به گزارش خبرگزاری فارس از فیروزه، معدن 5 هزار ساله فیروزه، باغ نشاط بزرگترین باغ ایرانی و خانه استاد کمال‌الملک تنها گوشه‌ای از آثار تاریخی این شهرستان است.
شهرستان فیروزه 2 بخش (مرکزی، طاغنکوه)، یک شهر (شهر فیروزه)، 4 دهستان (تخت جلگه، فیروزه، طاغنکوه شمالی، طاغنکوه جنوبی) و 188 آبادی دارد که از این تعداد 101 آبادی مسکونی و 87 آبادی خالی از سکنه است.
فیروزه بین شهرستان‌های نیشابور و سبزوار واقع شده و از شمال، شرق و جنوب به ترتیب به بخش‌های سرولایت، مرکزی و میان جلگه شهرستان نیشابور و از سمت غرب به شهرستان خوشاب سبزوار منتهی است.
با توجه به اوضاع اقلیمی، بیشتر مناطق شهرستان تحت تأثیر اقلیم «بیابانی و کویری» قرار دارد که متوسط بارندگی آن سالانه 160 میلی‌متر است که امسال با کاهش شدید نزولات آسمانی مواجه بودیم.
در سال گذشته برای مرمت و آبادسازی باغ نشاط بیش از 5 میلیارد ریال هزینه شد؛ در این شهرستان 8 معدن فعال و 15 کارگاه‌ها صنعتی وجود دارد و هم اکنون در این شهرستان، ناحیه صنعتی کمال‌الملک در حال فعالیت است.
زمینه‌های توسعه اکوتوریسم در فیروزه
وجود کان‌سارهای غنی معدنی از جمله فیروزه (مرغوب‌ترین فیروزه جهان)، موقعیت طبیعی و اقلیمی شهرستان و جاذبه‌های متنوع طبیعی برای توسعه اکوتوریسم در این شهرستان فراهم است؛ همچنین فاصله بسیار کم با شهرستان نیشابور (15کیلومتر) زمینه‌های مناسبی برای توسعه گردشگری و جذابیت تفرجگاهی فراهم کرده است.
طبیعت خاص و منحصر به فرد فیروزه
این شهرستان دارای طبیعتی خاص و منحصر به فرد است؛ دشت سوسن وحشی در بخش طاغنکوه برای هر گردشگر بسیار دیدنی و جذاب است و وجود معدن بزرگ و دیدنی نمک و آب گرم روستای گرماب نیز بخشی از این طبیعت زیبا است.
در حال حاضر با هماهنگی صورت گرفته امکانات خوبی در محل معدن فیروزه برای بازدیدکنندگان فراهم شده است.
معدن فیروزه با قدمت بیش از 5 هزار سال مهم‌ترین معدن فیروزه ایران در این شهرستان است. این معدن نزدیک روستای «معدن» قرار داشته و از سطح زمین 2 هزار و 12 متر ارتفاع دارد.
تاریخچه کشف معادن فیروزه در ایران به حدود 7 هزار سال پیش می‌رسد و فیروزه ایران، همواره بهترین و زیباترین نوع این سنگ در دنیا قلمداد می‌شود؛ در نمایشگاه‌های جواهر نیز این سنگ را یکی از نمادهای ایران می‌دانند.
شاید باور کردنی نباشد، ولی فیروزه عجمی به اندازه ناخن انگشت یک انسان بالغ در آمریکا تا 2 هزار دلار به فروش می‌رسد.
معادن فیروزه شهرستان فیروزه
در 6 دره از کوه‌های موسوم به بار معدن تاکنون به منظور به دست آوردن فیروزه، بیش از صد غار ایجاد شده است.
معدن فیروزه نیشابور نه تنها مهم‌ترین معدن فیروزه کشور است بلکه در جهان نیز به علت کیفیت عالی آن به ویژه انواع عجمی و شجری ممتاز و بسیار مشهور است.
نمونه‌های به نمایش گذاشته شده‌ای از سنگ طبیعی فیروزه این معدن در موزه‌های زمین شناسی و معدنی دنیا مانند موزه زمین شناسی لندن و در ایران مانند موزه سازمان زمین شناسی تهران و مشهد گواه بر ارزشمندی این سنگ قیمتی است.
متأسفانه امروزه این گوهر با قیمت نازل از ایران خریداری و پس از تبدیل به صورت زیورآلات با قیمت‌های گزاف به کشورهای اروپایی و آمریکا صادر می‌شود.
کاروانسرای شوریاب
این بنا در 27 کیلومتری جنوب غرب شهرستان در حاشیه جاده جدید «نیشابور سبزوار» قرار گرفته است. روستای شوریاب تقریبا 50 خانوار و چندین باغ دارد که آب آن از طریق قنات تأمین می‌شود.
