به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، مردم گیلان مانند مردم دیگر مناطق ایران، آداب و رسوم ویژه‌ای برای سوگواری حسین بن علی (ع) دارند.
محرم در باور مردم گیلان جلوه‌ای از مظلومیت و حماسه قیام عاشوراییان نهضت حسینی (ع) است.
*سیاه‌پوش گیلان در ماه محرم
همزمان با آغاز این ماه حزن و اندوه سراسر نقاط گیلان سیاه‌پوش می‌شود و مردم این سامان خود را عزاداری تاسوعا و عاشورا و دیگر شب‌های محرم آماده می‌کنند.
مردم گیلان به طور معمول سعی می‌کنند تا در روزهای نهم و دهم محرم به زادگاه خود بروند و در جمع بستگان و آشنایان در مراسم عزاداری شرکت کنند.
روضه‌خوانی، سینه‌زنی، زنجیرزنی، چهل منبر، شام غریبان، تعزیه خوانی و … از جمله مراسم‌های عزاداری در ماه محرم گیلان است.
مردم گیلان در دهه نخست ماه محرم با حضور در مساجد و حسینیه‌ها و برگزاری مراسم نوحه، مصیبت‌خوانی، سینه‌زنی و زنجیرزنی با آیین‌های ویژه خود حماسه حسینی و مظلومیت اهل بیت را در باور مردم به نمایش می‌گذارند.
هر ساله آیین‌های سوگواری مختلفی در مناطق شهری و روستایی گیلان توسط عزاداران حسینی اجرا می‌شود که ریشه در فرهنگ دینی مردم این استان دارد.
آماده‌سازی مساجد و حسینیه‌ها، علم‌بندی و سیاه‌پوش کردن سردر مساجد و معابر و برپایی مجالس روضه‌خوانی، سینه‌زنی و زنجیرزنی از آیین‌های ویژه این ماه است.
*علم‌بندی ماه محرم در گیلان و ماسوله
علم‌بندی یکی از آیین‌های ویژه ماه محرم در گیلان است که از یک روز مانده به محرم تا روز هفتم این ماه در مناطق شهری و روستایی گیلان با آیین‌های خاصی برگزار می‌شود.
در این مراسم مردم مناطق مختلف با پذیرایی از عزاداران در مساجد و حسینیه‌ها با تشکیل دستجات مختلف سینه‌زنی و خواندن نوحه، پرچم‌های سیاه را به نشانه عزاداری سیدالشهدا (ع) بر بالای سر در مساجد و گنبدهای آن نصب می‌کنند.
این مراسم در شهرک تاریخی ماسوله و آستانه‌اشرفیه جلوه‌ای ویژه دارد و هر ساله افراد زیادی برای شرکت در این مراسم به مناطق مذکور سفر می‌کنند.
*زنجیرزنی‌ها با شیوه‌های مختلف در گیلان/ تعزیه‌خوانی ماه محرم در گیلان
تشکیل دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی با شیوه‌های مختلف دو ضرب، پنج ضرب و سه ضرب بر سینه و پشت نمونه‌ای از عزاداری در این ایام است که با توجه به نوع نوحه و ریتم آن در مناطق مختلف استان اجرا می‌شود.
برگزاری مراسم تعزیه‌خوانی، آتش‌زدن خیمه‌ها، راه‌اندازی کاروان‌های شتر و اسب با سواران سبز پوش و سرخ پوش از دیگر آیین‌های سوگواری شهادت سالار شهیدان کربلا و یاران باوفایش است.
جوانان گیلانی نیز در این ایام حضور فعال و خودجوش دارند و با تشکیل هیئت‌های مختلف از جمله هیئت علی‌اکبر و خیمه جوانان بنی هاشم فضای مملو از معنویت را به نمایش می‌گذارند.
*سوگواری ایام ماه محرم در امامزادگان گیلان
برخی از مناطق گیلان به دلیل وجود بارگاه امامزادگان جلوه‌ای دیگر در ماه سوگواری سالار شهیدان پیدا می‌کنند.
بیشتر روستاها و مناطق شهری گیلان در این ایام تا پاسی از شب مملو از حضور دوستداران سالار شهیدان برای برگزاری مراسم‌های عزاداری است و آنها با حضور در مساجد، تکایا و راه‌اندازی دسته‌های عزاداری به سوگواری می‌پردازند.
شکوه و عظمت این مراسم که با نوحه‌خوانی، مداحی، سینه‌زنی، زنجیر زنی و شبیه‌خوانی همراه است در روزهای تاسوعا و عاشورا به اوج خود می‌رسد.
