به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، در بین زیارتگاههایی که در نقاط مختلف کشور ما به عنوان آرامگاه پیامبران الهی شناخته شده است شهر قزوین موقعیتی متفاوت و ممتاز در این مهم دارد.
پراکندگی بقاع متبرکه منسوب به انبیا در شهرها و روستاهای مختلف و آرمیدن یک جای چهار تن از انبیای بنی اسرائیل در خاک قزوین و پیشینه غنی تاریخی این بنا از جمله ویژگیهای زیارتگاهی این شهر است.
در بین زیارتگاههای مذهبی قزوین مانند امامزاده اسماعیل (ع)، امامزاده حسین (ع) و امامزاده علی (ع) یک مکان زیارتی و مذهبی به نام پیغمبریه وجود دارد که این مکان از سدههای نخستین اسلامی آرامگاه گروهی از علویان و یکی از زیارتگاههای مورد احترام مومنان ادیان ابراهیمی بوده است و کلیمیان، مسیحیان و مسلمانان با حضور در این مکان مقدس به پروردگار خویش تقرب میجستند.
در آستانه پیغمبریه قزوین چهار تن از پیامبران بنی اسرائیل به نامهای سلوم، سهولی، القیا و سلام در این مکان مذهبی آرمیدند که به چهار انبیا نیز میخوانند در غرب دولتخانهی صفوی و عمارت کلاه فرنگی قرار دارد تاریخ پر فراز و نشیبی را گذرانده و پلان معماری، رواقها، شبستانها تزئینات و فضاهای الحاقی آن در طول زمان دستخوش تغییرات فراوانی شده است.
به نظر میرسد که بنای اولیه که احتمالا در سدهی دهم ساخته شده در جریان حوادث و درگیری قزلباشها هواداران دو شاهزادهی شاه طهماسب، اسماعیل میرزا و حیدر میرزا در سال 984 هجری قمری که به تخریب بسیاری از عمارات دولتی و قصرهای سلطنتی انجامید آسیب دیده باشد.
به هر حال بنای کنونی پیغمبریه نخست به وسیلهی مرحوم علامه حاج ملا عبدالوهاب دارالشفایی قزوینی و پس به همت مرحوم حاج میرزا مسعود شیخ الاسلام بازسازی شده است. این پروژه با قتل میرزا مسعود توسط میرزا یپرم خان ارمنی در حوادث مشروطه ناتمام مانده و در سال 1332 قمری توسط میرزا حسن شیخ الاسلام معروف به رئیس المجاهدین که رهبری مشروطه خواهان قزوینی را بر عهده داشته به پایان رسیده است.
وی سر در ورودی بنا را که به حیاط باز میشده توسط کاشیهای معرق، تزیین کرده و کتیبهای با خط ثلث بر روی کاشیهای خشتی نوشته و همچنین در نمای داخلی رو به حیاط سر در کتیبهای نگاشته شده است.
علاوه بر سر دری که در جانب غربی حیاط و به سوی خیابان باز میشده، سر دری نیز در جانب شرقی حیاط بوده که به طرف عمارت چهلستون راه داشته و به احتمال بسیار در دوره صفوی محل دسترسی اهل حرم و زنان شاه به بقعه بوده است.
در سالهای اخیر در دیگری نیز در شمال درب اصلی گشودهاند که مستقیما به ایوان راه مییابد و سپس به رواق جنوبی و بعد از آن به حرم مطهر میپیوندد.
طرح حرم پیغمبریه در داخل به صورت بیست ضلعی است که در چهار جهت دارای چهار شاهنشین است و در چهار جانب حرم،قوس بلند برپا شده که به کمک فیلپوشها طاق و گنبد را نگاه داشتهاند.
از جایی که قوسها آغاز شده دور تا دور حرم، کتیبهای به برجستگی پنج سانتیمتر گچبری شده از سورهی جمعه با رنگ طلایی روی زمینهی لاجوردی به خط نسخ جلی توسط مرحوم شیخ علی سکاکی نوشته شده که به همراه آیینه کاری سقف و کاشی هفت رنگ ازارهها از جمله آثار هنری بقعه به شمار میرود.
