به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، هشتم اسفندماه سالروز تاسیس ستاد امور تربیتی به دست شهیدان رجایی و باهنر است و به همین مناسبت دوم تا هشتم این ماه هفته تربیت اسلامی و امور تربیتی نام گرفته است.
این ستاد که از سال 59 با هدف حراست از مرزهای اعتقادی، حفظ دستاوردها و تبیین ارزشهای انقلاب در مدارس آغاز کرد، همچنان با گذشت 33 سال به کار خود ادامه می‌دهد.
هرچند در این مدت تغییراتی در جامعه به ویژه در عرصه فرهنگی ایجاد شده است؛ اما همچنان حفظ دستاوردها و ارزشهای آن یک ضرورت است و باید برای دستیابی به این هدف روش‌های متناسب با شرایط فعلی جامعه اتخاذ کرد.
در آستانه تأسیس این نهاد انقلابی جا دارد از تجربیات پیشکسوتان امور تربیتی اداره کل آموزش و پرورش قزوین بیش از پیش بهره‌گیری شود.
معلمان تربیتی در مدارس همیشه ستونی بیش از یک معلم بوده و هستند و شاید بهترین خاطرات هر دانش‌آموز که او را در مسیر صحیح زندگی قرار داده متعلق به همین معلمان سخت‌کوش تربیتی است که به واقع وزنه‌ای عظیم در مدارس محسوب می‌شوند، به سراغ قدیمی‌های این تخصص می‌رویم.
*بازنگری در روش‌های دستیابی به اهداف
ابراهیم مشیری یکی از این پیشکسوتان است که چالش‌های موجود در حوزه امور تربیتی را مورد توجه قرار داده و اظهار می‌کند: اهداف تاسیس ستاد امور تربیتی در آموزش و پرورش از گذشته پیش‌بینی، تدوین و ابلاغ بوده که باید از طریق بازنگری و جرح و تعدیل در روش‌ها و مسیر دستیابی به اهداف تشکیل این نهاد انقلابی، دینی و تربیتی تلاش کرد.
وی انتقال ارزشهای دینی و فرهنگی انقلاب به مدارس را یکی از این اهداف عنوان کرده و می‌افزاید: تربیت و بازسازی دانش آموزان در فضای انقلابی و اسلامی، زمینه سازی برای ورود نگرش‌های دینی و ارزشهای انقلاب به نظام آموزش و پرورش و حفظ مدارس از آفت‌های سیاسی و فرهنگی و همچنین شناخت و پرورش استعدادهای دانش آموزان در رشد عقلی، دینی، اجتماعی و عاطفی آنان و حفظ ارزش‌ها دیگر اهدافی بود که شهیدان رجایی و باهنر بر اساس آن این نهاد را بنیان نهادند.
این پیشکسوت امور تربیتی ادامه می‌دهد: بنابر آنچه گفته شد، هدف از تاسیس ستاد امور تربیتی را میتوان در یک هدف کلی مبنی بر حراست از مرزهای اعتقادی، حفظ دستاوردها و تبیین ارزشهای انقلاب در مدارس خلاصه کرد.
مشیری با بیان اینکه آخرین راهپیمایی مربوط به متن انقلاب در روز 22 بهمن سال جاری برگزار شد، تصریح می‌کند: شور و شعور مردم فرهیخته و دین باور کشور در آن روز نشان دهنده استواری اهداف انقلاب اسلامی از روزهای آغازین آن تاکنون بود که بر ادعای لزوم تداوم پیشگیری و فعالیت‌های ستاد امور تربیتی صحه می‌گذارد.
وی با تاکید بر اینکه امروز دشمن راه‌ها و هجمه‌های جدیدی را در زمینه فرهنگی و تربیتی برای قشرهای مختلف مردم ایران اسلامی از جمله دانش‌آموزان به کار می‌گیرد، عنوان می‌کند: به همین دلیل برای تحقق هر یک از اهداف یاد شده باید با توجه به دغدغه‌ها و چالش‌های موجود در مسیر پیش رو، به یک جمع‌بندی برای یافتن ابزارهای لازم رسید.
