"الکسندر کنیازف" کارشناس برجسته سیاسی و پژوهشگر ارشد انستیتوی شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه با اعلام این مطلب به خبرنگار منطقه‌ای فارس در آسیای مرکزی، پیامدهای گسترش حضور نظامی و امنیتی آمریکا در قرقیزستان و منطقه را نگران کننده توصیف کرد.
وی با انتقاد از سیاست خارجی چند بعدی بیشکک که در کمتر از یک دهه گذشته منجر به چندین تحول سیاسی شده است، تصریح کرد: "الماسبیک آتامبایف" رئیس جمهور قرقیزستان با اینکه با روسیه موافقت‌نامه نظامی به‌امضا می‌رساند همزمان برای ساخت سیستم رادار ناتو در کشورش چراغ سبز نشان می‌دهد.
کنیازف ضمن پرداختن به‌جزیات این بحث، گفت: امروز معلوم شده است که شرکت آمریکایی "ریتون" که تولید کننده سیستم موشک‌های ضدهوایی MIM-104 "پاتریون"، موشک‌های BGM-109 "توماهاوک" و MIM-23 و مجری سایر سفارش‌های تکنولوژی پنتگون می‌باشد، با جلب شرکت پیمانکار ترکی موسوم به "سیرکا" مشغول به ساخت سیستم رادار در قرقیزستان است.
این سیستم با مرکزیت فرودگاه "مناس" دارای 26 ایستگاه رادار بوده و در سراسر قرقیزستان مستقر خواهد شد به نحوی این سیستم حالت سامانه دفاع ضد موشکی را دارد.
این صاحبنظر مسائل سیاسی و امنیتی منطقه با اشاره به اهداف آمریکا و ناتو برای تداوم و حتی گسترش نفوذ نظامی تحت پوشش خروج نیروها در سال 2014 از افغانستان، خاطرنشان کرد: آمریکا قصد دارد ضمن خروج نیروهای خود از افغانستان بخشی از آن‌ها را در کشورهای منطقه و از جمله قرقیزستان مستقر کند.
بررسی توافقات صورت‌گرفته میان تاجیکستان و قرقیزستان با آمریکا و ناتو در رابطه با استفاده از قلمرو این کشورها برای خروج نیروهای نظامی، حاکی از آن است که مسیرهای انتخاب شده در همسایگی مرزهای چین قرار داشته و عمدتا مناطقی را در بر گرفته‌اند که زیربنایی‌های موجود نظامی متعلق به‌دوران شوروی با مقداری تعمیر و بازسازی توان استفاده مجدد را دارند.
وی افزود: علاوه بر این، آمریکا، باقی گذاشتن بخشی از تجهیزات نظامی و اسلحه در قلمروهای ترانزیتی را جهت "حراست مسئولیت‌شناسانه" در نظر گرفته است که حضور نظامیان آمریکایی و ناتو برای انجام چنین کاری را "ناگزیر" می‌کند.
البته بخش دیگری از تجهیزات و اسلحه برای نیروهای مسلح کشورهای منطقه در نظر گرفته شده است که این موضوع نیز نیازمند حضور مربیان و پرسنل نظامی در این کشورها خواهد بود.
و در نهایت هنوز اطمینان کامل وجود ندارد که در سال 2014 پایگاه نظامی آمریکا از فرودگاه مناس قرقیزستان خارج خواهد شد.
کنیازف با بیان اینکه "در مورد خروج قاطع پایگاه آمریکا از قرقیزستان هنوز هیچ اطمینانی نیست"، تداوم سیاست چندبعدی خارجی (مانور میان منافع قدرت‌های جهانی) بیشکک را مغایر با منافع واقعی این کشور دانست و تصریح کرد: بی‌اثر بودن سیاست چند بعدی خارجی برای قرقیزستان یک دهه پیش نمایان شده بود.