بقعه پیغمبریه در دهه چهل شمسی نخستین زیارتگاه قزوین است که به صورت امنایی اداره میشود و با همت بلند حاج سید امیر حاج سید جوادی و همکاری زائران و شهروندان روند تکمیل و توسعهی مجموعه، سرعت مییابد.
اصلاح و سنگفرش حرم و رواقها کاشی کاری ایوان جنوب، خنچه پوش و آیینه کاری ایوان و حرم مطهر و احداث حسینیه که حاصل مشارکت استادکاران فقید و بنام قزوینی همچون استاد عباس نقاش زاده و استاد ابراهیم حاج حنیفه است در این دوره صورت میپذیرد.
و در دهه هفتاد نیز ضریح چوبی حرم جای خود را به ضریح کنونی میدهد و دو بیت شعری که در سر در شمال غربی بقعه است اثر طبع استاد علی اکبر خرم و شعر ضریح که با هنرمندی میناکاران اصفهانی نگاشته شده اثر استاد همایون ثقفی است.
مجموعه بنای پیغمبریه شامل مدرسه، مسجد و بقعهی مبارکه است که از فضاهای پیرامونی نظیر حسینیه برخوردار است که متاسفانه در سالهای پیش از مشروطه اشیای عتیقهی درون سرداب توسط سوداگران صهیونیست به غارت رفته است.
در قسمت شمالی بقعه پیغمبریه، مسجد و مدرسه کوچکی قرار دارد که براساس کتیبهی موجود توسط «سارو تقی» وزیر شاه عباس دوم در سال 1054 هجری به پایان رسیده است که از ظاهر کتیبه برمیآید که بنیان این مجموعه از پیش شاید توسط شاه طهماسب یا شاه عباس اول گذاشته شده و در این عهد انجام پذیرفته است.
یازده حجره که شش باب آن دارای ایوانچه است در سه ضلع مدرسه واقع شده و با پلکانی از سمت غربی به خیابان، راه مییابند. مَدرَس این مدرسه در جوار مسجد در ضلع جنوبی بنا شده است، فضای مدرس به شکل مستطیل و فضای مسجد به صورت مربعی در ابعاد حدود هفت متر است که حکم گنبدخانه نیز دارد و با یکدیگر مجموعهی یکپارچهای را ایجاد کردهاند.
در این مسجد- مدرسه و طی نزدیک به چهار قرن همواره دانشمندان برجستهای به تدریس و افاده پرداخته و طلاب و دانشجویان بزرگی را پروردهاند که برخی از دانشوران سدهی اخیر آن مانند علامه سید حسین زاهد، ملا علیاصغر شکرنابی، شیخ علاءالدین دینوری و آیتالله سیدمحمد ضیاءآبادی است.
در مجموعه پیغمبریه علاوه بر انجام عبادات و مراسم مذهبی روزانه و آیینهایی که به مناسبت سوگ و سرور خاندان پیامبر در دهههای مختلف برگزار میشود بنا بر یک سنت بسیار قدیمی، مردم قزوین در نخستین روز هر ماه قمری به زیارت چهارانبیا میشتابند و با حضور گسترده در حرم مطهر و نورانی پیامبران الهی و امامزاده صالح بن حسن مجتبی (ع) به نماز و نیایش میپردازند.
برخی از بزرگان دینی قزوین نیز در جوار این بقعه شریف آرمیدهاند که میتوان از علامه فقید حاج شیخ محمد تنکابنی از شاگردان برجسته و ممتاز میرزای شیرازی و پدر بزرگوار آیت الله حاج شیخ علیاکبر الهیان، میرزا مسعود شیخالاسلام، واعظ شهیر حاج شیخ احمد عزیزی، عالم ربانی و فقیه صمدانی حاج سید ابراهیم حجازی زرآبادی نام برد.
