محمدعلی قاسم‌زاده نداف در گفت‌وگوی 1.5 ساعته با خبرنگار فارس در بیرجند با عنوان الزامات توسعه اقتصادی استان خراسان جنوبی، بایدها و نبایدها به سؤالات مختلف پاسخ داد که در زیر می‌خوانید:
بخش تعاون موجب توزیع عادلانه‌تر فرصت‌ها می‌شود
فارس: تا چه اندازه به نقش تعاونی‌ها در توسعه اقتصادی در استان توجه شده است؟
اجازه بدهید در زمینه تعاونی‌ها و اهمیت آنها در توسعه اقتصادی و وضعیتی که ما در استان با آن مواجه هستیم، قدری بیشتر توضیح بدهم. در قانون اساسی کشور ما، به بخش تعاون در کنار دو بخش دولتی و خصوصی توجه خاص شده است زیرا تعاون و گسترش آن در کشور موجب رشد و پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌شود و جامعه را به سوی استقلال و خودکفایی سوق می‌دهد.
در کشورهایی که بخش تعاون فعال است، کاهش مؤثر بیکاری، فقر و توزیع عادلانه‌تر فرصت‌ها، درآمدها و امکانات و اصلاح ضریب جینی و تعدیل ثروت را می‌توان دید.
هم‌اکنون 7 درصد اقتصاد در دست تعاونی‌هاست
فارس: در حال حاضر چند درصد تعاون در اقتصاد نقش دارد؟
با نگاهی خوشبینانه در حال حاضر 70 درصد اقتصاد کشور ما در دست بخش دولتی، 23 درصد در اختیار بخش خصوصی و هفت درصد در خدمت بخش تعاونی است و این در حالی است که تا پایان برنامه پنجم توسعه (سال 1393) سهم بخش تعاون در اقتصاد کشور باید به 25 درصد برسد و طبق برنامه‌ریزی انجام شده باید 70 درصد از تسهیلات بانک توسعه تعاون در اختیار بخش تعاون قرار گیرد تا مسیر دسترسی به سهم 25 درصدی از اقتصاد ملی در کشور فراهم آید.
ضعف در سیاست‌های بخش تعاونی استان مشهود است
فارس: آیا به برنامه سند چشم‌انداز خواهیم رسید؟
اینکه در فرصت باقیمانده تا پایان برنامه پنجم توسعه بتوانیم به این درجه از رشد در بخش تعاون برسیم امری است که البته تحقق آن در دایره امکان می‌گنجد و شاید بتوان با برنامه‌ریزی اصولی و اهتمام جدی مسئولان کشوری به آن دست یافت. اما آنچه علاقه‌مندان به بحث توسعه اقتصادی استان باید بدانند این است که از سرجمع درآمدهای استان در بخش‌های مختلف (که معادل یک‌هزار و 445 میلیارد تومان است) سهم تعاونی‌های استان چیزی حدود یک درصد (یعنی یک هفتم میانگین کشوری) است.
نگاهی گذرا به تسهیلات اعطایی از سوی بانک توسعه و تعاون استان به تعاونی‌ها در سال گذشته که جمعا معادل 144 میلیون تومان است به خوبی بیانگر ضعف بخش تعاون در استان است که جا دارد در سیاستگذاری‌های اقتصادی استان به آن توجه شود.
بنظر می‌رسد فقدان برنامه‌ای آموزشی کلان و اساسی و عدم حمایت و نظارت کافی بر عملکرد تعاونی‌های موجود از سوی دستگاه‌های متولی سبب حاکم شدن نوعی سودگرایی در اغلب تعاونی‌های کوچک شده که در صورت برطرف نساختن این نقیصه علاوه بر محقق نشدن سهم پیش‌بینی شده در برنامه پنجم توسعه، بروز نارضایتی‌های مردمی در آینده متصور است.
بافتهای فرسوده تهدیدی بزرگ برای شهرهای مهاجرپذیرند
فارس: از تعاون بگذریم. تا چه اندازه معتقدید بافتهای فرسوده مانع توسعه استان شده‌اند؟
از مباحث دیگری که در ارتباط با توسعه اقتصادی استان و شهر بیرجند باید به آن توجه کرد، بحث بازسازی بافتهای فرسوده است. بافتهای فرسوده مانع مهمی در راستای پیشرفت و توسعه شهری محسوب می‌شوند و اگر به موقع و با جدیت به آن پرداخته نشود به صورت تهدیدی بزرگ برای شهرهای مهاجرپذیر در می‌آیند. رشد فقر، ناامنی، بزهکاری و تلفات گسترده به هنگام بحران‌های طبیعی همچون زلزله، از جمله این تهدیدات است.
بازسازی بافتهای فرسوده استان نصف میانگین کشوری است؟
فارس: چند درصد بافتهای فرسوده خراسان جنوبی بازسازی شده‌اند؟
بر اساس برنامه پنج ساله دولت، 10 درصد از بافتهای فرسوده شهرهای کشور در هر سال باید کاهش یابد.
