«همایون جریر» کارشناس مسائل سیاسی افغانستان در گفتوگو با خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس با بیان اینکه پیمان امنیتی افغانستان-آمریکا بخشی از پیمان استراتژیک دو کشور است، افزود: امضای پیمان امنیتی با افغانستان برای دولت آمریکا بسیار مهم بشمار می‌رود زیرا نحوه حضور ، تعداد نیروهایی که در افغانستان باقی خواهد ماند و از همه مهمتر مصونیت قضایی نیروهای آمریکا و ناتو در افغانستان از جمله مسائلی است که این پیمان به آن می‌پردازد.
این در حالی است که چندی قبل، موضوع گزینه صفر از سوی اوباما مطرح شد که جدی نیست و در واقع فشاری بر دولت حامد کرزی محسوب می‌شود تا به امضای سریعتر پیمان امنیتی منجر شود اگر چه برخی مقامات آمریکا، حضور نظامیان این کشور را به نفع نمی‌دانند و بدنبال خروج کلی نیروهای خود هستند اما تاکنون دستگاه حاکم در ایالات متحده بر این باور است که باید در افغانستان باقی بماند.
عجله آمریکا و تعلل افغانستان
همایون جریر در ادامه اظهار داشت: واقعیت این است که آمریکا می‌خواهد هر چه سریعتر، قبل از برگزاری انتخابات و به سرانجام رسیدن برنامه صلح افغانستان، پیمان امنیتی را با دولت کابل به امضا برساند. این در حالی است که حامد کرزی نیز شرایطی را برای چانه‌زنی مطرح کرده، اما سرانجام این پیمان را امضا خواهد کرد زیرا وی و تیم همراهش بشدت طرفدار حضور بلند مدت نیروهای ناتو و آمریکا و همچنین ادامه کمک‌های این کشور به افغانستان هستند.
وی افزود: از سوی دیگر، انتخابات آینده افغانستان برای کرزی مهم است و تلاش می‌کند که آمریکا تعویق انتخابات ریاست جمهوری این کشور را بپذیرد تا دولت وی در اقتدار ابقا شود و یا شرایط از سوی غربی‌ها به گونه‌ای مطرح شود که کاندید پیشنهادی تیم کرزی، رئیس جمهور آینده افغانستان شود.
البته فکر می‌کنم این برخی از دلایلی است که دولت افغانستان از امضای این پیمان فعلا خودداری می‌کند اما به هر صورت پیمان امضا خواهد شد.
خروج نیروهای خارجی، پیش شرط مخالفین مسلح برای صلح
کارشناس افغان با تاکید بر خروج نیروهای خارجی از افغانستان، بیان کرد: واقعیت این است که آمریکایی‌ها اصلا به فکر بیرون رفتن از افغانستان نیستند و با امضای پیمان امنیتی نیز اشغال این کشور تداوم پیدا می‌کند. مهم نیست که چه تعداد نیروی خارجی در افغانستان حضور خواهند داشت بلکه مهم اشغال افغانستان و زیر سوال قرار گرفتن افغانستان از سوی آمریکایی‌هاست که تمام امور را در اختیار خواهند گرفت.
در نتیجه معتقدم که احزاب و گروه‌هایی که با حضور نیروهای خارجی در این کشور موافق نیستند و علیه آن‌ها اکنون در حال جنگند؛ به هیچ عنوان این حضور نظامی را بر نمی‌تابند و حاضر به صلح، تفاهم و تعامل نمی‌شوند.
این در حالی است که به نظر من تعامل و راه حل سیاسی تنها راه است به شرط اینکه عادلانه و معقول باشد. اما شیوه ای که فعلا آمریکایی‌ها در پیش دارند و دولت کابل نیز آن را مطرح می‌کند برای نیروهای مخالف دولت قابل قبول نیست.
