به گزارش خبرگزاری فارس از جنوب استان تهران، کارشناسان شهری بر این باورند مشارکت شهروندان در اداره شهر تهران یکی از پیش‌‌نیازهای تحقق شهروند الکترونیک و متعاقب آن شهر الکترونیک است.
آموزش شهروندان برای آشنایی با دستاوردهای الکترونیکی و راه‌های استفاده از آن برای رفع نیازهای روزمره خود بدون مراجعه به سازمان‌ها یکی از مهم‌ترین تاکیداتی بود که نه تنها در سند چشم‌انداز 1404 شهر تهران به آن اشاره شده بلکه یکی از اولویت‌های قالیباف در یک دهه اخیر بوده است.
به گونه‌ای که بارها شهردار تهران به تحقق شهر الکترونیک و شهروند الکترونیک تاکید داشت و پیامد این تاکیدات نیز راه‌اندازی خانه‌های انفورماتیک و همچنین توسعه زیرساخت‌های مدیریت هوشمند شهری بوده است. راه‌اندازی و اجرای جشنواره شکوفا یکی از همان ایده‌هایی است که در راستای توسعه اجتماعی و فرهنگی پایتخت در سال گذشته برنامه‌ریزی و اجرا شد.
استقبال از کانون‌های هفتگانه این جشنواره آنقدر زیاد بود که معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران تصمیم به تداوم این جشنواره گرفت.
منصور کتانباف در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در جنوب تهران اظهار داشت: شهرری ظرفیت خوبی در مشارکت شهروندان برای اداره منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند، دارد. اما روی دیگر سکه این مشارکت تمایل و استقبال جوانان و نوجوانان قبله تهران به مسائل علمی و آخرین دستاوردهای تکنولوژی است.
شهردار منطقه 20 عنوان کرد: نوجوانان و جوانان ری، بیشترین تمایل را به عضویت در کانون رباتیک تهران داشته‌اند این در حالی است که وجود نخبگان رباتیک تهران در این منطقه باعث شده تا نه تنها منطقه 20 در جنوب پایتخت به عنوان قطب رباتیک تهران و کشور شناخته شود، بلکه به عنوان کانون ثابت رباتیک تهران مسئول برگزاری مسابقات رباتیک نیز انتخاب شود.
رئیس ستاد اجرایی کانون رباتیک شهر تهران ادامه داد: آمارها نشان می‌دهد که استقبال جوانان از جشنواره رباتیک سال گذشته، جشنواره امسال را پربارتر خواهد کرد. امیدوارم که جشنواره امسال رباتیک تهران بتواند چهره‌های جدید علمی را از میان نوجوانان و جوانان شناسایی و به مجامع علمی معرفی کند.
کتانباف بیان کرد: تدوین برنامه پنج ساله دوم شهرداری تهران بر مبنای توسعه اجتماعی و فرهنگی پایتخت بوده است. به عبارت دیگر در پنج سال آینده مدیریت شهری در نظر دارد که در کنار توسعه کالبدی پایتخت توجه ویژه‌ای به نیازهای فرهنگی و اجتماعی پایتخت‌نشینان داشته باشد.
فارس: به نظر شما نقش شهروندان در تحقق توسعه اجتماعی و فرهنگی چه می‌تواند باشد؟
توسعه اجتماعی و فرهنگی که شهردار تهران به عنوان رویکرد اصلی تدوین برنامه پنج سال آینده خود به آن تاکید دارد، در واقع تداوم همان رویکرد تبدیل شهرداری از یک سازمان خدماتی به یک نهاد اجتماعی است.
به عبارت دیگر در سالهای گذشته مدیریت شهری تهران با برنامهریزیهایی که انجام داد توانست هم کالبد پایتخت را توسعه دهد و هم شهرداری تهران را از یک سازمانی که تنها به ارائه خدمات به مردم می‌پرداخت به یک نهاد اجتماعی و تاثیرگذار تبدیل کند.
پیش شرط این تغییر رویکرد نیز مشارکت شهروندان در اداره شهر بود. به همین خاطر بود که قالیباف بحث حکومت‌های محلی و مشارکت شهروندان در اداره شهر را به عنوان یک ایده و طرحی نو مطرح کرد. مطالعات انجام شده در سایر شهرهای پیشرفته دنیا نیز نشان می‌دهد که اجرای این طرح اداره شهر را ساده‌تر می‌کند.
اکنون راه‌اندازی حکومت‌های محلی و شورایاری‌ها یکی از تجربه‌های موفق مدیریت فعلی شهر تهران نه تنها در داخل کشور بلکه در بعد بین‌المللی محسوب می‌شود.
