به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در اسلامآباد، انتخابات سراسری پاکستان روز شنبه 21 اردیبهشت 92 با مشارکت 60 درصدی مردم (در مقابل مشارکت 44 درصدی مردم در انتخابات عمومی سال 2008) در سراسر این کشور برگزار شد.
ارتش، کمیسیون نظارت بر انتخابات و دولت موقت نهایت تلاش خود را برای برگزاری انتخابات شفاف در کشور به کار بردند و به‌رغم تهدیدات و حملات گسترده طالبان و گروه‌های شبه‌نظامی، انتخابات در همه جای پاکستان، غیر از کراچی، به خوبی برگزار شد.
«اشتیاق احمد» معاون کمیسیون انتخابات پاکستان پس از پایان رأی‌گیری با شرکت در یک نشست خبری اعلام کرد که کمیسیون انتخابات توانسته شفافیت رأی‌گیری را تضمین کند.
با این حال، برخی احزاب سیاسی کراچی که معتقد به بروز تقلب در انتخابات بودند با اعتراض‌های پیاپی خود مشکلات زیادی برای کمیسیون انتخابات بوجود آوردند و باعث برگزاری دوباره انتخابات در این شهر شدند.
طبق آمار اعلام شده، حزب مسلم لیگ شاخه نواز شریف توانست با کنار زدن حزب حاکم «مردم پاکستان» بیشترین کرسی‌های مجالس ایالتی و ملی را به خود اختصاص دهد.
روز بعد از انتخابات نیز «میان محمد نواز شریف» رهبر حزب مسلم لیگ نواز با حضور در میان طرفدارانش، پیروزی خود در انتخابات را اعلام کرد و از تمام احزاب سیاسی پاکستان خواست در اداره دولت جدید با وی همکاری کنند.
طبق نتایج اعلام شده، حزب مسلم لیگ شاخه نواز که توانسته اکثریت قاطع را در این کشور به‌دست آورد دولت آتی را تشکیل خواهد داد و هر یک از احزاب اصلی پاکستان نیز حکومت یک ایالت را به دست خواهند گرفت.
همچنین حزب مسلم لیگ دولت ایالتی را در «پنجاب» در دست خواهد داشت و حزب مردم پاکستان در «سند» با حزب «جنبش متحده قومی» تشکیل ائتلاف خواهد داد. حزب «تحریک انصاف» به‌رهبری «عمران خان» نیز که با حزب «جماعت اسلامی» ائتلاف کرده است بر ایالت «خیبرپختونخواه» حکومت میکند و ملی‌گرایان بلوچ و پشتو نیز بلوچستان را اداره خواهند کرد.
* واکنش کشورهای منطقه به پیروزی نواز شریف
پس از برگزاری انتخابات، رئیس جمهور چین اولین مقام خارجی بود که با برقراری ارتباط تلفنی با نوازشریف پیروزی وی در انتخابات را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد که دولت جدید پاکستان روابط خود را با چین بیش از پیش گسترش دهد.
«ملک عبدالله» پادشاه عربستان و امیر امارات نیز پیروزی حزب مسلم لیگ را به نوازشریف تبریک گفتند. این در حالی است که ایران، ترکیه، کویت و قطر در رده‌های بعدی کشورهایی قرار داشتند که پیروزی نواز شریف را به وی تبریک گفتند.
افغانستان
«حامد کرزی» رئیس‌جمهور افغانستان در تماس تلفنی با نوازشریف ابراز امیدواری کرد با روی کار آمدن دولت دموکراسی در پاکستان، روابط کابل- اسلامآباد نیز بهبود یابد.
کارشناسان افغان بر این باورند که روی کار آمدن یک دولت دموکراسی در پاکستان تنش این کشور با افغانستان را کاهش میدهد. یکی از اعضای پارلمان افغانستان در این زمینه گفت: تغییر دولت، سیاست پاکستان را در قبال افغانستان تغییر نمی‌دهد اما اگر ارتش پاکستان در شیوه برخورد با افغانها تجدید نظر کند ممکن است تغییرات مثبتی انجام شود.