تلاش آمریکا و پاکستان برای معامله با طالبان
همایون جریر با اشاره به مذاکرات صلح و زمزمه‌های انتقال دفتر طالبان از قطر به کشور منطقه‌ای دیگری یادآور شد که اصل موضوع تاسیس نمایندگی سیاسی برای طالبان در ترکیه، قطر و یا عربستان مهم نیست بلکه تاثیرگذاری مذاکرات و اینکه 2طرف به توافقی برسند مهم است.
وی ادامه داد: در عین حال زیاد خوشبین نیستم که آمریکا، طالبان و دولت کابل بتوانند در کنار هم قرار بگیرند و معتقدم که آمریکا تلاش می‌کند تا طالبان را به سوی معامله‌ای بکشاند زیرا طالبان زیر فشار کشورهای عربی کمک کننده به این گروه قرار گرفته و از سویی پاکستان نیز بر آن‌ها فشار وارد می‌کند در نتیجه طالبان احتمالا مذاکرات را قبول و یا دفتری را افتتاح خواهند کرد.
این در حالی است که گروه طالبان افتتاح دفتر را به نفع خود می‌دانند، زیرا به عنوان جناح سیاسی مهم از سوی آمریکا و متحدانش شناخته خواهد شد که این امتیازی برای طالبان بشمار می‌رود. در هر صورت مذاکرات نتیجه مهمی ندارد و خوشبین نیستم که در موضع طالبان تغییری بوجود آید اما ظاهرا غربی‌ها و دولت کابل باور دارند که در نتیجه این مذاکرات، طالبان حاضر به معامله می‌شوند و تغییر موضع خواهند داد.
جریر تاکید کرد: در افغانستان زمانی یک طرح به موفقیت می‌رسد که تمام گروه‌های مهم سیاسی در آن برنامه حضور داشته و به توافق برسند زیرا مذاکرات صلح با یک طرف از چند طرف مطرح در افغانستان به جایی نخواهد رسید و از همین رو تلاش‌هایی که در قطر و عربستان سعودی انجام می‌شود؛ موفقیت زیادی کسب نخواهد کرد.
کارشناس مسائل سیاسی افغانستان چالش‌های دولت افغانستان با آمریکا را جدی ندانسته و تشریح کرد که در وضعیت فعلی افغانستان، اگر آمریکایی‌ها در رابطه با موضوعی تصمیم جدی بگیرند، دولت کابل مجبور است آن تصمیم را محترم بشمارد اما با این وجود پس از مذاکرات قطر، حامد کرزی و تیم همراهش اعتراض‌هایی به آمریکا داشتند که مربوط به پرچم و تابلوی «امارت اسلامی» طالبان نبود بلکه مربوط به یک سلسله مذاکرات خصوصی بود که بین آمریکایی‌ها، طالبان و پاکستان اتفاق افتاده بود در حالی که دولت افغانستان در آن حضور نداشت.
وی ادامه داد: به همین سبب آقای کرزی اصرار دارد که هر نوع مذاکره بایستی در داخل افغانستان و با حضور دولت این کشور انجام شود و در غیر اینصورت حتما دولت کابل در این مذاکرات حضور داشته باشد. در نتیجه اکنون ممکن است که آمریکا برای موفقیت در امضای پیمان امنیتی با افغانستان، تصمیم گرفته باشد تا دولت کرزی را بیشتر در جریان امور قرار دهد و با حضور دولت فعلی در مذاکرات احیانا خارجی نیز موافقت کند.
اما با تمام این اوصاف، معتقدم که آمریکایی‌ها از تصمیم‌های خود آقای کرزی را آگاه نمی‌کنند و هر آنچه خودشان بخواهند انجام می‌دهند و بدین منظور بازی‌های رسانه‌ای به راه انداخته اند.