فارس: بر اساس توضیحاتی که ارائه کردید، لازمه توسعه اجتماعی و فرهنگی در کلان‌شهری همچون تهران نیاز به مشارکت شهروندان در اداره شهر دارد. انگیزه‌ای که می‌تواند موتور حرکت شهروندان برای مشارکت در اداره محله‌هایی که در آن زندگی می‌کنند را روشن کند. برای رسیدن به این نقطه ایده آل شهرداری تهران نیاز به اجرای چه پیش شرط‌هایی داشت؟
اولین گام برای ایجاد انگیزه جهت به مشارکت طلبیدن شهروندان در اداره محله و منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند، آشنا کردن آنها با حقوق شهروندی است. به همین خاطر در هشت سال گذشته یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران تشکیل بخشی به نام آموزش‌های شهروندی بود.
از سوی دیگر برای جلب مشارکت شهروندان تهران نیاز به یکسری زیرساخت‌های شهری داشت. این زیرساخت‌ها که به آن اشاره می‌کنم لزوما ایجاد شبکه بزرگراهی و مسائل این چنینی نیست بلکه منظور از زیرساخت‌های شهری توسعه فضاهای فرهنگی و ورزشی در مناطق شهر تهران بود.
اگر در گذشته شهروندان تمایل زیادی به مشارکت در اداره محله و منطقه خود نداشتند به این خاطر بود که به نیازهای آنها در بخش اجتماعی و فرهنگی پاسخ داده نشده بود در نتیجه آنها نیز آشنایی با حقوق شهروندی خود نداشتند. نیازهای آنها در حد خدمات اجتماعی و مسائل این چنینی باقی‌مانده بود اما توسعه فضاهای فرهنگی و متعاقب آن تشکیل خانه محلات در 374 محله شهر تهران بود.
این اقدامات زیربنایی، باعث شد تا شهروندان پاسخ دادن به سایر نیازهای خود را از مدیریت شهری تهران مطالبه کنند. این مطالبه کردن نشان از ارتقای بینش شهروندان نیز داشت که به اعتقاد کارشناسان و جامعه شناسان شهری این مرحله به معنای ارتقای سطح تفکر یک جامعه است.
فارس: آیا می‌توان گفت که برگزاری دوره‌های آموزشی در خانه محله‌های شهر تهران و متعاقب آن راه‌اندازی کانون‌های بی‌شماری که در حوزه‌های مختلف در سطح محلات راه اندازی شد، توانست مدیریت شهری را در برداشتن گام‌های اولیه توسعه اجتماعی و فرهنگی کمک کند؟
دقیقا همین اتفاق در تمامی محله‌های شهر تهران افتاد. توسعه اجتماعی و فرهنگی در سالهای گذشته آرام، آرام در 374 محله پایتخت شکل گرفت و سطح توقعات مردم را از مدیریت شهری تغییر داد.
اما در کنار آموزش‌های شهروندی می‌توان از برگزاری مسابقات فرهنگی، اجتماعی و ورزشی در شهر تهران و مهم‌تر از همه استقبال شهروندان برای شرکت در این مسابقات نیز به عنوان یکی از عوامل موثر در توسعه اجتماعی و فرهنگی نام برد.
همانطور که می‌دانید طبق برنامهریزیهایی که معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در سالهای گذشته انجام داده است، جشنواره‌های هفتگانه اجتماعی و فرهنگی مانند شکوفا، شمسه، پویا، مشکات، تسنیم، سلامت و ساب پرتال‌های محلات برگزار می‌شود که این جشنواره‌ها توانسته اوج مشارکت شهروندان را در تهران به نمایش بگذارد.
به عبارت دیگر می‌توان به جرات به این مسئله اشاره کرد که بعد از اجرای طرح‌های محله محور و مدیریت محله در سطح محله‌های تهران برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و هنری توانسته اوج مشارکت شهروندان را به نمایش بگذارد که این اتفاق خوبی است.
فارس: در حقیقت شما به این مسئله اعتقاد دارید که مدیریت محله و مشارکت شهروندان در جشنواره‌های فرهنگی و هنری توانسته ارتباط بین مدیریت شهری و مردم را مستحکم‌تر کند؟
دقیقا اگر ما اجرای طرح مدیریت محله در سطح محلات را پل ارتباطی مدیریت شهری با شهروندان بدانیم، حضور و مشارکت مردم را در جشنواره‌های بزرگ شهری می‌توان اوج این مشارکت و توسعه اجتماعی و فرهنگی پایتخت قلمداد کنیم.
