خبرگزاری فارس ـ مریم‌سادات آجودانی: ترویج و نشر قرآن کریم و فرهنگ قرآنی در ایران اسلامی قدمتی به بلندای تاریخ اسلام و اقبال ایرانیان به اسلام و قرآن دارد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی توجه به امور قرآنی بیش از گذشته در جامعه مورد توجه قرار گرفت به طوری که با گسترش امور دینی و اسلامی، فضای قرآنی در جامعه پررنگ‌تر و توسعه فعالیت‌های قرآنی به یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مردم و مسئولان مبدل شد.
حجت‌الاسلام «محمدرضا حشمتی» معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که در 23 آذرماه سال جاری سکاندار معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد شد، معتقد است که برای ارتقای امور قرآنی تمامی افراد جامعه باید با اتحاد و همدلی تلاش کنند که در این راستا معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد نیز یکی از نهادهایی است که با هدف ترویج فرهنگ قرآنی راه‌اندازی شده است و مسئولیت این معاونت از سایر نهادها سنگین‌تر است.
وی رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما را یکی از تأثیرگذارترین مراکز برای ترویج فرهنگ و سبک زندگی قرآنی می‌داند و می‌گوید: رسانه‌ها باید با نقد سازنده مسئولان و ایجاد فرصت برای پاسخگویی سعی در گسترش امور قرآنی داشته باشند چرا که ارتقای امور قرآنی در گرو توجه به برنامه‌های متناسب با فرهنگ قرآنی است.
حجت‌الاسلام حشمتی معتقد است که در جامعه برنامه‌های قرآنی بسیاری صورت می‌پذیرد اما تعداد محدودی از این فعالیت‌ها مردم را تشویق به ورود یا حرکت در عرصه‌های قرآنی می‌کند و بر همین اساس باید برنامه‌های قرآنی را طوری اجرایی کرد که تبدیل به فرهنگ و باور قلبی افراد شود.
در ادامه مشروح گفت‌وگوی فارس با حجت‌الاسلام «محمدرضا حشمتی» معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد را می‌خوانیم.
با توجه به بیانات اخیر مقام معظم رهبری و احساس نگرانی ایشان نسبت به مسائل فرهنگی، فکر می‌کنید چه خلأ و مشکلی باعث شد که ایشان نسبت به مسائل فرهنگی احساس نگرانی کنند و نقش معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در برطرف کردن این نگرانی چیست؟
اگر بخواهیم وضعیت فرهنگی جامعه را بر اساس مبانی قرآن و اهل‌بیت(ع) ارزیابی کنیم متوجه می‌شویم که رفتارها، گفتارها و برخی تعاملات مردم با یکدیگر مبتنی بر مضامین قرآنی و اسلامی نیست و تا حدودی با آرمان‌های قرآنی جامعه اسلامی فاصله گرفته است بر همین اساس افراد متخصص این حوزه که در رأس آن مقام معظم رهبری است؛ زودتر از سایر افراد به مسئولان کشور هشدار می‌دهند تا بتوانیم پیش از بروز مشکلات جبران‌ناپذیر در حل معضلات اجتماعی و فرهنگی جامعه چاره‌اندیشی کنیم؛ بنابراین احساس نگرانی مقام معظم رهبری درباره موضوعات فرهنگی باید به خوبی مورد مطالعه و برسی قرار گیرد و مسئولان نیز با بصیرت و هوشیاری فرمایشات ایشان را جدی گرفته و در راستای تحقق مطالبات و همچنین تذکرات ایشان گام بردارند.
