گنج گرانبهای هستی در دل جنگل‌های گیلان

به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، جنگل مجموعه‌ای است از درختان، درختچه‌ها، پوشش گیاهی، جانوران و میکرو ارگانیسم است.

جنگل‌ها در تمام نواحی زمین که قابلیت رشد درخت در آنها وجود دارد و از نظر ارتفاع در زیر خط درخت قرار دارند یافت می‌شوند و جنگل طبیعی محل زندگی بسیاری از جانوران و گونه‌های گیاهی است.

جنگل طبیعی از نظر زیست‌محیطی فقیرتر از جنگل بکر است و با وجود این جنگل‌های طبیعی قادر هستند چشم‌اندازهای طبیعی هر منطقه را حفظ کرده و در بیشتر موارد از جنگل‌های مصنوعی یا دست کاشت غنی‌تر و پایدارتر باشند.

جنگل دارای فواید بسیار زیادی است که بیشتر آنها بر زندگی انسان اثر مثبتی می‌گذارند.

در جنگل‌ها انواع قارچ‌ها، میوه‌ها و ساقه‌های گیاهان و درختان دیده می‌شود که غذای تعداد زیادی از انسان‌ها را تشکیل می‌دهند.

درختان جنگل گاز دی اکسید کربن هوا را دریافت کرده و در عمل فتوسنتز، آن را تبدیل به اکسیژن می‌کنند.

جنگل‌ها اهمیت حیاتی دارند زیرا مأوای متنوع‌ترین جوامع زیستی جهان و غنی‌ترین تنوع زیستی زمین هستند.

در درون جنگل‌ها تعداد زیادی از داروهای بالقوه و هزاران گونه نایاب پنهان است و جنگل‌ها توانایی تعدیل آب و هوای جهان را دارند و شرایط آب و هوایی کل زمین را پایدار نگه می‌دارند.

این نقش آنها به حدی مهم است که تخریب آنها می‌تواند موجب تغییراتی در مقیاس عظیم و گسترده در آب و هوای کره زمین شود.

تخریب جنگل‌ها در سال‌ها در حد وسیع اتفاق افتاده ‌است و اکنون بسیاری از جنگل‌ها را از دست داده‌ایم.

حفظ بقایای این گنج گرانبهای هستی و جلوگیری از نابودی جنگل‌ها نیازمند عزم ملی و توجه بیشتر مسئولان است.

ایران دارای پنج ناحیه رویشی شامل رویشگاه‌های خزری «هیرکانی»، ایران تورانی، خلیج عمانی، ارس باران و زاگرس است.

وسعت ناحیه خزری 1.9 میلیون هکتار است و از آستارا تا گلیداغی که تنها جنگل‌های واقعی و اقتصادی ایران را تشکیل می‌دهد، امتداد دارد.

جنگل‌های شمال در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان به صورت نواری با طول تقریبی 800 کیلومتر و عرض 20 تا 70 کیلومتر استقرار داشته و مناطق وسیعی از کوهستان تا کوهپایه و بخشی از مناطق جلگه‌ای را پوشانده‌اند.

*کهن‌ترین جنگل‌های شمال

جنگل‌های شمال در دوران سوم زمین‌شناسی حدود 5 میلیون سال قبل به وجود آمد و به همین دلیل یکی از کهن‌‌ترین جنگل‌های جهان به‌شمار می‌رود.

گونه‌های درختی فراوان مانند راش، ممرز، بلوط، انجیلی، توسکا، خرمندی، پلت، شیردار، نمدار، ون و دیگر گونه‌ها در جنگل‌های گیلان یافت می‌شود.

جنگل‌های هیرکانی یکی از منحصر به‌فردترین نوع جنگل‌ها در دنیا هستند که مانند نوار سبزی بر شیب‌های شمالی جبال البرز قرار گرفته و سواحل جنوبی دریای خزر را می‌پوشاند.

این ناحیه از حوالی آستارا در شمال غرب تا حوالی گرگان در شرق ایران ادامه می‌یابد.

جنگل‌های هیرکانی که از دوران «ژوراسیک» به جای مانده‌اند، 3.7 میلیون هکتار پوشش جنگلی ایران را تشکیل می‌داده‌اند که اکنون به 1.8 میلیون هکتار تقلیل یافته‌اند.

قدمت این جنگل‌ها که جزو بقایای دوران سوم زمین‌شناسی هستند و وجود 80 گونه درختی و 50 گونه درختچه‌ای شامل گونه‌های بسیار نادر نظیر راش، بلوط، توسکا، ممرز، افرا، انجیلی، نارون، زبان گنجشک، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار، شمشاد، للیکی، آزاد، ازگیل، آلوچه وحشی، انار و... نشان می‌دهد که این اراضی می‌توانند مانند موزه زنده‌ای مورد استفاده قرار گیرند.

*نقش مهم مراتع گیلان در دامداری گیلان

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان با بیان اینکه مساحت مراتع استان حدود 267 هزار و 311 هکتار است، اظهار کرد: این مراتع دارای غنای گونه‌ای فراوانی هستند و نقش مهمی را در دامداری گیلان ایفا می‌کنند.