هر ساله این بقاع متبرکه زیارتگاه زائران بیشماری است که این مهم در مناسبتهای ویژه از جمله در ایام تعطیلات عید نوروز افزایش چشمگیری مییابد.
در ایام تعطیلات نوروز 93 نیز تاکنون پیغمبریه قزوین زیارتگاه گردشگران و مسافران نوروزی بیشماری بوده که با حضور در این مکان مقدس ابراز رضایت و آرامش داشتند.
زینب احمدی 38 ساله از تبریز که در پیغمبریه قزوین در حال زیارت این بقاع متبرکه بود به خبرنگار ما میگوید: من و خانوادهام ایام تعطیلات نوروز امسال را فرصت خوبی برای گردشگری مذهبی دانستیم به همین دلیل به قم برای زیارت حضرت معصومه (س) میرویم که در این سفر یک روز را در شهر قزوین توقف کردیم.
وی ادامه داد: این یک روز فرصت خوبی بود تا از اماکن مذهبی این شهر نیز بازدید و از فضای معنوی آن استفاده کنیم به همین دلیل مکانهای مذهبی این شهر را از مردم پرسیدیم و آنها امامزاده حسین (ع) و چهار انبیا را به ما معرفی کردند.
احمدی با بیان اینکه در ابتدا به زیارت چهارانبیا آمدیم و سپس به زیارت امامزاده حسین (ع) میرویم، ابراز داشت: برای من خیلی جالب بود که در یک مکان زیارتی چهار پیامبر بنیاسرائیل با هم و در یک جا مدفون شدهاند و این مهم را تاکنون در مکانی ندیده بودم.
اصغر توکلی 45 ساله که از شهر همدان به شمال سفر میکرد به خبرنگار ما میگوید: من و خانوادهام به مدت یک روز در شهر قزوین ماندیم تا از آثار تاریخی و اماکن مذهبی آن بازدید کنیم که باید بگویم این شهر همانند شهرهای اصفهان و شیراز از اثرهای مذهبی و تاریخی بی شماری برخوردار بود.
وی افزود: من تاکنون فکر نمیکردم قزوین از این اماکن مذهبی متعدد برخوردار باشد و این مهم را در این سفر یک روزه به خوبی دریافتم و در سفرهای آینده خود مستقر شدن در این شهر را در مدت زمانی بیشتری برنامهریزی میکنم تا بتوانم از فضاهای معنوی و تاریخی این شهر به نحو مطلوبی استفاده کنم.
توکلی در خصوص پیغمبریه قزوین میگوید: این بقاع متبرکه از جذابیت ویژهای برای من داشت چرا که تاکنون در سفرهای متعددی که به شهرهای مختلف داشتم، ندیده بودم که چهار پیامبر در یک جا مدفون شده باشند.
وی با بیان اینکه انجام اعمال عبادی و نیایش با خدا در این مکان مقدس یک آرامش ویژهای به فرد میدهد که نمیتوان آن را توصیف کرد و فقط باید آن را درک کرد، گفت: در برگشت به شهرم به آشنایان و دوستان سفارش میکنم که حتما از این بقاع متبرکه بازدید و آن را زیارت کنند.
امیرمحمد توسلی یکی از گردشگران نوروزی که در حال بازدید پیغمبریه قزوین بود در خصوص این بقاع متبرکه میگوید: از آنجایی که چهار پیامبر در این مکان مقدس مدفون بودند برایم جالب بود و همچنین معماری و کاشیکاری، گچبری، آیینهکاری و تزیینات چوبی این بقاع از جذابیت خاصی برایم برخوردار بود.
وی افزود: در طی سفرهایی که به اماکن مختلف مذهبی در شهرها داشتم، پیغمبریه قزوین یکی از اماکن مذهبی منحصر به فرد بود و از کاشیکاری و آیینهکاری ویژهای برخوردار بود که البته به نظرم باید وجود این بقاع متبرکه بیشتر به مسافران و گردشگران داخلی معرفی شود تا از فضای معنوی آن استفاده بهینه کنند.
انتهای پیام/2456/ذ40/پو3002