به گزارش خبرگزاری فارس از قم، پانزدهمین جشنواره بین‌المللی پژوهشی شیخ طوسی که از روز چهارشنبه در تالار قدس مدرسه امام خمینی(ره) قم آغاز شده بود، روز پنجشنبه به کار خود پایان داد.
در مراسم پایانی این جشنواره، حجت‌الاسلام حسن خیری با اشاره به نامگذاری این جشنواره به نام شیخ طوسی اظهار داشت: جشنواره بین‌المللی پژوهشی شیخ طوسی با هدف بسترسازی مناسب برای رقابت سالم علمی و پژوهشی بین طلاب جامعةالمصطفی و اندیشمندان و جهت‌دهی پژوهش‌ها به سمت پاسخ‌گویی به نیازهای فکری جهان اسلام و تلاش در راستای عرصه‌های نوین پژوهش‌های دینی و اجتماعی برگزار شده است.
وی با یادآوری اینکه «تمدن نوین اسلامی» به عنوان موضوع محوری بخش ویژه جشنواره است، گفت: رهبر معظم انقلاب، نخستین گام در تمدن نوین اسلامی را تشکیل نظام حکومت اسلامی و تلاش برای اسلامی کردن همه عرصه‌ها و نظام‌های اجتماعی می‌دانند.
*ارائه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی لازمه رسیدن به تمدن نوین اسلامی
دبیر علمی پانزدهمین جشنواره بین‌المللی پژوهشی شیخ طوسی ادامه داد: ارائه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، مهندسی فرهنگی، داشتن پیوست فرهنگی، تحول در علوم انسانی اسلامی و ... زمینه‌ساز ایجاد نظام‌های اجتماعی بر مدار اسلام است و اگر این مرحله سپری شود شاهد تحقق تمدن نوین اسلامی خواهیم بود.
خیری با اشاره به اینکه آثار ارسالی به دبیرخانه جشنواره به دو بخش ویژه و عمومی تقسیم‌بندی شده است، افزود: آثار بخش عمومی از سوی 295 پژوهشگر از 27 ملیت تألیف شده که این آثار شامل 64 کتاب، 88 مقاله، 80 پایان‌نامه و 135 تحقیق پایانی است.
وی اظهار داشت: در بخش ویژه این جشنواره نیز 90 اثر از 92 محقق به دبیرخانه جشنواره ارسال شده که این آثار به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی نوشته شده است و تعداد ملیت‌های شرکت‌کننده در بخش آثار ویژه جشنواره شامل کشورهای افغانستان، آذربایجان، ایران، پاکستان، عراق، عربستان، لبنان و میانمار است و بیشترین محققان از کشور افغانستان هستند.
دبیر علمی پانزدهمین جشنواره بین‌المللی شیخ طوسی تصریح کرد: در بخش ویژه و سطوح یک و دو، دو نفر شایسته تقدیر، یک نفر رتبه دوم و یک نفر رتبه سوم را به دست آوردند در حالی که هیچ یک از آثار حائز رتبه اول شناخته نشد.
وی ادامه داد: در سطح سه و چهار نیز یک اثر رتبه اول، یک اثر رتبه دوم، سه اثر رتبه سوم و 11 اثر شایسته تقدیر شناخته شدند.
*تحقق تمدن نوین اسلامی نیازمند بررسی گذشته است
در ادامه حجت‌الاسلام مهدی رجایی اظهار داشت: تمدن بحث اجتماعی است و اگر جامعه‌ای بتواند به نظم پایدار مبتنی بر ارزش‌های معیشتی دست یابد و زمینه مناسبی برای شهروندان فراهم کند، می‌توان گفت به تمدن دست یافته است.
وی ادامه داد: برای حرکت در راستای تحقق تمدن باید زمینه‌ها و آسیب‌های گذشته مورد بررسی قرار گیرد.
