به گزارش خبرگزاری فارس از یزد، تقریباً در همه استان‌های کشور، ردپایی از تاریخ در میان منازل مسکونی پیدا می‌شود و بافت‌های تاریخی کم و بیش در همه مناطق قرار گرفته‌اند اما به طور قطع می‌توان گفت که هیچ یک از این بافت‌ها، پویایی، زیبایی، قدمت و گستردگی بافت تاریخی یزد را ندارند.
بافت تاریخی یزد گرچه طی سال‌های اخیر به دلایل مختلف دستخوش دگرگونی‌ها و مشکلاتی شده است اما هنوز برای گردشگرانی که در میان کوچه‌های هزار توی این بافت، به دنبال اصالت معماری هستند، مناظر زیبا و خاطره‌انگیز بسیاری وجود دارد.
بافت تاریخی یزد به این شهر، نخستین شهر خشتی جهان و گسترده‌ترین بافت تاریخی را لقب داده است و وجود خانه‌های قدیمی با درب‌های چوبی و معماری اصیل ایرانی اسلامی، ساباط‌‌ها، کوچه‌های آشتی‌کنان، بازار، حمام، آب انبار، مسجد و ...، مجموعه‌ای بی‌بدیل، کامل و تماشایی به نمایش گذاشته است.
همین امر سبب شده تا بافت تاریخی یزد طی چهار پنج سال گذشته، بیشترین میزان بازدید گردشگران را در ایام مختلف سال به ویژه ایام نوروز به خود اختصاص دهد.
بافت تاریخی یزد که بیش از 700 هکتار وسعت دارد، در منطقه مرکزی شهر یزد واقع شده و با حصار و برج و بارو در بخشی از این بافت حصارکشی شده است، حصار و برج و بارویی که از روزگاران قدیم به یادگار مانده است.
خانه‌های تاریخی بر غنای بافت تاریخی یزد افزوده است
خانه‌های تاریخی با درب‌های چوبی، هشتی، حوض‌های فیروزه‌ای رنگ، نارنجستان و انارستان، اتاق‌های سه دری و پنج دری، شیشه‌های رنگی، بادگیر، تالار تابستانه و اتاق‌های زمستانه و ... غنای بافت تاریخی یزد را دوچندان کرده است و یکی از جاذبه‌های بافت تاریخی یزد، صرف‌نظر از کوچه‌هایی که با دیوارهای کاهگلی پوشیده شده و ساباط‌هایی بر فراز آن سایه افکنده و سنگ‌فرش‌های قدیمی، جذابیت ویژه‌ای به بافت تاریخی داده است.
خانه لاری‌ها، خانه وزیری و ده‌ها خانه‌ای که به ثبت ملی رسیده‌اند، هر یک از ویژگی‌های خاص معماری بهره‌مند هستند و هر کدام ویژگی متفاوت از سایر خانه‌ها دارند.
گرچه بافت تاریخی یزد به عنوان یک موزه زنده، در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسیده اما تک‌بناها، آب انبارها، مساجد، خانه‌های تاریخی، مدرسه و حتی زندان تاریخی نیز در این بافت قرار گرفته و هر یک از آن‌ها به تنهایی جاذبه‌ای ویژه دارد و قرار گرفتن همه آن‌ها در یک مجموعه 700 هکتاری، بافت تاریخی یزد را منحصر به فرد کرده است.
از مهم‌ترین بناهایی که در بافت تاریخی یزد قرار دارد می‌توان به زندان اسکندر یا همان مدرسه نظامیه، مسجد جامع کبیر یزد، آب انبار 6 بادگیری، مجموعه امیرچخماق، خانه لاری‌ها، خانه کلاهدوز یا همان موزه آب، امامزاده سید رکن‌الدین، میدان وقت ساعت و ده‌ها اثر تاریخی دیگر اشاره کرد.
معرفی هر یک از این بناهای تاریخی خود نیازمند مجالی است اما وجود این بناها در بافت تاریخی، به این بافت هویتی اصیل بخشیده است.
هتل‌های سنتی و خانه‌های تاریخی جذابیت بافت تاریخی یزد را دوچندان کرده است
یکی از فعالان میراث فرهنگی در استان یزد در مورد آنچه که طی سال‌های اخیر بر جذابیت بافت تاریخی یزد افزوده است، به خبرنگار فارس گفت: در بافت تاریخی یزد، بسیاری خانه‌های قدیمی با حضور بخش خصوصی به هتل‌های سنتی تبدیل شده و جذابیتی که در این هتل‌ها به واسطه معماری، چیدمان و ... وجود دارد، گردشگران بسیاری را جذب بافت تاریخی می‌کند.
