به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، منطقه آذربایجان به علت موقعیت خاص جغرافیایی، یکی از مناطق حساس و مهم کشور است.
استان آذربایجان شرقی از استانهای مهم و پرجمعیت ایران است که در گوشه شمال غرب کشور واقع شده است. مساحت این استان 45 هزار و 491 کیلومتر مربع است که حدود 2.8 درصد از مساحت کل کشور را شامل میشود.
استان آذربایجان شرقی از ناحیه شمال، با کشورهای آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان (وابسته به کشور آذربایجان) به طول 235 کیلومتر دارای خط همجواری است که مرز مشترک این استان با کشورهای فوق را رود ارس تشکیل میدهد.
در حال حاضر ارتباط استان با کشورهای همجوار در طول این مرز تنها از سه نقطه جلفا، خداآفرین و کردشت (مرز نوردوز) انجام میگیرد که در این میان جلفا از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین آذربایجان شرقی به دلیل داشتن اشتراکات فراوان با کشورهای همسایه یکی از مهمترین مناطق کشور در روابط خارجی محسوب میشود. این استان از ناحیه غربی و جنوب غربی با آذربایجان غربی همجوار است. در جنوب خود با استان زنجان و از ناحیه شرقی نیز با استان اردبیل حدود 400 کیلومتر مرز مشترک دارد.
پیشینه تاریخی
باستان شناسان معتقدند آذربایجان و سرزمینهای همجوار آن در اوایل هزاره نخست پیش از میلاد محل سکونت سه گروه نژادی بوده که این سه گروه عبارتند از: تخت سلیمان گروهی از طوایف و اقوام بومی محلی که در اصطلاح به آنان «آسیانی» گفته میشد. گروه دوم، مردم سامینژادی بودند که دست کم از هزاره دوم پیش از میلاد، توسط آشوریان به صورت برده و اسیر از سرزمینهای سوریه، فلسطین و بابل به این منطقه آورده شدهاند و عدهای دیگر نیز برای تجارت و زندگی به این سرزمین آمدند. و اما گروه سوم، اقوام آریایی و به ویژه مادها بودند که در نیمه نخست هزاره پیش از میلاد در آذربایجان مستقر شدند و این منطقه را «ماد کوچک» نامیدند.
نام آذربایجان به عقیده برخی از باستان شناسان برگرفته از کلمه «آتورپاتکان» از «آتورپاتن یا آذرپات»، به معنی «آذر پاسدار» یا «نگهبان آتش» است. همچنین آنان معتقدند آذربایجان به دلیل وجود مقدسترین آتش ایزد افروخته به نام «آذرگشسب» در «باکو» و نیز «شیز مراغه» یا «تخت سلیمان» امروزی، دارای جایگاهی ویژه در آن زمان بود و به همین دلیل آن را «سرزمین آتش» مینامیدند.
در مقابل، عدهای نیز وجه تسمیه آذربایجان را مربوط به وجود سرداری به نام «آتروپات» میدانند این گروه بر این باورند، بعد از غلبه اسکندر مقدونیه ایران در سال 331 پیش از میلاد، سرداری به نام «آتورپات» یا «آتروپاتن» در آذربایجان قیام کرد و از اشغال سرزمین، توسط یونانیان ممانعت به عمل آورد که بعدها در پی مرگ اسکندر و علیرغم درگیری و نزاع بین جانشینان وی، آتروپات حاکم منطقه «ماد کوچک» شد و نام این منطقه را به جهت تقدیر از زحمات وی در مقابل بیگانگان به «آتروپاتگان» نامگذاری نمودند نام آتروپاتگان در فارسی میانه آتورپاتکان، در آثار کهن فارسی «آذربادگان» یا «آذربایگان» و در فارسی کنونی آذربایجان نامیده میشود.