کاروانسرای شوریاب بنا به دستور حاج میرزا رضای موتمن‌السلطنه (مستشارالملک) احداث شد که ایوان‌های پیرامون حیاط در 2 طبقه ساخته شده و حجره‌های مختلف دارد.
در سمت شرق و غرب 3 ایوان 2 طبقه دیده می‌شود و پهلوی هر ایوان 2 غرفه و در هر یک از طرفین ایوان‌های شرقی و غربی 6 حجره ساخته شده است. در طرفین ایوان 4 حجره بزرگ واقع شده و از بین آنها به بالاخانه‌ها و غرفه‌های بالای ایوان می‌روند.
این کاروانسرای بزرگ و زیبا در دوره قاجار احداث شده و جزو زیباترین کاروانسراهای دوره قاجاریه محسوب می‌شود.
منزل استاد کمال‌الملک
استاد محمد غفاری معروف به (کمال‌الملک) در سال 1264 هجری قمری در کاشان و در خانواده‌ای هنرمند به دنیا آمد. پدرش میرزا بزرگ فرزند میرزامحمد و عمویش نقاش زبردستی بود که بعدها لقب (صنیع‌الملک) گرفت.
استاد پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در کاشان، به تهران و مدرسه دارالفنون رفت و طولی نکشید که به لقب «نقاش باشی» ملقب شد. وی در 22 اردیبهشت سال 1307 به نیشابور عزیمت کرد و در ملک شخصی خویش در روستای «حسین آباد کمال» سکنی گزید.
در باب ملک حسین آباد اقوال دیگری هم مبنی بر این که سالار معتمد گنجی آن را به استاد واگذار کرد، شنیده می‌شود و در نهایت استاد بعد از انتخاب ملک حسین آباد، در آنجا عمارتی بنا نهاد که 6 اتاق به ابعاد تقریبی 4 در 5 متر دارد.
قسمت شمالی عمارت به حیاط منزل راه داشته و کمی بالاتر در قسمت شمال حیاط، چند باب خانه به عنوان مطبخ و انبار احداث شده است. در قسمت جنوب عمارت دو باغ به مساحت تقریبی ده هکتار احداث و در آن انواع درختان میوه از قبیل هلو، زردآلو و انگور کاشته شده است.
مرحوم کمال‌الملک علاقه زیادی به کشت و زرع داشت و عواید حاصل از آن را بنا به اقوال مختلف هر شب جمعه بین مستمندان توزیع می‌کرد. استاد کمال‌الملک از 22 اردیبهشت 1307 تا 27 مرداد 1319 هجری شمسی یعنی حدود 12 سال و 4 ماه در روستای حسین آباد زندگی کرد و در 27 مرداد ماه 1319 چشم از دنیا فرو بست.
وی در ایام حیات، وصیت کرد پس از مرگ او را در باغ حسین آباد (ملک شخصی‌اش) به خاک بسپارند ولی چنین اتفاقی نیفتاد و پیکرش در جوار شاعر روشن ضمیر (شیخ فریدالدین عطار) در نیشابور به خاک سپرده شد. استاد شهریار، شاعر بزرگ معاصر در سفری که به قصد زیارت کمال‌الملک به روستای حسین آباد داشت، شرح دیدار خود را با استاد به صورت شعر بیان کرده است.
باغ نشاط بزرگترین باغ ایرانی
باغ و عمارت کاخ مانند این باغ در 22 کیلومتری غرب نیشابور در مسیر جاده قدیم نیشابور سبزوار و در روستای تقی آباد قرار دارد.
در حدود سال 1336 هجری قمری «آقابالاخان سالار معتمد» از خوانین بزرگ خراسان و منطقه این باغ بزرگ را احداث کرد که به باغ نشاط معروف شد و شامل عمارت شمالی است.
طبقه همکف عمارت مرکزی در زمان مرحوم سالار معتمد بنا شد. وسعت باغ حدود 15 هکتار است و تعداد زیادی درختان کاج، پسته و... در آن کاشته شده که متأسفانه بیشتر درختان خشک یا قطع شده است. عمارت مرکزی در سالیان اخیر، تخریب شده و متأسفانه خسارت زیادی به آن وارد شده است. این باغ در فهرست آثار ملی به شماره 4492 ثبت شده است.
یخدان زیبا و بلند بحرود
این یخدان زیبا و بلند سبب شهرت بحرود فیروزه در سطح کشور شده است. به جز یخدان، خرابه‌های قلعه قدیمی در غرب روستای فعلی و تپه قدیمی معروف به قبرستان قدیمی و داشخانه از آثار قدیمی بحرود محسوب می‌شود.
قلعه قدیمی که تا اوایل انقلاب مسکونی بوده، قدمت زیادی ندارد اما یخدان حدود 250 سال پیش ساخته شده است.
انتهای پیام/2202/ذ40/چ3000
