به گزارش خبرگزاری فارس از سبزوار، زمستان با آن همه سردی و سختی، دارای برکات زیادی است و با وجود سوز و سرمایش، ما ایرانیان با آغوشی باز از این فصل زیبای سال استقبال کرده و درست‌تر این است که بگوییم سرما را برای مهمان شدن در خانه‌های گرممان دعوت می‌کنیم.
شب یلدا طولانی‌ترین شب سال است که در اعتقادات و سنت‌های ما ایرانیان دارای جایگاه خاصی بوده و پاسداشت این شب زیبا در آداب و رسوم مردم سرزمین ما دارای آیین‌های گوناگونی است.
این شب در سرزمین سربداران نیز دارای ریشه و قدمتی طولانی است.
سبزواری‌ها که دارای تاریخی طولانی در خطه خراسان هستند، آداب و رسوم جالبی در این شب به یاد ماندنی دارند با توجه به اینکه بیش از نیمی از مردم این منطقه از طریق کشاورزی و مشاغل وابسته به آن امرار معاش می‌کنند شب یلدای کشاورزان و روستائیان حال و هوای دیگری دارد.
شب چله یا شب یلدا را در جامعه کشاورزی می‌توان در حقیقت آغاز فصل استراحت و تعطیلات کشاورزان نام‌گذاری کرد؛ یک‌سال تلاش بی‌وفقه کشاورزان به پایان رسیده و اکنون زمان آن است که در کنار خانواده نفس راحتی بکشند.
پاسداشت یلدا در زادگاه سومین قوم بزرگ ایران یعنی پارت‌ها دارای آیین خاصی است. این مراسم با گذاشتن کرسی در وسط خانه و جمع شدن اعضای خانواده و بزرگان در اطراف آن آغاز می‌شود.
کرسی در حقیقت تشکیل شده از مربعی چوبی است که در وسط خانه محیطی به متراژ نزدیک به یک در یک متر را به خود اختصاص میدهد و اعضای فامیل و خانواده دور آن جمع می‌شوند. چهار گوشه آن محل قرار گرفتن پایه‌های کرسی و وسط آن نیز گودالی برای بر افروختن آتش است.
لحاف کرسی اما مزین شده به کوک‌هایی است که توسط دستان پیر و رنجور مادربزرگ زده شده تا آن را روی کرسی بیاندازند و اهل خانه نیز با رعایت سن و سال دور آن بنشینند.
مراسم پس از اقامه نماز مغرب و عشاء شروع می‌شود اهل خانواده بعد از حضور کلیه فامیل چای را از «قیط کرسی» (جایی که آتش در آن می‌ریزند) برداشته و میهمانان ابتدا با آن پذیرایی می‌شوند.
شام نان در روغن با قورمه (غذایی بسیار مقوی و خوشمزه) است. پس از خوردن شام و حال و احوال کردن و خوش و بش‌های اهل فامیل، وقت خوردن میوه و حافظ‌خوانی می‌شود و میوه‌های پردانه مانند هندوانه، انگور، انار و... را مادربزرگ می‌آورد.
اما زینت‌بخش این شب‌نشینی فال حافظ است. فال تمامی فامیل و اهل خانه گرفته می‌شود و هر کدام از فال‌ها تعبیر می‌شود.
از آنجایی که کار کشاورزان از اذان صبح آغاز شده و تا غروب آفتاب به طول می‌انجامد روستائیان بعد از نماز، شام خود را می‌خورند و می‌خوابند چرا که دیگر برایشان رمقی نمانده اما در طولانی‌ترین شب سال این سنت شکسته می‌شود آنها دور هم جمع می‌شوند تا بدین شکل هم اتحاد و همدلی خود را حفظ کنند و هم کنار همدیگر باشند.
بزرگترها معتقدند که اگر در شب یلدا برف ببارد سال بسیار خوبی را پیش رو خواهند داشت و اگر فقط رعد و برق باشد که هیچ خبری نیست و اگر باران ببارد که اصلا سال خوبی نخواهند داشت و برنامه سال آتی و شیوه کاشت محصول خود را با آمدن برف، باران و یا رعد و برق در آن شب تعیین کرده و به مشورت می‌گذارند.
اما هنوز شب به اتمام نرسیده است. تخمه هندوانه، کدو، آفتابگردان، مغز گردو، بادام و پسته از دیگر تنقلاتی است که در شب یلدا استفاده می‌شود و بزرگترها داستان‌های افسانه خاله شیری، بزبز زنگوله‌پا، افسانه سی‌گیزی، چاپونک، قصه که نوم نداشت و ... را برای بچه‌ها تعریف می‌کنند تا آنها هم سهمی از این شب داشته باشند.
یکی دیگر از رسوم ایام چله زمستان در روستاها خواندن اشعاری ویژه چله‌کوچک از زبان «بهمن و عمو نوروز» است که هنگام رسیدن این چله (بیست روز پایانی بهمن ماه) به ماه نوروز (اسفندماه) ورد زبان روستائیان است.
اما آنچه که از سنت‌های گذشتگان ما برمی‌آید این است که شب چله در میان ما ایرانیان شبی ظلمانی و بلند نبوده که از دراز بودن آن به ستوه آییم، بلکه به پیروی از سنت‌های نیکوی به جا مانده از نیاکان پاکمان در‌می‌یابیم که در بزرگداشت مقام خانواده از بسیاری از آیین‌ها جلوتر بوده‌ایم و در حقیقت این آیین‌ها از ما درس پاسداشت مقام خانواده را یاد گرفته‌اند.
طولانی‌ترین شب سال فرصتی است برای در کنار هم بودن که کاش آیندگانمان هم این نماد همبستگی و مهر را حفظ کنند.
انتهای پیام/2202/غ30/چ3000