این پیشکسوت امور تربیتی اذعان می‌کند: از ابتدای تاسیس این نهاد مشکل کمبود و سپس فرار نیرو در بخش امور تربیتی وجود داشته است؛ چراکه کار معلمان و فعالان بخش آموزش بر خلاف مربیان تربیتی و پرورشی به صورت فیزیکی و آماری قابل ارائه است و همین موضوع نبود آمار و محسوس نبودن فعالیت‌های مربیان سبب ایجاد انتظاراتی ازجانب دیگران و جدی نگرفتن کار پرورشی سبب بی انگیزگی آنان می‌شود.
مشیری ادامه می‌دهد: در مواردی نیز دیگر افراد مدارس با انجام کارهایی خلاف فعالیت‌های مربی پرورشی موجب بی اثر شدن این فعالیت‌ها می‌شوند که باید با اتخاذ تدابیری تلاش کرد تا همه معلمان و کادر آموزشی مدارس در حوزه تربیتی دخیل شوند؛ به طوری که هر یک از آنان علاوه بر تعلیم، مسئول تربیت نیز باشند.
*ارزیابی درست و دقیق از وضع موجود
حجت‌الاسلام علی حیدری از دیگر پیشکسوتان این عرصه اظهار می‌کند: نخستین کاری که باید در حوزه پرورشی صورت گیرد، ارزیابی درست از وضع موجود از نظر نیروی انسانی، فضاها، تعداد دانش آموزان و مواردی از این دست است که در سال‌های اخیر افزایش تعداد فضاهای موجود در مدارس و کاهش تعداد دانش آموزان وضعیت را نسبت به گذشته بهبود بخشیده است.
حیدری بیان می‌کند: در کنار مشکل کمبود نیروی انسانی و بی انگیزه بودن مربیان؛ در حوزه مسائل پرورشی و تربیتی عدم ارتباط تحصیلی آنان با کارهای پرورشی مزید بر علت شده است.
وی با اشاره به تعطیلی رشته‌های امور تربیتی در دانشگاه می‌افزاید: کسانی هم که در این زمینه تحصیل می‌کنند، دروسی را با سرفصل‌های مربوط به سال‌های دهه 60 به عنوان منابع آموزشی می‌گذرانند و تعداد زیادی از آنها یا مربی پرورشی نیستند یا تمایلی به ماندن در این عرصه ندارند.
این پیشکسوت امور تربیتی ادامه می‌دهد: همه افراد اذعان دارند که در مدارس فقط مربی پرورشی، متولی کارهای تربیتی نیست؛ چراکه نه زمان و نه انرژی آن را دارد و نباید مسئولیت انجام کارهای پرورشی، آشنا کردن دانش‌آموزان با نظام و انقلاب اسلامی و وفاداری به آن را فقط بر عهده وی گذاشت.
حیدری با بیان اینکه بسیاری از تحقیقات و کتب تالیف شده در این زمینه فقط به ماندن در کتابخانه محدود شده است و در عمل به آن توجه نمی‌شود، اضافه می‌کند: لحاظ کردن مسائل تربیتی در کتاب‌های درسی نظام 3-3-6 موضوعی است که باید در برنامه‌ریزی‌ها مورد توجه قرار می‌گرفت.
وی با تاکید بر ضرورت بررسی چگونگی فعالیت‌های ساعت درس پرورشی و طی کردن این زمان تصریح می‌کند: جلوگیری از صرف شدن زمان درس پرورشی در مدارس برای ارائه دروس دیگر موضوعی است که نظارت دقیق از سوی نواحی و مناطق را می‌طلبد و گرچه ممکن است در آمار و فرم‌ها تصور شود روال طی شدن ساعات پرورشی مطلوب است؛ اما در واقع این گونه نیست.
*محور اصلی رفع مشکلات، تقویت مربیان است
حجت‌الاسلام حسن نجفی به عنوان دیگر پیشکسوت امور تربیتی با بیان اینکه مسائل این حوزه با وجود پراکندگی‌های خاص آن، متولی مشخصی ندارد، می‌گوید: محور اصلی برای رفع مشکلات موجود در حوزه تربیتی به مدارس، مربیان و دانش آموزان بر می‌گردد.
