به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در عشقآباد، پایگاه رسمی اینترنتی وزارت خارجه افغانستان تصریح کرد که امضای این قرارداد در حاشیه هفدهمین اجلاس هیأت مدیره پروژه خط لوله گاز ترکمنستان، افغانستان، هند و پاکستان که هفته پیش در شهر عشقآباد دایر شده بود، صورت گرفت که افغانستان از ناحیه ترانزیت گاز از طریق این خط لوله، سالانه حدود نیم میلیارد دلار به دست خواهد آورد.
در این نشست که به ریاست و میزبانی «خواجه محمداف» معاون رئیس کابینه وزرای ترکمنستان برگزار شده بود، وزرای نفت و معادن کشورهای یادشده، سفرأ، کارمندان وزارت امور خارجه و نهادهای فنی و ذیربط کشورهای مذکور حضور داشتند که این قرارداد بین شرکت‌های «افغان گاز» و «ترکمن گاز» و وزارت معادن و نفت افغانستان و ترکمنستان به امضأ رسید.
وزارت خارجه افغانستان افزوده است که امضای این قرارداد یکی از گام‌های اساسی و عملی پروژه تاپی می‌باشد که با امضای آن، افغانستان برای 30 سال آینده نیازمندی گاز خود را تأمین می‌کند.
وزارت خارجه افغانستان در بخش دیگر این بیانیه تصریح کرده است که بر اساس این قرارداد، افغانستان در 10 سال اول پس از تکمیل پروژه، 500 میلیون متر مکعب گاز در سال و در 10 ساله دوم و سوم به ترتیب یک میلیارد متر مکعب و 1.5 میلیارد متر مکعب گاز را خریداری می‌کند.
این گزارش حاکیست که گاز وارده از ترکمنستان برای بخش صنعت در نظر گرفته شده که برای تولید برق مورد نیاز خانهها، کارخانجات و واحدهای تولیدی و صنعتی قابل‌استفاده خواهد بود.
در این نشست هر چهار کشور در مورد همکاری بانک توسعه آسیایی برای ایجاد یک کنسرسیوم متشکل از شرکت‌های گاز کشورهای مذکور در قالب یک شرکت واحد تحت عنوان «تاپی لمیتد» تا پایان سال 2013 نیز به توافق رسیدند.
پروژه تاپی یکی از پروژه‌های بزرگ منطقه‌ای است که طول آن 1800 کیلومتر بوده و با عبور از مرز ترکمنستان تا مرز هند بسیاری از شهرهای کوچک و بزرگ را در بر خواهد گرفت.
وزارت خارجه افغانستان در بخش دیگر این گزارش با اشاره به نقش مهم افغانستان در این پروژه هم به سبب خرید و هم به جهت ترانزیت گاز، اعلام کرد که افغانستان از ناحیه ترانزیت گاز توسط این خط‌لوله، سالانه حدود نیم میلیارد دلار به دست خواهد آورد.
موافقت‌نامه انتقال گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و سپس به هند اواخر سال 2010 میان «حامد کرزی»، «آصف علی زرداری» و «قربانقلی بردیمحمداف» امضا شد. طول این خط لوله 1700 کیلومتر خواهد بود که 735 کیلومتر آن از افغانستان و 800 کیلومتر نیز از خاک پاکستان عبور خواهد کرد و وارد هند می‌شود.
چهار کشور افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و هند در تلاش برای یافتن پیمانکاری هستند که بتواند پروژه خط لوله گاز 9 میلیارد دلاری تاپی را بسازد، این کشورها تصمیم گرفتند نهادی را تأسیس کنند و این درحالی است که شرکت‌های روسی و چینی نیز علاقمند به مشارکت در ساخت خط لوله تاپی می‌باشند.
ترکمنستان به منظور دعوت از سرمایهگذاران برای مشارکت در این پروژه، تورهای تجاری و اقتصادی را در مراکز مالی و بانکی از جمله اروپا، دوبی، آمریکا و غیره برگزار می‌کند.
بانک دولتی هند (اس.بی.آی)، بانک‌های «اگزیم»، «سیتی گروپ» و «مورگان استنلی» آمریکا، «داتچ بانک» آلمان و بانک «مکوری» استرالیا از علاقمندان مشارکت در این پروژه می‌باشند.
احتمالا تصمیم درباره مدیر کنسرسیوم ساخت خط‌لوله تاپی و سرمایهگذاران آن به طور مشترک از سوی کشورهای حاضر در این پروژه و با مشاوره بانک توسعه آسیا (ای.دی.بی) در مدت یک سال آینده اتخاذ شود.
کار برای ساخت این خط لوله احتمال دارد سال ٢٠١٥ آغاز و در سال ٢٠١٨ به بهرهبرداری برسد.
ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند هر یک با سرمایهگذاری پنج میلیون دلاری این نهاد را شکل میدهند که شرکت دولتی «جیآآیال»(GAIL) به عنوان نماینده هند در این پروژه خواهد بود.
در حالی که ترکمنستان، افغانستان و پاکستان بر این باورند که چهار کشور ذینفع باید خطوط لوله را خودشان بسازند، هند اصرار دارد که این پروژه تنها در صورتی پیش می‌رود که کمپانی‌های چندملیتی هدایت آن را برعهده گیرند.
«دهلی‌نو» معتقد است که هیچ یک از کمپانی‌های انتخاب شده در چهار کشور مذکور قابلیتهای مالی و مدیریتی اجرای این پروژه را ندارند و از سوی دیگر، واشنگتن تمایل دارد ترکمنستان این کار را عهده‌دار شود.
این خط‌لوله یک هزار و 680 کیلومتری، قرار است روزانه 90 میلیون متر مکعب گاز را منتقل کند که براساس برنامه‌ریزی در سال 2018 اجرایی می‌شود.
خط‌لوله تاپی گاز را از حوزه «گالکینیش» ترکمنستان (نام قدیمی آن «یویوتان عثمان» است) که 16 تریلیون فوت مکعب ذخیره دارد، منتقل می‌کند.
این خط‌لوله از «هرات» و «قندهار» افغانستان به پاکستان رسیده و از «مولتان»، «کویته» و «فیصل‌آباد) (پنجاب) به هند عبور می‌کند.
شرکت‌های بزرگ حوزه انرژی همچون «اکسون موبیل» ( Exxon Mobil)، شرکت «شل» (Shell)، «شورون» (Chevron) و غیره تمایل دارند که در صورت به دست آوردن سهمی در حوزه گازی ترکمنستان، ساخت این خط‌لوله را برعهده گیرند.
از سوی دیگر، «یاگشیگلدی کاکایوف» معاون رئیس جمهور ترکمنستان و رئیس مؤسسه دولتی در امور مدیریت و بهرهبرداری از منابع هیدروکربن، چندی قبل از ایجاد یک شرکت تخصصی مشترک با حضور کشورهای ذینفع برای تحقق عملی طرح خط‌لوله گاز «تاپی» خبر داد.
به نظر کارشناسان منطقه یکی از چالشهای بزرگ این پروژه تداوم ناامنی و عبور این خط‌لوله از مناطقی است که امنیت چندانی در افغانستان ندارد.
همچنین حمایت‌های آمریکا و برخی متحدین واشنگتن در منطقه از این طرح، خود گواهی است که بیش از اینکه طرح خط لوله گاز تاپی با ضرورتی اقتصادی تدوین شده باشد، پروژه‌ای در برابر خط‌لوله «صلح» ایران و با اهدافی سیاسی می‌باشد.
انتهای پیام/خ
