به گزارش خبرگزاری فارس، پایگاه اینترنتی شبکه تلویزیونی «بلومبرگ» مقاله‌ای به قلم «ولی رضا نصر»، استاد برجسته دانشگاه تافتس آمریکا و کارشناس امور خاورمیانه و جهان اسلام منتشر کرد که در آن تاکید کرده است که تغییر و تحولات میدانی اخیر جاری در سوریه را باید شکست استراتژیک آمریکا در برابر ایران به شمار آورد.
نصر در مقاله خود نوشته است که پیروزی‌های اخیر ارتش سوریه در شهر استراتژیک «القصیر» و به دست گرفتن کنترل کامل آن توسط ارتش سوریه و بیرون کردن عناصر مسلح از آن بسیاری از معادله‌ها چه در عرصه میدانی داخل سوریه و چه در سطح منطقه‌ای و بین المللی را به هم ریخت.
واقعیت امر این است که روند امور جاری در سوریه هم اکنون به سود ایران در جریان است. نظام سوریه در دو حوزه میدانی و امنیتی هر روز پیروزی‌هایی را محقق می‌کند و بحران سوریه و نزاع در این کشور ادامه اجرای برنامه هسته‌ای و سیاست‌های هسته‌ای را برای ایران راحت‌تر و آسان‌تر کرده و این موفقیت‌ها و دستاوردهای ایران هم پیمانان آمریکا را به شدت خشمگین کرده است که از گروه‌های معارض مسلح در سوریه حمایت‌های مالی و نظامی به عمل می‌آورند.
مهمتر از آن اینکه بحران سوریه موجب شد تا ایران روابط خود با روسیه را بیش از پیش توسعه و گسترش دهد و در صورتی‌که عقب‌نشینی‌های آمریکایی در بحران سوریه همچنان ادامه یابد، می‌توان نزدیکی بیش از پیش تهران به مسکو را مهمترین دستاورد بحران سوریه به شمار آورد.
به باور این کارشناس امور خاورمیانه، یکی از دلایلی که موجب شد تا آمریکا جهت دخالت در سوریه مردد باشد، تکیه مطلق و بی‌چون و چرای کاخ سفید بر این فرضیه بود که نظام سوریه سرانجام سقوط خواهد کرد.
واضح است که آمریکا در این فرضیه هیچ‌گاه در نظر نگرفته بود که پیروزی نظام سوریه و بشار اسد چه نتایجی را به همراه دارد. چراکه اولین بازتاب پیروزی نظام سوریه در شهر القصیر را باید از بین رفتن امیدها در سرنگونی نظام سوریه و یا نزدیکی این سقوط ملاحظه کرد، همانگونه که از فرصت‌های آمریکا برای تحمیل راه حل‌های دیپلماتیک و سیاسی خود برای حل این بحران کاست.
سوریه هم اکنون به میدان جنگ نیابتی تبدیل شده و از جمله نتایج و رهاوردهای این جنگ حاکمیت نظام منطقه‌ای جدید بر منطقه خواهد بود. به همین دلیل نزاع کشورهای قدرتمند در خاورمیانه دستاوردها و نتایج استراتژیک را مشخص خواهد کرد.
این درحالی است که نباید این نکته را از قلم انداخت که شجاعت رزمندگان حزب الله در القصیر ضربه سنگینی را به عربستان سعودی وارد کرد که از معارضان و مخالفان حزب الله در لبنان حمایت می‌کند.
افزون بر اینکه پیروزی ارتش سوریه را باید بمثابه عقب نشینی سعودی‌ها و قطری‌ها و ترک‌ها و تمام طرف‌ها و کشورهایی برشمرد که از گروه‌های معارض مسلح در سوریه حمایت مالی و نظامی به عمل می‌آوردند.
اگرچه پس از پیروزی ارتش سوریه در القصیر آمریکا اعلام کرده است که به حمایت‌های نظامی و مالی خود از گروه‌های معارض مسلح سوری ادامه می‌دهد، اما در عین حال از ارسال مستقیم و آشکار سلاح به این گروه‌ها نیز اجتناب و از دخالت مستقیم در امور سوریه امتناع می‌کند، چون از این هراس دارد، خود را درگیر جنگی فراگیر و سراسری کند و در یک کلام اینکه آمریکا نمی‌خواهد تجربه‌ای را که در عراق به دست آورده است، بار دیگر در سوریه تکرار کند.
از سوی دیگر عدم تمایل آمریکا به دخالت در بحران سوریه به این نکته اشاره می‌کند که واشنگتن تمایلی به ورود به جنگ با ایران ندارد، اگرچه پیش از این «باراک اوباما»، رئیس جمهوری آمریکا در سخنانی گفته بود که برای باز داشتن ایران از ادامه برنامه هسته‌ای خود تمام گزینه‌های روی میز مطرح هستند و هنگامی‌که آمریکا از احتمال اندک دخالت این کشور در بحران سوریه به دلیل سیستم‌های قدرتمند پدافند هوایی سوریه سخن می‌گوید، در واقع نگرانی خود را از سیستم‌های قدرتمند پدافند هوایی ایران نیز بیان می‌کند.