رئیس پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی وجود فرهنگ قوی اسلامی، تمدن‌های رقیب، شرایط طبیعی و علوم و تحقیقات را از مواردی دانست که می‌تواند در زمینه شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی مورد بررسی قرار گیرد.
وی با اشاره به چالش‌های تمدن مادی غرب خاطرنشان کرد: ظلم و استکبار، فقر و نابرابری، گسترش فحشا، فروپاشی خانواده، فساد در زمین و تخریب محیط زیست از آسیب‌های تمدن غربی است.
رجایی عدم توجه به وحی از منظر اسلام، ضعف اخلاق و تزکیه بین دانشجویان و اساتید و حاکمیت سکولار را از ضعف‌های علوم و تحقیقات دانست و تصریح کرد: دانشگاه اسلامی باید برنامه درسی دین‌مدار شامل رشد اخلاقی و معنوی و نقش‌آفرینی در حوزه سیاسی و اجتماعی داشته باشد تا شاهد ایفای نقش علوم و تحقیقات باشیم.
وی، توسعه اندیشه و علم، توسعه تحقیقات مرتبط با نظام‌سازی، توسعه تحقیقات مرتبط با الگوسازی، توسعه تحقیقات کاربردی، تولید تکنولوژی و فناوری مبتنی بر ارزش‌های اسلامی را از راهبردهای اساسی در حوزه پژوهش عنوان کرد.
*حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی نیازمند جهان‌بینی کامل است
حجت‌الاسلام جعفر علمی سخنران دیگر این مراسم بود که در سخنانی با بیان اینکه تمدن در هر جامعه‌ای دارای تعاریف مختلفی است، اظهار داشت: ما در هر جامعه بشری چند لایه مختلف را می‌توانیم پردازش کنیم که یکی از لایه‌ها زندگی روزمره است که از آن به سبک زندگی تعبیر می‌شود.
وی تصریح کرد: اگر می‌خواهیم به یک سبک زندگی منظم و بالنده دست پیدا کنیم باید ابتدا لایه نرم‌افزاری و فرهنگی آن را مورد توجه قرار دهیم.
معاون آموزش جامعةالمصطفی العالمیه با بیان اینکه همه علوم به فلسفه نیازمند هستند، گفت: در زمینه پیاده‌سازی تمدن نوین اسلامی برخی معتقد به استفاده از تجارب و دستاوردهای دیگر تمدن‌ها هستند و برخی نیز مخالف هرگونه اقتباس و استفاده از دستاوردهای دیگر تمدن‌ها هستند.
وی تصریح کرد: زمانی می‌توانیم به سمت ایجاد تمدن نوین اسلامی حرکت کنیم که جهان‌بینی ما از استواری کاملی برخوردار باشد و بتوان متناسب با شرایط زمان آن را بازبینی و ساماندهی کرد.
علمی ابراز کرد: امیدواریم طلاب توانمندی در جامعةالمصطفی العالمیه تربیت شوند که بتوانند به نظریه‌پردازی، اجتهاد و تولید نظرات بدیع و نوین در این حوزه‌ها با بهره‌گیری از قرآن و سنت بپردازند.
*رسیدن به تمدن نوین اسلامی نیازمند شناسایی مولفه‌های تمدن رقیب است
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا اعرافی اظهار کرد: از ممیزات اساسی انقلاب اسلامی رویکرد تمدنی است چرا که از همان زمان که انقلاب فریاد شد و امام خمینی انقلاب را بنیان نهاد نگاه تمدنی و بازگشت به تمدن اسلامی با رویکرد جدید وجود داشت.
وی ادامه داد: ما یک آگاهی مکنون در جهان اسلام داریم که معطوف به این است که دین ما و ظرفیت‌های ما دارای تمدنی است که می‌تواند نظام و محصولات جامع زندگی را با همه ابعاد و زوایا تولید کند به گونه‌ای که پاسخگوی دنیای امروز باشد.