در آستانه‌اشرفیه و امامزاده هاشم در جاده رشت به رودبار نیز در این ایام مملو از حضور سوگواران اهل بیت است و هر ساله در ماه محرم مردم این استان با راه‌اندازی دسته‌های مختلف عزاداری به این مکان‌ها می‌آیند.
*تشکیل جلسات وعظ در ماه محرم گیلان
تشکیل جلسات وعظ و دعوت از روحانیون برای سخنرانی در منازل، تکایا و مساجد از برنامه‌های دیگری است که در دهه نخست ماه محرم انجام می‌شود.
مردم گیلان هر ساله در ایام ماه محرم به خاطر مظلومیت حسین(ع) و یاران با وفایش در مبارزه با ظلم و ستم یزیدیان و مصیبتی که بر اهل بیتش روا شد با سر و سینه زدن، یاد و خاطره کربلای حسینی را زنده می‌کنند.
هزاران شیفته حسینی با آغاز ماه محرم، کاروان دل را به هوای کربلا چنان روان می‌کنند که گویا خود از حماسه‌سازان آن هستند.
شیعیان خاندان عصمت و طهارت همراه با قافله کربلا در این ایام از کربلای دل می‌آیند و همراه حسینیان به حماسه‌ای دیگر می‌پردازند.
قمه‌زنی از جمله مراسم‌های کهن در برخی نقاط گیلان بود که فرد عزادار با قمه بر سر خود می‌زد و خون‌آلود به عزاداری می‌پرداخت که امروزه دیگر چنین مراسمی رواج ندارد هر چند ممکن است در برخی از نقاط دورافتاده قمه‌زنی را انجام دهند اما به صورت آشکار از این روش استفاده نمی‌شود.
*آیین چهل منبر گیلان در شب تاسوعا و عاشورای حسینی
آیین سنتی «چهل منبر» از دیگر مراسم‌هایی است که در شب عاشورای حسینی در اغلب مناطق گیلان اجرا می‌شود و بانوان نقش پررنگ‌تری در اجرای این مراسم دارند.
در غروب تاسوعای حسینی برخی از افراد که نذر و حاجتی دارند با قرار دادن یک میز چهار پایه و ظرفی پر از برنج و مقداری خرما در کنار ظرفی خالی به همراه تعدادی شمع به اجرای این آیین می‌پردازند.
در این بین عزاداران حسینی که اغلب آنها بانوان هستند و نیتی در دل دارند باید 40عدد شمع و خرما تهیه کرده و با پای پیاده 40 بار مسافتی را طی کنند و هر بار که به مقصد رسیدند یک عدد شمع و یک عدد خرما در آنجا قرار دهند.
*طشت‌گذاری در تالش
رئیس اداره تبلیغات اسلامی تالش برگزاری مراسم‌های ویژه عزاداری امام حسین (ع) در نقاط مختلف گیلان را ریشه در فرهنگ این سرزمین و عشق و ارادت مردم نسبت به اباعبدالله دانست.
حجت‌الاسلام عباس مصباحی، یکی از آیین‌های ویژه ماه محرم در تالش را طشت‌گذاری نامید و اظهار کرد: در این آیین «طشت» نماد مشک سقای کربلا و نماد آب است که به روی حسین (ع) و یارانش بسته شد و این رسم از روز 27 ماه ذیحجه آغاز می‌شود.
وی افزود: واقعه کربلا و بسته شدن فرات به روی امام حسین (ع) و یارانشان و ایثارگری‌های سقای کربلا حضرت ابوالفضل (ع) برای رسانیدن آب به تشنگان و حماسه‌آفرینی آنها که با لبانی تشنه، شهد شهادت را نوشیدند قداست و جایگاه والای آب را در فرهنگ شیعیان به ویژه ایرانیان که از دیرباز نیز از جایگاه خاص و معنوی برخوردار بوده، عمق و وسعت بسیاری بخشیده است.
این مسئول، برگزاری مراسم سنتی طشت‌گذاری را در راستای انعکاس ایثارگری سقای کربلا عنوان کرد و گفت: در تمام نقاط مختلف استان و حتی کشور شاهد شکل‌گیری آداب و رسوم و آیین‌ها برای به نمایش گذاشتن مظلومیت شهدای کربلا هستیم.
*فعالیت 1700 هیئت مذهبی گیلان در ماه محرم
معاون فرهنگی تبلیغات سلامی گیلان نیز این سرزمین را مهد آیین‌ها و سنت‌های مختلف در مناسبت‌های خاص عنوان کرد.