محمدرضا جعفری عنوان کرد: در بافت تاریخی یزد در حال حاضر بیش از 30 هتل سنتی وجود دارد که هتل‌ها اغلب با مصالحی از گچ و گل و خشت بازسازی شده‌اند و اتاق‌های سه دری و پنج دری آن با پنجره‌های رنگی حفظ شده و در بسیاری هتل‌ها نیز شاهد موزه‌های کوچکی هستیم.
وی ادامه داد: چیدمان این هتل‌ها نیز اغلب با وسایل قدیمی و صنایع‌دستی یزد انجام شده و همه این‌ها در جذب گردشگر تاثیرگذار است.
جعفری تصریح کرد: هرچه برای حفظ اصالت‌های بومی یزد در این هتل‌ها تلاش شود به طور قطع گردشگران رغبت بیشتری به حضور در این فضاها پیدا می‌کنند زیرا اشکال معمولی هتل‌ها در همه نقاط شهر و سایر استانها وجود دارد بنابراین این ویژگی تاریخی و حفظ اصالت‌ها و استفاده از عناصر طبیعی و بومی است که این فضاها را برای گردشگران جذاب کرده است.
بخش‌هایی از بافت تاریخی یزد اصالت تاریخی و زیبایی بصری خود را از دست داده است
وی در مورد سایر بناهای موجود در بافت تاریخی یزد نیز اظهار کرد: بافت تاریخی متاسفانه اکنون ناهمگونی‌هایی نیز دارد به نحوی که در بخشی از بافت، شاهد احداث ساختمان‌هایی هستیم که هیچ سنخیتی با بافت تاریخی ندارند و استفاده از مصالح جدید، درب‌های آهنی و ... بخش‌هایی از این بافت را از نظر بصری دچار مشکل کرده است.
این کارشناس میراث فرهنگی تصریح کرد: از 700 هکتار موجود در بافت تاریخی شاید فقط 200 تا 300 هکتار هنوز اصالت‌های واقعی خود را حفظ کرده‌اند و به عنوان یک موزه زنده، مورد بازدید گردشگران قرار می‌گیرند.
جعفری با بیان اینکه خانه‌های تاریخی نیز برای گردشگران از جذابیت ویژه‌ای برخوردارند، گفت: شاید برای بسیاری از خانواده‌هایی که به یزد سفر می‌کنند، آنقدر که خانه‌های تاریخی جذابیت دارند، بناهای تاریخی مثل زندان اسکندر جذابیت نداشته باشد.
وی عنوان کرد: حضور خانواده‌ها در حیاط‌های قدیمی با حوض‌های فیروزه‌ای، انارستان‌ها و نارنجستان‌ها، مطبخ‌های قدیمی و ... و علاقه آن‌ها به این فضاها، نشانگر اصالت این خانه‌هاست و اینکه هر یک از افراد به ویژه افرادی که دهه 40 به بعد زندگی خود را می‌گذرانند، حضور در چنین فضاهایی خاطره‌انگیز است.
خشت و گل و شیشه‌های رنگی در خانه‌های بافت تاریخی فضایی آرام بخش ایجاد کرده است
جعفری، استفاده از خشت و گل، شیشه‌های رنگی، گیاهان زینتی مناسب کویر، درب‌های چوبی و ... در کنار یکدیگر، علاوه بر ایجاد زیبایی بصری، در انسان آرامش ایجاد می‌کند و به همین دلیل است که بسیاری از گردشگرانی که به استان یزد سفر می‌کنند، دوست دارند بیشتر وقت خود را در بافت تاریخی به ویژه خانه‌های تاریخی و هتل‌های سنتی سپری کنند.
گرچه بافت تاریخی به دلیل سوء‌مدیریت‌ها برای مردم یزد مشکل‌ساز شده و اکنون به منطقه مسکونی افاغنه تبدیل شده و یا اینکه تخریب بخش‌هایی از این بافت به بهانه‌های مختلف، هر بار علاقه‌مندان میراث فرهنگی یزد را نگران کرده است اما این بافت همچنان برای گردشگران پویا و زنده است.
فصل گردشگری یزد از هم‌اکنون که سرمای هوا در روز شکسته شده اما همچنان شب‌های سردی دارد، آغاز می‌شود و تا پایان فروردین‌ماه ادامه دارد و در این ایام مردم یزد به ویژه در بزرگترین و نخستین شهر خشتی جهان، شاهد حضور گردشگرانی از داخل و خارج از کشور هستند.
=============
گزارش از مهدی جلیلیان
=============
انتهای پیام/2464/م40/ژ1001