موقعیت اقتصادی و اجتماعی
آذربایجان شرقی به جهت استقرار و تمرکز صنایع بزرگ و کارخانههای مادر، جزو مهمترین قطب صنعتی کشور به شمار میآید. وجود کارخانههای بزرگ صنعتی و تولیدی چون: پمپ ایران، لیفتراکسازی، موتوژن، هاکسیران دیزل، لیلاند دیزل ایران، بلبرینگسازی، پیستونسازی، پالایشگاه نفت تبریز، درمن دیزل، دیزل ایدم، ترموپلاس، تخته فشاری و نئوپان، کارخانه گچ، شرکت سیمان صوفیان، کبریتسازی ممتاز، چرمسازی، حولهبافی لاله یابرق لامع، نختاب فروزان، بافندگی لایکو، تریکو سهند، نساجی تبریز، ریسندگی پشمینه، پالاز موکت و همچنین وجود نیروگاه حرارتی تبریز، کارخانه پتروشیمی و پالایشگاه تبریز، باعث تبدیل این استان و به ویژه شهر تبریز، به بزرگترین قطب صنعتی کشور شده است. پالایشگاه تبریز به عنوان مرکز تصفیه نفت انتقالی از اهواز برای مصرف داخلی در استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، همدان و زنجان شناخته میشود.
به علاوه این استان، مرکز هنر و صنایع دستی چون؛ گلیم و جاجیم، پارچههای پشمی و ابریشمی، سوزندوزی، حوله و پتوبافی، تولید پارچههای حریر و شال، سبدبافی، کفشدوزی، چرم و ورنی، نقرهسازی، جواهرآلات، سفال و سرامیک است. از مهمترین صنایع دستی این منطقه که جزو مهمترین صادرات کشور نیز به حساب می آید صنعت قالیبافی است.
صرفنظر از صنایع بزرگ و صنایع کارگاهی و دستی که در حیات اقتصادی و اجتماعی استان نقش مهمی بر عهده دارند، نباید وجود معادن شن و ماسه، سنگهای ساختمانی و تزیینی، نمک، خاک نسوز، پوکه، کائولن، ذغالسنگ، دیاتومیت و پولیت در این منطقه را نادیده گرفت.
در این میان واحدهای صنعتی فعال در این استان ازجمله پتروشیمی، تراکتورسازی، ماشین سازی، معادن متعدد مس و طلا و خطوط هوایی که نه تنها آذربایجان شرقی بلکه کشور را با بسیاری از نقاط دنیا وصل میکند را به عنوان دیگر قابلیتهای یاد کرد.
با اشاره کوتاه به موقعیت استراتژیک آذربایجان شرقی در منطقه و کشور از همه جوانب سیاسی، اقتصادی، صنعتی، علمی، فرهنگی، هنری، اجتماعی میتوان اقرار کرد این استان قابلیتهای زیادی برای رسیدن به نکات ایدهآل در بخشهای یاد شده را دارد شاید مهمترین شاخصه آذربایجان شرقی داشتن مرز مشترک با جمهوریهای آذربایجان، ارمنستان و نخجوان است که این مرز مشترک منحصر به این سه کشور برای داشتن مراودات اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی نشده بلکه شهر مرزی جلفا از طریق خط آهن نخجوان، ایروان و تفلیس به جمهوری اکراین و بنادر دریای سیاه وصل میشود و ارتباط با کشور ترکیه از طریق مرز بازرگان که سهم اساسی در مروادت اقتصای استان را داراست باید به این ارتباطات اضافه کرد و هزاران قابلیت و ویژگی که فقط اندکی همت را برای به بارنشستن آنها نیاز است که بخش عمدهای از آن همت مسئولان استانی و به تبع آن کشوری را میطلبد.
طی 7 یا 6 ماهه گذشته در کشور حرف و حدیث تمام مردم بحث حضور افراد در سمتها و مناصب بوده که در این میان این حرف و حدیث در آذربایجان شرقی شور و حال خاص داشت از انتخابات ریاست جمهوری و شوراها آغاز و به انتخاب وزراء، معاونان و نفرات در سطح کلان کشور ادامه دارد بعد از این گزینشها این روزها حرف و حدیث محافل و نشستها در آذربایجانشرقی موضوع داغ انتخاب استاندار است.
