان این جرم است، سازمان همکاری اسلامی کجاست؟. منشا، حرکت، مبدا، دبیرخانه این سازمان قدس و مسئله فلسطین بود. سازمان همکاری اسلامی باید تکلیف خودش را روشن کند. و گاهی گفته می‌شود پیگیری جنایتکاران صهیونیستی با قوانین بین‌الملل است و مسئولان اسراییلی دیپلمات و ... هستند و قابل پیگرد نیستند براساس قوانین! ما در اینجا راجع به دیپلمات صحبت نمی‌کنیم ما راجع به جنایتکارانی که توسط دول غربی حمایت می‌شوند صحبت می‌کنیم یکی از نخست‌وزیران رژیم صهیونیستی در گذشته اطلاعیه‌ای صادر کرده که نام شرقی بر خودش نامیده و به عنوان رهبر گروه تروریستی و گانگستر معرفی کرده، می‌خواهم این موضوع را باز کنم که ما با دیپلمات (صهیونیستی) مواجه نیستیم ما با یک گروهی مواجه هستیم که مردم را سلاخی می‌کند می توان براساس قواعد پلیس اینترپل کسانی که دست به حمایت زدند را تحت تعقیب قرار داد و تردد این‌ها را محدود کرد. ما در قوانین بین‌الملل نمی‌توانیم دولت را کلاهبردار و جنایتکار محسوب کنیم تا زمانی که دیپلمات محسوب می‌شود اما این صهیونیست‌ها، جنایتکارانی هستند در لباس دیپلمات و یا مقام مسئول. اگر کمیته‌ای حقیقت‌یاب از سوی سازمان ملل به سراغ این مسئله برود می‌بیند که چه کسانی در این باره مسئله آفرینی کردند و می‌بینیم که ما با یک عده جانی مواجه هستیم.
* دبیرکل سازمان ملل خود ناقض حقوق بین الملل است
بان کی مون دبیرکل سازمان ملل گفته است اگر مردم غزه می‌خواهند آتش بس صورت گیرد باید رژیم صهیونیستی را به رسمیت بشناسند آیا این امر در عرصه بین‌الملل باج‌گیری محسوب نمی‌شود جایگاه این امر در کجای سازمان ملل لحاظ شده است اگر دبیرکل سازمان بین‌الملل لطف کند به ما بگوید و نشان دهد که جایگاه این باج‌گیری کجاست تا ما هم متوجه شویم. من به عنوان یک تحصیل کرده در غرب هنوز جایگاه این باج‌گیری را پیدا نکرده‌ام.
* تطابق اقدامات اسرائیل در غزه با قوانین بین المللی از جمله نسل کشی،جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت؟
دکتر سید فضل‌الله موسوی در ادامه یادآور شد: برای اینکه این موارد را پیگیری کنیم ما باید این جرم‌ها را مشخص کنیم به نظر من چهار مورد را میتوان در این‌باره برشمرد که موارد آن در اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی مشخص شده است که نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی است یک بحث هم وظایف دولت اشغالگر است که دوستان اشاره کردند.
در خصوص جنایت علیه بشریت باید گفت وقتی جنگی صورت می‌گرفته آن را در کنار جنگ به حساب می‌آوردند. ولی اکنون جنایت علیه بشریت می‌تواند هم در کنار جنگ صورت گیرد و هم جدای از جنگ.براساس طرح 1996 که جنایت علیه بشریت را مطرح می‌کند به این نکته تکیه می‌کند که هر نقض فاحشی که در خصوص یک تعهد بینالمللی باشد که وجود انسان را خدشه‌دار می‌کند یعنی جان انسان ارزش دارد و حق حیات دارد و اگر نقض آن صورت گیرد جنایت علیه حقوق بشریت است. دوم نقض فاحش هر تعهدی که تضمین کند حقوق ملت‌ها را در باب حق سرنوشت ملت‌ها . اگر این حق ضایع شود این هم جنایت علیه بشریت است که در اینجا مصداق روشن آن را درباره ملت فلسطین می‌بینیم که ملت فلسطین به دنبال تعیین حق خود و سرنوشت خود است که جای نقد دارد. دیگر تعهداتی که تعیین کننده حفظ محیط زیست انسان باشد که به معنای خاص طبیعت و غیره است و دیگر به انسان تلقی می‌شود در ماده 7 اساسنامه دیوان کیفر بینالمللی 4 شرط را ذکر می‌کند که اگر این شروط انجام گیرد جنایت علیه حقوق بشر صورت گرفته یکی اینکه حمله باید به صورت گسترده باشد دیگر اینکه حملات سازمان یافته و منسجم باشد که در غزه این امر انجام شد. سوم اینکه این حملات علیه غیر نظامیان صورت گیرد و چهارم اینکه این حملات با علم و آگاهی صورت گرفته باشد و این 4 شرط کلی است که صورت می‌گیرد و اگر به صورت مصداقی بخواهیم پیگیری کنیم می‌بینیم حملات علیه افراد غیر نظامی انجام می‌شود حملات علیه مجروحین در بیمارستان‌ها هم صورت می‌گیرد که جنایت جنگی صورت گرفته بیماران و شهرها از نظر مقررات جنگی ممنوعیت دارد که رژیم صهیونیستی این کار را انجام میدهد، بیمارستان‌ها،مدارس و ... را بمباران می‌کند. نکته دیگر اینکه صهیونیست‌ها از سلاح‌های ممنوعه و غیرمتعارف استفاده می‌کنند و به شکل بمپ‌های خوشه‌ای و اورانیوم ضعیف شده استفاده می‌کند و از سلاح‌های خفگی بهره‌برده است و روشن و مشخص است که جنایات جنگی در غزه انجام شده است.