رئیس جامعةالمصطفی العالمیه عنوان کرد: حوزه‌های اسلامی و دینی و جامعةالمصطفی به این راهبرد، نگاه و رویکرد اساسی و کلان تاکید می‌کنند و معتقد هستند در ظرفیت جهان اسلام و اندیشه ناب اسلامی است که نظام زیست نوین اسلامی می‌تواند شکل بگیرد.
وی تصریح کرد: پیام اساسی این جشنواره تاکید بر رویکرد تمدن نوین اسلامی با توجه به ظرفیت‌های موجود است و اگر بخواهیم به سمت نظام زیست الهی حرکت کنیم باید شرایط لازم مهیا شود.
اعرافی با ذکر اینکه ما از چند دهه قبل شاهد بیداری تمدنی با نگاه نوین هستیم گفت: در گفتمان انقلاب اسلامی بیداری تمدنی است که دشمنان سرسخت و رقبای قدرتمندی دارد که اگر درست برنامه‌ریزی نکنیم ممکن است شکست بخورد.
وی عقلانیت و منطق، نگاه جامع به منابع معرفتی و شناخت و تاکید بر عقلانیت جامع، ارائه اندیشه فراگیر و جامع که خطوط کلی زندگی بشر را تدوین کند، ظرفیت اعتماد به نفس و عزم عمومی و فراگیر و کلان، جرأت و شهامت ورود به عرصه‌های بزرگ، شناخت رقیبان و توانایی رقابت را از الزامات تمدن نوین اسلامی دانست و تاکید کرد: امام خمینی(ره) به حوزه‌ها شهامت و جرأت ورود به عرصه‌های بزرگ علمی، اجتماعی و سیاسی را داد.
استاد حوزه علمیه قم ابراز داشت: اگر مؤلفه‌های تمدن رقیب را به درستی تشخیص ندهیم نمی‌توانیم به هدف خود که تمدن جدید اسلامی است برسیم چرا که رقابت تمدنی نیاز به قد و قواره بلندتر و پایش و رصد عمیق‌تری دارد.
وی ادامه داد: پایه‌ریزی تمدن نوین اسلامی نیازمند رقابت تمدنی است که چشم‌های نافذ و ژرف نگری می‌خواهد.
*نگاه فراملیتی و فرامذهبی از لوازم تحقق تمدن نوین اسلامی است
اعرافی قدرت ظرفیت درونی امت اسلامی از حیث جذب و دفع و قدرت نقد و بازسازی در همه حوزه‌های زندگی را از دیگر شرایط تحقق تمدن نوین اسلامی دانست و خاطرنشان کرد: نقش نخبگان باید ممتاز، پویا و نقاد باشد چرا که در این صورت حرکت به سمت قله‌های بلند و پایه‌ریزی نظام‌های تمدنی نوین امکان‌پذیر خواهد شد.
وی نگاه فراملیتی، فرامذهبی و فرا قومیتی را از دیگر لوازم تحقق تمدن نوین اسلامی دانست و ادامه داد: اگر کشورها و جریانات گوناگون جهان اسلام در رقابت‌های درون گفتمانی افتادند از رقابت‌های کلان تمدنی و برون گفتمانی عقب می‌افتند.
رئیس جامعةالمصطفی العالمیه عنوان کرد: اگر بخواهیم به سمت تمدن اسلامی حرکت کنیم حوزه به عنوان پایگاه تولید اندیشه دینی نقش بسیار مهمی دارد.
وی اظهار داشت: فلسفه در حوزه اگر جایگاه آزاد نداشته باشد نمی‌توان به سمت تمدن حرکت کرد البته من معتقد به جمود فلسفی نیستم اما معتقدم اگر با عقل آزاد نتوانیم مبانی علمی را پایه‌ریزی کنیم همه چیز به باد می‌رود.
