به گزارش خبرگزاری فارس از ارومیه، آذربایجان غربی به لحاظ موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی خود و همچنین به دلیل قرارگیری در کمربند زلزله، در معرض بلایای طبیعی مختلف قرار می‌گیرد.
ایران پس از چین و هند، سومین کشور از نظر وقوع بلایای طبیعی در جهان است که در این میان آذربایجان غربی نیز یکی از استان‌های کشور بوده که سالانه با بلایای طبیعی مختلفی دست و پنجه نرم می‌کند.
آذربایجان غربی سالانه درصد قابل توجهی از تولیدات باغی و دامی خود را به دیگر مناطق کشور صادر می‌کند؛ با این حال بروز سیل، خشکسالی و سرمازدگی محصولات کشاورزی از یک سو و وقوع زلزله از سوی دیگر، به عنوان تهدیدی جدی برای مردم این استان و تولیدات باغی و دامی آن تبدیل شده است.
وقوع 56 فقره سیل چشمگیر، 19 مورد زلزله و 37 مورد ریزگرد به همراه خشکسالی و سرمازدگی خسارتی افزون بر 415 میلیارد و 884 میلیون تومان به اقتصاد این استان وارد کرده است که رقمی قابل تأمل است.
از آنجا که حذف کامل بلایای طبیعی امری غیر ممکن و خارج از توان بشر است، اما تلاش‌ها همچنان برای کاهش این سوانح و مدیریت آنها در مناطق مختلف استان از دغدغه‌های اساسی مدیران، مسئولان متولی امر و خانواده‌ها است.
ساخت و سازهای غیراصولی و فاقد استانداردهای لازم از یک سو و عدم نظارت کامل دستگاه‌های متولی از سوی دیگر به عنوان عاملی مهم در افزایش میزان خسارات مالی ناشی از وقوع بلایای طبیعی در استان بوده است.
از طرف دیگر پدیده شایع خشکسالی است که با وجود آنکه در طول سال‌های متمادی به عنوان تهدیدی جدی برای استان مطرح بوده است، اما همچنان ساز و کارهای اساسی برای مقابله با این پدیده خزنده و تدریجی، روی میز باقی مانده، به طوری که با وجود وارد آمدن خسارتی نزدیک به 194 میلیارد تومان ناشی از خشکسالی استان در سال گذشته، در عمل اقدامات چشمگیری در این زمینه صورت نگرفته است.
الگوهای نادرست مصرف آب و استفاده از شیوه‌های سنتی در آبیاری مزارع و باغات کشاورزی، هر سال سبب هدررفت درصد زیادی از آب‌های زیرزمینی در مناطق مختلف آذربایجان غربی می‌شود و این در حالی است که بحران دریاچه ارومیه نیز روز به روز شدت بیشتری می‌گیرد.
به هر حال این زنجیره در بردارنده حلقه‌های مفقوده متعددی است که لازم است با بررسی‌های موشکافانه، اعمال قوانین نظارتی و اتخاذ ساز و کارهای اساسی مورد توجه مسئولان خرد و کلان استانی قرار گیرند.
در این میان شهرستان میاندوآب به عنوان یکی از حادثه‌خیزترین شهرستان‌های استان است که هر سال خسارات قابل توجهی ناشی از وقوع بلایای طبیعی به آن وارد می‌شود.
بلایای طبیعی 140 میلیارد تومان به میاندوآب خسارت وارد کرد
فرماندار میاندوآب با اشاره به موقعیت خاص جغرافیایی میاندوآب و قرارگیری آن در میان دو رودخانه زرینه‌رود و سیمینه‌رود، سیل را از مهم‌ترین بلایای مورد تهدید این شهرستان عنوان کرد و افزود: سرمازدگی محصولات کشاورزی باغی و زراعی، آب‌گرفتگی معابر عمومی در زمان های بارندگی، خشکسالی و در نتیجه بیماری‌های دامی از تهدیدات و بلایای طبیعی میاندوآب در سال‌های اخیر بوده است.