«احمد سعیدی» کارشناس و دیپلمات سابق افغانستان در پیشاور نیز معتقد است که دولت جدید ثبات سیاسی و پیشرفت اقتصادی پاکستان را تضمین میکند و بنابراین باید منتظر تغییرات مثبت باشیم.
هند
در همین حال، «مان موهان سینگ» نخست‌وزیر هند نیز در گفت‌وگوی تلفنی با نوازشریف ابراز داشت: به قدرت رسیدن یک دولت دموکراسی در پاکستان تأثیرات مثبتی بر تحولات منطقه دارد.
سینگ معتقد است که به طور قطع دولت جدید پاکستان راهکاری برای پیشرفت مذاکرات بین 2 کشور در نظر دارد و پیشرفت مذاکرات به نوبه خود بهبود روابط اسلامآباد- دهلی نو را به دنبال دارد.
«سلمان خورشید» وزیر خارجه هند نیز با خوب توصیف کردن روابط هند و پاکستان افزود: به زودی دولت هند به طور رسمی از نوازشریف دعوت به عمل خواهد آورد تا سفری به دهلی‌نو داشته باشد.
«مختار عباس نقوی» سخنگوی حزب «بهارتیه جنتا» نیز در یک گفت‌وگوی خبری تصریح کرد: بدون شک استحکام نظام دموکراسی در پاکستان بسیاری از مشکلات را حل کرده و امنیت و ثبات منطقه را به دنبال دارد.
این در حالی است که نواز شریف نیز بارها در سخنرانی‌های خود پس از انتخابات، بر بهبود رابطه اسلامآباد- دهلی‌نو و حل مسئله کشمیر تأکید کرده است.
آمریکا
علاوه بر این، «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا نیز پس از پیروزی نواز شریف در انتخابات، در تماس تلفنی با وی، این موفقیت را به شریف تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد که بتواند به‌زودی سفری به پاکستان داشته باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز با ابراز خرسندی از روی کار آمدن یک دولت دموکراسی در پاکستان افزود: امیدواریم با توجه به برگزاری انتخابات شفاف در پاکستان بتوانیم همکاری بیشتری با دولت جدید این کشور داشته باشیم.
* نواز شریف و ارتش
شاید حزب مسلم لیگ کنترل دایره سیاسی کشور را به دست آورده باشد اما رابطه آن با ارتش دچار دوگانگی است.
دولت‌های غیرنظامی پاکستان معمولا با تشکیلات امنیتی این کشور که تسلط زیادی بر سیاست‌های خارجی و دفاعی پاکستان دارند چالش‌های جدی داشته‌اند اما رابطه شریف با ارتش باید نسبتا آرام باشد.
به‌واسطه رأی بالای مردم به حزب مسلم لیگ، تشکیلات امنیتی پاکستان نمی‌تواند به‌سادگی مهره‌های سیاسی خود را فعال کرده و بر دولت اعمال فشار و نفوذ کند.
با این حال، به‌نظر می‌رسد که دولت شریف برای اینکه بتواند عملکرد مناسبی در اداره و حاکمیت کشور داشته باشد باید بتواند رابطه موثری با ارتش برقرار کند.
مقابله با گروه های افراطی
با اینکه سابقه رابطه شریف با ارتش سابقه خوبی نیست و وی در طول آخرین دوره نخست وزیری خود دو نفر از رؤسای صاحب نفوذ ارتش را اخراج کرد اما در حال حاضر، منافع دو طرف به یک نقطه ختم می‌شود. دیدگاه‌های حزب مسلم لیگ درباره امنیت و سیاست خارجی با دیدگاه‌های ارتش سازگار است که مخالفت‌های آشکار را، حداقل در کوتاه مدت، غیرمحتمل می‌سازد.
امکان دارد حزب مسلم لیگ در تلاش برای کنترل حوزه امنیت و سیاست خارجی به نقاط مشترکی با ارتش برای محدود کردن و بالاخره حذف خشونت سیاسی داخلی پاکستان برسند؛ امری که دغدغه مشترک اصلی رأی دهندگان پاکستانی و تشکیلات ارتش بوده است.