میتوان به جرات این عنوان شغلی در سطح استان را با مسئولیت ریاست جمهوری در کشور مقایسه کرد و در حکم رئیس جمهور استان بودن این شخص نشان از اهمیت و جایگاه استاندار دارد.
اما در این میان انتخاب این شخص هرچه از میان شایستهترینها باشد اثرات آن به جامعه و مردم منطقه بر میگردد چرا که اقتدار، توانایی، داشتن قابلیتهای مدیریتی برای رسیدن به اهداف و بالقوه کردن موقعیتهای بالفعل میتواند پیشرفت استان و در نتیجه کشور را به دنبال داشته باشد.
نمایندگان آذربایجان شرقی که مطمئنا هماهنگی بین آنها و شخص اول استان میتواند در رسیدن به اهداف یاد شده موثر واقع شود همگی بر تعامل بین مسئولان و دست اندرکاران قوه مجریه و مقننه در استان همانند سطح کلان کشور تاکید داشته و آن را مستلزم انتخاب فردی شایسته برای سکانداری آذربایجان شرقی میدانند.
بازتاب انتخاب استاندار قوی و شایسته به مردم برخواهد گشت
رئیس مجمع نمایندگان آذربایجانشرقی در این رابطه میگوید: بازتاب انتخاب استاندار قوی و شایسته به مردم برخواهد گشت.
محمداسماعیل سعیدی افزود: همت برای خدمت به مردم باید در اولویت کاری استاندار باشد که این خدمت را باید چاشنیای به نام صداقت همراهی کند.
وی داشتن تجربه و توان را یکی دیگر از شاخصههای لازم برای استانداری دانست و گفت: گاهی اراده و علاقه وجود دارد ولی نبود تجربه و توانایی مانع از اجرایی شدن اراده میشود.
سعیدی داشتن شناخت کافی و آشنایی با موقعیت آذربایجانشرقی را مورد تاکید قرار داد و گفت: این شناخت به خصوص در بحث انتظارات و مطالبات مردم در تمام بخشهای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، صنعتی بیشتر است.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی افزود: داشتن روحیه تعامل و همکاری نیز مولفه مهمی است که میتواند زمینه تعامل قوا را در سطح استان نیز فراهم آورد.
وی بکارگیری تیم قوی را نیز تضمین کننده رسیدن به مراحل موفقیت عنوان کرد و گفت: استاندار با انتخاب تیم و گزینش مدیران قوی زمینه رسیدن به موفقیت در تک تک بخشها را فراهم میآورد.
وی با اشاره به رایزنیهای انجام شده برای انتخاب فردی اصلح برای سکان هدایت استانداری آذربایجان شرقی بین نمایندگان مجلس و وزارت کشور، اضافه کرد: داشتن تعامل بین وزارت کشور و نمایندگان استان برای انتخاب فردی شایسته یکی از مهمترین عوامل برای نصب استاندار قوی است.
سعیدی با بیان اینکه تاکنون گزینه نهایی از سوی نمایندگان استان به وزارت کشور معرفی نشده است، گفت: مجمع نمایندگان استان در حال بررسی گزینههای مناسب است.
وی تجربه مناسب مدیریتی را از جمله شاخصهای لازم برای استانداری دانست و افزود: به موازات این ویژگی باید مدیریت ارشد استان اراده، علاقه و توانایی لازم و کافی برای اداره استان در بخشهای مختلف را داشته باشد.
تعامل استاندار و نمایندگان مجلس باید فراتر از سطح تعامل دولت و مجلس باشد
دیگر نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی نیز در این رابطه گفت: تعامل استاندار و نمایندگان مجلس باید فراتر از سطح تعامل دولت و مجلس باشد چرا که موارد و اقدامات در سطح استان ریزتر و در نتیجه نیاز به دقت عمل و همراهی و همفکری بیشتری دارد.