هنر و آداب قرآنی را در فعالیت‌ها نادیده نگیریم/رسانه‌ها برای تحقق امور قرآنی به وزارت ارشاد کمک کنند
علاوه بر این، فاصله گرفتن از ملاک‌های اسلامی و قرآنی ترسیم‌شده نشان‌دهنده خطری است که مسئولان در رابطه با آن باید توجه بیشتری داشته باشند و با بصیرت بالایی اقدام به برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در جهت خنثی‌سازی توطئه‌های دشمنان کنند، بر همین اساس ما باید به اصول و فرهنگ قرآنی پایبند بوده و مجموعه هنر و آداب اسلامی را در فعالیت‌ها به کار گیریم که در این راستا هنر اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد چرا که باید در کشور اسلامی سعی شود هنر بر اساس مبانی قرآنی تجلی یابد؛ به همین دلیل مأموریت معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این موضوع خطیرتر از گذشته خواهد شد چرا که باید ارزش‌های قرآنی را بیش از پیش ارج نهد و به خوبی به مردم معرفی کند تا بتوانیم از این طریق ملاک‌های اصیل اسلامی و قرآنی را در زندگی مردم وارد کنیم که در این امر رسانه‌ها و به ویژه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز باید به کمک وزارت ارشاد بیاید تا مردم را با مبانی و مضامین قرآنی مأنوس کرده و بتوانیم زندگی افراد را با فرهنگ قرآنی تطبیق دهیم که البته تحقق این امر از وظایف اصلی ما است که در کنار ما سایر نهادهای قرآنی نیز باید وارد کار شوند، چرا که تنها معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی حوزه قرآن در کشور نیست بلکه سازمان‌ها و نهادهایی همچون سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان اوقاف و امورخیریه و دانشگاه‌ها نیز وظیفه دارند مبانی قرآنی را به شیوه‌های مختلف در جامعه گسترش دهند تا بتوانیم این مأموریت اسلامی را به درستی به سرانجام برسانیم.
فعالیت‌های کنونی منجر به باور و فرهنگ قرآنی نمی‌شود
با توجه به اینکه شما حدود سه ماه در معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد مشغول به فعالیت شده‌اید، در این مدت چه ضعف‌هایی را شناسایی کردید و برای رفع آنها چه برنامه‌هایی را در نظر گرفتید؟
در مدت کمتر از سه ماهی که در معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد هستم مسایل و فعالیت‌های گذشته را بررسی و با گفت‌وگو با صاحب‌نظران قرآنی کشور در محافل و مراسم مختلف و همچنین مطالعه طرح و برنامه‌های صورت گرفته سعی در شناسایی ضعف‌های برنامه‌های قرآنی داشتیم. علاوه بر این شوراهای بالادستی و پایین‌دستی و همچنین کارگروه‌هایی تشکیل دادیم که در مجموع در این مدت با بررسی‌های انجام گرفته فکر می‌کنم ما فعالیت قرآنی بسیاری در کشور صورت می‌دهیم اما این فعالیت‌ها و برنامه‌ها منجر به تحقق فرهنگ قرآنی نمی‌شود که این امر خلأ بزرگی است که باید با بررسی و مشورت با اساتید قرآنی برطرف شود؛ البته تبدیل امور و طرح‌ها به فرهنگ قرآنی نیز نیازمند همکاری تمامی فعالان و نخبگان قرآنی است که امیدواریم به زودی در این راستا به نتیجه مطلوبی برسیم تا برگزاری نمایشگاه و مسابقات قرآنی تنها به عنوان ایجاد موجی قرآنی در کشور نباشد بلکه بتوانیم با اجرای برنامه‌های متنوع، فرهنگ قرآنی را به عنوان فرهنگ رایج در جامعه و باور قلبی افراد تبدیل کنیم.
امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه احیا کنیم
همچنین یکی از اشکالات اساسی این است که ما هنوز نتوانسته‌ایم قرآن را در متن زندگی مردم وارد کنیم؛ یعنی هم‌اکنون طوری است که رفتارهای قرآنی در جامعه کمتر دیده می‌شود به همین جهت باید طوری برنامه‌ریزی کنیم که تعاملات مردم بوی قرآن دهد و اگر هم گاهی فردی برخلاف مبانی قرآنی عمل می‌کند همه گوشزد کنند تا مشکلی ایجاد نشود یعنی فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه احیا کنیم تا از این طریق گامی در جهت ارتقای فرهنگ قرآنی برداشته باشیم. درست است که مردم به قرآن و اهل‌بیت(ع) علاقه بسیاری دارند اما چشیدن مبانی قرآنی لذتی دارد که هنوز بسیاری آن را درک نکرده‌اند در صورتی که اگر مردم پیام‌های قرآن را درک کنند به طور حتم زندگی بهتری نیز خواهند داشت، چرا که که خداوند در قرآن نیز می‌فرمایند: «هر کسی از ذکر من (قرآن) روی برگرداند، در معیشت وی گرفتاری ایجاد می‌شود»؛ به همین جهت باید مردم را با قرآن مأنوس سازیم تا دشواری‌های زندگی از جامعه دور شود.
