به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، رئیس جمهوری افغانستان با حضور در هشتادمین سالروز تأسیس دانشگاه کابل، روابط با همسایگان را حسنه عنوان کرد اما در عین حال با اشاره به اینکه روابط خارجی افغانستان در 2 مقطع از تاریخ معاصر این کشور تحت سلطه بیگانگان قرار گرفت، گفت: روابط خارجی افغانستان پیش از حاکمیت «امان‌الله‌خان» تحت سلطه انگلیس و در دوره طالبان تحت تأثیر پاکستان قرار گرفته است.
وی در ادامه به پیمان امنیتی کابل–واشنگتن اشاره کرد و گفت: دولت امریکا خواستار ایجاد 9 پایگاه در خاک افغانستان شده که در صورت تامین امنیت، رشد اقتصادی، تقویت ارتش و نهادهای دولتی با ایجاد این پایگاه‌ها موافقت می‌شود.
از سوی دیگر، وی اظهار داشت که افغانستان با سازمان ناتو قرارداد جداگانه امضا خواهد کرد اما کشورهای عضو این سازمان نیز به طور جداگانه برنامه های آینده خود را در افغانستان توضیح دهند.
حامد کرزی در حالی از ایجاد پایگاه‌های نظامی در افغانستان خبر می‌دهد که بارها کشورهای منطقه بخصوص ایران با حضور نیروهای ناتو و آمریکا در منطقه و بخصوص افغانستان مخالفت کرده‌اند.
مقامات ایران همواره گفته‌اند که ثبات، امنیت و رفاه کشورهای منطقه به یکدیگر مرتبط است و این امر در پرتو مشارکت و اهتمام کشورهای منطقه، بدور از دخالت خارجی تحقق می‌یابد.
این در حالی است که در گذشته نیز ایران با شرکت در چندین اجلاس بین المللی و منطقه ای با موضوع افغانستان، بارها تاکید کرده که در روند بازسازی در عرصه‌های مختلف این کشور سهم می‌گیرد.
از سوی دیگر کارشناسان معتقدند که ایران با آسیای غربی داری پیوستگی‌های عمیق تاریخی و جغرافیایی است و به همین سبب آنها تاکید می‌کنند که ایران نمی‌تواند نقش یک تماشاگر را در منطقه داشته باشد.
همچنین ایران با یادآوری نقش مفیدش در عرصه‌های گوناگون افغانستان تاکید می‌کند که همکاری‌های منطقه‌ای برای افغانستان منفعت بیشتری را به همراه دارد.
در این رابطه یک دیپلمات ارشد سابق وزارت امور خارجه هند در پایگاه اینترنتی «آسیا تایمز» با اشاره به انتخاب «جیمز دابینز» به عنوان نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان و پاکستان به نقل از وی می‌نویسد: موفقیت امریکا در سرنگون کردن سریع طالبان و جایگزین کردن آنها با یک رئیس جمهور میانه رو بدون تلاش‌های دیپلماتیک همسایگان افغانستان به ویژه ایران امکان پذیر نبود.
به نوشته «بادراکومار» دیپلمات هندی، جیمز دابینز کسی بود که شاهد سرنگونی رژیم طالبان بوده و به عنوان نماینده امریکا در «کنفرانس بن» در سال 2001 در به قدرت رسیدن حامد کرزی نقش برجسته‌ای داشت.
این دیپلمات هندی پیشنهاد می‌کند که امریکا با احیای همکاری خود با ایران در زمینه ثبات بخشیدن به وضعیت افغانستان نه تنها چیزی از دست نمی‌دهد بلکه منافع بسیاری نیز کسب می‌کند.
بادراکومار با ذکر وضعیت آشوب‌زده و خطرناک افغانستان و تنش بین افغانستان و پاکستان می‌نویسد: همکاری با ایران می‌تواند وضعیت منطقه را به نفع استراتژی امریکا در آینده تغییر دهد. منافع ایران با برقراری ثبات در افغانستان گره خورده است، ضمن اینکه ایران از نفوذ قابل توجه‌ای در این کشور برخوردار است.
از سوی دیگر، جیمز دابینز نیز در سال 2011 طی مقاله‌ای نوشت: در حال حاضر ایران نسبت به انگیزه‌های امریکا مشکوک است، ایران خواستار خروج نیروهای نظامی و اطلاعاتی امریکایی و بین‌المللی از افغانستان است، همچنین خواهان افغانستانی است با ثبات ودارای دولتی با روابط دوستانه با این کشور و به دور از سلطه پاکستان و یا طالبان پاکستان.
با توجه به آنچه که گفته شد، ایران یکی از بازیگران مهم و تاثیرگذار در تحولات افغانستان بوده و هست، و از مهمترین علت‌ها، پیوند امنیت ایران با ثبات و امنیت در افغانستان است.
بر اساس شواهد، نقش ایران قبل و بعد از حملات 11 سپتامبر در افغانستان نسبت به کشورهای دیگر بسیار پررنگ تر بوده به گونه‌ای که تنها در عرصه سیاسی، بخشی از قدرت در افغانستان به دوستان ایران اختصاص دارد.
عقیده در ایران بر این است که هر چه دولت مرکزی در افغانستان قوی‌تر باشد در نتیجه خاطر ایران آسوده‌تر است و این مهم فقط با همکاری کشورهای منطقه‌ای به وقوع می‌پیوندد.
و در نهایت قابل ذکر است، حضور نیروهای خارجی در افغانستان باعث نگرانی همسایه‌های این کشور نیز هست و ممکن است افغانستان را در منطقه به انزوا بکشاند.
انتهای پیام/م