میرهادی قره سید رومیانی تصریح کرد: تعامل این دو قوه در سطح استان میتواند بسیاری از گرههای کور موجود را به راحتی باز و در نتیجه شاهد توسعه استان در سطح کلان باشیم.
وی توانایی اجرای سیاستهای دولت، تعامل با دولت، انتقال و رفع مطالبات استانی را از دیگر ویژگی شاخص برای استانداری آذربایجانشرقی عنوان کرد و گفت: استاندار آذربایجانشرقی باید دارای عنوان ویژه نیز باشد چرا که بتواند از تمام موقعیتهای فرهنگی، علمی، اقتصادی، صنعتی، اجتماعی، سیاسی موجود در استان به نحوه احسن بهرهبرداری کند.
قرهسید با اشاره به رایزنی مجمع نمایندگان استان با دولت به طور اخص وزارت کشور گفت: تعامل لازم بین نمایندگان استان و وزارت کشور برای انتخاب فردی که شایستگی و قابلیت استانداری استانی در موقعیت آذربایجان شرقی را داشته باشد وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: این تعامل در حد معرفی گزینههایی از سوی مجمع نمایندگان آذربایجانشرقی نیز پیش رفته تا وزارت کشور بتواند با سنجش گزینههای مورد نظر خود و گزینههای معرفی شده از سوی نمایندگان استان فردی را که بالاترین توانای را داشته باشد به عنوان استاندار آذربایجان شرقی معرفی کند.
عضو کمیسیون حقوقی مجلس تاکید کرد: نمایندگان استان نیز در حال بررسی نفرات برای معرفی به عنوان گزینه به دولت هستند.
ضرورت داشتن شناخت از آذربایجانشرقی
عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی درباره ویژگیهای استاندار گفت: استانداری که برای آذربایجانشرقی انتخاب میشود باید از امکانات، ظرفیتها، توانمندیها، راهکارهای توسعهای موجود برای استان و همچنین نسبت خواستهها و نیازهای اقشار مختلف مردم آگاهی داشته باشد.
علیرضا منادی افزود: این به این معنی نیست که فرد بومی برای این گزینه انتخاب شود بلکه فعالیت در استان یا داشتن شناخت میتواند این خواسته را برآورده سازد.
وی داشتن دیپلماسی قوی را یکی از شاخصهای مورد نیاز برای استانداری آذربایجان شرقی عنوان کرد و گفت: توانایی و تسلط بر دیپلماسی قوی با توجه به هم مرزی آذربایجانشرقی با تعدادی از کشوریهای تاثیرگذار در منطقه این ویژگی را برجستهتر میکند.
منادی اضافه کرد: داشتن توانایی مدیریتی و انتخاب تیم قوی برای همراهی او در رسیدن به اهداف از دیگر شاخصی است که باید در سکاندار آینده آذربایجانشرقی باشد.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی توانایی برای جذب امکانات و اعتبارات در استان را نیز مورد تاکید قرار داد و گفت: فرد مورد نظر باید اهل اعتدال بوده و فرا جناحی عمل کند و تخصص و قابلیت افراد برایش اولویت باشد.
وی تعامل با نمایندگان مجلس را نیز یادآور شد و گفت: تعامل، همفکری، همراهی را هم فرد اول استان و هم نمایندگان در برنامه کاری خود قرار دهند تا در سایه این همکاری شاهد رشد و توسعه استان و در نتیجه فراهم آوردن زمینه رسیدن مردم به آسایش و آرامش باشیم.
زمان آزمون و خطا سپری شده است/ نمایندگان باندبازی و جناحبازی را کنار بگذارند
نایب رئیس مجمع نمایندگان آذربایجانشرقی با اشاره به اینکه رایزنیهای مختلفی برای انتخاب استاندار آینده استان صورت گرفته است، گفت: اسامی برخی افراد برای این پست مطرح شده است، ولی هیچ یک از آنها قطعی نیست.