حمید جلالی با بیان این مطلب، تصریح کرد: در نیمه نخست سال جاری بیش از 140 میلیارد تومان خسارت به بیش از 89 هزار هکتار از اراضی دیمی این شهرستان بر اثر سرمازدگی محصولات کشاورزی و خشکسالی وارد شده است.
وی با توجه به اینکه درصد بالایی از خسارات وارد شده ناشی از بلایای طبیعی به این شهرستان در بخش کشاورزی بوده است، بر لزوم بیمه کردن محصولات کشاورزی و زراعی باغداران شهرستان تأکید کرد و افزود: برابر قوانین موجود، تعهدی برای پرداخت خسارت ناشی از بلایای طبیعی بر محصولات فاقد بیمه وجود ندارد.
جلالی با اشاره به پرداخت 371 میلیون تومان خسارت به محصولات بیمه‌شده شهرستان در سال جاری، بر لزوم بیمه نمودن محصولات کشاورزی کشاورزان تأکید کرد و گفت: خسارت وارد شده به درختان هسته‌دار شهرستان پرداخت شده است و خسارت وارده به بخش زراعت سیب و انگور این شهرستان نیز در شرف پرداخت قرار دارد.
فرماندار میاندوآب در راستای کاهش اثرات بلایای طبیعی وارده به این شهرستان، از نوسازی و مقاوم‌سازی ساختمان‌های شهری و روستائی، بر اساس استانداردهای ملی ساختمان خبر داد و افزود: با همکاری ستاد مدیریت بحران شهرستان، در سطح مدارس و ادارات میاندوآب، مانورهای زلزله متعددی برگزار شده و آموزش‌های لازم در این ارتباط به افراد ارائه شده است.
وی به احداث دایک حفاظتی و تعریض بستر سیمینه‌رود اشاره کرد و گفت: با اجرای پروژه‌های آبخیزداری در مناطق کوهستانی و ترویج کاشت بذرهای مقاوم به سرمازدگی و خشکسالی می‌توان تا حدی از میزان خسارت ناشی از وقوع بلایای طبیعی به این شهرستان کاهش داد.
جلوگیری از خشکسالی با بهره‌گیری از سیستم‌های پیشرفته آبیاری و ذخیره آب
فرماندار مهاباد در این رابطه به خبرنگار فارس گفت: زلزله، سیل و خشکسالی عامل وارد آمدن بیش از 30 میلیارد تومان خسارت به مهاباد در طول سال جاری بوده است.
خضر کاک‌درویش در این راستا بر لزوم انجام اقدامات مقابله‌ای تأکید کرد و افزود: با تدوین نقشه خطرپذیری شهرستان، آموزش انجام اقدامات امنیتی بعد از وقوع حادثه و انجام مانورهای آزمایشی در سطح مدارس و دستگاه‌های شهرستان، تلاش شده است تا در زمینه وقوع زلزله اقدامات آموزشی لازم در شهرستان انجام پذیرد.
وی به نصب سیستم هشداردهنده ثبت وقوع زلزله در مرکز لرزه‌نگاری شهرستان اشاره کرد و گفت: با شناسایی نقاط حادثه‌خیز و در مسیر گسل‌ها، تدابیر امنیتی برای زمان وقوع حوادث در این مناطق صورت گرفته است.
کاک‌درویش در زمینه پیشگیری از بروز سیل نیز، به شناسایی و جابجایی روستاهای در معرض سیل در مهاباد اشاره کرد و گفت: احداث دیوار ساحلی و لایروبی رودخانه‌ها نیز در کنار اصلاح دهانه پل‌ها و مجاری ورودی آب رودخانه‌ها از دیگر اقدامات انجام شده برای پیشگیری از بروز سیل در این شهرستان بوده است.
