«حسین اسوبعلی‌اف» مدیر مرکز تحلیلی «Prudent Solutions» ضمن گفت‌وگو با خبرنگار فارس در دوشنبه تأکید کرد که حضور آمریکا در آسیای مرکزی منجر به بحرانی شدن فضا در این منطقه خواهد شد.
وی با اشاره به حضور روسیه در آسیای مرکزی، گفت: روسیه، آسیای مرکزی را منطقه تاریخی خود می‌داند ولی در جهت حفظ این منطقه عملا با یک سری از مشکلات رو‌به‌رو بوده و اکنون از طریق سازمان پیمان امنیت جمعی و عرضه تجهیزات نظامی به کشورهای آسیای مرکزی به دنبال اجرای نقش ضامن امنیت در این منطقه می‌باشد.
اسوبعلی‌اف در ادامه افزود: نمی‌توان از این واقعیت چشم پوشید که روسیه برخلاف نخستین دهه استقلال کشورهای منطقه در چند سال اخیر به فکر اعمال نفوذ اقتصادی خود در فضای شوروی سابق و از جمله آسیای مرکزی برآمده است.
در این راستا به دنبال تحقق پروژه‌های نظیر اتحادیه گمرکی، فضای واحد اقتصادی و اتحادیه اوراسیا می‌توان اشاره کرد.
در حال حاضر بیش از سایر کشورهای شوروی سابق، بلاروس و قزاقستان برای حضور در این سازمان‌ها رغبت نشان می‌دهند.
البته هنوز صحبت از سود اقتصادی حضور بلاروس و قزاقستان در چنین سازمان‌ها یک مقدار زود است درحالی که سود سیاسی آن برای مینسک و آستانه به‌مراتب برجسته‌تر می‌باشد زیرا ضمن حفظ ارتباط نزدیک با روسیه، این 2 کشور که دارای نظام‌های خودکامه می‌باشند به نوعی ادامه بقای خود را تضمین می‌کنند.
مدیر مرکز تحلیلی «Prudent Solutions» ضمن پرداختن به بحث نگاه چین به حضور روسیه در آسیای مرکزی، خاطر نشان کرد: چین هیچ گاه در برابر ادعاهای روسیه در این منطقه حساسیت نشان نمی‌دهد و همزمان در برابر کشورهای آسیای مرکزی نیز از سیاست‌های محتاطانه پیروی می‌کند.
به این دلیل است که در 2 دهه استقلال این کشورها هیچگاه پکن به طور علنی و مستقیم تلاش اعمال فشار روی آن‌ها را نداشته است.
وی گفت: چین گام‌های خود در این منطقه را با داشتن نظر روسیه برمی‌دارد اما هرگز این امر به آن معنی نیست که پکن در رابطه با آسیای مرکزی دارای سیاست حساب‌شده نمی‌باشد.
چین عمدتا مقامات روسیه را در جریان برنامه‌های که با توجه به‌منافع استراتژی خود در این منطقه در نظر گرفته است، قرار می‌دهد.
این منافع به صورت مستقیم با بحث رفع تهدیدات برای امنیت چین از قلمرو کشورهای هم‌مرز مرتبط می‌باشند.
به اعتقاد این کارشناس برجسته مسائل سیاسی و امنیتی منطقه در دورنمای نزدیک در زمینه نفوذ اقتصادی در آسیای مرکزی، هیچ قدرت دیگری رقیب چین نخواهد بود.
اسوبعلی‌اف با بیان اینکه تنها قدرتی که با نقش روسیه به عنوان ضامن امنیت آسیای مرکزی مخالف می‌باشد آمریکا است، تصریح کرد: آمریکا در منطقه حضور حداقل اقتصادی داشته و در این زمینه نیز با روسیه و چین به مخالفت‌های آشکار نپرداخته است.
اما همه تلاش‌های واشنگتن با هدف کنترل بر ارتباطات سیاسی، اقتصادی، انرژی و حمل و نقل روسیه و چین در آسیای مرکزی را دنبال می‌کند.
وی در ادامه این بحث به نزدیکی مواضع واشنگتن با تاشکند به عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه اشاره کرد و افزود: به تدریج تحت نفوذ آمریکا و غرب قرار گرفتن ازبکستان برای طرح‌های سیاسی و امنیتی روسیه و همچنین پروژه‌های اقتصادی و به خصوص انرژی چین مخاطره ایجاد می‌کند که در ادامه منجر به واکنش‌های جدی‌تری از سوی پکن و مسکو خواهد شد.
اسوبعلی‌اف تشدید رقابت‌های میان روسیه و آمریکا برای افزایش نفوذ نظامی و امنیتی روی قرقیزستان و تاجیکستان را قابل پیش‌بینی برشمرد و گفت: چنانچه نفوذ واشنگتن در ازبکستان افزایش یابد و به نتایجی برسد به تدریج تلاش‌هایی برای جذب بیشکک و دوشنبه نیز صورت خواهند گرفت.
اما بدون توجه به رقابت‌های میان روسیه و آمریکا در آسیای مرکزی، چین در جهت تحقق اهداف و برنامه‌های اقتصادی خود در این منطقه گام برخواهد داشت.
مدیر مرکز تحلیلی «Prudent Solutions» فعال شدن گروه‌های تروریستی در منطقه در پی خروج آمریکا و ناتو از افغانستان را بعید ندانست و تصریح کرد: تا آن زمان به احتمال زیاد بحران سوریه به نتیجه خواهد رسید.
وی در چنین شرایطی نقش آمریکا در منطقه را مخرب دانسته و گفت: آمریکا ضمن حضور در منطقه به دنبال به دنبال تضعیف قزاقستان به عنوان هم‌پیمان اصلی روسیه می‌باشد و اکنون در قزاقستان گروه‌های تروریستی مرتبط با قفقاز شمالی و افغانستان وجود دارند که بهره‌برداری از آن‌ها بدون تردید در دستور کار قرار دارد.
در هر صورت در برنامه‌ریزی استراتژیک آمریکا برای این منطقه موضوع تغییر رژیم در قزاقستان وجود خواهد داشت که حامل پیام نگران کننده برای آسیای مرکزی می‌باشد.
انتهای پیام/م