روی دیگر سکه مشارکت شهروندان در اداره پایتخت را می‌توان شناسایی نخبگان ساکن تهران در اداره بهتر پایتخت قلمداد کرد. در واقع برگزاری جشنواره‌هایی مانند شمسه، شکوفا و ... این امکان را فراهم می‌کند تا ظرفیت‌های نخبگان در اداره شهر شناسایی و از این ظرفیت‌ها استفاده بهینه شود.
در حال حاضر زمینه لازم برای سپردن اداره شهر به نخبگان محلی با فعالیت این جشنواره‌ها فراهم شده است به نحوی که بسیاری از اقدامات اجتماعی و فرهنگی این منطقه توسط مدیران و شورایاران محله‌ها انجام می‌شود.
جامعه شناسان بر این باورند که پاسخگویی به نیازهای اجتماعی و فرهنگی مردم باعث کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی در شهرها و کلان‌شهرها خواهد شد. اگر بخواهیم عملکرد مدیریت شهری تهران را در سالهای گذشته بررسی کنیم، فکر می‌کنید شهرداری تهران چقدر توانسته در کاهش این آسیب‌ها موفق عمل کند؟
این اتفاق رای در میان شهرداران نه تنها در کلان‌شهرهای داخلی کشور بلکه در میان شهرداران مطرح دنیا وجود دارد که زمانی مدیری در اداره شهر موفق است که بتواند آسیب‌ها و مشکلات را در محدوده مدیریتی خود کاهش و رفع کند.
وجود آسیب‌های اجتماعی مدیران را از پرداختن به اصل مسئله اداره شهر باز می‌دارد. خوشبختانه در سالهای اخیر توجه به نیازهای اجتماعی و فرهنگی شهروندان از سوی مدیریت شهری تهران توانسته خانواده‌ها را از معرض آسیب‌های اجتماعی دور کند.
البته باید به این مسئله نیز توجه داشت که بروز آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی معلول عوامل مختلفی است که یکی از این عوامل عدم توجه به مسائل فرهنگی و اجتماعی در شهرهاست.
یکی از تجربیات موفق مدیریت شهری تهران در سالهای اخیر بازگرداندن روحیه مذهبی در اجرای برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی است باید قبول کرد که همچنان مردم روحیه مذهبی و سنتی خود را حفظ کرده‌اند و با زنده کردن این روحیه در تار و پود زندگی شهری می‌توان تا حد قابل ملاحظه‌ای از آسیب‌های اجتماعی دور ماند. عملکرد شهرداری تهران در هشت سال گذشته نشان داده که بازگشت دین در اداره امور جامعه موثرترین راهکار بری مقابله با ناهنجاری‌های اجتماعی بوده است.
شهرری یکی از مناطق جنوبی شهر تهران است که هم به لحاظ تاریخی و هم به لحاظ سیاسی در سالهای اخیر محور توجه بوده است. به عنوان مثال اگر در دوره‌ای بحث جدایی ری از تهران مطرح می‌شود، ما شاهد این هستیم که مردم و ساکنان این منطقه هستند که با این جدایی سیاسی مقابله می‌کنند. این مسئله نشان می‌دهد که شهروندان ری در حفظ منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند مشارکت دارند. این مشارکت مردمی نشان از آگاهی آنها نسبت به حقوق شهروندیشان دارد.
فارس: اگر بخواهیم شهرری را که در گذشته تنها یک منطقه در جنوب شهر تهران بود با اکنون آن مقایسه کنیم، چه تحولاتی در سالهای اخیر در این محدوده ایجاد شده است؟
خوشبختانه مشارکت شهروندان در اداره منطقه 20 دوش به دوش شهرداری منطقه حرف اول و آخر را می‌زد. به جرات به این مسئله اشاره می کنم که اکنون تصمیم‌های مهم در جهت رفع مشکلات منطقه، اقدامات لازم در جهت شناسایی معضلات در سطح محله‌ها از طریق مدیران محله و شورایاران انجام می‌شود. از سوی دیگر نخستین افرادی که از نتایج طرح‌های تحقیقاتی و پژوهشی پروژه‌ها آگاه می‌شوند شورایاران و مدیران محله هستند.
به عبارتی مردم نگران آینده و حال منطقه‌ای هستند که در آن زندگی می‌کنند. اگر زمانی بحث جدایی ری از تهران مطرح می‌شود، این مردم هستند که اولین اعتراض‌ها را به اجرای این طرح انجام می‌دهند و یا زمانی که بحث همکاری و هم‌افزایی مدیریتی بین فرمانداری ری، شهرداری منطقه و سایر سازمان‌ها به میان می‌آید، این مردم هستند که از نتایج تشکیل این مدیریت شهری کوچک در شهرری استفاده می‌کنند.