وی ایجاد زهکش‌ها در نقاط مستعد و احداث کانال‌ها و آبروها در نقاط حادثه‌خیز نیز اشاره کرد و گفت: برای مقابله با پدیده خشکسالی نیز اقدامات قابل توجهی در مهاباد صورت گرفته است.
فرماندار مهاباد با اشاره به اینکه بخش عمده‌ای از هدررفت آب استان در بخش کشاورزی بوده است، به بهره‌گیری از سیستم‌های پیشرفته ذخیره آب در باغات و بتن‌ریزی کانال‌های هدایت آب در این شهرستان اشاره کرد و گفت: با تبدیل بخش عمده‌ای از اراضی کشاورزی این شهرستان به سیستم آبیاری قطره‌ای و تحت فشار و نیز استفاده بهینه از چاه‌های آب کشاورزی، تلاش شده است تا حدی از بروز و یا پیشروی پدیده خشکسالی در این شهرستان جلوگیری به عمل آید.
25 روستای استان؛ همچنان در معرض سیل و رانش زمین
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آذربایجان غربی با اشاره به اینکه عموماً روستاهای استان در معرض خطرات و بلایای طبیعی بیشتری قرار دارند، گفت: در اقدامی مشترک، با همکاری سه‌جانبه مردم، بنیاد مسکن و بانک‌های عامل، تسهیلات مورد نیاز برای نوسازی و مقاوم‌سازی بافت‌های فرسوده، بر اساس تقاضای مردم و با پیگیری و نظارت بنیاد مسکن به افراد متقاضی پرداخت می‌شود.
ایوب عزیزی با اعلام اینکه از نظر تعداد واحدهای مسکونی مورد نظر برای مقاوم‌سازی محدودیتی وجود ندارد، گفت: رعایت اصول و مقررات فنی و اخذ پروانه‌های ساختمانی، لازمه پرداخت این تسهیلات به متقاضیان است.
وی میزان فعلی این تسهیلات به ازای هر واحد مسکونی را 12 میلیون و 500 هزار تومان در سال جاری عنوان کرد.
عزیزی با بیان اینکه 565 روستای استان در معرض سیل و رانش زمین قرار داشته‌اند، تصریح کرد: بر اساس مطالعات انجام شده بخش عمده‌ای از مشکلات 560 روستای استان با احداث دیوارهای ساحلی، کانال‌کشی و یا لایروبی مسیر رودخانه‌ها و اقداماتی از این دست کنترل شده است.
مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان غربی خاطرنشان کرد: تنها 50 روستای استان نیازمند جابه‌جایی کامل و یا جابجایی بخشی از آن بوده‌اند که تاکنون عملیات جابه‌جایی 25 روستا یا به طور کامل انجام شده و یا در دست اقدام است.
به هر صورت با وجود اقدامات متعدد انجام شده در حوزه‌های مختلف، آنچه مسلم این است که همچنان خلاءهای عملکردی بسیاری در گوشه و کنار استان به چشم می‌خورد که غفلت از آنها می‌تواند آثار مخرب و زیان‌باری بر بدنه اقتصادی و اجتماعی کشور وارد سازد.
تشدید عوامل نظارتی در بحث ساخت و سازها، ارائه تسهیلات لازم برای مقاوم‌سازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و نظارت بر نحوه هزینه‌کرد آنها، فرهنگ‌سازی در بکارگیری شیوه‌های نوین آبیاری و الزام استفاده از این شیوه‌های آبیاری، بیمه نمودن محصولات کشاورزی و کشت بذرهای مقاوم به سرما، اجرای طرح‌های آبخیزداری و ارائه آموزش‌های لازم به مردم به هنگام بروز بلایای طبیعی از جمله اقدامات مقابله‌ای برای کاهش اثرات بلایای طبیعی است که امید می‌رود با پیگیری اصولی آنها شاهد کاهش و یا تثبیت میزان خسارات وارده ناشی از بلایای طبیعی در استان باشیم.
انتهای پیام/61006/صا40/ض1002