برنامه‌های معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در سال 93
مهم‌ترین محور فعالیت‌های معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 93 چیست؟
در طراحی‌هایی که ما انجام داده‌ایم چند کار اساسی که از مأموریت‌های ما است و در گذشته مورد غفلت واقع شده بود را مورد نقد و بررسی قرار دادیم که امیدواریم با همدلی جامعه قرآنی بتوانیم آنها را ساماندهی کنیم. یکی از مهم‌ترین امور در سال 93 ساماندهی فعالان قرآنی و جمع‌آوری اطلاعات جامع نخبگان قرآنی در تمامی زمینه‌ها است. علاوه بر این، سعی داریم در سال 93 کمیسیون تبلیغ و ترویج معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد را پویا و فعال‌تر از گذشته کنیم که در این راستا هم‌افزایی نهادها از اهمیت بسیاری برخوردار است.
به نظر من تمامی فعالان قرآنی در تحقق فعالیت‌های فاخر قرآنی می‌توانند نقش مؤثری داشته باشند در حالی که هم‌اکنون در تصمیم‌گیری‌ها و سایر امور از نظرات ظرفیت و استعدادهای آنها به خوبی استفاده نمی‌شود، بنابراین در سال 93 از پیشنهادات نخبگان قرآنی در تصمیم‌گیری‌ها بهره خواهیم گرفت.
یکی دیگر از فعالیت‌های معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در سال 93 راه‌اندازی و تقویت انجمن خادمان قرآنی است که این انجمن با هدف سپاس و قدردانی از خادمان قرآن سراسر کشور راه‌اندازی خواهد شد تا ما از این طریق به فعالیت‌های فعالان قرآنی رسیدگی بیشتری داشته باشیم. همچنین در سال جدید قصد داریم فعالیت‌ها، برنامه‌های سالانه و پیوسته همچون آموزش‌ها در زمینه‌های مختلف قرآنی به ویژه حفظ را پیگیری کنیم و ادارات کل و مؤسسات قرآنی را نیز سر و سامان دهیم تا با حمایت از آنها شاهد گسترش فعالیت‌های قرآنی همراه با بازدهی مناسب باشیم.
فعالان قرآنی با تشکیل انجمن خادمان قرآن ساماندهی می‌شوند
شما به استفاده از ظرفیت‌های فعالان قرآنی اشاره کردید؛ بسیاری از فعالان قرآنی معتقدند که نظرات نخبگان قرآنی در فعالیت‌ها و تصمیم‌گیری‌های قرآنی اعمال نمی‌شود، به نظر شما آیا واقعاً به این صورت است و شما برای رفع این مشکل برنامه‌ای هم دارید؟
بله، فعالان قرآنی از برکات انقلاب اسلامی هستند که متأسفانه تاکنون از نظرات آنها به خوبی استفاده نشده است؛ بر همین اساس ما تلاش می‌کنیم مجال هم‌اندیشی را برای بهره‌گیری از نظرات فعالان قرآنی فراهم سازیم؛ البته تشکیل و راه‌اندازی انجمن خادمان قرآنی نیز در همین راستا بوده است که بخش عمده‌ای از این مشکل با فعالیت انجمن خادمان قرآنی مرتفع خواهد شد و از این طریق به شکل تخصصی می‌توانیم از ظرفیت تمامی فعالان قرآنی استفاده کنیم.
