به گزارش خبرگزاری فارس در قم حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد ظهر امروز در همایش علمی «محی‌الدین الهی قمشه‌ای، حکیم معرفت و محبت» که در تالار معرفت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد ضمن گرامیداشت روز جهانی فلسفه و چهلمین سال درگذشت حکیم الهی قمشه‌ای به تبیین بعد ادبی و شعری آن مرحوم پرداخت و اظهار کرد: از مقالات رسیده به همایش اینگونه استنباط می‌شود که وجه شعری آن مرحوم مورد غفلت واقع شده است.
وی با بی‌نظیر خواندن نقش علما و حکما در پاسداری از فرهنگ و ادب گفت: تمام حکمای ما به نوعی شاعر بودند و نوع اشعار فاخر و ماندگاری که در آثار ادبی ما و در حوزه فرهنگ ملی ما مانده است متعلق به حکماست.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اذعان کرد: حکیم الهی قمشه‌ای نیز از جمله شعرای حکمی برجسته است.
وی با اشاره به برخی از آیات قرآن کریم اظهار داشت: بیان صرفا عبارت از اصواتی که تولید می‌شود نیست بلکه می‌توان برای بیان هم وجه ملکی مرکب از اصوات و هم وجه ملکوتی و متافیزیکی لحاظ کرد و شعر بالاترین بیان‌هاست هر چند بیان در قرآن کریم گویی حقیقی است.
رشاد با اشاره به آیات گوناگون قرآن کریم در موضوع اختلاف السنه و الوان گفت: قرآن کریم به اختلاف بیان و زبان همانطور که به اختلاف الوان توجه دارد، نگاه می‌کند و در سوره علق از تعلیم به قلم که شکلی از بیان است، سخن به میان آورده است.
وی با اشاره به سوره شعرا گفت: در آیاتی از این سوره شعرا به دو دسته تقسیم می‌شوند، دسته نخست کسانی هستند که ثبات ندارند و به آنچه می‌گویند عامل نیستند و تخیل در آنها غلبه دارد در مقابل دسته دوم هستند که ایمان داشته و عمل صالح انجام می‌دهند و ضمن ذکر کثیر برابر ظلم ایستاده و اگر ظلمی به آنها رفت نه تنها سکوت نمی‌کنند بلکه از پیامبر اکرم(ص) دفاع می‌کنند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: شعر در واقع کمال برای ناقص است هر چند برای پیامبر(ص) کمال نیست اما دیوان‌هایی منتسب به ائمه وجود دارد که قابل اثبات است.
وی ادامه داد: اما شعر از پیامبر به این دلیل نفی شده است که ایشان در معرض اتهام شاعری بودند و دشمنان می‌توانستند شأن ایشان را تنزل بدهند.
رشاد ادامه داد: با این وجود جاذبه‌های ادبی شعر را در قرآن و کلمات پیامبر اکرم(ص) می‌توان دید و قطعا قرآن در اوج فصاحت است و پیامبر فصیح الفصحا بود.
وی در ادامه شعر را به دو دسته حکمی و ضد حکمی تقسیم کرد و گفت: تعریف شعر بیان علل اربعه آن است.
وی اضافه کرد: آدمی چیزی جز آنچه که خصایل و خصایص درونی او تلقی می‌شود نیست و ظرفیت‌ها و صفاتی که در شاعر حاصل است در قالب شعر بروز می‌کند.
وی با بیان اینکه علت غایی شعر همان علت استکمال نفس است گفت: در شعر نفسانی و شعر ضد حکمی غایت رشد نیست بلکه نوعی توهم‌انگیزی و لذت و التذاذ نفسانی است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی یادآور شد: هرگز نمی‌توان شعر غیرحکمی یا ضد حکمی داشت بلکه شعر یا غیر حکمت و یا ضد حکمت است.
وی با بیان اینکه حکیم الهی قمشه‌ای از جمله شعرای حکمی بسیار برجسته است گفت: جنس شعر حکیم الهی قافیه‌اندیشی نبود و حتی یک قطعه شعر نفسانی نداشت بلکه تمام اشعار وی قدسی بود و کم شعری دیدم از این استاد که خالی از عشق و محبت باشد.
انتهای پیام/78001/ش/د1000