رحمت‌الله رحمانی، افزود: مراتع ییلاقی گیلان عمدتاً از ارتفاع یک‌هزار و 500 متر از سطح دریا آغاز شده و به بالاترین ارتفاع در حدود 3 هزار و 100 متر تا مراتع کوه‌های سماسوس رودسر ختم می‌شوند.

وی، مراتع قشلاقی گیلان را در حوزه رودبار، منجیل و لوشان در طبقات ارتفاعی 900 تا یک‌هزار و 300 متر ذکر کرد.

مدیر کل منابع طبیعی گیلان، با اشاره به اینکه مراتع استان از نظر کیفی به سه بخش خوب «درجه یک»، متوسط «درجه دو» و فقیر «درجه 3» تقسیم می‌شوند، گفت: این مراتع دارای علوفه تولیدی بین 250 تا 687 کیلوگرم در هکتار و به میزان کل سالانه 130 هزار و 112 تن است.

به گفته وی، این میزان علوفه نقش مهمی در تامین علوفه دام‌های گیلان دارد.

*چرای 500 هزار دام در مراتع گیلان

رحمانی ادامه داد: با در نظر گرفتن 1.5 کیلوگرم نیاز علوفه‌ای روزانه‌ای هر واحد دامی و مدت چرای 120 روزه بالغ بر 500 هزار واحد دامی را می‌تواند پوشش دهد.

وی با تصریح بر اینکه گیلان دارای 52 حوزه آبخیز کوچک و بزرگ است، یادآور شد: تمام  روان آب‌های حاصل از بارش باران با شدت‌های مختلف و جریان‌های حاصل از ذوب برف همراه با بار ناخالص و آوردهای رسوبی محصول فرآیندهای مختلف و متنوع فرسایش، توسط رودخانه‌های موجود در این حوزه‌ها حمل و در نهایت در تالاب انزلی و دریای خزر تخلیه می‌شود.

مدیرکل منابع طبیعی گیلان، اضافه کرد: به جز مجموعه حوزه‌های آبخیز محاط در محدوده گیلان، حوزه بزرگ سفیدرود نیز در نهایت در دریای خزر تخلیه می‌شود.

به گفته وی، از مجموع وسعت حوزه سفیدرود تنها حدود 300 هزار هکتار آن در محدوده استان گیلان واقع شده است.

رحمانی، وسعت گیلان را یک‌میلیون و 471 هزار و 100 هکتار عنوان کرد و متذکر شد: این مقدار حدود 0.9 درصد از کل مساحت کشور را دربرگرفته است.

وی با بیان اینکه گیلان دارای 16 شهرستان که از غرب به آستارا و از شرق به رودسر ختم می‌شود، خاطرنشان کرد: گیلان در کرانه جنوبی دریای خزر و در نیمرخ شمالی سلسله جبال البرز قرار گرفته است.

*وجود بالغ بر 564 هزار هکتار جنگل‌های گیلان

مدیرکل منابع طبیعی گیلان، این استان را دارای سه قسم آب و هوای معتدل و مرطوب در مناطق جلگه‌ای و کوهپایه‌ای و پایین‌بند، آب و هوای کوهستانی در مناطق ییلاقی و مرتعی و بالابند کوهستانی و آب و هوای نیمه خشک و مدیترانه‌ای از رستم‌آباد رودبار تا لوشان ذکر کرد.

وی، جنگل‌های گیلان را 564 هزار و 712 هکتار، عنوان کرد و افزود: گیلان دارای مراتع 244 هزار و 986 هکتار و اراضی ساحلی 4 هزار و 589 هکتار است.

رحمانی، اراضی مستحدث را یک‌هزار و 645 هکتار، دیگر اراضی را 201 هزار و 368 هکتار و مجموع کل اراضی را یک‌میلیون و 17 هزار و 300 هکتار عنوان کرد.

وی با تصریح بر اینکه گیلان از تنوع اقلیم و شرایط طبیعی موجود از نظر پوشش گیاهی برخوردار است، یادآور شد: گیلان دارای 535 هزار و 809 هکتار جنگل طبیعی، 11 هزار و 501 هکتار بیشه‌زاد، 17 هزار و 402 هکتار جنگل دست‌کاشت خارج از طرح‌های جنگل‌کاری و 244 هزار و 986 هکتار مرتع است.

*وجود بیش از 15 هزار هکتار پارک‌های جنگلی گیلان

این مسئول گیلان را دارای 25 پارک جنگلی به مساحت حدود 15 هزار و 770 هکتار ذکر کرد و گفت: 18 تفرجگاه‌های جنگلی و یا استراحت‌گاه‌های ییلاقی به مساحت حدود 54 هکتار تحت مالکیت منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان است.

وی، خاطرنشان کرد: بخشی از این پارک‌ها پس از طی مراحل قانونی و برگزاری مزایده به بخش خصوصی برای اجرای طرح مصوب، احاله مدیریت شده و بخشی از آن نیز بر اساس بند «ج» ماده 147 در اختیار شهرداری قرار گرفته است و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری بر نحوه اجرای طرح نظارت دارد.

به گفته رحمانی، بقیه نیز تحت مدیریت اداره کل و اداره‌های منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان‌های تابعه گیلان است.

انتهای پیام/2300/ر40