حجت‌الاسلام سیدسجاد ایزدهی مدیرگروه علوم سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به مناسبت نزدیک شدن به ایام مبارک فجر درباره برخی اندیشه‌های سیاسی امام راحل (ره) به خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس گفت: ما همواره در نظام دینی و حتی سایر نظام‌ها با چالش مشروعیت روبه رو هستیم اینکه چه کسی متصدی منصب حکومت می‌شود و طبیعتاً این منطق در مباحث دینی با دیگر نظام‌ها متفاوت است.
وی در ادامه افزود: به این معنا که اگر مشروعیت در نظام دموکراسی تنها با مقبولیت در نظر گرفته می‌شود در نظام دینی اولویت آن متمایز است، چرا که در نظام شیعی حکومت باید بدست کسی باشد که ویژگی‌های مختلف از جمله فقیه جامع
وی با بیان اینکه در طول تاریخ علما و فقهای اسلام حاکمی غیر از امام و فقیه جامع‌الشرایط را جائر می‌دانستند و از او اطاعت نمی‌کردند اما در برخی ادوار تاریخ به دلیل مصلحت، امامان شیعه دیگر حاکمان را تحمل می‌کردند و نه اینکه مشروعیت ببخشند، بنابراین با حاکم جائر همکاری می‌کردند و این منطق در ایران هم تا زمان مرحوم امام رعایت شد اما در شرایط آن دوره دیگر امام با توجه به میراث گذشته بحث ولایت فقیه را طرح کردند و عملاً با حاکم زمان برخورد و نظام جدیدی را بر منطق ولایت فقیه مورد اجماع علما راه‌اندازی کردند.
حجت‌الاسلام ایزدهی در ادامه افزود: بنابراین آنچه امام را از دیگران متمایز می‌کرد نه فقط در تحقق این منطق بود که البته مورد قبول علما هم قرار گرفت و دیگران هم این منطق را باور داشتند اما دیگران عملاً در تحقق بخشی به آن مشکل داشتند امام راحل علاوه بر شجاعت و درایت توانست این نظریه را به فعلیت برساند تا در نهایت نظام به باروری و کارآمدی رسید.
*مذهب، رهبری و مردم سه عنصر تضمین کننده انقلاب اسلامی ایران
وی با اشاره به اینکه منطقی که پیروزی انقلاب را تضمین کرد نخست مذهب شیعه و به رسمیت نشناختن حاکم جائر و فهم جایگاه خاص علما بود، اظهار داشت: جدا از بحث مرجعیت که رهبری فقیه جامع‌الشرایط، مدیر و مدبر بود عملاً حرکت در مسیر مبانی شیعه بود چرا که امام به مردم باور و اعتماد می‌داد و نقش محوری برای آنها قائل بود لذا حکومت را برای مردم می‌دانست و طبیعتاً این سه عنصر مذهب، رهبری و مردم در کنار هم باعث شد تا خاستگاه اسلام بتواند جا باز کند و پیش برود.
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر اینکه باور مردم به امام و باور امام به مردم دوگانه و دوسویه بود و نقطه محوری در مذهب شیعه شد، اظهار داشت: مردم امام را باور کردند چون امام از سنخ مردم بود و بالعکس. اما توجه امام به مردم از سنخ استفاده ابزاری برای رسیدن به قدرت و حکومت نبود ایشان همواره از نقطه شروع انقلاب تا زمان جنگ و پس از آن معجونی را تشکیل داد تا بتواند یکی از مقتدرترین حکومت‌های منطقه را از بین ببرد و با توطئه‌های داخلی شدید و تجزیه‌طلبان و کودتاها مقابله کند در دراز مدت این حاکمیت شیعه نفوذ کرد و به دیگر کشورها هم نفوذ کرد.
وی در پاسخ به اینکه دیگر کشورها چگونه از الگوی حکومت اسلامی امام راحل استفاده کردند، گفت: مقدمتاً بگویم که گرچه بعد از حدود سی سال بسیاری از کشورهای منطقه به باور مردم سالاری دینی که امام بنا نهاد رسیدند، قیام کردند و حاکمانشان را سرنگون کردند اما عملاً کشورهایی مثل مصر، لیبی، تونس و ... با وجود چنین الگویی توفیق لازم را در تحقق اهدافشان پیدا نکردند و در مراحل بعد تثبیت و کارآمدی با چالش جدی روبه رو شدند و به طور مثال در مصر عملاً انقلاب به سمت مصادره شدن پیش رفت.
*درایت، مردم‌باوری و توجه به وحدت اقوام در اندیشه امام راحل
حجت‌الاسلام ایزدهی در پاسخ به این سؤال که چه چیزی موجب شد تا انقلاب در سه دهه پیش پیروز و هنوز با همه مشکلات به راه خود با قدرت ادامه دهد و امروزه کشوری قدرتمند در منطقه محسوب شود ولی سایر کشورها با وجود اینکه سی سال الگوی انقلاب ایران را به همراه داشتند، نتوانستند به نتیجه مطلوب برسند، توضیح داد: مشکل این است که این کشورها رهبری درستی نداشتند، امام راحل هوش، درایت، مردم باوری و رویکرد جهاد محورش عامل موفقیتمان شد و همینطور امام همواره بحث وحدت بین همه اقوام و اقشار مردم را از هر طایفه و مذهب مورد توجه قرار می‌داد و وحدت و منافع ملی را مدنظر داشت.
وی در ادامه یادآور شد: بنابراین فقدان آموزه‌های اصیل مذهب شیعه، عدم رهبری شایستگان در قالب فقیه جامع‌الشرایط یا انتخاب شایستگان برای اهل سنت، عدم اتکا به مردم و آراء عمومی و تکیه بر احزاب خاص موجب شد عملًا دیگر کشورها نتوانند انقلابشان را پیش ببرند و چاره‌ای ندارند جز از یک الگوی اثبات شده پیروزی استفاده کنند که عملاً با همه چالش‌های فراروی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام به مشکلات فائق شده و استقلال کشور را حفظ و از مرزهای خود دفاع و عملاً مؤلفه‌های انقلاب را به کشورهای دیگر صادر کند.
*عدالت محوری اصلی اندیشه‌های امام خمینی (ره)
حجت‌الاسلام ایزدهی در پایان اظهار داشت: در نهایت نه تنها کشورهای اسلامی بلکه اگر امروز صحبت از جنبش 99 درصدی اسلامی است آن هم برخواسته از آرمان عدالت محوری امام است چرا که همواره ایشان عدالت را محور کار قرار می‌داد طبیعتاً در کشورهای اسلامی انقلاب جای خود را باز کرده اما همچنان آغاز راه هستیم، هنوز هم اگر پیام انقلاب به خوبی شنیده بشود و اجازه تبادل باشد، پیام فطری امام جا باز خواهد کرد و در بسیاری کشورها ندای حکومت شایستگان مبتنی بر دینداری و معنویت به کشورهای دیگر می‌رسیم.
انتهای پیام/ک
