به گزارش خبرگزاری فارس، از مشهد حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی خسروی در نشست علمی، تخصصی نقش وقف در تحولات پژوهشی، فرهنگی و اقتصادی که در محل بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی در مشهد برگزار شد، اظهار کرد: وقف از مسائل فوق‌العاده مهم و تأثیرگذار در تمام ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه است.
وی افزود: در سالیان گذشته روزی به نام وقف در شورای فرهنگ عمومی تصویب نشده بود که بعد از پیگیری‌های متناوب بهترین مناسبت روز رحلت پیامبر اکرم(ص) در نظر گرفته شد که این روز نیز به دلیل روز عزاداری پیامبر به روز قبل از آن یعنی 27 صفر به عنوان روز وقف نام‌گذاری شد.
خسروی تصریح کرد: مهم‌ترین انگیزه وقف غریزه ابدیت‌خواهی انسان است.
وی در ادامه گفت: غرایز 12گانه انسان مانند خوف، انس، امید، کنجکاوی، تشنگی، گرسنگی و ... هر کدام مبنای حرکتی در وجود انسان است لذا خداوند همه این غرایز را در وجود انسان قرار داده است.
مؤسس بنیاد وقف افزود: شیطان از غریزه ابدیت‌خواهی انسان استفاده کرده و به انسان می‌گوید اگر می‌خواهید چیزی به شما نشان می‌دهم که با استفاده از آن جاودانه خواهید شد.
وی تصریح کرد: قوی‌ترین انگیزه‌ای که وقف را ایجاد می‌کند غیر از نوع‌دوستی، ابدیت‌خواهی انسان است و باید از این حس خوب استفاده شود.
خسروی با اشاره به اینکه وقف نهاد تأسیسی در اسلام نیست بلکه نهادی امضایی است، افزود: اسلام وقف را امضاء کرده و به آن جهت الهی داده و شکلی جدید و نوین به آن بخشیده است.
وی در ادامه افزود: اسلام وقف مسلم بر کافر، کافر بر کافر، کافر بر مسلمان و مسلمان بر کافر ذمی را جایز دانسته است.
معاون پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، بیان کرد: وقف ظرفیت بسیار وسیعی در هدایت جامعه بشری به سوی خدمت به همنوعان دارد که باید از این ظرفیت استفاده کرد.
وی با بیان اینکه یکی از دلایل ماندگار وقف در جامعه این است که نیت واقف را هیچکس حتی مرجع تقلید نمی‌تواند تغییر دهد، افزود: بیشترین نیات واقفین نیات فرهنگی است.
وی ادامه داد: از دیگر دلایل ماندگاری وقف در جامعه غریزه ابدیت‌خواهی انسان بوده و نیز قوانین محکمی که برای وقف وضع شده است.
خسروی با اشاره به اینکه شکل معماری اغلب شهرهای اسلامی از وقف و موقوفات متأثر شده است، مانند تفت یزد افزود: در هر شهر اسلامی ابتدا مسجد، بازار و حمام ساخته می‌شده و سپس در شعاع آن خیابان‌ها شکل می‌گرفت و باید در نظر داشت که هر سه این موارد از ابنیه وقفی بوده است.
وی با بیان اینکه نیت واقفین در هر دوره‌ای نشانگر وضع خاص سیاسی آن دوره بوده است، گفت: در مقطعی وقف برای چاه‌ها و قنوات و آب زیاد بوده و در دوره‌ای برای درمانگاه‌ها و بیمارستان و در دوره‌هایی دیگر نیز برای مواردی دیگر که این مسئله نشانگر این است که در هر دوره‌ای نسبت به مسئله‌ای که در آن جامعه حاکم بوده وقف و نیات واقفان در آن راستا شکل می‌گرفته است.
مؤسس بنیاد وقف با اشاره به اینکه وقف اقیانوس گسترده ناشناخته‌ای است، گفت: احیای بناهای تاریخی توسط واقفین همانند این است که آن بناها را ساخته باشند.
وی تصریح کرد: احیای موقوفات و کتاب‌هایی که دیگران در گذشته نوشته‌اند نیز بسیار حائز اهمیت است.
خسروی با بیان اینکه وقف از مسائل بسیار پیچیده‌ای بوده و همین پیچیدگی وقف موجب شده است که در هر دوره‌ای به وزارتخانه‌ای وصل شود، افزود: در ابتدا وقف بعد از مشروطیت تابع دادگستری ایران شد، سپس در قالب وزارتخانه‌ای به نام وزارتخانه اوقاف و صنایع و بعد از آن نیز آموزش و پرورش عهده‌دار آن شد.
وی ادامه داد: سپس وقف مستقل شد و به عنوان سازمان وقف شروع به کار کرد و در نهایت در سال 1363 سازمان وقف به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متصل شد و این همه نشانگر پیچیدگی مسئله وقف است.
انتهای پیام/2202/صا40/چ3000
