به گزارش خبرگزاری فارس، بر اساس گزارش بخش ارزیابی و آزمایش پنتاگون که به تازگی افشا شده است، معایب جنگنده‌های اف- 35 که ساخت آن‌ها میلیاردها دلار مالیات شهروندان آمریکایی صرف آن شده است، بسیار بیشتر از آن چیزی است که پیشتر ادعا می‌شد.
بر اساس این گزارش استفاده از این جنگنده‌ها نه تنها در ماموریت‌های نظامی خطرناک خواهد بود حتی در صورت استفاده برای آموزش خلبانان می‌تواند جان آن‌ها را به خطر اندازد.
در این گزارش دید ناکافی کابین خلبان یکی از مشکلات مهم اف- 35 ذکر شده است. این مشکلات به گونه‌ای است که مانع از انجام بسیاری از اعمال حساس و فوری توسط خلبان می‌شود. ساخت هر جنگنده اف 35 دست کم 238 میلیون دلار برای پنتاگون هزینه داشته است. با این وجود پنتاگون به دلیل مشکلات فنی دستور زمین‌گیر کردن این هواپیماهای پیشرفته را داده است.
هواپیمای جنگنده اف-35 لایتنینگ –2 ( F-35 lightening II) یک هواپیمای جنگنده نسل پنجم ساخت شرکت لاکهید مارتین است که در سه مدل اصلی ویژه نیروی هوایی، نوع عمود پرواز (برای نیروی تفنگداران دریایی) و نوع نیروی دریایی (برای عملیات از ناوهای هواپیمابر) توسعه یافته و اکنون کاربرد عملیاتی آن در چند پایگاه نیروی هوایی آمریکا آغاز شده است. با این همه این هواپیمای فوق مدرن درگیر مسائل تکنیکی و مالی بسیاری است که آینده کاربرد آن در سطح گسترده چه در نیروهای مسلح امریکا و چه در نیروهای هوایی متحدین این کشور را زیر سئوال برده است.
هواپیمای جنگنده اف- 35 لایتنینگ -2 یکی از پیشرفته ترین جنگنده‌های کنونی جهان محسوب می‌شود. طول این جنگنده 13.5 متر، عرض آن حدود 11 متر، وزن حداقل آن بیش از 10 تن و وزن حداکثری آن قریب به 23 تن می‌باشد. حداکثر سرعت این هواپیما حدود 1.8 ماخ و برد عملیاتی آن 1800 کیلومتر است. این هواپیما در سه مدل نوع A ،B و C بوده و تفاوت مدل‌های آن بیشتر حول محور برخاست و فرود آن است.
نوع "A" این هواپیما صرفا برای کاربرد در باندهای زمینی و نوع "C" آن با مشخصه برخاست و فرود عمودی برای ناوهای هواپیمابر طراحی شده است. البته از نوع "B" این هواپیما می‌توان روی ناوهای هواپیمابر نیز استفاده کرد.
بنا به اعلام مقامات کمپانی لاکهید مارتین این هواپیما می‌تواند تا سال 2040 میلادی کارایی عملیاتی خود را حفظ کند. این هواپیما 4 برابر، کارایی بیشتری در عملیات‌های هوا به هوا و هشت برابر کارایی بیشتر در عرصه عملیات‌های هوا به زمین دارد. هواپیمای اف-35، جنگنده‌ای است چند ماموریته که برای عملیات هوا به زمین بهینه سازی شده و ماموریت هوا به هوا، اصولاً ماموریت ثانویه وی به شمار می‌آید.
هواپیمای جنگنده اف 35 یک نفره بوده و برای حمل تسلیحات خود از دو محفظه داخلی و چهار مقرخارجی استفاده می‌کند. هر یک از محفظه‌ها، قابلیت حمل دو موشک یا بمب یا هر سلاح دیگر را دارند و مقرهای خارجی نیز به همین ترتیب می‌توانند به انواع بمب‌ها و موشک‌ها مجهز شوند. تقریباً در تمامی مدل‌های این هواپیما، تسلیحات یکسانی به کار رفته و تغییرات تنها در قسمت راداری و سیستم‌های پیچیده برخاست و نشست است.
