به‌گزارش خبرنگار منطقه‌ای فارس در آسیای مرکزی، در جلسه اختصاصی روز پنجشنبه پارلمان قرقیزستان که با حضور مسئولین نهادهای مربوطه این کشور صورت گرفت، موضوع احداث سامانه راداری آمریکا که رسما به‌عنوان «برج ناوبری فرودگاه بین‌المللی "مناس» یاد می‌شود، مورد بحث و بررسی قرار داده شد.
«نارنبیک مالدابایف» نماینده فراکسیون «آته ژورت» اعلام کرد که آمریکا برخلاف تصمیم کمیته حمل نقل، ارتباطات، معماری و ساختمان پارلمان برای متوقف کردن ساخت این برج، با جلب موافقت سازمان دولتی ساختمان‌سازی قرقیزستان، به‌فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد.
وی همچنین به‌وجود موارد متعدد نقض فنی و مالی اجرای این پروژه اشاره کرد و گفت که ارتفاع برج ناوبری فقط 25 متر در نظر گرفته شده است که با استانداردهای پذیرفته‌شده بین‌المللی مغایرت دارد.
علاوه بر این، قیمت ساخت این پروژه بسیار غیر واقعی اعلام شده است به‌طوری که واشنگتن برای هر متر 15 هزار دلار پیش‌بینی کرده است در حالی که ساخت یک متر مکعب در قرقیزستان 600 دلار هزینه دارد.
مالدابایف گفت که مناقصه این پروژه در آمریکا صورت گرفته و به شرکت‌های قرقیزی حق حضور در آن را نداده‌اند.
«قالیقبک سلطان‌اف» وزیر حمل و نقل و ارتباطات قرقیزستان ضمن ارائه گزارش به‌نمایندگان پارلمان در رابطه با این موضوع، غیراستاندارد بودن ارتفاع برج ناوبری را تائید کرد.
بنا بر اعلام این مقام قرقیزی، شرکت‌های خارجی «سرکا»، «استاتنیکا پارک ایر» و «سانسیس» برنده مناقصه بوده و اجرای این پروژه 30 میلیون دلاری را بر عهده دارند.
وی در پاسخ به پرسش نمایندگان پارلمان کشورش مبنی بر دلایل عدم حضور شرکت‌های قرقیزی در مناقصه ساخت برج ناوبری، گفت؛ شرکت‌های ساختمان‌سازی قرقیزستان امکان حضور در مزایده مربوط به‌این پروژه را به‌آن دلیل نداشتند که بر اساس شرایط پیش‌بینی‌شده توسط واشنگتن هر یک از شرکت‌های متقاضی حضور باید مبلغ 3 میلیون دلار به‌عنوان ضمانت پیش‌پرداخت می‌کردند.
طبیعی است که شرکت‌های قرقیزی به‌دلیل نداشتن چنین توانایی در کنار ماندند و وزارت دفاع آمریکا شرکت‌های مورد نظر خود را برگزید.
«اگامبردی آرمات‌اف» نماینده فراکسیون سوسیال دموکرات از وزیر حمل و نقل قرقیزستان سؤال کرد که آیا آمریکا با ساخت برج ناوبری در فرودگاه «مناس» برای تمدید حضور پایگاه نظامی خود بعد از سال 2014 حساب باز کرده است؟
وزیر حمل و نقل در پاسخ به این سؤال گفت که در رابطه با بعد سیاسی این پروژه اطلاعی ندارد.
«روشن ژئنبیک‌اف» (یکی دیگر از نمایندگان پارلمان قرقیزستان که رسانه‌های قرقیزی بارها به آمریکاگرا بودن وی اشاره کرده‌اند)، نیز در این رابطه گفت که نمایندگان نباید در امور مربوط به‌ساخت و ساز برج ناوبری در فرودگاه مناس مداخله کنند.
به اعتقاد این سیاستمدار قرقیز، زمانی که آمریکا با هزینه‌های خود برای قرقیزستان چنین پروژه مهم و با فناوری جدیدی را احداث می‌کند، هر گونه مداخله بدون توجیه خواهد بود.
«عبدالجبار بیک مات‌اف» نماینده دیگر پارلمان قرقیزستان از تعداد کارگران قرقیزی در این پروژه سؤال کرد و وزیر حمل و نقل پاسخ داد که در این رابطه اطلاع دقیقی در اختیار ندارد.
پاسخ این مقام رسمی قرقیزستان به‌آن معنی است که نهادهای مربوطه این کشور از حق لازم نظارت بر شرایط این پروژه برخوردار نیستند.
بیک مات‌اف نیز پیش‌بینی 15 هزار دلار هزینه بابت هر متر مکعب این پروژه از سوی آمریکا را غیرواقعی دانسته و اظهار داشت که در قرقیزستان حداکثر هزینه برای هر متری 1000-1500 دلار می‌باشد.
