«وحید مژده» کارشناس مسائل سیاسی افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس در مورد چگونگی ایجاد دفتر طالبان در قطر گفت: سابقه گشایش دفتر طالبان در قطر به سال 2009 برمی‌گردد، زمانی که طالبان احساس کردند نیروهای خارجی با شکست مواجه شده و به عبارت دیگر ناتوانی تاکتیک‌های خارجی‌ها در برابر طالبان را نشان می‌داد.
وحید مژده افزود: در این دوره «ملابرادر» (از مقامات ارشد طالبان) دست به ابتکار مهمی زد و اظهار داشت که اکنون بایست به سوی گفتمان سیاسی با طرف مقابل برویم زیرا جنگ به بن‌بست رسیده است.
البته جنگ برای هر دو طرف به بن‌بست رسیده و معتقدم که این بن‌بست تنها متعلق به آمریکایی‌ها نبود.
کارشناس مسائل سیاسی اظهار داشت: در چنین وضعیتی که طالبان برای روند سیاسی تلاش می‌کردند، پاکستان از این موضوع مطلع و ملابرادر دستگیر شد و این جریان به تعویق افتاد اما پس از آن در سال 2010 «طیب آغا» توانست از طریق وساطت آلمان با آمریکایی‌ها مذاکراتی در این زمینه داشته باشد. آمریکایی‌ها در این خصوص خواستار آدرسی مشخص از طالبان شدند تا بتوانند از آن طریق با طالبان در تماس باشند. این در حالی است که طالبان در ابتدا این مسئله را نپذیرفتند اما بدلیل اینکه باید مذاکرات ادامه پیدا می‌کرد در نهایت با گشایش دفترشان در قطر موافقت کردند.
مژده در رابطه با دلیل انتخاب کشور قطر برای ایجاد دفتر طالبان گفت: برای گشایش دفتر طالبان چندین کشور پیشنهاد شد اما طالبان به این دلیل قطر را برای افتتاح دفتر خود انتخاب کردند که در گذشته این کشور مداخله‌ای در افغانستان نداشته و همچنین مهمترین مزیت قطر برای طالبان این بود که بدون نفوذ پاکستان به مذاکرات صلح می‌توانند، ادامه دهند. به همین سبب با ایجاد دفتر قطر موافقت شد و آمریکایی‌ها نیز شروط طالبان را پذیرفتند.
وی افزود: دو شرطی که آمریکایی‌ها پذیرفتند عبارتند از اینکه پنج زندانی طالبان از «زندان گوانتانامو» آزاد شوند و در گام دوم طالبان از لیست سیاه حذف شوند اما بایست توجه داشت که آمریکایی‌ها هیچ یک از این شروط را عملی نکردند و این قضیه تا زمان خبر دیدار سران طالبان از تهران به تعویق افتاد.
وی افزود: با اعلام خبر دیدار طالبان از تهران در چنین وضعیتی آمریکایی‌ها به شدت نگران شدند و فکر کردند که مسائل منطقه با توجه به وضعیت سوریه بیش از پیش بحرانی خواهد شد، بنابراین با توجه به ادعای طالبان مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها در افغانستان شکست خورده‌اند و چاره‌ای جز ترک افغانستان ندارند در همین راستا دفتر قطر افتتاح شد.
مژده مسائل جاری افغانستان را از دید طالبان به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم کرد و اظهار داشت که طالبان فکر می‌کنند مسائل داخلی به خود افغان‌ها مربوط است اما در بخش خارجی حضور نیروهای خارجی در افغانستان و اشغال این سرزمین برای طالبان مهمتر است. طالبان معتقدند که در ابتدا بایست حضور نیروهای خارجی در افغانستان پایان یابد و پس از آن مذاکرات بین افغان‌ها آغاز شود. همچنین موضوعاتی در خصوص آینده افغانستان و قانون اساسی این کشور نیز می‌تواند پس از آن مطرح شود.
کارشناس مسائل سیاسی تاکید کرد که طالبان گفته‌اند به هیچ عنوان با دولت افغانستان مذاکره نمی‌کنند و تنها با گروه‌هایی مذاکره می‌کنند که بر اوضاع افغانستان تاثیر گذارند زیرا معتقدند حکومت افغانستان توسط آمریکایی‌ها بوجود آمده و با خروج آمریکایی‌ها این دولت نیز عمرش به پایان می‌رسد.
وی افزود: طالبان می‌گویند که دولت فعلی افغانستان آغشته به فساد و بدون صلاحیت است و در عین حال آن را دست نشانده آمریکا نیز می‌دانند و حاضر به مذاکره با آن نیستند.
آن ها می‌گویند که دولت افغانستان از برخی امور مانند زندان انگلیسی‌ها در افغانستان اطلاع نداشتند و این موضوع توسط دیگران افشا شد بنابراین دولت فعلی فاقد صلاحیت برای مذاکره با طالبان است.
مژده با توجه به تغییر سیاست امریکا نسبت به مسائل منطقه بخصوص طالبان اظهار داشت: اگر آمریکایی‌ها بخواهند بدون حضور دولت افغانستان در مذاکرات، تغییراتی در افغانستان ایجاد کنند این موضوع بدون شک امکان پذیر است.
سیاست‌های آمریکا تاکنون در حال تغییر و تحول بوده است به عنوان مثال در سال 2012 عده ای به عنوان تروریست در لیست سیاه آمریکا قرار گرفتند اما امروز به دلیل اینکه آن‌ها در سوریه علیه نظام بشار اسد می‌جنگند، مورد حمایت و پشتیبانی آمریکا قرار دارند.
