به گزارش خبرگزاری فارس از قم، در جامعه بشری برای خیلی موارد واژه طلا را به کار می‌برند که از آن جمله می‌توان به ضرب‌المثل قدیمی «وقت طلاست» اشاره کرد؛ با پیشرفت جوامع طلاهای بیشتری هم شناخته و کشف شدند که امروزه اصطلاح طلای سیاه برای نفت را کمتر کسی است که نشنیده باشد.
برخی افراد واژه «طلای کثیف» را برای زباله به کار می‌برند، شاید در ابتدا این واژه‌سازی کمی دور از ذهن و غریب به نظر برسد ولی وقتی پای صحبت کارشناسان می‌نشینیم و حقایقی را در مورد میزان سرمایه‌ای که هر خانواده در طول روز هدر می‌دهد می‌شنویم پی می‌بریم این عبارت چندان هم بی‌معنا نیست.
افراد معمولاً موادی را دور می‌اندازند و جزو زباله به حساب می‌آورند که از نظر کارشناسان فن، هنوز قابلیت استفاده دارد هر چند اشخاص معمولی نتوانند استفاده لازم را از آن ببرند به همین دلیل بحث تفکیک زباله در مبدا خریداران فراوانی در جامعه امروز دارد و طرح‌های زیادی هم توسط شهرداری‌ها و سازمان‌های مربوطه برای این مسئله تدوین و اجرایی شده است ولی یکی از مشکلاتی که در جامعه ایرانی بیشتر به چشم می‌آید، دور ریختن موادی است که حتی در محیط خانه هم می‌توان بدون بازیافت از آن‌ها استفاده کرد.
دور ریختن مواد خوراکی که هنوز قابلیت استفاده دارند، کامل مصرف نکردن میوه‌ها و دور ریختن بخشی از آن که قابل خوردن است و ... نمونه‌ای از این دست موارد است که علاوه بر اسراف، موجب افزایش حجم زباله‌ها در واحد هر خانه شده و کار جمع‌آوری آن‌ها در سطح شهر را نیز بیشتر می‌کند؛ علاوه بر این عدم تفکیک زباله در مبدا سبب می‌شود حجم زباله‌ها در هر روز بیشتر به نظر برسد و خانواده‌ها مجبور شوند هر شب زباله‌های تولید شده را مقابل درب منازلشان بگذارند تا توسط ماموران شهرداری جمع‌آوری شود.
به گفته مسئولان سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم، ماهانه حدود سه میلیارد تومان هزینه جمع‌آوری زباله در سطح شهر قم است؛ هزینه‌ای که با مدیریت بهتر خانواده‌ها می‌توان آن را کاهش داد و صرف موارد دیگری از جمله عمران و آبادانی شهر کرد.
طبق برآوردی که کارشناسان داشته‌اند اگر جمع‌آوری زباله در قم که در حال حاضر هر شب انجام می‌شود به نصف کاهش یابد، یعنی یک شب در میان صورت بگیرد با صرفه‌جویی از این محل و مبلغی که باقی خواهد ماند می‌توان هر ماه یک بوستان محله‌ای در نقاط مختلف احداث کرد؛ کاری که مزایای آن بر هیچ‌کس پوشیده نیست و مهمترین آن‌ها افزایش سرانه فضای سبز، زیبایی محیط زندگی و افزایش طراوت و شادابی قم است.
تحقق این امر نیازمند عزمی همگانی است به این معنی که خانواده‌ها با مدیریت صحیح در مصارف گوناگون و تولید زباله، می‌توانند حجم پسماندها را کاهش دهند تا نیاز به گذاشتن هر شب آن‌ها مقابل درب منازل نباشد.
تکیه بر فرهنگ مذهبی برای جلوگیری از افزایش تولید زباله
در این زمینه با برخی از شهروندان به گفت‌وگو نشستیم؛ سجاد یاوری که حدود 15 سال است در یکی از محلات منطقه سه قم سکونت دارد، می‌گوید: «این حرف درستی است که مردم ما در مصرف برخی مواد خوراکی به هیچ وجه رعایت صرفه‌جویی را نکرده و اسراف زیادی دارند، در خانه خودمان هم گاهی پیش آمده که غذای باقیمانده در سفره به ویژه پس از میهمانی‌های خانوادگی دور ریخته می‌شود در حالیکه اگر کمی آداب اسلامی را در غذا خوردن رعایت کنیم و تا برنج و خورشت یک ظرف تمام نشده به سراغ ظرف‌های دیگر نرویم، میزان دورریز این غذاها هم کمتر می‌شود و در نهایت زباله کمتری هم تولید می‌شود. در این صورت می‌توان امید داشت که شهرداری بتواند طرح کاهش نوبت‌های جمع‌آوری زباله را در قم اجرایی کند و همان صرفه‌جویی مدنظر را داشته باشد».
