به گزارش خبرگزاری فارس از جنوب استان تهران، 28 آذر 1389 نخستین انجمن صنفی گاوداران کشور در استان تهران با مجوز وزارت کار و امور اجتماعی تأسیس شد که بعد از آن، حدود 9 انجمن صنفی دیگر در کشور به ثبت رسیده و کانون انجمنهای صنفی گاوداران کشور نیز در حال تأسیس است.
45 گاوداری استان تهران در انجمن صنفی گاوداران استان تهران عضو هستند، در حالی که 25 درصد اشتغال کشور از طریق کشاورزی و دامداری تأمین میشود و یک میلیون و 360 هزار گاودار در کشور هستند که همگی سرانه شیر و گوشت قرمز ایرانیان را تأمین میکنند.
بی تردید، تأمین و حفظ امنیت و سلامت غذایی جامعه مهمترین وظیفه دولتها در قبال ملتهاست و هرچه میزان امنیت غذایی جامعه ارتقا یابد، تراز دولتها نیز در فراهم کردن رفاه اجتماعی افزایش مییابد. از اینرو باید دولتها برای تضمین امنیت غذایی جامعه به مقابله با هر تهدیدی که متوجه آن میشود، برخیزند تا شاخص کیفیت اداره کشور توسط آنها بهبود یابد.
با وجود سرمایهگذاری بالا در صنعت دامداری و وجود گاوهای شیری اصیل در کشور، به دلیل عدم حمایت از تولید، کنترل بازار فروش محصولات و در برابر آن آزاد بودن قیمت خوراک دام و علوفه، دامداریهای کشور رو به ورشکستگی سوق یافتهاند.
در سالهای اخیر به دلیل افزایش یکباره قیمت علوفه و پایین بودن قیمت خرید هر کیلو شیر از دامدار، دامداران فقط دامهایشان را با خوراک ضروری زنده نگه داشتهاند و بهدنبال تولید شیر نیستند، چراکه تولید شیر برایشان ضررده شده است.
همانگونه که بازار شیر و محصولات لبنی با نظارت شدید قیمت از سوی سازمان تعزیرات حکومتی است باید بازار فروش علوفه و خوراک دام هم تحت نظارت قرار گیرد اما هیچ تشکل نظارتی در این راستا نیست.
این روزها به دلیل مقرون به صرفه نبودن تولید شیر و هزینههای بالای تولید، روزانه سه گاو روانه کشتار میشوند تا هفت دام دیگر زنده بمانند، بهطوری که 40 درصد از میزان تولید شیر کاسته شده است؛ کشورمان طی سالهای قبل صادر کننده گوساله و شیر خشک بوده، اما با اتخاذ برخی تصمیمها، تبدیل به وارد کننده شیر خشک و گوشت قرمز شده است؛ این سیاست عامل نابودی سرمایهگذاریهای این صنعت و از بین رفتن اشتغالهای ایجاد شده شده که البته گویا گوش شنوایی هم نیست.
استاندارد تولید شیر در کشور همسطح با استاندارد دنیاست؛ شیر درجه یک در دنیا دارای 300 هزار بار میکروبی در یک سیسی است و 70 درصد شیر تولیدی کشورمان هم درجه یک و حتی بهتر از آن محسوب میشود و صنایع لبنی برای تولید شیر بهتر و کیفیتر، جایزه میدهند چون ماندگاری محصولات لبنی را افزایش میدهد؛ این وضع باعث شده که تولید کنندگان شیر بیش از پیش دقت کنند چون به نفع خودشان است.
سرانه مصرف شیر در کشور خیلی پایین است و در حالی که استاندارد جهانی آن 300 لیتر و در اروپا 350 لیتر در سال است، اما در ایران به 89 لیتر میرسد که باید افزایش یابد؛ ظرفیت صنعت لبنیات کشور 12 میلیون تن و ظرفیت تولید شیر در دامپروریها هم 12 میلیون تن است که تولید واقعی، کمتر است و اگر مصرف شیر در جامعه افزایش یابد توان افزایش تولید هم وجود دارد.
سید احمد مقدسی، رئیس، هیئتمدیره انجمن صنفی گاوداران استان تهران در گفتوگوی اختصاصی با خبرنگار فارس در جنوب استان تهران ضمن تأیید نکات فوق، به تشریح این معضلات و ارائه راهکارها پرداخت:
فارس: چرا اوضاع تولید شیر و محصولات لبنی اینگونه شد؟
در هشت سال گذشته با افزایش قیمت مواد اولیه و به تبع آن افزایش قیمت شیر خام، دولت از شیر خشک بهعنوان مُسکّن موقت برای پایین نگه داشتن قیمت شیر خام استفاده کرد؛ با شروع واردات شیرخشک به کشور نیز تولید کاهش یافت و دامداران مجبور شدند دامهای خود را به کشتارگاه بفرستند که ضربه سنگینی به دامپروری کشور وارد شد.