نجفی می‌افزاید: اقبال دانش‌آموزان نسبت امور تربیتی و رویکردهای پرورشی مطلوب است و معمولا برای دریافت پاسخ پرسش‌ها یا رفع مشکلات خود در این حوزه به هر شخصی که ظاهر موجهی داشته باشد، مراجعه می‌کنند که این موضوع، اخطاری جدی است؛ زیرا نشان می‌دهد با وجود حضور نیروی تربیت شده به عنوان مربی پرورشی، در تامین نیازهای تربیتی دانش آموزان، موفق عمل نشده است.
وی با بیان اینکه گاهی دانش‌آموزان و مربیان در دسترسی به یک کتاب یا منبع برای تامین خواسته‌ها، پرسش‌ها و نیازهای خود با مشکل مواجه‌اند، اضافه می‌کند: کتابخانه‌های قزوین همچون کتابخانه امام صادق (ع)، علامه رفیعی، امور تربیتی و پاسداران عمدتا از منابع پرورشی غنی و متناسب با فهم همگان برخوردار هستند.
این پیشکسوت امور تربیتی می‌گوید: البته بسیاری از مربیان حتی از وجود این منابع نیز آگاهی ندارند و در نتیجه نمی‌توانند آن را به دانش اموزان معرفی کنند.
وی با تاکید بر لزوم رونق یافتن مطالعات و جلسات مشترک با پیشکسوتان اذعان می‌کند: مطلوب است گروهی از نیروهای فعال تربیتی از میان دانش آموزان و مربیان پرورشی انتخاب و تشکیل شود تا معاونت پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش با حمایت از آن، آموزش مستمر اعضا و تلاش برای ارتقای سطح مطالعه آنان به توفیق بیشتری دست یابد.
*اتخاذ رویکرد مدیریت بهره‌وری و کیفیت بخشی
رحمان جهانی دیگر پیشکسوت امور تربیتی با اشاره به تداخل مسائل سیاسی در کار آموزش پرورش اظهار می‌کند: برخی مسئولان اعتقادی به آموزش و پرورش و فرهنگ ندارند و این مسائل در اولویت کارهای آنان قرار ندارد؛ چراکه در این صورت همه امکانات، نیروها و توان را در آموزش و پرورش بسیج می‌کردند.
وی با تاکید بر لزوم در پیش گرفتن رویکرد مدیریت بهره‌وری و کیفیت بخشی می‌افزاید: این رویکرد با پذیرش تمام مشکلات و شرایط موجود، برای بهبود وضعیت در حوزه پرورشی و تربیتی تلاش می‌کند.
جهانی با بیان اینکه کیفیت و راهبرد می‌تواند به دو صورت ناگهانی و تدریجی عملی شود، گزینه دوم را برای کار پرورشی مناسب دانست و ادامه داد: این کیفیت بخشی جزء تفکیک ناپذیر فعالیت‌های آموزش و پرورش است و هر فعالیتی در مدارس باید متناسب با فعالیت‌های پرورشی باشد.
این پیشکسوت امور تربیتی مدیر، معاون و مربی پرورشی را متولی کیفیت بخشی میداند و اضافه می‌کند: متولیان این حوزه ضمن پذیرش وجود مشکلات تربیتی، اخلاقی، فرهنگی و کیفیتی باید باور داشته باشند که با تغییر روش کار میتوان به نتیجه رسید؛ زیرا صرفا با بیان مشکلات نمی توان به ثمره مطلوب دست یافت.
جهانی با اشاره به اینکه نقش مدرسه در زمینه دستیابی به اهداف تربیتی فراموش شده است، اذعان می‌کند: اعتقاد به لزوم شکل‌گیری فعالیت پرورشی، تربیتی و آموزشی در خود مدرسه، باید شکل بگیرد و در این صورت است که افراد و متولیان تمام هم و غم خود را به کار روی مدرسه به عنوان مرکز فعالیت‌های پرورشی اختصاص می‌دهند.
وی ادامه می‌دهد: باید اجرای هر برنامه‌ای در راستای کیفیت بخشی به مسائل تربیتی از سوی خود مدیر، مربی پرورشی و اولیا تهیه شود و هیچ برنامه‌ای حتی برای نمونه و مثال هم از ادارات آموزش و پرورش به مدارس نرود؛ بلکه از مدرسه باید شکل بگیرد تا به اداره برسد.