اعرافی تاکید کرد: عقل مستقل خودبنیاد و عقل استنباطی و اجتهادی باید در حوزه رواج داشته باشد چرا که اگر بنیاد عقلی و فلسفی را از دست بدهیم خیلی چیزها از ما گرفته می‌شود.
*حوزه در فلسفه‌های مضاف لنگ می‌زند
وی با بیان اینکه حوزه در فلسفه‌های مضاف لنگ می‌زند گفت: بدون فلسفه پویا و نقاد و فلسفه‌های مضاف و عقل اجتهادی و فلسفی حرکت تمدنی میسر نیست و این الزامی است که بر دوش حوزه است و هرگز نمی‌توان از زیر مسئولیت شانه خالی کرد.
استاد حوزه علمیه قم خواستار تحول در حوزه معرفت فلسفی حوزویان شد و گفت: کار فلسفی، کار استخراج گزاره‌های توصیفی دین و نظام‌بخشی به آنها وظیفه حوزه است و اگر این کار نشود پایه‌ها سست است.
اعرافی یادآور شد: فقه دانشی بلندمرتبه از اندیشه دینی است که ظرفیت تمدنی دارد اما با وجود همه نازک اندیشی‌ها و ژرف نگری‌ها در فقه خلاهایی وجود دارد که باید آن را پر کرد تا زیرساخت تمدن ما درست شکل بگیرد.
*ابداع عرصه‌های نو در فقه از ضرورت‌های تمدن‌سازی است
رئیس جامعةالمصطفی عنوان کرد: فقه ما پاسخگوی بخش‌های اخلاقی نیست و ما از نبود یک فقه اجتماعی و روابط اجتماعی رنج می‌بریم.
وی تصریح کرد: بخشی از فقه ما رویکرد اجتماعی دارد اما در حوزه روابط اجتماعی چیزی ندارد در حالیکه روش و تجربه است که باید نقد شود.
اعرافی پایه‌ریزی ابواب جدید فقه، نظام‌سازی، تقویت رویکرد اجتماعی در همه ابواب فقه و گسترش رویکرد تمدنی در همه ابواب فقه را از جمله اقداماتی دانست که در حوزه فقه باید صورت گیرد و تاکید کرد: تمدن غربی هم دستاوردهایی دارد و هم با آسیب‌هایی مواجه است که باید این آسیب‌ها را شناخت.
معرفی برگزیدگان بخش پایانی جشنواره بود که در بخش ویژه، حجت‌الاسلام عبدالهادی کمبار از عراق حائز رتبه نخست، ام‌البنین حیدری از افغانستان حائز رتبه دوم، حبیب طریفی از عربستان، محمد قربان‌پور دلاوری از ایران، عباسعلی مشکاتی از ایران، سامیه حسینی از افغانستان و اسما پناهی از افغانستان حائز رتبه سوم شدند.
همچنین در این بخش زهرا سادات علوی از افغانستان، هلا کای تی از میانمار، سیدحسین نقوی از پاکستان، آدم لنگانی از بورکینا فاسو و عالیه خاوری از افغانستان شایسته تقدیر شناخته شدند.
در بخش اصلی نیز حکیم جان کمال اف از تاجیکستان، سید دلاور علی نقوی از پاکستان، سید راضی الحسینی از عراق رتبه اول، درامی ابوبکر از ساحل عاج و محمد رفیق جواهری از افغانستان رتبه دوم و گلرو اکبرآقا از تاجیکستان رتبه سوم را کسب کردند.
همچنین در این بخش حسین فاضل از ایران، سید عبدالطیق مواق از مغرب، علاء‌الدین ملک اف از آذربایجان، فاطمه ثانی آدمو از نیجر، مامو حای مای از چین، محمد نور عالم از بنگلادش، باکاری ماتنگا از تانزانیا و امان‌الله شفایی از افغانستان شایسته تقدیر شناخته شدند.
انتهای پیام/78001/و40/چ3000