«عمربیک عبدالرحمان‌اف» نماینده دیگر پارلمان از این پروژه حمایت کرد و همانند ژئنبیک‌اف خواستار حمایت مجلس از تداوم آن شد.
وی این پروژه را در راستای منافع قرقیزستان دانست و از مخالفت پارلمان با آن ابراز تأسف کرد.
این سیاستمدار قرقیز که در زمان ریاست جمهوری باقی‌اف چند سالی در آمریکا پناهنده سیاسی بود، ضمن خطاب به همتایان خود، گفت: ما چه مردمی هستیم که هیچ ابتکاری را نمیپذیریم؟ این برج که به‌صورت رایگان احداث می‌شود، در هر صورت برای مردم قرقیزستان باقی می‌ماند و آمریکا آن را با خود نمی‌برد.
اما «احمدبیک کلدیبایف» رئیس پیشین پارلمان و نماینده فراکسیون «آته ژورت» برخلاف عبدالرحمان‌اف ساخت این پروژه از سوی آمریکا را بدون غرض ندانست.
وی خاطرنشان کرد؛ در حقیقت در موافقتنامه استقرار مرکز حمل و نقل ترانزیت آمریکا در فرودگاه مناس ساخت برج ناوبری در نظر گرفته شده است و این را نباید صرفا یک اقدام خیرخواهانه از سوی واشنگتن دانست.
کلدیبایف افزود: کافی است نگاهی به‌باند فرودگاه مناس کرده و دید که چگونه خراب شده است. فردا مجبور خواهیم بود تا با هزینه‌های خود اقدام به تعمیر و بازسازی آن کنیم.
این سیاستمدار قرقیز خطاب به‌وزیر حمل و نقل و ارتباطات کشورش، گفت: چرا شما واقعیت را نمی‌گوئید؟ در موافقتنامه منعقد شده با آمریکا آمده است که طرف قرقیزی از حق کنترل بر روند ساخت و ساز این برج برخوردار است.
اما شما حالا از آن اظهار خوشحالی می‌کنید که با وجود هزینه شدن 15 هزار دلار بابت هر متر مکعب، این پروژه برای قرقیزستان به‌صورت رایگان اعطا می‌شود. بدانید که هیچ کسی هیچگاه چنین کاری را به‌صورت رایگان انجام نمی‌دهد.
«نارین‌بای مالدابایف» نماینده پارلمان و عضو دیگر فراکسیون «آته ژورت» بحث استفاده فناوری‌های جدید در این پروژه را تکذیب کرد و گفت که بر اساس اطلاع وی هم اکنون آمریکا هزینه‌های ساخت برج را تا 21 میلیون دلار کاهش داده که کم شدن 9 میلیون دلار جای سؤال دارد.
بنا به گفته وی طبق بررسی‌های کارشناسان روسی و ژاپنی، فرودگاه مناس نیاز به‌برجی با ارتفاع 35 متر دارد در حالی که برج مورد احداث آمریکایی‌ها فقط 25 متر است.
با این حال، قرقیزستان در آینده مجبور خواهد بود تا به فکر ساخت برج جدیدی باشد. به‌منظور جلوگیری از چنین امری کمیته حمل نقل، ارتباطات، معماری و ساختمان پارلمان از طرف آمریکا خواسته است تا ارتفاع برج ناوبری را به 35 متر افزایش دهد که به‌نظر می‌رسد این موضوع مورد پذیرش واشنگتن قرار نگرفته است.
در این جلسه پارلمان قرقیزستان همچنین به‌احتمال دخالت مافیای مالی بین‌المللی با همکاری آمریکا و ترکیه در این پروژه اشاره شد.
در این رابطه، «الوغبیک قوچقار‌اف« نماینده فراکسیون «آته ژورت» با تأکید بر احتمال دخالت مافیای فراملی در این پروژه، خواستار لغو معافیت شرکت‌های ترکی از پرداخت هرگونه مالیات در قرقیزستان شد.
در این جلسه پارلمان قرقیزستان به‌نتیجه مشخصی دست نیافت و قرار شد که در آینده دوباره موضوع پروژه برج ناوبری در فرودگاه مناس مورد بررسی قرار گیرد.
البته آنچه در پارلمان قرقیزستان به‌صورت علنی مطرح شد یک طرف سکه است چرا که در رابطه با این پروژه بحث مالی اصلی و تعیین‌کننده نیست بلکه روی دیگر سکه نگرانی‌های بخش زیادی از نمایندگان پارلمان این کشور است.
