به گزارش خبرگزاری فارس از قم؛ کربلا، عاشورا، امام حسین واژههایی آشنا در فرهنگ شیعه هستند که هر مسلمانی آن را با تمام وجود خود در هر نقطه از جهان درک کرده و با حزن و اندوه به این اتفاق نادر در عالم مینگرد و چه بسا در دل خود آرزو میکند که ای کاش امروز در کربلا بود و در نبرد تاریخی جوانمردانه میجنگید.
سخنهای بسیاری در این زمینه بیان و خیل کتابهایی از اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی نگاشته شده است و تحلیلهای بیشماری از این حادثه عظیم در زمینههای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی استخراج میشود، اما دلیل اینهمه ماندگاری واقعه عاشورا چیست که با گذشت قریب به 1400 سال هنوز در دلهای عشاق اهل بیت زنده است؟
خبرنگار فارس در همین زمینه گفتوگویی با حجتالاسلام غفوری کارشناس سیره اهل بیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی داشته است.
فارس: چرا ایام سوگواری محرم با اینکه هر سال تکرار میشود ولی هیچ وقت از شور و حال آن کم نشده بلکه پرشورتر نیز برگزار شده است و دلیل این ماندگاری واقعه عاشورا چیست؟
دلیل ماندگاری عاشورا به اقدامی که امام حسین (ع) انجام داده بر میگردد. حوادثی مشابه کربلا نه مثل کربلا را در طول تاریخ داریم یعنی صحنههایی که گروهی از انسانها در نبردی مظلومانه کشته شده باشند اما آن چیزی که در کربلا اتفاق افتاد تفاوت ماهوی با بقیه این حوادث دارد. در کربلا، امام حسین(ع) برای جلوگیری از نابودی و محو دین و شریعت الهی اقدامی انجام میدهد که موجب بیداری امت اسلامی میشود و این مسئله موجب تکرار و یادآوری این واقعه در هر سال میشود.
امام حسین(ع) وقتی در آن موقعیت قرار گرفت پیشنهادهایی به وی شد که حضرت یا باید تسلیم شده و یا کشته میشدند، طرف دیگر قضیه این بود که اگر امام حسین(ع) تسلیم شده و بیعت میکرد که یکی از پیشنهادها نیز همین بود، این تسلیم شدن اسارت امام را در پی داشت و امام به عنوان کسی که نمایندگی دین پیامبر را بر عهده دارد و منادی دین محمدی است اسیر طاغوت میشد.
این اسارت دو نتیجه را در پی میداشت یا امام در این اسارت کشته میشدند و یا ایشان را به ترفندی آزاد میکردند که در هر دو صورت برای امام ذلت را در پی داشت که حتی اگر در اسارت کشته میشدند نمیتوانستند اهداف حماسه روز عاشورا را داشته باشند و اگر هم آزاد میشد در مقابل کسانی قرار میگرفت که پیامبر در سال هشتم هجری در فتح مکه آنها را آزاد کرد. در فتح مکه بنی امیه را طلقا نامیدند یعنی آزادشدگان فتح مکه، یعنی اینها اسرای پیامبر بودند که پیغمبر میتوانست اینها را اسیر کند اما آنها را آزاد کرد.
*اگر امام حسین(ع) تسلیم میشدند چه پیامدهایی داشت؟
اگر امام حسین(ع) تسلیم میشد چه بسا اینها با ترفندی امام حسین(ع) را به این صورت آزاد میکردند و آن موقع بنی امیه و یزید ایشان را در مقابل طلقای مکه قرار میدادند تا وجههای را برای بنی امیه درست کنند، لذا میبینیم که امام حسین(ع) همه این شرایط را در نظر داشته و متوجه تمام این موارد بودهاند و میدانستند که این بیعت در واقع کنار آمدن حق با باطل است در صورتی که هیچوقت حق با باطل نمیتواند در کنار هم قرار بگیرد.
امام حسین(ع) در جمله ای بسیار زیبا میفرماید: «مثلی لا یبایع مثله»، نمیگوید من با یزید بیعت نمیکنم بلکه میگوید مثل من با مثل یزید، یعنی هر کس دیگری که در جایگاه حسین بن علی (ع) است و به دنبال احیای حق میباشد با هر کسی مانند یزید در هر زمانی این دو نمیتوانند با هم بیعت کنند، بنابراین امام حسین (ع) به خاطر حق و نجات دین میپذیرد خود، عزیزان و یارانش به شهادت برسند و خانواده اش با آن وضعیت به اسارت در بیایند اما تسلیم نشوند، چون هدف امام حسین (ع) هدفی الهی و خدایی بوده است.
قیام امام حسین (ع) در نسلهای بعد باعث بیداری شد و از این اقدام امام حسین(ع) درس گرفتند، به همین خاطر بعد از قیام عاشورا شاهد قیامهای زیادی بودیم. افرادی که محب اهل بیت بودند و هستند در راستای همین موضوع، اقدام امام حسین(ع) را هر ساله یادآوری میکنند تا این فرهنگ گسترش پیدا کرده و جهانی شود، ولی بزرگترین عامل ماندگاری همان هدف الهی بوده است.
فارس: چرا مردم از تکرار مصیبت امام حسین (ع) خسته نمیشوند؟
ظاهر قضیه این است که واقعه عاشورا تکراری است و حدود 1400 سال پیش اتفاق افتاده و ما این را مدام تکرار میکنیم، اما آن چیزی که برای شیعه مهم است زنده نگه داشتن نام امام حسین(ع) است. اسم امام حسین(ع) به اهل بیت و دین گره خورده و مهمترین عاملی که موجب زنده ماندن نام اهل بیت و مکتب شیعه شده است نام امام حسین(ع) است.
امام حسین(ع) با قیام خود توانستند تشیع را نگه دارند و ما با این کارمان نه تنها نام امام حسین(ع) بلکه خود را زنده نگه داشتهایم، یعنی این عزاداریهایی که به نام امام حسین(ع) است بیشتر برای مکتب و اعتقاد خودمان است تمامی این سیاه پوشیها و سوگواریها برای زنده نگه داشتن اسلام بوده و در واقع برای این است که بگوییم هنوز پیروان امام حسین(ع)، ائمه اطهار و اسلام زنده هستند و تا زمانی که تشیع وجود دارد این مجالس خواهد بود و همانطور که امام حسین(ع) هدفش احیای دین بود ما نیز هر ساله دین را یادآوری خواهیم کرد.
فارس: آیا تحریفات تاثیری بر روی حادثه عاشورا و مضامین آن داشته است؟
تحریفات باعث تضعیف، خدشهدار شدن مکتب اهل بیت(ع) و تشیع میشود، اما اینکه تحریفی میتواند واقعه عاشورا را از بین ببرد نه، این تحریفات مانند آب دزدی است که میآید آب باریکههایی از کنار این دریا درست میکند تا به مکتب تشیع خدشه وارد کند که گاها نادانسته و جاهلانه است و هنوز هم بعضا تکرار میشود. راه امام حسین(ع)، حقانیت و اهل بیت(ع) از بین نخواهد رفت ولی متاسفانه تحریفات آسیبهایی را هر چند کم دارد که باید از ورود آنها جلوگیری شود.
=============
گفتوگو: فاطمه عزتی
=============
انتهای پیام/2258/ی40