به همین دلیل باید گفت، اگر زمانی این احساس در عرصه بین المللی وجود داشت که جنگ داخلی در سوریه و بحران این کشور موجبات انزوای منطقه‌ای و بین المللی ایران را به دنبال خواهد داشت، هم اکنون این احساس به طور کامل از میان کشورها از جمله کشورهای توطئه کننده علیه سوریه رخت بربسته است. این درحالی است که روسیه بارها اعلام کرده است که نظام سوریه و رئیس جمهوری این کشور می‌تواند بر بحران حاکم بر این کشور پیروز شود و هم اکنون به لطف حمایت‌های ایران از سوریه این موضوع بیش از هر زمان دیگری به واقعیت نزدیک شده است.
با وجودی‌که حمایت‌های روسیه از سوریه و موضع مسکو در قبال دمشق روی گردانی کشورهای عربی و خشم انها را از مسکو به دنبال داشت، با این حال روس‌ها دلیل مناسب و موجهی نمی‌بینند که آنها را به تغییر موضع در قبال سوریه تشویق و یا وادار کند.
ادامه حمایت روسیه از سوریه موجب می‌شود تا به روسیه به عنوان متحد قدرتمند و ثابت سوریه نگریسته شود که فشارهای بین المللی نیز نخواهد توانست در این موضع خلل و شکاف ایجاد کند. اما در مقابل به آمریکا نگاه دیگری خواهد شد، اینکه این کشور مجبور است از منطقه خاورمیانه عقب نشینی کند و روی به سوی مناطق شرقی آسیا بیاورد.
افزون بر آن و صرف نظر از حمایت‌های روسیه از ایران در برابر فشارهای بین المللی، این دو کشور سال‌هاست در ترسیم نظام منطقه‌ای در منطقه قفقاز و آسیای میانه با یکدیگر همکاری دارند و در عمل موجب تضعیف نفوذ و حضور آمریکا در این مناطق شده‌اند. اما اشتراک منافع این دو کشور در سوریه مسکو و تهران را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک و موجب توسعه و تحکیم روابط فیما بین شده است و هرچه بحران سوریه از بعد زمانی به درازا بکشد، بدون تردید این روابط گسترش و استحکام بیشتری خواهد یافت.
این درحالی است که هم روسیه و هم ایران دارای دیدگاه‌ها و مواضع مشترکی در قبال گسترش گروه‌های جهادی تکفیری به طور خاص و سلفی وهابی در کشورهای عربی و منطقه هستند و از این حیث دغدغه و نگرانی‌های مشترکی دارند، به گونه‌ای که مقامات مسئول در کرملین بر این باورند که انتشار این گروه‌ها و این دیدگاه موجب توسعه و گسترش خشونت‌ها در مناطقی از روسیه خواهد شد که دارای اکثریت مسلمان نشین هستند.
در واقع روسیه به بحران سوریه از زوایه نزاع و بحران چچن نگاه می‌کند و از حمایت‌های کشورهایی همچون ترکیه و قطر و عربستان سعودی از گروه‌های جهادی تکفیری به شدت احساس خطر می‌کند، چون بخش قابل توجهی از این جهادی‌های تکفیری از قفقاز و آسیای میانه برای آنچه که آن را جهاد می‌نامند، راهی سوریه شده‌اند، به همین دلیل روس‌ها خود را مواجه با تروریست‌های تندرو جهادی تکفیری می‌بینند و این مشابه دیدگاه ایران در قبال این گروه‌هاست که مخالف قدرت یافتن و انتشار آنها در منطقه است و آنها را خطری بزرگ برای کشورهای منطقه می‌داند.
در صورتی‌که سوریه بر بحرانی که بیش از دو سال است، این کشور را درگیر خود کرده فائق آید و پیروز شود، در آن صورت محور روسیه – ایران صاحب بیشترین نفوذ و اقتدار در حوزه‌های جدید در خلیج فارس خواهد شد.
این درحالی است که روسیه طی ماه فوریه گذشته اقدام به دعوت از شخصیت‌های معارض بحرینی از جمله جمعیت «الوفاق»، بزرگترین گروه معارض بحرینی جهت سفر به مسکو و گفت‌وگو درباره اختلافات معارضان با حکومت بحرین کرد که این نشان می‌دهد، مسکو تمایل به ایفای نقش پر رنگ‌تر در عرصه منطقه‌ای دارد.
شاید آمریکا در باطن بخواهد که با عقب نشینی کردن از خاورمیانه و خروج از آن از مشکلاتی که سال‌هاست در آن گرفتار آمده رهایی و خلاصی یابد اما بدون تردید هنگامی‌که تصور کند، پس از خروج این کشور، منطقه به دست ایران و روسیه خواهد افتاد، از این امر منصرف شود.
انتهای پیام/ر