موضوع این است که آمریکا با پوشش ساخت برج ناوبری در فرودگاه مناس در 25 کیلومتری «بیشکک» و ایستگاه‌های تقویتی آن، در اصل به ایجاد سامانه راداری مشغول می‌باشد که قبل از همه موجب نگرانی روسیه و دیگر همسایه‌های منطقه را فراهم کرده است.
چندی قبل «الکساندر کنیازف» کارشناس برجسته سیاسی و پژوهشگر ارشد انستیتوی شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه نیز ضمن گفت‌وگوی اختصاصی با فارس واقعیت برنامه‌های یادشده آمریکا را تأیید کرد.
اما در رابطه با مباحث صورت‌گرفته در پارلمان قرقیزستان، به‌این پرسش پاسخ روشن داده نشد که چرا از سال 2002 به‌این طرف که آمریکا و ناتو در فرودگاه مناس مستقر شدند و از این طریق همواره عملیات‌های خود را دنبال می‌کردند، اقدام به‌احداث این برج نکرده و حالا که قصد خروج از قرقیزستان را داشته به‌فکر ساخت چنین پروژه‌ای افتاده‌اند؟
از این نظر سؤال "«گامبردی آرمات‌اف» نماینده پارلمان قرقیزستان از وزیر حمل و نقل این کشور مبنی بر ارتباط ساخت برج ناوبری با احتمال تداوم حضور نظامی آمریکا بعد از سال 2014 در قرقیزستان بی‌ارتباط نبود.
البته «الماس بیک آتامبایف» رئیس جمهور قرقیزستان 2 روز پیش ضمن مصاحبه با رسانه‌های روسی بر وجود اراده بیشکک برای پایان دادن به حضور نظامی آمریکا در فرودگاه مناس تأکید کرد.
این در حالی است که مقامات سیاسی و نظامی واشنگتن همواره از امیدواری خود برای حفظ این پایگاه با تغییر نام و شکل صحبت می‌کنند. پس تا زمانی که نظامیان آمریکایی کاملا قلمرو این کشور را ترک نکرده و قلمروی پایگاه به بیشکک برگردانده نشود، اطمنان جدی برای تعطیلی کامل آن وجود نخواهد داشت.
همان‌گونه که اشاره شد پارلمان قرقیزستان قصد دارد باز هم به‌این برگردد. اما مقامات این کشور از ارتباط و همکاری با آمریکا خاطر خوشی ندارند.
کارشناسان در وقوع 2 انقلاب در کمتر از هفت سال گذشته در این کشور به‌نقش آمریکا اشاره می‌کنند که پناهندگی «عسکر آقایف» و قربان بیک باقی‌اف رؤسای جمهور مخلوع قرقیزستان به کشورهای غیرغربی (روسیه و بیلاروس) به‌نحوی این امر را تائید می‌کند.
اما در این میان برخی از سیاستمداران قرقیز نیز طعم نزدیکی بیش از حد با برخی از متحدان واشنگتن را چشیدند.
به‌عنوان مثال در کمتر از 2 ماه پیش درز خبر ارتباط نزدیک «آموربیک بابانف» نخست وزیر قرقیزستان با شرکت یادشده ترکی «سرکا» در رسانه‌های گروهی بهانه اصلی برای سقوط وی شد.
همچنین معلوم شد که در بهار سال جاری این شرکت به‌عنوان تقدیر از حمایت‌های بابانف یک رأس اسب گران‌قیمت انگلیسی به‌وی تقدیم کرده است. رسانه‌ها قیمت این اسب را از 500 هزار تا 1.5 میلیون دلار تخمین زده‌اند.
بابانف در یکی از مصاحبه‌های اخیر خود با رسانه‌های محلی اذعان کرد که ماجرای اسب شرکت «سرکا» در برکناری وی از کرسی نخست‌وزیری نقش اساسی داشت.
کارشناسان بعید نمی‌دانند که تداوم حضور شرکت ترکی «سرکا» به‌عنوان پیمانکار پنتاگون در قرقیزستان در آینده سرنوشت برخی دیگر از سیاستمداران این کشور را نیز با بن‌بست مواجه خواهد کرد.
شرکت آمریکایی "ریتون" که تولید کننده سیستم موشک‌های ضدهوایی MIM-104 "پاتریون"، موشک‌های BGM-109 "توماهاوک" و MIM-23 و مجری سایر سفارش‌های تکنولوژی پنتگون می‌باشد، با جلب شرکت پیمانکار ترکی موسوم به "سیرکا" مشغول به ساخت سیستم رادار در قرقیزستان است.
این سیستم با مرکزیت فرودگاه "مناس" دارای 26 ایستگاه رادار بوده و در سراسر قرقیزستان مستقر خواهد شد به نحوی این سیستم حالت سامانه دفاع ضد موشکی را دارد.
انتهای پیام/م