حجتالاسلام محمد باقریبنابی با اشاره به اینکه رایزنیهای مختلفی برای انتخاب استاندار آینده آذربایجانشرقی از سوی گروهها و نمایندگان استان در حال انجام است، اظهار کرد: تاکنون اسامی برخی افراد برای تصدی این پست مطرح شده است، ولی هیچ یک از آنها قطعی نیست و اسامی افراد صرفاً در حد گمانهزنی بوده و تا حال هیچ فردی دراین خصوص در وزارت کشور نهایی نشده است.
زمان آزمون و خطا سپری شده است
نایب رئیس مجمع نمایندگان آذربایجانشرقی با بیان اینکه امروز زمان آزمون و خطا به خصوص در انتخاب مدیر ارشد استان نیست، افزود: فردی که برنامه محور و توسعه محور باشد، باید شاخصه اصلی برای انتخاب مدیر ارشد استان باشد و قطعاً از افراد کم تجربه و بدون سابقه مدیریتی در این مسند استفاده نخواهد شد.
وی همچنین با اشاره به شرایط حساس حاکم بر استان تأکید کرد: در شرایط فعلی مدیریت نظامی جوابگوی نیازهای استان آذربایجانشرقی نبوده و از افراد در سطح ملی باید در اداره استان استفاده کرد.
نمایندگان باندبازی و جناحبازی را کنار بگذارند
باقریبنابی در عین حال تأکید کرد: نمایندگان و افراد صاحب نظر در انتخاب مدیر ارشد استان باند بازی و جناح بازی را کنار زده و از افراد شایسته، پاک دست، امتحان داده و دارای سابقه درخشان در کارنامه مدیریت برای مدیریت استان استفاده کنند.
باید در انتخاب مدیر ارشد استان هوای نفس کنار گذاشته شود
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به ویژگیهای افراد حاضر در کابینه دولت جدید نیز گفت: افراد و شخصیتهای حاضر در کابینه چکیده مدیریت 34 ساله کشور هستند و استاندار جدید این استان نیز باید دارای چنین ویژگیهایی باشد، در غیر اینصورت استان و کشور ضرر خواهد دید.
باقریبنابی همچنین با اشاره به ضرورت لحاظ کردن شایستهسالاری در بین مدیران شهرستانی، بر ضرورت توجه شورای اسلامی شهر در تعیین و انتخاب شهرداری با تجربه و در شأن مردم و موقعیت شهرستان بناب در روزهای آینده تأکید کرد.
نماینده مردم بناب در مجلس شورای اسلامی گفت: اگر میخواهیم استان آذربایجانشرقی توسعه و پیشرفت کند، باید در انتخاب مدیر ارشد استان هوای نفس را کنار گذاشته و منافع استان و کشور را در نظر بگیریم.
با همه مطلب اشاره شده باید تاکید کرد که آذربایجان شرقی دارای قابلیتهای منطقهای و فرا منطقهای زیادی است که با این قابلیتها میتوان رشد و توسعه را به راحتی رقم زد اما برای نیل به این اهداف، فردی باید سکانداری کشتی این مجموعه را به دست گیرد که بتواند به راحتی سکان را از میان موجها و سنگهای این دریای پرتلاطم عبور دهد و حداقل این کشتی را به ساحلی امن که نه به منطقهای آرام برساند و مردم استان آذربایجانشرقی نیز به مانند مردم سرزمین زرخیزمان توقعی غیر از حل دغدغههای معیشتی، اقتصادی، بیکاری را که براحتی و با اندکی تعامل قابل حل میشود ندارند.
استان آذربایجان شرقی بیگمان یکی از حساسترین استانهای کشور است که در کنار استانهایی مانند تهران، خراسان شمالی، اصفهان و فارس در کانون توجه دولتمردان و سیاستمداران قرار دارد. چرا که فرد انتخاب شده برای عالیترین مقام اجرایی این استان برای حداقل یک دوره 4 ساله مجموعه استراتژیها و برنامههای استانی و چه بسا منطقهای را تدوین و اجرا خواهد کرد.
انتهای پیام/60001/ع40/چ3000