همچنین نسل‌کشی در غزه را می‌بینیم که افراد را به طور دسته جمعی کشته‌اند و نماینده پارلمان صهیونیستی اخیرا گفته بود اگر نشود 100 میلیون عرب را بکشیم می‌توانیم 2 میلیون نفر را در غزه بکشیم و با این بیان‌ها،فتواهایی هم از سوی خام خام‌های خود صادر می‌کنند.اشغالگری هم از موارد ممنوعه است و اگر هم انجام شد باید از مردم آن سرزمین حمایت کرد،، رفتار انسانی با مردم داشته باشد، محاصره و مجازات جمعی و یا بمباران بر علیه مردم ممنوع است و حتی دولت تجاوزگر باید به اموال مردم احترام قائل شود. بنابراین بر اساس اسناد و مدارک جرم صهیونیست‌ها قابل مشاهده است و حتی مدارک آن پزشک نروژی که فیلم‌هایی را ارائه داد سند است و باید جهت تعقیب قضایی اقدام کرد.
*عدم به کارگیری اصل تناسب در جنگ
توکل حبیب زاده: عدم به کارگیری اصل تناسب در جنگ، جرم است و حتی میتوان مجازات دسته جمعی در این جنگ را جرم محسوب کرد و جای بررسی دارد که نظر دیگر دوستان را در این باره بشنویم.در این باره برای دولت اشغالگر میتوان عنوان کرد که اصل دفاع مشروع برای دولت اشغالگر وجود ندارد و این بحث انحرافی از سوی غربی‌ها است که مطرح شد.اگر هم فرض بگیریم که وجود داشته باشد در مقابل پرتاب راکت‌ها از سوی مقاومت این نوع مبارزه با اصل تناسب نمی‌خواند و آن اقدام تجاوز کارانه تلقی می‌شود اما هر نوع قتل و عام دسته جمعی چه در قالب جنگ یا غیره کشتار گروهی افراد جزء مجازات دسته جمعی محسوب می‌شود گرسنگی دادن، محرومیت ایجاد کردن برای مردم می‌تواند مشمول مجازات دسته جمعی قرار گیرد.
* 4 راهکار اصلی محاکمه جنایتکاران جنگی صهیونیستی
دکتر سید فضل‌الله موسوی رئیس دانشکده حقوق دانشگاه تهران پس از مطابقت رفتارهای اخیر اسراییل در نوار غزه با قوانین بین المللی و اثبات اینکه بر اساس حقوق بین الملل در نوار غزه جنایت سه گانه نسل کشی،جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت صورت گرفته است در باب نحوه تعقیب قضایی جنایتکاران جنگی گفت: در ابتدا میتوان یک راهکار کلی تعیین کرد.
1- سازمان ملل متحد و مجمع عمومی شورای امنیت ورود کنند و نظریه مشورتی از دادگستری عمومی بخواهند. ولی آن‌طور که باید فعالیت نمی‌کنند حتی سخنگوی سازمان ملل روز گذشته از پاسخ دادن به سؤال خبرنگاران در این باره طفره می‌رفت.
