به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد، وقف همانند حسنه‌ای جاریه، نشان از رویکرد ژرف اسلام به انسان دارد چنان‌که حاکی از توجه ناگسستنی این آیین آسمانی به وضع مسلمانان در هر زمان و مکان است.
از جمله موقوفات معروف در مشهد، موقوفه مسجد گوهرشاد در مجاورت حرم منور رضوی است.
گوهرشاد خاتون دختر امیر غیاث‌الدین ترخان از بزرگ‌زادگان و افراد مورد اعتماد تیمور بود.
شاهرخ‌میرزا تیموری در سال 795 با گوهرشاد خاتون ازدواج کرد و نخستین فرزند آنها به نام سلطان ابراهیم در سال 796 به دنیا آمد و فرزند دومشان نیز به نام بایسنغر میرزا در سال 799 در هرات زاده شد.
ابراهیم سلطان در سال 812 به حکومت شیراز منصوب شد و مدت 25 سال حکومت کرد.
وی به حسن خط مشهور بود و قرآنی نفیس از او در موزه قرآن آستان قدس رضوی به یادگار مانده است.
فرزند دیگر گوهرشاد خاتون، بایسنغر میرزا نیز خط ثلث را خوب می‌نوشت و کتیبه پیش‌طاق ایوان مقصوره مسجد جامع گوهرشاد مشهد به خط اوست.
حضور گوهرشاد خاتون در صحنه سیاست دوران سلطنت شاهرخ و بعد از آن سبب رویداد‌های تلخ و شیرین فراوانی در آن روزگار شد.
گوهرشاد بیگم با همیاری شوهرش در ترمیم خرابی‌های تیمور کوشید از جمله در خراسان مدرسه‌ها و مسجد‌های متعددی ساخت که مهم‌ترین آنها مسجد جامع گوهرشاد مشهد است.
براساس کتیبه بایسنغر مسجد در شعبان سال 821 هجری قمری بنا شده و معمار آن استاد قوام‌الدین شیرازی است.
ایوان مقصوره، رواق‌های باشکوه دارالحفاظ، دارالسیاده و دارالسلام حرم مطهر نیز از بناهای این بانوی نیکوکار است. گوهرشاد خاتون به دستور سلطان ابوسعید میرزا در روز نهم رمضان سال 861 هجری قمری به قتل رسید.
وی در کنار فرزندش بایسنغر در مصلای گوهرشاد به خاک سپرده شده است.
وقفنامه گوهرشاد بیگم از قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین وقفنامه‌های خراسان است. این وقفنامه در سال 829 هجری قمری نوشته شده و در حال حاضر متولی اجرای مفاد آن اداره اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی بوده و مدارک و اسناد آن در اداره اوقاف و امور خیریه ناحیه 2 مشهد و نیز نزد مدیریت موقوفات آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.
وقفنامه گوهرشاد دارای مقدمه‌ای ادبی شامل حمد و ستایش خداوند، نبی اکرم (ص)، مدح شاهرخ تیموری و ستایش گوهرشاد بیگم بوده و سپس املاک و مستغلات و شروط وقف بر رقبات آن نوشته شده است.
در وقفنامه مذکور حدود مسجد گوهرشاد 61 دربند دکان معمور متصل به مسجد، دکان‌های دیگر در محله‌های مشهد، حمام‌ها، مال و مراعی اعم از گوسفند، گاومیش، تمامی مزارع سعد‌آباد، سرده بلوک مشهد، بخشی از چند مزرعه از جمله مزرعه قوزغان بلوک تباتکان، مزرعه فیانی بلوک شاندیز، مزرعه مرغانان بلوک تبادکان و برخی مزارع و قنوات در بلوک جام وقف در مسجد گوهرشاد ذکر شده است.
در ادامه وقفنامه بعد از شروط وقف وظایف (حقوق) امامان، موذنان، خطیبان، مصادر، حفاظ، سقایان و فراشان مشخص شده است.
در آخر این وقفنامه شرطی مبنی بر ممنوعیت فروش، خرید، بخشش و استبدال موقوفه گذاشته شده و نیز لزوم تجدید سوادی از بخشنامه از هر سال ذکر شده است.
انتهای پیام/2202/ز40