جنگنده اف-35 در چارچوب پروژه جنگنده مشترک ضربتی (JSF) پس از طراحی و ساخت به وسیله شرکت لاکهید مارتین اکنون مرحله آزمایشی و ورود اولیه به خدمت را طی می‌کند. این جنگنده طی یک برنامه مشترک علاوه بر شرکت لاکهید مارتین به عنوان پیمانکار اصلی، توسط شرکت‌های نورث روپ گرومن، بی‌ای‌ئی سیستمز، پرات اند ویتنی و رولزرویس ساخته می‌شود. هواپیمای اف-35 جنگنده‌ای چند منظوره محسوب می‌شود که برای عملیات هوا به زمین بهینه سازی شده و ماموریت هوا به هوا، اصولاً ماموریت ثانویه آن به شمار می‌آید. این هواپیما تا حدود زیادی به جنگنده اف-22 راپتور شباهت دارد و طرح کلی آن مشابه این هواپیما بوده و همچنین تا حدود زیادی نیز از فناوری‌های مشترکی بهره می‌جویند.
جنگنده F-35 قرار است در سه مدل ساخته شود:
مدل A F-35 که برای نیروی هوایی در نظر گرفته شده و جنگنده‌ای با قابلیت پروازی عادی است و قرار است جایگزین F-16 (فالکن) و A-10 شود.
مدل F-35 B که برای سپاه تفنگداران دریایی (USMC) طراحی شده و دارای برد زیاد و قابلیت برخاست کوتاه و نشست عمودی است و برای جایگزینی جنگنده ای وی -8 هاریر در نظر گرفته شده است.
مدل C F-35 که برای نیروی دریایی (USN) در نظر گرفته شده که دارای قابلیت ناو نشینی و نشست و برخاست کوتاه است.
مشخصات جنگنده اف-35
نوع کاربری: جنگنده ضربتی، شرکت سازنده: لاکهید مارتین، خدمه: 1 نفر، آخرین قیمت: بین 198 تا 238 میلیون دلار
نیروی محرکه: یک دستگاه موتور Pratt & Whitney F119-PW-100 (مورد استفاده در جنگنده برتری هوایی اف-22 رپتور)
طول: 5 /13 متر، عرض: 8 /10 متر، وزن خالی: 10200 کیلو گرم، حداکثر وزن: 22600 کیلو گرم
حداکثر سرعت: 8 /1 ماخ، برد عملیاتی: 1800 کیلومتر
جنگنده‌ای پر دردسر برای خریداران
قرار بود این هواپیمای جنگنده مبدل به هواپیمای رزمی اصلی آمریکا و نیز برخی از متحدین آن شود. شرکت لاکهید مارتین سه نوع جنگنده اف-35 را برای نیروهای مسلح آمریکا و هفت کشور انگلیس، کانادا، ترکیه، ایتالیا، هلند، استرالیا و نروژ و نیز رژیم صهیونیستی به عنوان شریک در پرداخت هزینه توسعه آن، ساخته است. پنتاگون در نظر دارد تا 2443 فروند از این نوع جنگنده فوق مدرن که دارای مشکلات تکنولوژیک زیادی است خریداری کند. اخیرا "آژانس همکاری دفاعی و امنیتی" آمریکا (Defense Security Cooperation Agency)، اجازۀ تحویل 4 فروند از این هواپیما به ژاپن را صادر کرد، اما ژاپن اعلام کرد که چنانچه هزینه خرید این هواپیماها از آنچه که مورد انتظار است، خیلی بالاتر باشد سفارش 40 فروندی خود را پس خواهد گرفت. در این راستا دولت ژاپن اعلام کرده که برای خرید هر فروند اف -35 تاکنون 120 میلیون دلار هزینه کرده که در صورت افزایش قیمت‌ها از خرید آن انصراف می‌دهد.