2- اما قبل از اینکه به دیوان کیفری بینالمللی بپردازیم برخی از کشورها می‌توانند در این باره صلاحیت جهانی داشته باشند و قانون مربوطه را در کشورشان داشته باشند مانند بلژیک که قانون 1993 و 1999 رادر این باره دارد و صلاحیت جهانی دارد که به این کیفر بپردازد. مجارستان، اسپانیا هم این مورد دیده می‌شود حتی در قانون 8 جمهوری اسلامی ایران به این مورد به عنوان مجازات اسلامی پرداخته شده است به شرط اینکه مجرم در ایران حضور داشته باشد. ابتدا کشورهایی که این قوانین را دارند می‌توانند به این جرائم رسیدگی کنند
3- با این وجود در شرایطی هم دیوان می‌تواند به این قضیه وارد شده و عمل کنند. این امر مستلزم این است که این جرائم توسط کشور عضو اساسنامه دیوان کیفری صورت گیرد و یا توسط اتباع آن کشورها صورت گیرد و شورای امنیت بر اساس فصل هفتم وارد قضیه شود و به دادستان آنجا بگوید که موضوع را پیگیری کند این وظیفه شورای امنیت است که این کار را انجام دهد که متاسفانه نه تنها این کار را انجام نمی‌دهد بلکه قطعنامه‌ای صادر نمی‌کند و یا آن قدر آرام پیش می‌رود که خاصیتی ندارد و نکته منفی که در اساسنامه آمده این است که شورای امنیت این اختیار را دارد تا اگر موضوعی را بررسی کند به مدت یک سال متوقف کند یعنی اگر موردی باشد می‌تواند با دخالت برخی سیاست‌ها آن را متوقف کند و جالب‌تر اینجا است که آن یک‌سال را می‌توانند دوباره تمدید کنند و این وظیفه شورای امنیت است که هر چند این کارها را انجام نمی‌دهد اما افکار عمومی باید فشار وارد کند تا شورای امنیت به وظایف خود عمل کند.
4-مورد چهارمی که میتوان اشاره کرد این است که جرم در جایی اتفاق افتاده که آن دولت عضو اساسنامه نیست در اینجا میتوان این امر را تطبیق داد که جرم در اسرائیل انجام شده و از آن طرف فلسطینی‌هایی هستند که تشکیل یک دولتی دادند که مورد تائید سازمان ملل است و بیش از 100 دولت عضو سازمان ملل آن را به رسمیت شناختند و جرم اتفاق افتاده است و اقداماتی باید در این زمینه انجام دهند و دادستان باید این جنایت جنگی را بررسی کند و دیوان کیفری باید به جریان بیفتد و از شورای حقوق بشر تا شورای امنیت و سازمان ملل و یا سازمانهای مردم نهاد می‌توانند با فشار افکار عمومی این امر را محقق سازند. حتی خانم صبحی الخنساء حقوقدان لبنانی و رئیس سازمان ائتلاف بین المللی مبارزه با مصونیت مجازات این کار را به همراه همکاران اوروپایی اش پیگیری می‌کند. این سازمان شکایتی را علیه اسرائیل تقدیم دادگاه لاهه کرده است و اسناد و مدارکی را هم به پیوست ارائه کرده اند. تشکیلات خودگردان فلسطین نیز شکایتی را علیه اسرائیل در این مورد تقدیم دادگاه لاهه (دادگاه بین المللی جنائی) ارائه داده است.
*تشکیل کمیته حقیقت یاب ضرورتی انکار ناپذیر است
دکتر توکل حبیب‌زاده: در نبود یک دولت حتی سازمانهای مردم نهاد غیردولتی می‌توانند این موضوع را پیگیری کنند در اساسنامه تصریح نشده میتوان این قضیه را درخواست داشت. ضمن آنکه باید هرچه سریعتر کمیته حقیقت یاب بی طرفی برای بررسی جنایات اسراییل در نوار غزه تشکیل شود تا پس از مطابقت آن با قوانین بین المللی و احراز ارتکاب به جنایت جنگی از سوی اسراییل بلافاصله مقدمات محاکمه جنایتکاران در دادگاه صالحه صورت پذیرد.
*نقش سازمانهای مردم نهاد در تعقیب جنایتکاران صهیونیست
دکتر مسعود اخوان‌فرد: NGO یا سازمان مردم نهاد می‌توانند در این باره نقش داشته باشند و در مجموعه‌های مختلف حضور یابند و مدافع حقوق مردم فلسطین باشند حتی از حقوق زنان و کودکان فلسطین دفاع کنند حتی پزشکان از طریق کنوانسیون‌های مشخص می‌توانند ورود کنند و در عرصه محاکمه جنایتکاران صهیونیستی و مبانی حقوقی تسلیح کرانه باختری فعالیت کنند.
تهیه و تنظیم: روح‌الله فرقانی فدافن و وحید ونایی
انتهای پیام/
