به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس از مشهد حجت‌الاسلام محمد حسین گلکار ظهر امروز در چهاردهمین نشست توانمندسازی همیاران کانون های فراغت مشهد که با موضوع «اصول و مبانی تفکر سیستمی» به تشریح و تحلیل اصول و مبانی تفکر سیستمی و تأثیر گذاری انسان بر عالم هستی و همچنین تأثیرپذیری از آن پرداخت.
گلکار تأکید کرد: برای انجام فعالیت‌های فرهنگی در سطح جامعه، باید ابتدا لایۀ فرهنگی دین را استخراج و فعال کرده و سپس بر اساس آن به مدل‌سازی و در نهایت به عملیاتی کردن آن در سطح جامعه بپردازیم که برای تحقق این مهم باید جایگاه لایۀ فرهنگی دین در تمدن و تمدن‌سازی اسلامی مشخص باشد.
* ضرورت تدوین سیستم معرفتی برای تحقق تمدن‌سازی دینی
استاد حوزه و دانشگاه به اصول و نیازهای شکل‌گیری یک تمدن اشاره و خاطرنشان کرد: برای شکل‌گیری هر تمدن باید سیستم‌های معرفتی، قانونی و فرهنگی که جوابگوی انسان‌های تحت تکلف آن تمدن هستند، شکل بگیرد که در این میان ابتدا باید سیستم معرفتی و در ادامه سیستم قانونی مبتنی بر سیستم معرفتی و در پایان سیستم فرهنگی مبتنی بر سیستم قانونی شکل بگیرد؛ از این رو برای انجام فعالیت‌های فرهنگی در قالب تمدن‌سازی دینی قبل از فرهنگ‌سازی باید نظام قانونی و قبل از نظام قانونی باید سیستم معرفتی و فکری تدوین شده باشد.
معاون فرهنگی مؤسسه مطالعات راهبردی علوم معارف اسلام با تأکید بر اینکه تفکر سیستمی بهترین الگو برای تدوین نظام معرفتی صحیح است، ابراز کرد: در هر سیستمی از جمله سیستم تفکر صحیح شاخصه‌هایی چون عناصر ورودی، نقطه شروع فعال‌سازی سیستم، برنامه حرکت، نقطه مرکزی پردازشگر و خروجی و هدف ما باید مشخص باشد.
وی ذهن و عملکرد صحیح ذهن را نقطه شروع و فعال سازی تفکر سیستمی عنوان کرد و افزود: ذهن برای فهمیدن هر موضوعی چهار مرحلۀ مقایسه، تجزیه، ترکیب و انتزاع را برای کشف رابطه ها طی می‌کند و هرچه محدوده و گسترۀ کشف رابطه ها وسیع‌تر باشد، فهم عمیق‌تری از موضوع به دست می‌آید.
به گفتۀ گلکار، خروجی و هدف تفکر سیستمی شناخت واقعیت‌ها، دوری از توهم و حداقل رسیدن به فهم کاربردی است که برای رسیدن به این خروجی مطلوب باید بر روی نقطه مرکزی پردازشگر، که همان "ذهن مسئله یاب شبکه‌ای" است، تمرکز کرد.
* نیازِ انسان، سر منشاء تفاوت بین سوال و مسئله است
وی به تفاوت مسئله با سؤال اشاره کرد و با بیان اینکه ذهن ما در تفکر باید به دنبال پاسخ مسئله‌ها حرکت کند نه پاسخ سوال‌ها، گفت: این اولویت و نیاز انسان است که سوال را به یک مسئله تبدیل می‌کند؛ در واقع ممکن است یک سوال مدت‌های طولانی در ذهن انسان باشد اما تا زمانی که احساس نیاز به پاسخ آن را احساس نکند و به عبارتی آن سوال به مسئله تبدیل نشود، به دنبال پاسخش نمی‌رود.
معاون فرهنگی مؤسسه مطالعات راهبردی علوم معارف اسلام تصریح کرد: زمانی می‌توانیم تفکر صحیحی داشته باشیم که ابتدا مسئله‌های موضوع مورد تفکر را کشف کرده و سپس به دنبال پاسخ آن برویم.
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: در اولین قدم در مرحلۀ تمرکز بر ذهن مسئله‌یاب شبکه‌ای باید تمام مسئله‌های موجود در رابطه با موضوع مورد تفکر و سوال‌هایی که به دنبال آن ایجاد می‌شود را کشف و تهیه کنیم زیرا تفکر صحیح باید پاسخگوی تمام مسئله‌های مرتبط با موضوع مورد تفکر باشد.
وی با تأکید بر اینکه مسئله به دنبال نیاز ایجاد می‌شود، گفت: برای کشف مسئله‌ها به شکل روش‌مند و موجه توسط ذهن مسئله‌یاب، باید در قدم اول شبکه نیازهای موضوع مورد تفکر را استخراج و کشف کنیم.
گلکار در خاتمه به بیان مراحل کشف نیازهای مرتبط با موضوع مورد تفکر پرداخت و ابراز کرد: تصور وضعیت مطلوب، ادراک کمال بودن آنچه مشاهده شده است، برخورد با مشکل نفس، ادراک مشکل و نقصی که در نفس وجود دارد و احساس نیاز به کسب کمال و میل به حرکت به سمت آن مراحلی هستند که برای کشف نیاز باید طی شوند.
انتهای پیام/2202/ک40/ض1002