وی در ادامه به نحوه اجرای طرح‌های کاهش نوبت جمع‌آوری زباله اشاره می‌کند و می‌گوید: «گاهی دیده می‌شود شهرداری برای انجام کاری روی به فرهنگ‌سازی می‌آورد ولی از روش‌های غربی یا حداقل غیر دینی بهره می‌برد، پیشنهاد من به عنوان یک شهروند قمی این است که در فرهنگ‌سازی‌ها به فرهنگ دینی و مذهبی خودمان تکیه کنیم؛ این‌که اسراف، گناه است و ضمان شرعی به دنبال دارد می‌تواند بیش از برخی فرهنگ‌سازی‌های دیگر تاثیر خود را بر جامعه مذهبی ایران به ویژه قم داشته باشد».
شاهد چراغی جوانی که در حال گذاشتن کیسه زباله در کنار درب منزلش است با شنیدن این جمله که اگر کار جمع‌آوری زباله از هر شب به یک شب در میان کاهش یابد می‌توان با صرفه‌جویی صورت گرفته کارهای عمرانی فراوانی از جمله ساخت بوستان‌های محله‌ای را محقق کرد، می‌گوید: «معمولاً وقتی بحث از مدیریت جهادی و عزم ملی برای ساخت کشور به میان می‌آید مردم تصور می‌کنند فقط مسئولان و مدیران شهر و کشور هستند که باید این اصول را رعایت کنند در حالیکه رعایت همین موارد جزیی مانند کاهش تولید زباله می‌تواند کمک کار مهمی به مدیران باشد تا آن‌ها با دست‌های بازتر، مدیریت جهادی مدنظر رهبر معظم انقلاب را اجرایی کنند؛ من تاکنون نشنیده بودم که اگر جمع‌آوری زباله در قم به نصف کاهش یابد می‌توان هر ماه یک بوستان محله‌ای از محل صرفه‌جویی این کار ساخت ولی اگر این کار هم انجام نشود به یقین بحث تفکیک زباله را می‌توان بهتر و با استفاده از مکان‌های مجهزتر و پیشرفته‌تر انجام داد یا کارهای دیگری کرد مثلاً آسفالت معابر را ترمیم یا بوستان‌های موجود را تجهیز کرد».
جمع‌آوری پسماند شهری قم به صورت زوج و فرد
البته در این بین مسئولان شهری هم بیکار ننشسته‌اند و به فکر فرهنگ‌سازی در این باره افتاده‌اند.
مهدی اصفهانیان‌مقدم معاون هماهنگی مناطق و خدمات شهری شهرداری قم با بیان این‌که طرح جمع‌آوری پسماندهای شهری به صورت زوج و فرد از سال‌جاری اجرایی می‌شود، می‌گوید: «جلسه‌‌‌ای به همین منظور با رویکرد دانش‌محور و مردم‌مداری به منظور تهیه و تدوین یک سیاستگذاری کلی درباره این طرح و با حضور مدیران ارشد شهرداری برگزار شده است؛ از پیامدهای اجرای این طرح می‌توان به کاهش آلاینده‌های زیست محیطی، ارتقای سطح بهداشت عمومی، کاهش هزینه‌های شهری ارتقای فرهنگ شهری در این زمینه اشاره کرد».
علی حاجی‌رضا مدیرکل روابط عمومی شهرداری قم هم لزوم فرهنگ‌سازی صحیح در این زمینه را مورد توجه قرار می‌دهد و عنوان می‌کند: «باید تمام ساختار شهرداری همراه هم برای فرهنگ‌سازی و آموزش به مردم بسیج شوند و همچنین از تمام توان رسانه‌ای اعم از صدا و سیما، تابلوهای تبلیغات شهری، تشکل‌های غیردولتی، دفاتر مراجع عالیقدر و ... برای آموزش درست شهروندان در این زمینه استفاده شود».
استفاده از تجربه دیگر کلان‌شهرها در اجرای چنین طرح‌هایی و پیش از آن فرهنگ‌سازی شهری یکی از راهکارهای اصلی در رسیدن به اهداف تعیین شده خواهد بود چراکه هر طرح اجتماعی و تغییر در نحوه انجام خدمات شهری معمولاً با تهدیداتی همراه است که انجام مطالعات میدانی و استفاده از تجارب مشابه می‌تواند از بروز آن‌ها جلوگیری کند.
اگر شهرداری قم درصدد اجرای طرح زوج و فرد جمع‌آوری زباله‌هاست باید ابتدا کارشناسی لازم را در مورد آن انجام دهد و به عبارتی طرحی چکش‌کاری شده را برای اجرا به دست پیمانکاران و سازمان‌های مربوطه بسپارد وگرنه شاید مانند برخی دیگر از طرح‌ها که بدون کارشناسی لازم اجرا شدند و شکست خوردند یا اهداف پیش‌بینی شده را محقق نساختند، سرانجامی نیک پیدا نکند.
==============
گزارش از صدرالدین فلاح
==============
انتهای پیام/78004/م40