بنابراین می‌توان این نتیجه را گرفت که آمریکایی‌ها در منطقه و جهان به یک نوعی سردرگمی دچار شده‌اند و این در حالی است که آمریکایی‌ها دولت افغانستان را نیز نمی‌خواهند .
وی تاکید کرد: بدون شک در روند مذاکراتی که بین افغان‌ها انجام می‌شود افرادی از دولت و شورای عالی صلح افغانستان حضور دارند اما در عین حال طالبان با دولت فعلی افغانستان حاضر به مذاکره نخواهند شد.
طالبان می‌گویند که پس از مذاکرات آمریکا و این گروه، هنگامی که مذاکرات بین افغان‌ها صورت گیرد آن‌ها خواسته‌های خود را مطرح خواهند کرد زیرا این خواسته‌ها اگر قبل از مذاکرات مطرح شود با عنوان پیش شرط فرض خواهد شد و بایست در گام نخست منتظر ماند که آیا آمریکایی‌ها از افغانستان خارج خواهند شد یا خیر؟
زمانی که آمریکا مسئله خروج از افغانستان را پذیرفت سپس مذاکرات بین الافغانی در مورد آینده افغانستان شروع خواهد شد و گرنه جنگ ادامه می‌یابد.
مژده افزود که عجله و شتاب آمریکا برای ایجاد دفتر طالبان در قطر به این معنا است که آن‌ها می‌خواهند به سرعت مشکل افغانستان حل شود.
کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به تعویق خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان اظهار داشت: گرچه این موضوع را رئیس جمهور کرزی به تعویق انداخته اما آمریکایی‌ها نیز موافق خروج از افغانستان نیستند.
وحید مژده تصریح کرد: مسائل جاری بیانگر این است که تا نتیجه مذاکرات بین طالبان و آمریکا مشخص نشود؛ آمریکا با طالبان قرار داد امضا نخواهد کرد و ممکن است جنگ در افغانستان ادامه یابد، این در حالی است که اوباما نیز سال 2014 را پایان جنگ در افغانستان اعلام کرده بود.
کارشناس مسائل سیاسی در مورد مخالفت برخی کشورهای خارجی و گروه های داخلی در افغانستان در مورد گشایش دفتر قطر گفت: مخالفت‌های گوناگونی که راجع به گشایش دفتر طالبان در قطر از سوی جناح‌های مختلف و حتی نیروهای ائتلاف بین‌المللی مانند آلمان صورت می‌گیرد در واقع یک نوع پیش‌داوری از طرف آن‌ها است زیرا هنوز هیچ کس از سرنوشت این مذاکرات آگاه نیست.
وی در تشریح نحوه مذاکرات اظهار داشت که در گام نخست هدف از مذاکرات، اعتماد سازی بین طرفین و آزادی اسیران است و پس از آن بتدریج به مسائل جدی تری پرداخته می‌شود.
پس از این موضوعات اگر توافقی بین طالبان و آمریکا ایجاد شد، شاهد ایجاد کنفرانسی با شرکت جناح‌های مختلف افغان در آینده خواهیم بود که شخصیت‌های جهادی نیز در این کنفرانس دعوت خواهند شد.
مخالفت‌هایی که در حال حاضر وجود دارد از جانب افرادی است که می‌خواهند نشان دهند از تمام موضوعات خبر دارند اما حقیقت این است که اگر آمریکا بخواهد کاری را انجام دهد به آن منجر خواهد شد.
مژده افزود: بایست توجه داشت که اگر مذاکرات بین آمریکا و طالبان به نتیجه نرسد باز هم این مشکل متعلق به افغان‌ها خواهد بود اما تاکنون گام نخست برداشته شده و امیدوارم به صلح منجر شود.
وی در مورد اعتراض‌ها نسبت به نصب تابلوی «امارت اسلامی طالبان» و برافراشتن پرچم این گروه در قطر اظهار داشت که آمریکایی‌ها به سبب عجله‌ای که داشتند متوجه تابلوی امارت اسلامی در قطر نشدند و پس از آنکه انتقادات شدید افغانستان در این زمینه ابراز شد آن‌ها نیز برای جلوگیری و کنار زدن این تابلو اقدام کردند.
اما این موضوع خواسته یا ناخواسته تاثیراتی را در پی داشته و با مطرح شدن موضوع امارت اسلامی تمام شروط گذشته دولت افغانستان تحت الشعاع قرار گرفته است، یعنی در گذشته دولت افغانستان تاکید کرده بود که این دفتر سیاسی نباشد همچنین از این مکان تبلیغات صورت نگیرد و افراد طالبان فعال در این دفتر دارای معرفی نامه‌هایی باشند اما اکنون تمام این موضوعات تحت الشعاع قرار گرفته است.
در حال حاضر تمام تلاش‌ها متمرکز بر این است که نام امارت اسلامی از تابلوی دفتر قطرحذف شود و این در حالی است که طالبان نیز این رویدادها را پیش بینی نکرده بودند.
کارشناس مسائل سیاسی افغانستان در رابطه با چرایی درخواست آزادی رهبران طالبان از زندان‌های پاکستان گفت که دولت افغانستان به دلیل اینکه نمی‌تواند در قطر با طالبان مذاکره کند بنابراین می‌خواهد با تقاضای آزادی رهبران طالبان از زندان‌های پاکستان، در روند مذاکرات تاثیر گذار باشد.
انتهای پیام/