ظرفیت بالقوه تولید شیر خام 12 میلیون تن و شیر خشک کشور 3 میلیون تن است که به دلیل واردات بیرویه شیرخشک، نتوانستیم ظرفیتهای بالقوه کشور را بالفعل کنیم؛ 25 تا 30 درصد از تولید شیر خام باید به شیر خشک تبدیل میشود تا در صنایع لبنی همچون تولید بستنی، ماست و همچنین صنایع غذایی مورد استفاده قرار گیرد.
متأسفانه مسئولان در چند سال اخیر تنها به فکر مُسکّنهای موقتی برای صنعت شیر بودند و همین امر باعث شده که نه تنها به تولید آسیب برسد بلکه امنیت غذایی کشور از بین برود؛ اگر به جای آن، تولید را اقتصادی میکردند تا کنون در تولید صنایع لبنی خودکفا شده بودیم و حتی میتوانستیم همچون گذشته صادرکننده شیرخشک به سایر کشورها باشیم.
فارس: چرا اینطور نمیشود؟
عملکرد منفعت طلبانه عدهای خاص مانع است؛ ما 10 سال پیش صادر کننده شیر خشک بودیم اما برخی به دلیل منفعت طلبیهای شخصی خود منافع ملی را زیر پا گذاشته و به واردات شیر خشک روی آوردند.
قیمت تمام مواد غذایی در چند سال گذشته افزایش شدیدی داشته اما از میزان مصرف آنها کاسته نشده است حال چرا مسئولان، فروش شیر به قیمت تمام شده آن را عامل کاهش مصرف میدانند؟! برخی با اقدامات نسنجیده به بهانه حمایت از مصرف کننده به تولید ضربه میزنند؛ کسانی که در رأس امور هستند به جای پایین نگه داشتن بهای شیر، شیر را به قیمت واقعی خود بفروشند و در عوض به مردم یارانه آن را پرداخت کنند مانند آنچه برای نان در نظر گرفتند.
امید است مسئولان دولت اعتدال، از واردات بیرویه شیر خشک بپرهیزند و با حمایت از تولید اجازه دهند که تولید شیر خام کشور جایگاه واقعی خود را بیابد و بتوانیم از توان تولیدی بالقوه خود استفاده کنیم.
فارس: واردات بیرویه فقط مختص شیر خشک است؟
خیر؛ وجود مافیای وارداتی یکی از عواملی بوده که بازار گوشت قرمز را نیز متأثر کرده است؛ سیستم توزیع گوشت قرمز دارای نواقص زیادی است و این سیستم قدیمی و ناکارآمد در هزاره سوم دیگر جوابگوی نیاز بازار گوشت نخواهد بود.
بازار گوشت قرمز، در حالی روند افزایشی خود را طی می کند که دامپروری کشور طی چهار سال گذشته در رکود و سراشیبی سقوط قرار گرفته و کشتار حدود 30 درصد از گاوهای مولد دامداران در سالهای گذشته و تداوم آن به دلیل افت قیمت شیر و نابسامانی بازار، باعث شد تا عرضه گوشت قرمز به یکباره کاهش یابد.
شاید هرگز به ذهن کسی خطور نمی کرد که کشور ایران روزی وارد کننده دام از کشوری کوچک چون ارمنستان با وسعت 29 هزار کیلومتری یا پاکستان باشد.
واردات گوشت با ارز 1226 و تمام شدن قیمت آن پایین تر از قیمت تمام شده تولیدکنندههای داخلی، باعث متضرر شدن تولیدکنندهها میشود؛ کشورمان یکی از تولیدکنندگان مرغوب گوشت قرمز در جهان محسوب میشود و به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در تولید این محصول استراتژیک در مرز خودکفایی قرار دارد و حدود 70 هزار تن واردات برای جبران کمبود تولید داخل لازم است اما هر ساله بسیار بیشتر از این میزان از کشورهای هندوستان، پاکستان، برزیل و ... وارد میشود که تولید داخل را تحت تأثیر سوء قرار داده است.
فارس: این تأثیرات سوء چیست؟
بر اساس استانداردهای جهانی نیاز گوشت کشورمان در داخل تامین می شود ولی با این وجود هر ساله حدود 70 هزار تن گوشت که از لحاظ کیفیت قابل رقابت با تولید داخل نیستند، از کشورهایی همچون هند و برزیل به کشورمان وارد شده و تولید کنندگان داخل را متضرر میکند.
