به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از شبکه لبنانی المنار، «محمد نور الدین»، نویسنده جهان عرب در تحلیلی بر ناآرامی‌ها و اعتراضهای مردمی که چند روزی است، کشور ترکیه با آن مواجه است، چنین می‌نویسد: «رجب طیب اردوغان»، نخست وزیر ترکیه نیز به فهرست روسای جمهوری و رهبران کشورها و همچنین پادشاهان جهان سوم ملحق شد که مسئولیت اوضاع جاری در کشور خود را متوجه کشورهای دیگر و طرف‌های خارجی می‌کردند و «انقلابی» را که در این کشور در جریان است، صرفا «توطئه»ای علیه نظام حاکم توصیف کردند تا به این طریق اردوغان مواضع تحقیرآمیز خود در قبال معارضان ترک را با توصیف کردن آنها به «مشتی دزد و خرابکار» کامل کند.
تاکنون اردوغان تلاش کرد این‌گونه القا کند که در برابر معترضان خشمگین در استانبول و آنکارا و دیگر شهرهای ترکیه ایستاده و این اعتراض‌ها ذره‌ای در وی موجبات دل‌نگرانی ایجاد نکرده است.
اما اظهارات مسئولان بلندپایه و ارشد ترکیه از جمله «عبد الله گل»، رئیس جمهوری این کشور، بیانگر نگرانی دولتمردان ترکیه از ادامه تظاهرات‌های مردمی در این کشور و تلاش برای فهم و دریافت خواسته‌ها و مطالبات تظاهرات کنندگان و درخواست از آنها برای بررسی و رفع مشکلات موجود از طریق تفاهم و دستیابی به توافق است.
این درحالی است که لجاجت‌های معروف اردوغان احتمالات بسیاری را در زمینه تشدید روند اعتراض‌ها مطرح می‌کند. در حالی‌که این تحرکات اعتراض‌آمیز در همان روزهای اول شکل‌گیری خود اهداف مهمی را محقق کردند که شاید بتوان گفت یکی از مهمترین این اهداف درهم شکستن و خرد کردن تصویر اردوغان و شکوه و ابهت او بود. چون واقعیت امر این است که آنچه در ترکیه درحال روی دادن است، برای اردوغان شکست بزرگی به شمار می‌آید که اصلا آن را پیش بینی نمی‌کرد.
صرف نظر از اینکه مطبوعات ترکیه در تحلیل این ناآرامی‌ها و اعتراض‌ها تاکید کردند که معارضان ترک موفق شدند، پیروزی چشمگیری را در برابر اردوغان محقق کنند و «میدان تقسیم» را از حکومت ترکیه باز پس گیرند و آن را به سکولارهای ترک باز گردانند. در واقع صرف نظر از مقالات انگشت شمار، اکثر تحلیل‌ها و تفسیرهای مطبوعاتی ترکیه دلایل و ریشه اعتراضهای مردمی در ترکیه را در شخص اردوغان و سیاست‌هایش ملاحظه می‌کردند که موجب شد تا اوضاع در این کشور به مرز انفجار برسد و در بعد خارجی نیز به وجهه ترکیه لطمه بزرگی وارد شود.
روزنامه حریت: یک دقیقه اجازه بده. اصل اعتراضهای ترکیه این است
در این ارتباط «چنگیز چاندار»، روزنامه‌نگار ترک در روزنامه «حریت» ترکیه مقاله‌ای تحت عنوان «مقاومت پست مدرنیسم» به رشته تحریر درآورد که در آن نوشته بود: «اردوغان خوی لجاجت خود را نتوانسته است، کنار بگذارد و نمونه این لجاجت‌ها را می‌شد، در میدان تقسیم مشاهده کرد. اما لحن کلام وی تغییر کرده بود و دیگر نشانی از آن تن صدای خشن و قدرتمند در وی مشاهده نمی‌شد».
چاندار در ادامه می‌نویسد: «آشکارا می‌شد ملاحظه کرد که اردوغان آن قدرت و اقتدار و کاریزمای سابق خود را از دست داده است و به این موضوع از هر زاویه نگاه کنیم، خواهیم دید که بزرگترین بازنده میدان حوادث استانبول شخص رجب طیب اردوغان است».
این روزنامه‌نگار ترک می‌افزاید: «اعتراضهای اخیر جاری در شهرهای مختلف ترکیه از جمله شهر استانبول و آنکارا را نمی‌توان اعتراض به قطع کردن یک درخت یا حتی اعتراض به حزب حاکم عدالت و توسعه در ترکیه به شمار آورد، بلکه باید آن را اعتراض به شخص اردوغان، نخست وزیر ترکیه تلقی کرد. همانگونه که تجاوز و تعدی اردوغان به اعتراض کنندگان و هنرمندان و روزنامه‌نگاران ترک را باید واکنشی ثبت کرد که وارد تاریخ ترکیه شده و در آن تحت عنوان انتفاضه تاریخی استانبول ثبت شد».
به عقیده چاندار «جوانان شهر استانبول از هر قشر و طبقه‌ای از تحقیرشان به واسطه حکومت و از فشار بر خط مشی و شیوه زندگی‌شان به ستوه آمدند. به همین دلیل در میدان التقسیم گرد هم آمدند تا به اردوغان بگویند: «یک دقیقه» و این جمله‌ای بود که اردوغان در کنفرانس ژانویه سال 2009 داووس آن را خطاب به شیمون پرز، رئیس رژیم صهیونیستی در اعتراض به تجاوز این رژیم به نوار غزه در سال 2008- 2009 گفت و او را از سخن گفتن باز داشت».
