به گزارش خبرگزاری فارس، جنبش عدم تعهد در خلال نظام دوقطبی سرمایه‌داری و کمونیسم و فضای جنگ سرد توسط کشورهای در حال توسعه در سال 1961 پایه‌گذاری شد. گام اصلی و اولیه تشکیل جنبش عدم تعهد در کنفرانس آسیا ـ آفریقا در باندونگ در آوریل سال 1995 میلادی برداشته شد، که در آن 29 نفر از سران کشورهایی که عمدتا از نسل قبلی کشورهای استعمار شده به حساب می‌آمدند با هدف تعیین و ارزیابی مسائل جهانی در باندونگ اندونزی گردهم آمدند.
در این کنفرانس اصول ده‌گانه باندونگ مشخص شد. این اصول متعاقبا به عنوان اهداف اصلی جنبش عدم تعهد تعیین شد. اجرای این اصول معیار ضروری عضویت در جنبش عدم تعهد معرفی و تا اوایل دهه 1990 به عنوان جوهره اصلی جنبش قلمداد می‌شد.
در سال 1960، در اثر نتیجه حاصله از کنفرانس باندونگ، کشورهای عضو جنبش در خلال پانزدهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصمیم به گسترش اعضا گرفتند و در همان سال 17 کشور جدید آفریقایی و آسیایی به عنوان عضو جدید پذیرفته شدند. نقش اصلی در این فرآیند را رهبران برخی کشورها از جمله جمال عبدالناصر از مصر، نهرو از هند، احمد سوکارنو از اندونزی، تیتو از یوگسلاوی و نکرومه از غنا ایفا کردند.
6 سال پس از کنفرانس باندونگ، کشورهای عضو جنبش عدم تعهد یک مبنای وسیع‌تر جغرافیایی را در اولین کنفرانس سران در بلگراد در سپتامبر 1961 بنا نهادند. در این کنفرانس 25 کشور شرکت کردند: افغانستان، الجزایر، یمن، میانمار، کامبوج، سریلانکا، کنگو، کوبا، قبرس، مصر، اتیوپی، غنا، گینه، هند،اندونزی، عراق، لبنان، مالی، مراکش، نپال، عربستان سعودی، سومالی، سودان، سوریه، تونس و یوگسلاوی.
بنیانگذاران جنبش عدم تعهد ترجیح دادند برای جلوگیری از الزامات بوروکراسی یک سازمان، این تشکل را به عنوان جنبش معرفی کنند. معیار‌های عضویت در جنبش عدم تعهد که در نشست مقدماتی در قاهره در سال 1961 قبل از اجلاس سران در بلگراد مشخص شد، مؤید این است که جنبش قصد ندارد یک نقش انفعالی در عرصه بین‌المللی ایفا کند و به دنبال اتخاذ مواضعی مستقل برای انعکاس منافع کشورهای عضو می‌باشد.
اهداف اولیه جنبش عدم‌تعهد بر اصول ذیل استوار شد:
حمایت از حق تعیین سرنوشت، حاکمیت و استقلال ملی و یکپارچگی سرزمینی کشورها، مخالفت با آپارتاید، عدم الحاق به پیمان‌های نظامی چندجانبه و استقلال کشورهای عضو از قدرت‌های بزرگ یا رقابت‌ها و نفوذ در بلوک بندی‌های سیاسی، مبارزه علیه امپریالیسم در تمامی اشکال و ظهور، مبارزه علیه استعمار، استعمار جدید، نژادپرستی، اشغال و تسلط خارجی، خلع سلاح، عدم دخالت در امور داخلی کشورها و همزیستی مسالمت آمیز بین ملت‌ها، رد استفاده از تهدید به زور در روابط بین‌الملل، تقویت سازمان ملل، دموکراتیزه کردن روابط بین‌الملل، توسعه اقتصادی، اجتماعی و بازسازی سیستم اقتصادی بین‌المللی و همچنین همکاری بین‌المللی در موقعیت برابر.
با گذشت 50 سال از تشکیل جنبش عدم تعهد و افزایش اعضای آن با تنوع ایدئولوژی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، اهداف و اصول اولیه آن کماکان حفظ شده است. این در حالی است که بعد از فروپاشی نظام دو قطبی و اضمحلال بلوک کمونیستی در جهان، بسیاری فلسفه ادامه حیات جنبش عدم تعهد را زیر سؤال بردند، ولی کشورهای عضو جنبش عدم تعهد علاوه بر تاکید بر الزامات ادامه فعالیت جنبش در عرصه بین‌المللی، نشان دادند که قادر بر برطرف کردن اختلافات و پایه‌گذاری مبنای مشترک برای همکاری‌های دوجانبه و حفظ ارزش‌های مشترک می‌باشند.
انتهای پیام/ش