آمریکایی‌ها از سقوط "عسکر آقایف" رئیس جمهور سابق بدین جهت حمایت کردند که وی با استقرار ساختارهای جاسوسی آمریکا در خاک کشورش و از جمله هواپیماهای "آواکس" مخالفت کرده بود و همین طور در سرنگونی "قرمانبیک باقی‌اف" عامل روسیه (حد اقل در بعد رسانه‌ای) محسوس بود که با بحث عدم اجرای تعهد بیشکک برای اخراج پایگاه نظامی آمریکا ارتباط داشت و این در حالی است که نادیده گرفتن این واقعیت می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
وی نزدیکی بیشکک با غرب را نه‌تنها مغایر منافع ملی این کشور بلکه سایر کشورهای منطقه دانست و افزود: در کمتر از یک دهه اخیر شاهد استفاده از قلمرو قرقیزستان به‌عنوان پایگاه علیه همسایگان این کشور بودیم که به‌عنوان مثال می‌توان به 2 مورد اشاره کرد.
یکی اینکه در سال 2005 در قرقیزستان برای راه‌اندازی آشوب در اندیجان ازبکستان شبه‌نظامیانی آماده شده بودند که سپس آن‌ها را از طریق بیشکک به‌عنوان پناهنده به غرب منتقل کردند و مورد دیگر اینکه دلایلی از آماده‌سازی مخالفان قزاقی در قلمرو قرقیزستان از طریق برگزاری سمینارها و نشست‌های مربوط به "توسعه دموکراسی" وجود دارد.
از اصلی‌ترین اهداف این برنامه‌ها تقویت روحیات ضد‌روسی و مقابله با روند همگرایی با محوریت نقش مسکو است که متاسفانه بیشکک وجود این برنامه‌ها را نادیده می‌گیرد.
پژوهشگر ارشد انستیتوی شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه در پاسخ به پرسش خبرنگار منطقه‌ای فارس در رابطه به استفاده واشنگتن از شبکه سازمان‌های غیردولتی در جهت تحقق اهداف سیاسی و امنیتی خود، گفت: تا وقوع انقلاب (کودتای) سال 2005 در حقیقت سازمان‌های غیردولتی غربی و سازمان‌های محلی زیر نظر آمریکا و غرب نقش و تاثیر زیادی داشتند.
در آن زمان در واقع پول‌های کلانی برای این سازمان‌ها هزینه می‌شد اما اکنون واشنگتن از وجود سازمان‌های غیردولتی با توجه به‌اهداف و وظایف خاص خود به‌طور مقطعی استفاده به‌عمل می‌آورد.
وی در ادامه این موضوع خاطرنشان کرد: شیوه مدیریت "باقی‌اف" در اواخر ریاست جمهوری‌اش مورد تائید آمریکا بود زیرا واشنگتن برای حفظ منافع خود نیاز به سرمایه‌گذاری‌های خاصی برای سازمان‌های غیردولتی نداشت و به‌این خاطر این سازمان‌ها را به‌نحوی به‌مسیر خودکفا شدن سوق می‌داد.
به همین دلیل بود که "رزا آتنبایوا" که از مخالفین ارشد باقی‌اف به‌شمار می‌رفت به‌خاطر جلب حمایت، خود را به این و آن در می‌زد و از جمله از سفارت روسیه تقاضای پشتیبانی می‌کرد. اما زمانی که باقی‌اف سرنگون شد، دوباره به سازمان‌های غیردولتی غرب‌گرا نیاز حاصل شد ولی نه به‌آن میزانی که در سال 2005 رسیده بود.
نیاز به این منظور تا سازمان‌های غیردولتی از خانم آتنبایوا" و "الماسبیک آتامبایف" که زیر نظر مستقیم وی قرار داشت، جانبداری کنند.
حتی اکنون هم آتنبایوا از پشت صحنه بر مدیریت خود ادامه می‌دهد و به این دلیل است که سازمان‌های غیردولتی غرب‌گرای قرقیزستان در موضع مخالفت با رئیس جمهور قرار نگرفته‌اند.
انتهای پیام/م