براساس گفته این روزنامه‌نگار ترک «اردوغان برای اولین بار طی ۱۰ سال گذشته طعم شکست و ناکامی را آن هم در شهر خود چشید. استانبول، شهری که احساس کرد که اکسیژن آزادی به وی نمی‌رسد و به همین دلیل علیه اردوغان شورید تا به او نیز به بگوید: یک دقیقه. و این اصل ماجراست».
روزنامه رادیکال: اردوغان مغرور نباش
اما روزنامه «رادیکال»، دیگر روزنامه چاپ استانبول «اوزگور مومجو»، روزنامه‌نگار ترک درباره ناآرامی‌های جاری در ترکیه چنین نوشت: «پیش از انتخابات سال 2002 اردوغان به پسرش، بلال نصیحت کرد که مغرور نباشد، اما خود پس از رسیدن به قدرت به این نصیحت عمل نکرد».
به اعتقاد نویسنده روزنامه «ردایکال» اگر بخواهیم که نامی بر نظام جدید ترکیه بگذاریم باید آن را نظام رجب طیب اردوغان بنامیم. به همین دلیل اوست که مسئول تمام هرآن چیزی است که در این کشور اتفاق می‌افتد و مسئولیت تمام امور جاری برعهده اوست. اما هم او و هم اطرافیانش به دنبال یافتن سرنخ‌های توطئه‌ای هستند که علیه وی و حکومتش تدارک دیده شده است. در حالی‌که نه او و نه اطرافیانش توجه نمی‌کنند که همه در میدان تقسیم حضور دارند، از بازیکنان فوتبال گرفته تا اساتید دانشگاه‌ها و زنان خانه‌دار و قهوه‌خانه‌داران و کردها و ملی‌گرایان، همه و همه در میدان هستند».
مومجو در ادامه می‌افزاید: «اما درباره نحوه تعامل بسیار خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی و پلیس با معترضان باید گفت که مسئول تمام این برخوردها و این‌گونه نحوه تعامل‌ها شخص اردوغان است. هم اکنون وقت آن فرارسیده تا توصیه اردوغان به پسرش را به وی یادآوری کنیم، اینکه مغرور نباشد».
اما در مقاله‌ای با عنوان «کافی است» روزنامه «اقشام» ترکیه نوشت که سخنان و گفته‌های بسیاری از گوشه و کنار ترکیه درباره حوادث جاری در میدان تقسیم ترکیه به گوش رسید و تحلیل‌ها و تفسیرهای بسیاری در این‌باره ارائه شد، اما باید دانست تظاهرات کنندگان ترک به میدان تقسیم آمدند تا به مصادره حقوق 50 درصد از رای دهندگان ترکی که آرای خود را به صندوق اردوغان و حزب عدالت و توسعه نیانداختند، بگویند که «کافی است». کافی است که این همه حقوق‌شان توسط اردوغان پایمال و نادیده گرفته شده است».
این روزنامه ترک در ادامه می‌افزاید: « این تظاهرات کنندگان در واقع دیوار ترس و هراس و دوگانگی معیاری اردوغان را در هم شکستند و با حمل آزادی‌ها و ارزش‌های سکولار خود به خیابان‌ها ریختند تا به فروش اموال عمومی و تبدیل شهرها به مراکز تجاری اعتراض کنند. آنها به خیابان‌ها ریختند تا به اردوغان بگویند: کافی است».
روزنامه ملیت: پیام معترضین ترک: نمی‌توان 50 درصد مردم را نادیده گرفت
از سوی دیگر «قدری گورسیل»، خبرنگار روزنامه «ملیت» ترکیه در مقاله‌ای تحت عنوان «پیام معترضین ترک» نوشت که «هدف اصلی تظاهرات کنندگان و معترضین ترک سرنگونی حکومت رجب طیب اردوغان نیست که با رای 50 درصدی آرا به قدرت رسید. پیام مردم به حکومت این بود که حکومتی که در آن نخست وزیرش از آرای 50 درصد مردم آن محروم است، نمی‌تواند به حاکمیت خود با نادیده گرفتن آنها ادامه دهد».
این نویسنده ترک در ادامه این سوال را از اردوغان می‌پرسد که «آیا پیام نیمی از مردم ترکیه به وی رسید»؟ و در جواب می‌گوید: «نمی‌دانیم اردوغان این پیام را دریافت کرده است یا خیر، اما روزهای آینده مشخص خواهد شد که آیا اردوغان این پیام را گرفته است، یا خیر».
انقلاب مردم ترکیه زمان سیاست جناح‌بندی که حکومت اردوغان اتخاذ کرده، به پایان رسیده است و همانگونه که سیاست اردوغان در قبال ترکیه تنها تنش و ناآرامی و بحران و بی‌ثباتی در سوریه بود و این حکومت ترکیه را واداشت تا در جوانبی از این سیاست تجدید نظر کند، در بعد داخلی نیز هم اکنون به نظر می‌رسد، اردوغان باید تغییری در سیاست‌های خود در تعامل با مسائل و قضایای داخلی ترکیه بدهد.
در نتیجه می‌توان گفت که اردوغان طعم اولین شکست و ناکامی در زندگی سیاسی‌اش را چشید.
انتهای پیام/ر