نیاز کشور جهت مصرف گوشت قرمز حدود یک میلیون تن می باشد و در داخل کشور حدود 930 هزار تن تولید می شود اما متأسفانه هر سال با واردات بی رویه گوشت قرمز بازار تولیدات داخلی به هم ریخته و باعث می شود گوشت تولیدکنندگان روی دستشان باقی بماند و تولید آنها خریداری نشود.
نمیدانیم این چه سیاستی است که دولت نمی خواهد قیمت فروش را با حمایت، برای تولیدکننده بالا ببرد در حالی که تولید کنندگان این بخش زیاده خواهی نمیکنند و تنها خواستار تأمین قیمت تمام شده خود با سود معقولی هستند.
وقتی قیمت تولید برای تولیدکننده به جهت بالا بودن قیمت نهادهها گران است در نتیجه از سوی دیگر مصرف کننده توان خرید را ندارد که در چنین مواقعی دولت باید نقش حمایتی خود را اجرا کرده و با دادن سوبسید از تولید کننده و مصرف کننده به صورت همزمان حمایت کند ولی متأسفانه دولت به جای دادن سوبسید با گران شدن قیمت شیر و گوشت اقدام به واردات بی رویه و ارزان کرده و خسارات بسیاری را متوجه تولیدکنندگان میکند.
فارس: نقش دولتها در این سوء تدبیرها چه بوده و هست؟
مشکل صنعت دامپروری در حال حاضر، تصمیمهای خلق الساعه وزارت صنعت، معدن و تجارت است که باید طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار، چهار نهاده دامی جو، ذرت، سویا و سبوس را تا آخر فروردین 93 به قیمتهای مصوب به گاوداران میداد و شیر را 1110 تومان خریداری میکرد.
این نهادههای دامی حداکثر در چند استان معدود کشور از طریق شرکت پشتیبانی امور دام وزارت صنعت، معدن و تجارت تأمین شده و در بعضی از استانهای کشور نیز حتی سه ماهه اول سال را هم نتوانستهاند تأمین کنند؛ از تیرماه 92 تا کنون نیز هیچ علوفه و نهادهای داده نشده است.
مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت گفتند چون ارز از 1226 به 2477 تبدیل شده، باید نهادهها را به قیمت جدید بخرید؛ یعنی به صورت یکطرفه تعهدشان را نقض کردند و حرف ما این بوده و هست که اگر قیمت جدید نهاده تعیین میشود، قیمت شیر نیز باید جدید تعیین شود.
قیمت تمام شده شیر 1300 تومان است و با احتساب 15 درصد سود تولیدکننده، باید 1457 فروخته شود ولی دولت اجازه نداد شیر و لبنیات گران شود چراکه شیر 26 درصد و لبنیات 18 درصد گران میشد.
فارس: انجمن صنفی گاوداران استان تهران در این زمینه چه کرد؟
نتیجه این شد که انجمن صنفی گاوداران استان تهران به حجتی وزیر کشاورزی و نعمتزاده وزیر صنعت نامه اعتراضی نوشت و آنها دوم آذر ماه 1392 به جهانگیری معاون اول رئیس جمهور نامه زدند؛ حرف ما این بود که اگر قرار باشد شیر گران نشود، براساس نرخهای جدید، تولید کننده در فشار است؛ دولت کمکی کند تا تولید کننده شیر خام از بین نرود.
هیئت وزیران بر اساس نامه دو وزیر جهادکشاورزی و صنعت، معدن و تجارت مصوبهای داشت که 300 میلیارد تومان از طریق وزارت صنعت به کارخانجات صنایع لبنی بابت چهار ماهه پایانی سال 92 پرداخت شود که شیر را کارخانجات به جای 1110 تومان، 1300 تومان خریداری کنند تا تولید کنندگان شیر خام(دامپروران) نابود نشوند.
مصوبه هیئت وزیران 27 آذرماه بوده ولی تا اواسط بهمن ماه، هنوز این مصوبه توسط وزارت صنعت اجرایی نشده و جوابی هم به ما نمیدهند؛ البته اگر این مصوبه اجرایی شود، دامدار تولیدی شیر خود را با قیمت تمام شده و بدون یک ریال سود عرضه خواهد کرد.
دولت علوفه و نهادههای سه ماهه اول سال را داده و اگر چهار ماه آخر سال را نیز پرداخت کنند بازهم پنج ماه را طلبکار میشویم.
فارس: مشکل دولت با گاوداران چیست؟
ما بر اساس قانون و مصوبه ستاد تنظیم بازار عمل کردهایم و حالا میگویند این مصوبه غیر عملیاتی بوده و نمیتوان برآن تکیه کرد؛ دولت باید به این فکر کند که بخش خصوصی در این میان نابود میشود؛ ماشین تولید دامداران موجود زنده است، الان بدهکاریم و چک و سفته دادهایم و اگر دولت به این صنعت کمک نکند، صنعت گاوداری دچار لطمات جبران ناپذیری خواهد شد.