نقش پاکستان در روند صلح افغانستان
جریر، نقش پاکستان را در تحولات افغانستان مهم دانسته و بیان داشت که پاکستان نیز مانند سایر کشورهای همسایه در افغانستان نقش مهمی دارد و در مذاکرات صلح با طالبان، دولت پاکستان با آمریکا هماهنگ است و سعی می‌کند که آمریکایی‌ها را متقاعد سازد که پاکستان مخلصانه برای خاتمه جنگ و معامله با طالبان تلاش می‌کند این در حالی است که دیدگاه‌های دولت حامد کرزی با طرح صلحی که پاکستان بدنبال آن است بسیار تفاوت دارد.
وی یادآور شد که به هر صورت پاکستان نقش مهمی بخصوص در مذاکرات قطر داشت و همچنین در مذاکراتی که مدتی قبل در دبی بین طالبان و اشخاصی از دولت افغانستان، پاکستان و آمریکا اتفاق افتاد نیز حضور داشتند.
از سوی دیگر، بر اساس برخی اطلاعاتی که به رسانه‌ها راه پیدا کرد به نظر می‌رسد که پاکستانی‌ها، انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها بدنبال برنامه واحدی، تلاش می‌کنند تا طالبان را به هر قیمتی بر سر میز مذاکره حاضر نمایند.
مخالفان نظامی، اپوزیسیون واقعی دولت افغانستان
کارشناس مسائل سیاسی افغانستان با اشاره به نقش احزاب مهم در افغانستان گفت که احزاب مهم سیاسی افغانستان با نمایندگی بخشی از مردم، در تحولات این کشور نقش اساسی دارند و معتقدم که اگر این احزاب به یک وفاق و تصمیم ملی برسند؛ مشکل افغانستان قابل حل است. این در حالی است که برخی احزاب همکار دولت فعلی هستند و همچنین برخی دیگر هم در شرایط موجود در داخل افغانستان نسبت به دولت انتقادهایی دارند.
اما به نظر من احزابی که جزء مخالفین نظامی دولت افغانستان هستند، آن ها اپوزیسیون واقعی‌اند و علیه نیروهای خارجی در این کشور مبارزه می‌کنند.
جریر، باوجودی که راه حل مشکل افغانستان را هماهنگی و وحدت نظر احزاب مهم افغانستان دانست در مورد رابطه احزاب و دموکراسی در این کشور اظهار داشت: شکی نیست که وجود احزاب دلیل بر وجود دموکراسی است و اگر احزاب مخالف و موافق در یک کشور وجود نداشته باشند مشکل می‌توان گفت که دموکراسی در آنجا حاکم است اما در افغانستان شرایط فعلی را دموکراتیک نمی‌توان نامید زیرا احزابی می‌توانند فعالیت کنند که با حضور نیروهای خارجی و اشغال افغانستان به گونه‌ای موافق باشند.
وی تصریح کرد که فکر می‌کنم شرایط فعلی دموکراتیک نیست و تعدادی از مردم افغانستان به وضع فعلی اعتراض دارند بنابراین اپوزیسیون واقعی از نظر من مخالفین نظامی دولت افغانستان هستند که هم مخالفت سیاسی دارند و هم مخالفت نظامی و جنگ فعلی به آن ها تحمیل شده است.
جریر با اشاره به برگزاری «روند مونیخ» نیز اظهار داشت که در این کنفرانس به غیر از یک حزب و چند شخصیت سیاسی، افراد دیگری حضور نداشت و موضوع مورد بحث این نشست با مشکلات فعلی افغانستان مرتبط نبوده، اگر چه که آن‌ها بر نظام سیاسی غیرمتمرکز تاکید و از نظام پارلمانی طرفداری کردند و در عین حال در رابطه با برگزاری انتخابات و روند صلح نیز حرف‌هایی زده‌اند.
کارشناس افغان افزود: به نظر من در شرایط فعلی مشکل نظام پارلمانی و غیره نیست بلکه مسئله اشغال افغانستان است و متاسفم که در این روند از این مهم حرفی زده نشد در نتیجه کنفرانس‌هایی که مشکلات اصلی ملت ما را بحث نکنند به جایی نمی‌رسد.
انتهای پیام