حجت‌الاسلام سید حسین گل‌میرزاده با اشاره به اینکه در ایام ماه محرم بالغ بر یک‌هزار و 700 هیئت عزاداری در گیلان فعالیت می‌کنند و کارهای مذهبی و تبلیغی را انجام می‌دهند.
وی به آموزش مداحان اشاره کرد و افزود: در طول سال به مداحان اهل بیت(ع) آموزش‌هایی ارائه می‌شود که از یک ماه گذشته این آموز‌ش‌ها از طرف اداره کل تبلیغات اسلامی گیلان به صورت ویژه برگزار شد.
*برگزاری 100 کلاس آموزشی برای مداحان گیلان
به گفته این مسئول، در مدت مذکور بیش از 100 کلاس آموزشی برای مداحان برگزار شده است.
وی عاشورا را بهترین زمینه برای فعالیت مداحان اهل بیت(ع) و مبلغان دانست و تصریح کرد: مداحان می‌توانند از عاشورا برای انتقال مفاهیم و معارف دینی به اقشار مختلف مردم بهره ببرند.
گل‌میرزاده به ایجاد خانه عالم در گیلان اشاره کرد و یادآور شد: گیلان 300 روستای بالای 500 خانوار دارد که تمام این روستاها نیازمند خانه عالم هستند و اکنون با کمبود خانه عالم در استان مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه حدود 60 خانه عالم در گیلان وجود دارد، خاطرنشان کرد: تنها در یک سوم روستاهای گیلان خانه عالم برای استقرار مبلغان دینی احداث شده است.
معاون فرهنگی تبلیغات اسلامی گیلان متذکر شد: در بقیه روستاهای واجد شرایط گیلان با پیگیرهای سازمان تبلیغات اسلامی خانه عالم احداث می‌شود.
وی آگاهی و بینش بیشتر مردم، تبیین موضوع سیره ائمه(ع) به ویژه امام زمان(عج)، ویژگی منتظران مهدی(ع)، تبیین ولایت فقیه و اهمیت رهبری و نقش ولی فقیه و... را از جمله فعالیت روحانیون مستقر در خانه‌های عالم برشمرد.
گل‌میرزاده از برگزاری 120 گفتمان و جلسه با محوریت تبیین فلسفه عاشورا و واقعه کربلا در ایام ماه محرم خبر داد.
*اهمیت نقش واقعه عاشورا در زنده نگاه داشتن اسلام
شاعر و مداح برجسته اهل بیت (ع) نیز با بیان اینکه شیعه در دنیا از مقام بسیار بالایی برخوردار است، اظهار کرد: ما مداحان اهل بیت (ع) باید ارزش و قدر خود را بدانیم و حرمت یکدیگر را حفظ کنیم.
غلامرضا سازگار افزود: ما باید صفاتی مانند خضوع و خشوع را در زندگی سرلوحه رفتارهای ما قرار دهیم و به عنوان یک الگو و اسوه حسنه در جامعه ظاهر شویم.
این شاعر اهل بیت (ع) به اهمیت نقش واقعه عاشورا در زنده نگه داشتن اسلام اشاره کرد و گفت: وظیفه ما مداحان، شاعران و ذاکران، معرفی صحیح فرهنگ عاشورا است تا این فرهنگ بدون تحریف به نسل های آتی منتقل شود.
*خرافات از مشکلات هیئت‌های مذهبی است
مدیرکل تبلیغات اسلامی گیلان نیز با اشاره به تلاش دشمن برای به انحراف کشاندن برنامه‌های مذهبی اظهار کرد: خرافات و بدعت‌ها ازجمله مشکلاتی است که بعضاً در بین هیئت‌های مذهبی دیده می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین جمال یاری، افزود: باید با همکاری و تعامل و برگزاری آموزش‌های لازم با این گونه موارد مبارزه کرد.
به گفته وی شورای هیئت‌های مذهبی نقش مهمی در کاهش انحرافات در مناسبت‌های مذهبی و اعیاد و شهادت ائمه معصومین (ع) دارد.
وی رواج سبک‌های غیر سنتی و نامتداول عزاداری و استفاده از ابزار نامناسب را یکی از خرافاتی دانست که باید با آن مبارزه جدی شود.
این مسئول، انسجام و صمیمیت در هیئت‌های مذهبی را لازم و ضروری دانست و خاطرنشان کرد: هیئت‌های مذهبی که دارای مجوز از تبلیغات اسلامی هستند باید با توجه به نیاز منطقه و اهمیت انجام فعالیت‌های اعتقادی، حوزه عملکردی خود را توسعه دهند.
انتهای پیام/2300/ر40