دولت هیچ وقت نمیگذارد تولید کننده، شیر خام تولیدی را با قیمت تمام شده و با سودی متعارف حدود 15 تا 17 درصد عرضه کند که به همین دلیل، 40 درصد واحدهای دامی کشور فعال نیستند.
در بخش مواد غذایی سیاستها نباید مقطعی بوده و فضای امن کسب و کار باید دائمی و پایدار باشد؛ اگر نتوانیم غذا را به درستی فراهم کنیم نمیتوانیم استقلال کشور را حفظ کنیم.
فارس: مشکلات دیگر گاوداران چیست؟
تولید داخلی در حال نابود شدن است اما گاو زنده قاچاق از مرزها به استان تهران میآید؛ قوطی کبریت که نیست! گاو 500 کیلو وزن دارد؛ پست قرنطینه سازمان دامپزشکی طبق قانون باید در ایستگاههای پلیس باشد که اگر مجوز نداشته باشند پلیس باید این ماشینهای حامل گاو قاچاق را توقیف کند اما متأسفانه اقدام خاصی صورت نمیگیرد.
نرخ ارز در سه چهار سال گذشته حدود سه برابر و نهاده های وارداتی به تبع آن گران شده که نهاده های دامی نیز به همین تناسب گران شده است؛ با توجه به اینکه در کشور ما حدود 72 درصد هزینه تمام شده شیر خام و گوشت قرمز مربوط به غذای دام می باشد و با توجه به اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، سایر هزینه های سربار تولید افزایش یافته و قیمت تمام شده شیر خام و گوشت قرمز به تبع آن افزایش چشمگیری داشته است.
مسئولان وقت در سه چهار سال گذشته، دامداران را به جرم گرانفروشی به تعزیرات معرفی کردهاند، در صورتی که گران فروشی و گرانی دو مقوله جدا از هم است؛ دامداران دچار گرانی مواد اولیه و نهادههای خود شدهاند و گرانفروشی نکردهاند بلکه محصولات خود را زیر قیمت تمام شده و با ضرر عرضه کردهاند که به همین دلیل با دامداران، برخورد شدید تعزیراتی شده است.
این کار در هیچ جای دنیا سابقه ندارد و فاجعه دیگر این است که متأسفانه حتی اتحادیه وارد کنندگان گوشت در کشور راهاندازی شده است، آنهم در حالی که فقط به اندازه هفت درصد مجوز واردات باید داده شود، نه بیشتر.
گوشت قرمز ایران همیشه جزو بهترین گوشت های دنیا بوده و هست، چون بهترین نهادهها و علوفهها را مصرف میکنند اما مرغ همسایه غاز است و گوشت یخی برزیلی، هندی و پاکستانی وارد می کنند که منشأ سرایت تب برفکی به دامهای کشور هستند.
فارس: راهکار حل این مشکلات چیست؟
گوشت رابطه مستقیم با شیر دارد؛ اگر گاوداری شیری اقتصادی نباشد، قیمت گوشت و شیر باهم صعود خواهد کرد؛ تمام گوساله های گله های پرواربندی کشور را دامداران شیری تأمین میکنند ولی اگر تولید و بهای شیر اقتصادی شود، در گوشت نیز خودکفا می شویم.
مصرف گوشت قرمز در سال یک میلیون تن است که 930 هزار تن در داخل تأمین میشود و 70 هزار تن باید وارد کنیم اما در مقاطعی در یکی دو سال گذشته، تا 170 هزار تن گوشت قرمز وارد شده که ضربات مهلکی به اقتصاد گاوداران وارد کرده است.
کشوری که توان تولید 93 درصد گوشت را دارد، در هفت درصد باقیمانده نمیتواند مشکل خاصی داشته باشد بلکه نیازمند حمایت جدی مسئولان است؛ ایران نیازی به واردات گوشت قرمز ندارد؛ اگر گوشت را با سود متعارف 15 تا 17 درصد تضمین کرده و نرخ تضمینی بدهند، در یک دوره 9 تا 12 ماهه به جای اینکه گوساله را با وزن 400 کیلو روانه کشتارگاه کنیم با وزن 500 کیلو روانه کشتارگاه کنیم(یعنی تولیدمان اقتصادی باشد)، نه تنها نیاز داخل را تأمین کرده ایم بلکه به یک کشور مهم صادر کننده گوشت در دنیا تبدیل میشویم.
انتهای پیام/2462/ذ40