شریف در حالی پیشنهاد گفتوگو با طالبان و بعضی گروه‌های افراط‌گرا را در جنوب «پنجاب» مطرح کرده است که کشورهای دیگر نیز توانسته‌اند با وارد کردن گروه‌های رادیکال به جریان اصلی سیاست کشور خشونت داخلی را کاهش دهند. هرچند، از نظر تاریخی، این راهکار زمانی موفقیت‌آمیز است که تشکیلات هدف دچار ضعف باشند اما در پاکستان امروز چنین نیست و خشونت‌های رادیکالی و فرقه‌ای روز به روز در سراسر کشور در حال افزایش است.
این در حالی است که نواز شریف باید با ارتش همکاری کند تا بتواند سیاست مؤثری برای ایجاد صلح در افغانستان و مصالحه بین آمریکا، رئیس جمهور «کرزی» و رهبران طالبان، که در پاکستان مستقر هستند، تدبیر کند.
رابطه هند و پاکستان
در عین حال، مسئله دردسرساز هند و پاکستان می‌تواند تعادل نظامی- غیرنظامی را در پاکستان به هم بزند و مصالحه با هند احتمالا اصلی‌ترین مورد اختلاف بین ارتش و دولت خواهد بود.
دولت قبلی پاکستان روند آهسته‌ای را جهت دوستی با هند در پیش گرفته بود؛ سیاستی که بدون حداقل تأیید ضمنی از سوی ارتش امکان‌پذیر نبود.
این در حالی است که شریف در طول رقابت‌های انتخاباتی خود در گفتوگو با رسانه‌های هندی، تمایل خود را به حل و فصل مسالمت‌آمیز تمام مسائل معوق بین دو کشور، از جمله مسئله کشمیر نشان داد. وی همچنین تصریح کرد که افراط‌گرایان ضد هندی دیگر در پاکستان جایی نخواهند داشت، هرگونه سخنرانی ضد هندی از جمله سخنرانی‌های «حافظ سعید» سخنگوی «لشکر طیبه» ممنوع خواهد بود و جنگ «کارگیل» در سال 1999 و حملات تروریستی بمبئی در سال 2008 نیز مورد بررسی دقیق قرار خواهند گرفت.
اگرچه وی در این تلاش‌ها به احتمال زیاد از حمایت کافی حداقل بخشی از متحدان دیرینه حزب مسلم لیگ در جامعه تجار برخوردار خواهد بود. اما باید دید ژنرال‌ها چه اندازه نزدیکی و دوستی با هند را اجازه خواهند داد.
حداقل در حال حاضر، ارتش به شریف نیازمند است تا کشور را از شرایط بحرانی رکود اقتصادی و انزوای سیاسی خارج کند. از طرف دیگر، اگر قرار باشد شریف در بازسازی کامل اقتصاد پاکستان و ارتقاء جایگاه کشور در دنیا موفق شود می‌تواند ارتش را به‌طور کل از سیاست کنار بگذارد؛ نتیجه‌ای که مسلما خوشایند «راولپندی» نیست.
در مجموع، ارتباط بین نخست‌وزیر جدید و ارتش ارتباط به شدت دوگانه‌ای خواهد بود. تسلط یافتن دولت غیرنظامی بر ارتش در بهترین حالت، پروسه‌ای تدریجی است و به احتمال زیاد سیاست خارجی دولت جدید دقیقا بازتاب این واقعیت خواهد بود.
تقابل نواز شریف و «مشرف»
البته سیاست داخلی و خارجی ابعاد دیگری نیز دارد که ممکن است به شکاف بین ارتش و دولت جدید بیانجامد؛ از جمله سرنوشت ژنرال «پرویز مشرف» حاکم نظامی سابق پاکستان که هم اکنون به اتهام چند عمل مجرمانه در بازداشت است و همچنین عملیات نظامی در بلوچستان.
دشمنی بین نخست وزیر آینده و دیکتاتور نظامی سابق که آخرین دولت نواز شریف را در کودتای سال 1999 سرنگون کرد، هنوز از بین نرفته است. با این وجود، ارتش به شدت از محاکمه جدی رئیس‌جمهور سابق و درگیر شدن برخی مقامات ارتش در این پرونده نگران است.
ادامه دارد...
انتهای پیام/م