این پیشکسوت امور تربیتی با تاکید بر اینکه در برنامه‌های کیفیت بخشی حداکثر توان مدارس اجرای فقط یک یا دو برنامه است، خاطرنشان می‌کند: نباید به یک باره شروع به نوشتن تعداد زیادی از مدارس کرد؛ ضمن اینکه بهتر است هر مدرسه یکی از فعالیت‌های پرورشی را به صورت کیفی پیگیری کند.
جهانی عنوان می‌کند: باید طراحی و اجرای همین یک یا دو برنامه هم از سوی خود مدارس صورت گیرد و آموزش و پرورش فقط نقش نظارتی خود را ایفا کند.
*لحاظ کردن تغییرات جامعه در امور تربیتی
دیگر پیشکسوت امور تربیتی با اشاره به واقف بودن همه افراد به اهمیت امور پرورشی و تربیتی اظهار می‌کند: ریشه تمام رفتارهای ناهنجار، تنگ نظری‌ها و مشکلات اخلاقی جامعه و روش درمان آن را باید در آموزش و پرورش جست و در صورت تقویت و غنی کردن کلاسهای درس مدارس میتوان در داشتن جوانانی سالم‌تر به نتیجه مطلوب دست یافت.
خیرالله رحمانی با بیان اینکه عمق آموزش، تربیت است، می‌افزاید: چنانچه در مدارس بتوان تغییر رفتار ایجاد کرد و از الگوی مناسبی برای پرورش بهره گرفت، امور تربیتی به موفقیت می رسد که در این عرصه تمام کشورهای دنیا از الگوی اسلامی استفاده می‌کنند.
وی با اشاره به موفقیت ستاد امور تربیتی در حوزه‌های مختلف کشور از جمله دفاع مقدس، ادامه می‌دهد: ساختار امور تربیتی بر اساس فراز و نشیب‌ها و مسائل سیاسی شکل می‌گیرد و این موضوع باید در برنامه‌ریزی‌ها و فعالیت‌های پرورشی مورد توجه قرار گیرد.
*شیوه کار در عرصه پرورشی، میدانی باشد
معاون سابق پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش قزوین هم به عنوان یک پیشکسوت امور تربیتی با اشاره به اینکه تحول در عرصه تربیتی تلاش زیادی را می‌طلبد، بیان می‌کند: عرصه جنگ عرصه دفاع یا حمله است و برای دستیابی به نتیجه و خروجی باید یکی از این دو عمل انجام شود.
کاظم زمانی با بیان اینکه تربیت کاری مستمر است، می‌افزاید: این عرصه به مدیریت همگانی نیاز دارد که مدیر آن، در مرحله اول نیروی انسانی داخل مدرسه است و تمام عوامل مدرسه در آن دخیل هستند که به همین دلیل باید به مدرسه توجه ویژه‌ای نشان داد.
وی با تاکید بر ضرورت ایجاد همراهی بین مدرسه و اداره کل آموزش و پرورش ادامه می‌دهد: کار در حوزه ارزشی، آموزشی و تربیتی باید رویه میدانی داشته باشد و بتواند دانش آموز را به فعالیت و جنب و جوش وا دارد؛ چراکه کار نظری امروزه در این حوزه پاسخگو نیست.
این پیشکسوت امور تربیتی عنوان می‌کند: در برنامه ریزی‌ها باید نیازها و شرایط امروز دانش آموزان مد نظر قرار گیرد و شرایط استقلالی کشور، حرکت در راستای ارزش‌ها و شرایط فرهنگی خاص ایران در آن گنجانده شود.
زمانی با اشاره به اینکه باید دانش آموزان در این مسیر جهت دهی شوند، بیان می‌کند: هر مدرسه و هر دانش آموز برنامه تربیتی خاصی را می‌طلبد و باید تا حد امکان میدان برای فعالیت دانش‌آموزان و در نتیجه ایجاد تعادل میان فضای حقیقی و آموزش و پرورش مهیا شود.
-------------------------
گزارش از :میترا بهرامی
-------------------------
انتهای پیام/77011/ر40/پو3002