به عقیده من هم‌اکنون از ظرفیت قرآنیان به درستی بهره گرفته نشده است، در حالی که بسیاری از افراد هستند که علاقه بسیاری برای ورود به فعالیت‌های قرآنی دارند که باید زمینه ورود آنها را مهیا ساخت تا با مشارکت مردم بتوانیم بازدهی بیشتری در فعالیت‌های قرآنی داشته باشیم و در این امر هر میزان بتوانیم دل‌ها را به هم نزدیک‌تر کنیم کارهای بزرگ‌تری انجام خواهد گرفت و بهتر می‌توانیم در جهت تحقق مطالبات مقام معظم رهبری گام برداریم به همین دلیل باید سعی کنیم تا نه تنها مسئولان بلکه مردم نیز با روحیه شاد و پرتوان برای امور قرآنی تلاش کنند.
رسانه‌ها پل ارتباطی مردم و مسئولان/ انتقاد سازنده محرک خوبی برای ارتقای فعالیت‌های قرآنی است
شما در ابتدای صحبت‌تان فرمودید که رسانه‌ها باید به کمک معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد بیایند؛ نقش رسانه‌ها در راستای ارتقای امور قرآنی چیست و چگونه می‌توانند فعالیت‌های قرآنی را توسعه دهند؟
اگر رسانه‌ها به درستی حوزه‌های مأموریتی را نقد کرده و مجال گفت و شنود را برای نقد سازنده مسئولان ایجاد کنند و همچنین فعالیت‌های صورت گرفته را به خوبی منعکس سازند به طور حتم کمک خوبی به فعالیت‌های قرآنی و به ویژه معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهند کرد، چرا که در فضای کنونی نیازمند نقد سازنده و اصولی هستیم و با توجه به اینکه بسیاری از مخاطبان رسانه‌ها به طور مستقیم نمی‌توانند با مسئولان در ارتباط باشند بنابراین رسانه‌ها می‌توانند به عنوان پل ارتباطی مردم و مسئولان مشکلات و ضعف‌های موجود را انعکاس دهند تا مسئولان اقدام به رفع معضلات کنند چرا که نقد سازنده محرک مناسبی برای ارتقای امور قرآنی است، از طرفی ما توقع داریم رسانه‌ها مجال گفت‌وگو را فراهم سازند و اقدامات یک‌طرفه نباشد تا دلگیری ایجاد نشود.
دلیل عدم حضور معاون قرآنی وزیر ارشاد در برنامه «فصل‌نو» شبکه قرآن
درباره مجال گفت‌وگوی چندجانبه و نقد سازنده مطالبی را مطرح کردید، اما با این وجود شما چند بار دعوت شبکه قرآن برای حضور در برنامه فصل نو را نپذیرفتید، دلیل این عدم حضور چیست؟
من اگر مطلب شایسته و قابل استفاده‌ای درباره موضوعی نداشته باشم در رسانه‌ها حضور نخواهم یافت و در گفت‌وگویی شرکت نمی‌کنم. در زمانی که برنامه فصل نو از من دعوت کرد تا در این برنامه درباره بودجه قرآنی صحبت کنم چون تازه وارد معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد شده بودم و اطلاعات دقیقی نسبت به این امر نداشتم، ترسیدم که وقت مردم را هدر دهم به همین دلیل در این برنامه حاضر نشدم در حالی که در رابطه با موضوعات دیگری که اطلاع جامعی نسبت به آن داشته باشم به طور حتم در این نوع برنامه‌ها شرکت خواهم کرد چرا که پاسخگویی یکی از وظایف مسئولان است.
در انتها اگر صحبتی دارید بفرمایید.
قرآن کتاب بزرگی است، بنابراین انتظار داریم مردم کشورمان به ویژه هنرمندان و اندیشمندان که تأثیرگذاری بسیاری بر اذهان عمومی دارند فعالیت‌های قرآنی را جدی بگیرند و تمامی امور را با مبانی قرآنی منطبق سازند و هر کس به سهم خود برای قرآن کار کند تا دستورات این کتاب الهی به درستی در جامعه و جهان تسری یابد.
انتهای پیام/ت