به عبارتی دیگر تا پایان برنامه پنج ساله دولت، باید 50 درصد از بافتهای فرسوده شهری بازسازی شوند. طبق اطلاعات موجود و موثق تاکنون در استان‌های مختلف به ویژه استان‌هایی که دارای بافت فرسوده و مرکزی بیشتری هستند، بین 7 تا 12 درصد از بافتهای فرسوده کاسته شده و نوسازی شده‌اند و این در حالی است که در استان خراسان جنوبی کمتر از سه درصد از بافتهای فرسوده نوسازی و بازسازی شده‌اند.
مساحت بافتهای فرسوده کل استان بالغ بر 442 هکتار است و با جمعیتی حدود 15 هزار نفر، بهترین شرایط را برای بروز بدترین بحران، در خود جای داده است.
بافتهای فرسوده استان مناطقی نا امن و جرم‌خیز هستند
فارس: دلیل عقب‌ماندگی خراسان جنوبی در بازسازی بافتهای فرسوده چیست؟
نبود عزم جدی در راستای بهسازی و نوسازی بافتهای قدیمی و فرسوده و ناکارآمد شهری و اولویت نیافتن موضوع در برنامه‌ریزی‌های کلان استان و بودجه‌بندی‌های سالانه و همچنین عدم اتخاذ سیاست‌هایی که به سرمایه‌گذاری برای نوسازی و رونق این بافتها بینجامد از جمله کاستی‌های مدیریت استانی و شهری است که سبب شده بافت‌هایی که زمانی مرکز تجمع انسانی و دارای رونق اقتصادی بوده‌اند به نقاطی کم بازده و بی‌بازده اقتصادی و به دلیل تمرکز کمتر جمعیت به مناطق نا امن و جرم‌خیز تبدیل شوند.
بازسازی بافتهای فرسوده از دید سیاستگذاران توسعه مسکن مخفی مانده است
فارس: مسئولان دولتی که از بازسازی بالای بافتها همواره می‌گویند.
باید اعتراف کرد که در دولت‌های نهم و دهم اقدامات خوبی در زمینه ساخت مسکن صورت گرفته است. چه در روستاها در قالب طرح‌های بنیاد مسکن و چه در شهرها در قالب انبوه‌سازی و خود مالکی، معذلک محدوده بافتهای فرسوده که عمدتا در نقاط مرکزی شهرهای استان واقع شده از دید دست‌اندرکاران و سیاستگذاران امر توسعه مسکن مخفی مانده و عملا به فراموشی سپرده شده است.
راهکارهای برون‌رفت از مشکلات بافتهای فرسوده
فارس: چه پیشنهادی برای بهبود اوضاع دارید؟
مشخص نبودن استراتژی توسعه شهری، فقدان نگرش و شناخت جامع نسبت به مقوله تملک و ویژگی‌های آن و ارائه راهکارهای سطحی و مقطعی از سوی متولیان نوسازی بافتهای فرسوده در استان به گونه‌ای بوده است که به بدبینی و بی‌اعتمادی مردم و در نتیجه مقاومت آنان در برابر طرح‌های نوسازی انجامیده است و لذا برای برون رفت از این مشکل پیشنهاد می‌گردد:
اولا: رویکرد نوسازی در بافتهای فرسوده استان بر پایه مشارکت مردم و ایجاد ارزش افزوده روی پلاک‌های موجود باشد.
ثانیا: از سوی مدیران استانی ذیربط به ویژه آقای استاندار تلاش شود تا جایی که امکان دارد هزینه‌های اجرایی طرح از محل اعتبارات ملی تامین گردد تا زمین به عنوان پشتوانه مالی اهالی ساکن در بافتهای فرسوده لحاظ شود.
ثالثا: پیشنهاد می‌شود شرکت تعاونی در محل تشکیل شود و کلیه مالکین در این شرکت تعاونی سهامدار شوند و اعضا با انتخاب هیئت مدیره و مدیرعامل به آنان وکالت دهند تا با در نظر گرفتن منافع اعضا، برای تجمیع و یا تفکیک اراضی به اداره ثبت مراجعه کنند چرا که بر طبق قانون اداره ثبت، نمی‌توان زمینی را که مالکان متعدد دارد تفکیک کرد و باید زمین با یک مالک به اداره ثبت معرفی شود.
رابعا: تملک اراضی با شناختی جامع و مرحله‌ای و با رعایت اولویت‌ها صورت پذیرد چرا که تملک جزیره‌ای املاک و تخریب‌ها و بازگشایی‌های ناقص به هیچ وجه ما را به هدف کامل بهسازی و توسعه این بافتها نمی‌رساند.
خامسا: شهرداری‌های محترم به عنوان متولیان ارائه خدمات شهری، نگاه انتفاعی و سهم‌طلبانه به بافت نداشته و در اسرع وقت نسبت به بازگشایی معابر اصلی و ارائه خدمات به ساکنین موجود بافت اقدام کنند.
فارس: سخن پایانی؟
جمع‌بندی عرایضم در این بخش این است که ما به شدت نیازمند به برنامه‌ریزی و تهیه و تدوین و ساماندهی طرح توسعه پایدار شهری و بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و اجرا و نظارت صحیح بر این برنامه‌ها در استان توسط مسئولان تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز و استفاده بهینه از مشارکت مردمی هستیم و اینها میسر نمی‌شود جز با روحیه جهادی که من‌بعد شاهد آن باشیم.
انتهای پیام/2248/ی40/د1000