در جمع‌بندی کلی باید به این مسئله اشاره کنم که مردم ری نسبت به تمامی مسائلی که در منطقه اتفاق می‌افتد آگاه هستند و در اجرای بهتر برنامه‌ها با شهرداری منطقه همکاری دارد. اتفاقی که در گذشته در شهرری شاهد آن نبودیم.
فارس: اکنون می‌توان به این مسئله اشاره کرد که تمامی محله‌های شهرری دارای سرای محله و کانون‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی و درمانی هستند؟
با توجه به برپایی جشنواره‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی در سطح منطقه با مشارکت مدیران محله و در نهایت شهروندان تمامی کانون‌های زیرمجموعه آن در سراهای محله تشکیل شده و شهروندان با عضویت و فعالیت در آن همکاری کامل را مجموعه مدیریت شهری داشته‌اند که البته این مشارکت دور از انتظار نیست مناطق جنوبی شهر تهران همیشه به عنوان موفق‌ترین گزینه در اجرای طرح‌های مشارکتی بوده است و در اکثر مواقع منطقه پایلوت طرح‌های اجتماع محور انتخاب شده است.
جشنواره شکوفا نشان داد که شهروندان تهرانی آمادگی لازم را برای تحقق شهروند الکترونیک و شهر الکترونیک دارند.
فارس: فکر می‌کنید برگزاری این جشنواره چقدر توانسته مدیریت شهری تهران برای تحقق کامل چشم‌انداز تهران در سال 1404 کمک کند؟
شکل‌گیری کانون‌های انفورماتیک که برای نخستین بار در تهران انجام شد، به همراه آموزش‌های شهروندی توانست پایتخت‌نشینان را برای تحقق طرح شهروند الکترونیک کمک کند. در واقع پیش نیازی بود که شهر تهران برای تحقق شهر الکترونیک مطابق با سند چشم‌انداز 1404 به ان نیاز داشت.
در طول سالهای اخیر با ایجاد این بسترسازی‌ها ما شاهد این هستیم که مدیریت هوشمند نیز به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت شهری به کمک شهرداران و مدیران شهری آمد.
به عبارت دیگر زمانی که شهروندان در استفاده از فن‌آوری‌های الکترونیکی یک گام به جلو رفتند، نیاز بود که مدیران شهری نیز در اداره شهر از این فن‌آوری‌های اطلاعات استفاده کنند. جشنواره شکوفا اوج استفاده از فن‌آوری اطلاعات در تهران بود.
شکل‌گیری کانون‌های IT و برپایی جشنواره شهروند کارآمد و فناوری اطلاعات که شامل کانون‌های رباتیک، وبلاگ نویسی، رسانه دیجیتال، برنامه نویسی موبایل، بازی‌های رایانه‌ای، توسعه مهارت‌های رایانه‌ای و رسانه دیجیتال است گام موثری در فرهنگ‌سازی و لزوم تحقق شهر الکترونیک محسوب می‌شود و زمانی که این نیاز جزیی از درخواست‌های شهروندان شود تحقق آن حتمی می‌شود که با توجه به استقبال شهروندان در رده‌های سنی مختلف و اقشار مختلف از این جشنواره به جرات می‌توان گفت این حساسیت در بین شهروندان ایجاد شده است.
فارس: به نظر می‌رسد که برگزاری مسابقات رباتیک در شهر تهران و استفاده از توان علمی محله‌ها اتفاق جدیدی است که در شهر تهران در حال روی دادن است. به نظر شما این جشنواره در ارتقای علمی شهروندان محله‌ها داشته است؟
در شرایط کنونی جامعه متاثر از امکاناتی است که فن‌آوری اطلاعات در تمامی جوانب زندگی بشر ایجاد کرده است. لزوم ارتقای آگاهی شهروندان به ویژه جوانان و نوجوانان در این عرصه موجب شد تا جشنواره‌ای با این محوریت به مرحله اجرا درآید. ارائه خدمات آموزشی و تجهیزات فنی به صورت رایگان توسط شرکت‌های متخصص، ارتباط با کمیته ملی روبوکاپ کشور و حضور اساتید و پژوهشگران موفق از نقاط قوت این جشنواره بوده که بی‌شک موجب ارتقای علمی شرکت کنندگان شده است.
انتهای پیام/2462/ق40