ترکیه نیز اولین سفارش خرید از این نوع جنگنده را به تعویق انداخته است. در این زمینه سایت خبری "دیفنس نیوز" گزارش داد: ترکیه در 22 دی خرید اولیه دو فروند جنگنده اف-35 از آمریکا را به علت مشکلات فنی و افزایش قیمت به تعویق انداخت. کشور هلند که قرار بود 85 فروند از این هواپیما را خریداری کند تصمیم گرفته تعداد سفارش خود را کاهش دهد. ایتالیا اعلام کرده سفارش خود را از 130 فروند به 90 فروند کاهش خواهد داد. و انگلیس نیز در باره این هواپیما که قرار بود آن را در نیروی هوایی و دریایی خود به کار گیرد، دچار تردید شده است. استرالیا نیز اعلام کرده که به دلیل مشکلات مالی قصد دارد خریداری 12 فروند هواپیمای اف ـ 35 را 2 سال به تأخیر اندازد. این در حالی است که سفارش 65 فروندی هواپیمای اف ـ 35 از سوی کانادا که قرار بود جایگزین هواپیماهای سی اف ـ 18 شود، به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است. اسرائیل در ابتدا سفارش 20 فروند از این هواپیماها را با سفارشی 8/2 میلیارد دلاری داد، اما اکنون تصور می‌شود در نهایت 75 فروند از آن را خریداری نماید. این در حالی است که تاخیر در تحویل این هواپیماها (حداقل تا سال 2017) باعث شده تا رژیم صهیونیستی به عنوان یک راه حل موقت در پی خرید انواع بهسازی شده جنگنده اف- 15 از شرکت بوئینگ باشد. همچنین باید تاکید کرد که آمریکا نیز تصمیم مشابهی را اتخاذ کرده و در همین راستا خرید 179 فروند از این هواپیما را تا سال 2017 میلادی به تاخیر انداخته است. به جز ترکیه که قصد خود برای خریداری 100 فروند از این هواپیما را به قیمت 16 میلیارد دلار اعلام کرده بود، سایر کشورهای مشتری این هواپیما از افزایش قیمت آن نگرانند، و ناچارند مسائل مربوط به تامین بودجه خرید این هواپیماها را برطرف کنند.
شواهد حاکی از آن است که جنگنده اف -35 ساخت شرکت لاکهید مارتین، پرهزینه ترین هواپیمای جنگی در تاریخ وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) به علت بروز مشکلات جدی و فراوان با بن بست روبرو است. در حالیکه جنگنده فوق مدرن اف-35 یک سوم آزمون پروازی خود را پشت سر گذاشته، همچنان با مشکلاتی مانند امنیت پروازی، برنامه‌های پیشرفته و تکامل تسلیحاتی مواجه است. گزارش 18 صفحه‌ای رئیس آزمایش‌های تسلیحاتی پنتاگون که جمعه 22 دی به کنگره آمریکا ارسال شد، با اشاره به جزییات این موارد به صراحت می‌گوید که پروژه برنامه تسلیحاتی 396 میلیارد دلاری که پرهزینه ترین طرح در تاریخ پنتاگون به شمار می‌رود، دارای نواقص زیادی است. گزارش پنتاگون نشان می‌دهد، در حالیکه در سال 2012 برخی آزمون‌ها و سیستم‌های پروازی برنامه ریزی شده انجام گرفته است، اما در برخی بخش‌های پروازی این جنگنده نواقص بدون حلی باقی مانده که برخی تازه دیده شده است. طبق این گزارش، شرکت لاکهید مارتین سازنده این جنگنده با توجه به بروز مشکلات بدون راه حل، تاکنون تنها 20 هزار آزمون انجام داده و هنوز 39 هزار سنجش دیگر باقی مانده است. گزارش به این موضوع اشاره دارد که مشکلات این جنگنده از سال 2001 آشکار شده و شرکت سازنده نیز در سال‌های گذشته سه بار ساختار آن را تغییر داده است. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که مشکلات و کسری بودجه آمریکا، شمار خرید این تعداد از جنگنده‌های اف-35 را که همچنان دچار مشکل هستند، کاهش خواهد داد. تاکنون تنها 63 فروند از این جنگنده تولید و دراختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است.
بدین ترتیب هزینۀ توسعه هواپیمای اف ـ 35 (برخلاف آنچه که در ابتدا به نظر می‌رسید) روز به روز افزایش یافته تا جایی که از 233 میلیارد دلار به حدود 396 میلیارد دلار رسیده است. در این راستا هزینۀ توسعه این هواپیما فقط در سال 2011 رشد 3/4 درصدی داشت. قیمت اولیه این جنگنده را 89 میلیون دلار برآورد کرده بودند که اکنون حداقل 197 میلیون دلار در نوع A و 237 میلیون دلار در نوع B و C قیمت دارند. طبق برآوردها هزینه هر فروند این هواپیما در طول عمر خدمتی (با احتساب 50 سال خدمت) 618 میلیون دلار برای هر فروند تخمین زده شده است که با افزایش هزینه‌ها سر از 761 میلیون دلار در آورده و این جنگنده را از لحاظ معیار هزینه‌ها نا کارآمد کرده است. برآورد شده است که در نهایت هزینه پروژه بلند پروازانه اف -35 به حدود 45/1 تریلیون دلار برسد که در تاریخ پروژه‌های نظامی بی سابقه خواهد بود.
نویسنده: دکتر سید رضا میرطاهر
انتهای پیام/ص
