محمدهادی صاحبی‌فرد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در کاشان اظهار داشت: شهید مرتضی آوینی علاوه بر اینکه دارای یک نگرش، تفکر و نگاه ویژه و منحصر به فرد نسبت به سینما بود از نظر زیباشناسی و توانمندی فنی نیز هنرمندی بی‌بدیل بود.
وی با بیان اینکه شهید آوینی با نوع نگرش، نقدها و آثار خود توانست در سینمای ایران جریان‌سازی کند بیان داشت: آوینی نشان داد جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی همواره مولد تفکر و نگرش‌های تازه بوده و سکون در آن معنایی ندارد و یک هنرمند متعهد انقلابی باید در همه زمینه‌ها خود را به روز کرده و آگاه به تمام عرصه‌های فرهنگ و هنر پیرامونی خود باشد.
این منتقد فیلم با اشاره به اعتقاد آوینی مبنی بر تسخیر روح سینما از سوی سینماگر عنوان کرد: بر این اساس آوینی تنها به صورت ظاهری تکنیک و ابزار سینما قائل نیست بلکه این کالبد را دارای روحی تصور می‌کند که سینماگر توانا باید بر آن نیز مسلط باشد.
صاحبی‌فرد با اذعان بر اینکه سینما یکی از ابزار تمدنی غرب برای ترویج تفکر اومانیستی و مادی‌گرا است بیان داشت: آوینی در عین حال معتقد است سینماگر می‌تواند از این ابزار به ظاهر شیطانی، به عنوان عرصه‌ای برای عرضه مفاهیم غیر شیطانی و غیرمادی و حتی معنوی بهره جوید.
وی در ادامه با اشاره به مستند «روایت فتح» به عنوان یکی از آثار شاخص شهید آوینی ابراز داشت: شهید آوینی با وجود آنکه آثار متعددی نظیر «شش روز در ترکمن صحرا»، «خان‌گزیده‌ها»، «سیل خوزستان» و«خنجر و شقایق» -که مستند مشترکی از حوادث بوسنی با نادر طالب‌زاده است ـ در پرونده کاری خود داشت اما همگان آوینی را با روایت فتح‌‌گونه‌اش می‌شناسند.
این پژوهشگر آثار مرتضی آوینی با یادآوری ویژگی‌های مستند روایت فتح تصریح کرد: بدون مبالغه روایت فتح قدرت و توانمندی یک مستندساز ایرانی را به دنیا نشان داد و آوینی با وجود تنگناهای تجهیزاتی و کمبود ابزار حرفه‌ای، اثری پرکشش و دارای قاب‌های جذاب بصری را به مخاطب خود عرضه کرد.
صاحبی‌فرد با تأکید بر اینکه اعتقاد و یقین به جهاد در مستند روایت فتح آوینی موج می‌زند گفت: شوق و شور جوان خوش سیما برای شهادت، اعتقاد قلبی یک نوجوان به ولایت فقیه، آرامش و نشاط رزمندگان در موسم خطر و هجوم دشمن تصاویر و مفاهیمی است که از دریچه دوربین عقیده آوینی با تمام وجود بر دل مخاطب می‌نشیند بدون آن که احساس کند واسطه‌ای به نام سینماگر در این میان وجود دارد.
وی با اشاره به نقش و تأثیر مستند «روایت فتح» در ماندگاری ارزش‌های دفاع مقدس در بین نسل بعد از جنگ تصریح کرد: شهید آوینی اجازه نداد واقعیت‌هایی مثل شهادت، ایثار، آرمان، نصرت الهی و...و در یک کلمه دفاع مقدس به افسانه تبدیل شود.
این منتقد فیلم با اشاره به نقدهای تند شهید آوینی در مورد سینمای روشنفکری بیان داشت: بر اساس اعتقاد شهید آوینی سینمای روشنفکری سینمایی خودخواه، خودبرترین، نقدناپذیر و کور است که حتی نمی‌تواند خواسته‌ها، علایق و نیازهای مردم اقلیم خود را تأمین کند و هیچ تفکری جز خود را لایق سخن گفتن نمی‌داند.
صاحبی‌فرد با بیان اینکه فیلمساز روشنفکر به کسی جز خود اجازه فیلمسازی نمی‌دهد گفت: آوینی نیز با همین مشخصات سینما و سینماگران روشنفکر یا به بیان بهتر روشنفکرنما مشکل داشت و البته که تا پایان دوران حیاتش نیز مورد هجمه این نوع سینماگران نیز بود.
وی با اشاره به اینکه آوینی به این نتیجه رسیده بود که سینمای جشنواره‌ای نمی‌تواند پاسخگوی نیاز مردم این سرزمین در مقام مخاطبان آثار هنری به عنوان یکی از ارکان هنر هفتم باشد یادآور شد: این که عده‌ای در کشور فیلم خود را بسازند و تنها خود بیننده آن باشند و سپس خود جشنواره‌ای برگزار کنند و سپس به خودشان جایزه دهند از دیدگاه آوینی غیرمنطقی و بدون ارزش‌های واقعی هنری است.
این پژوهشگر آثار آوینی با تأکید بر اینکه هر چه زمان می‌گذرد صحت پیش‌بینی‌ها و مباحث نظری شهید آوینی بیشتر خود را نشان می‌دهد تأکید کرد: در حالیکه ماهواره‌ها در دوران حیات شهید آوینی گستردگی امروز را نداشتند و به این تعدد نرسیده بودند مشاهده می‌کنیم در مقاله انفجار اطلاعات خود از لزوم مواجهه با رسانه‌های مدرن از موضع فعال و نه انفعالی سخن می‌گوید آنجا که می‌نگارد«دهکده جهانی واقعیت پیدا کرده است، چه بخواهیم و چه نخواهیم، ماهواره‌ها مرزهای جغرافیایی را انکار کرده‌اند».
صاحبی‌فرد ادامه داد: آوینی در ادامه این مقاله می‌نویسد «اما درباره خودمان. نباید بترسیم. حصارها تا هنگامی مفید فایده‌ای هستند که دزدان شب رو، بر زمین می‌زیند، اما آن گاه که دزدان از آسمان فرود می‌آیند، چگونه می‌توان به حصارها اطمینان کرد؟ پس باید از این اندیشه که حصارهایی بتوانند ما را از شرّ ماهواره‌ها محفوظ دارند، بیرون شد و خانه را در دامنه آتشفشان بنا کرد».
وی با تأکید بر اینکه به یقین آوینی هنرمند جلوتر از زمان خویش است عنوان کرد: این موهبتی است که بسیاری از سینماگران به اصطلاح روشنفکر از آن بی‌بهره‌اند و با هنر موهوم خود همچنان در نمایش اکنون خود نیز با مشکل مواجه هستند.
صاحبی‌فرد با بیان اینکه آوینی هنرمندی تک بعدی نبود متذکر شد: آوینی هنر را تنها برای هنر نمی‌خواست و هر جا که روزنه حقیقتی می‌دید بدون هیچ احساس ضعف آن را بیان می‌کرد چنانکه در مورد ولایت فقیه بی‌آنکه به موقعیت هنری خود بیندیشد کتاب ارزشمند «حکومت فرزانگان» را به رشته تحریر درآورد.
انتهای پیام/63009/ع40/ض1002
