به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، دیار گنبدهای فیروزه‌ای تنها به سبب جاذبه‌های شهر اصفهان نصف جهان نام نگرفته، بلکه در این میان شکوه و عظمت آثار شهرهای بزرگی همچون کاشان بر ابهت و اقتدار تمدنی اصفهان افزوده است.
کاشان همچون موزه شهری تاریخی در کویر مرکزی ایران با گذشته تاریخی ژرف و ستودنی‌اش زبان همه گردشگران را به ذکر آیه فتبارک‌الله احسن‌الخالقین باز کرده است.
وجود بیش از 600 خانه تاریخی در کاشان این شهر را به قدیمی‌ترین شهر ایران که بافت سنتی‌اش را محفوظ داشته، تبدیل کرده است، چنانکه در هیچ شهری چنین میزان بافت فرهنگی میراثی وجود ندارد و تنها یزد و اصفهان تا حدودی به این ارزش مهم رسیده‌اند.
آب و هوای معتدل کویری کاشان بسیاری از خوانین و متمولین را به ساخت خانه‌های ویلایی در کاشان قدیم کشاند و اکنون نیز بسیاری از این خانه‌ها به همت سازمان میراث و شهرداری به مکان‌های فرهنگی برای بازدید عموم و نیز شناساندن جاذبه‌ها و صنایع دستی کاشان به مردم تبدیل شده است.
* خانه تاریخی بروجردی با نقاشی‌های بدیع کمال‌الملک
خانه تاریخی بروجردی در محله قدیمی سلطان امیر احمد قرار دارد و در حوالی سال 1275 ه.ق توسط استاد علی مریم یکی از معماران نامی کاشان ساخته شده است که منزل بازرگان معروفی به نام سیدحسن نطنزی بوده و به واسطه تجارت او با بروجرد و رفت و آمد بروجردی‌ها به این خانه به خانه بروجردی‌ها مشهور شده است.
به گزارش فارس، مساحت خانه سه هزار متر و شامل اندرونی یا خلوت و بیرونی یا نشیمن است و با نقاشی‌هایی به شیوه متنوع با رنگ و روغن و آبرنگ زیرنظر کمال‌الملک، نقاش شهیر ایرانی طراحی و اجرا شده و در بام تالار اصلی خود نورگیرها و لبه بادگیرهای فوق‌العاده و جالبی برای تنظیم دما دارد.
این خانه زیبا و ارزشمند تاریخی در سال 54 به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد و در خیابان علوی کاشان جنب امامزاده سلطان امیر احمد پابرجاست. این خانه آنقدر نمای زیبایی دارد که نقاشی‌ها و کارت پستال‌های زیادی از آن تهیه شده است، همچنین دو بادگیر هشت ضلعی و نورگیر گنبدی زیبایش با نقاشی‌های برجسته و گچ‌بری‌های سر درب ایوان اصلی‌اش مناظری بدیع در این خانه میراثی با شکوه ایجاد کرده است. اتاق‌های پنج دری زیبا و تودرتو و درب‌های چوبی زیبا و گچ‌بری‌ها و ایوانچه‌های اتاق‌ها از دیگر جاذبه‌های این خانه تاریخی است.
* خانه طباطبایی تنها خانه پنج دری ایران
خانه طباطبایی نیز دیگر اثر ارزشمند تاریخی کاشان و از بدیع‌ترین خانه‌های تاریخی ایران است که در جوار مقبره سلطان امیر احمد قرار دارد و سنگ بنایش را سید جعفر از سادات طباطبایی گذاشته که در زمینی به مساحت 4730 متر‌مربع در سال 1250 ه.ق ساخته شده و قدیمی‌تر از خانه بروجردی است؛ این خانه را هم استاد علی مریم معمار معروف ساخته و شهرتش به واسطه چهار حیاطی بودن و داشتن پنج درب ورودی است که قسمت اندرونی خانه شامل اتاق‌های پنج دری ساده و سرداب است و بادگیر و سقف مضرابی منحصر به فردی دارد.
نوع مصالح به کار رفته و دو جداره بودن دیوارها و داشتن دو حیاط در بخش اندرونی ویژگی‌هایی است که هیچ خانه‌ای در ایران ندارد.
قسمت بیرونی یا داخلی هم با دو حیاط دیگر و شامل تالاری بزرگ برای پذیرایی میهمانان و اتاق شاه‌نشین و با نورگیرها و پنجره‌های مشبک رنگی است و دو جداره است که عمودی باز و بسته می‌شود.
حیاط اصلی و حیاط متعلق به خدمه و غلامان جدا بوده و هر بخش برای نیت و استفاده خاصی بنا شده که این خانه در خیابان علوی و جنب امامزاده امیر احمد را جزو زیباترین خانه‌های تاریخی کشور با خصوصیاتی ویژه می‌کند.
* خانه عباسیان افتخار معماری و نقاشی اسلامی
خانه عباسیان دیگر خانه تاریخی کاشان است که قدمت قجری دارد در سال 1245 ه.ق بنا شده و در محدوده امامزاده سلطان امیر احمد در خیابان علوی در نزدیکی دو خانه طباطبایی و بروجردی قرار گرفته است.
صاحب اصلی خانه حاج محمد ابراهیم تاجر از بازرگانان خوشنام کاشان بوده که خانه دو طبقه زیبایش در ردیف برترین آثار معماری اسلامی قرار گرفته و کاندید جایزه بهترین بنای معماری اسلامی شده است؛ این خانه در مجموع پنج هزار متر مربع مساحت دارد و با پنج حیاط با معماری گودالی و باغچه‌ای و با حیاط مسقف در یکی از صحن‌ها ساخته شده است.
به لحاظ ساخت دارای طراحی، گچ‌بری و پرداخت بی‌نظیر و نکته‌سنجی بوده که تزئینات و نقاشی‌ها و رسمی‌بندی‌های جانانه‌ای دارد و از هنرهای معماری و تزئین نظیر رسمی‌بندی، یزدی‌بندی، کاربندی، قطاربندی، مقرنس و مشبک در اوج زیبایی در این خانه استفاده شده است.
هر سه خانه طباطبایی، بروجردی، عباسیان و خانه عامری در ردیف آثار ملی میراثی ثبت شده‌اند.
* خانه تاریخی عامری منزلی با 7 حیاط و 55 اتاق
البته خانه عامری‌ها از جمله بزرگ‌ترین خانه‌های تاریخی است که قدمت آن به دوران زندیه می‌رسد و در زمان‌های مختلف قسمت‌هایی هم به آن افزوده شده است.
به گزارش فارس، در زمان قاجار، حسام‌السلطنه حیاط‌‌هایی را به این خانه افزوده که در حال حاضر 7 حیاط و حدود 55 اتاق دارد که در نوع خود بی‌نظیر و از بزرگ‌ترین خانه‌های تاریخی کشور به حساب می‌آید.
در حال حاضر پنج حیاط خانه مرمت شده و مورد بازدید گردشگران قرار دارد و معماری خانه هم گودال و باغچه‌ای است و تمام حیاط‌ها سیستم حوض‌خانه طراحی شده دارد که آب در آن گردش و جریان داشته و علاوه بر مصارف، باغچه را هم مشروب می‌کرده و در تابستان خنکی خاصی را موجب شده است.
طراحی این خانه به سبب داشتن مسیرهای زیرزمینی جالب در نوع خود بی‌نظیر است، حدود هفت هزار متر مربع هم مساحت دارد و در اواسط خیابان علوی قرار گرفته است.
گزارش از مهدی رفائی
انتهای پیام/2301/ذ40/ژ1001
