به گزارش خبرنگار فارس از کابل، پیکر استاد خلیلالله خلیلی که از پاکستان به افغانستان انتقال یافته بود، امروز در محوطه دانشگاه کابل در جوار مقبره «سید جمالالدین اسدآبادی» به خاک سپرده شد.
خلیلالله خلیلی در زمان حیات خود سفرهای زیادی به ایران داشت و شاعران و پژوهشگران ادبی ایران از نزدیک با او آشنا بودند.
![]() |
"خلیل الله خلیلی" شاعر پر آوازه افغان |
این شاعر پرآوازه افغان، اشعار فراوانی در مدح و رثای شخصیتهای دینی و فرهنگی ایران و جهان تشیع از جمله امام رضا(ع) و امام خمینی(ره) سروده است.
استاد خلیلالله خلیلی سالیان پیش در پاکستان دارفانی را وداع گفت اما هفته گذشته پیکر او بدون اطلاع قبلی، توسط یکی از دوستداران فرهنگ افغانستان، از شهر "پیشاور" به کابل انتقال یافت.
"مسعود خلیلی" فرزند استاد خلیلی در گفتوگو با یکی از خبرگزاریها بیان داشت: حامل تابوت پدرم به من گفت که او این کار را از روی عشق و محبت به استاد خلیلی انجام داده است.
خلیلی گفت: پس از جمعآوری اطلاعات لازم و تماس با مقامات پاکستانی، مطمئن شدیم، تابوتی که این فرد از پاکستان منتقل کرده، حامل پیکر استاد خلیلی است.
به دنبال انتقال پیکر استاد خلیلی به کابل، روز گذشته کمیسیونی برای دفن مجدد او، با حضور وزیر آموزش و پرورش، وزیر اطلاعات و فرهنگ، و شماری از اعضای آکادمی علوم افغانستان تشکیل شد.
بر اساس گزارشهای دریافتی از کابل، پیگر استاد خلیلالله خلیلی صبح امروز در محوطه دانشگاه کابل در جوار مقبره سید جمال الدین اسدآبادی به خاک سپرده شد.
![]() |
استاد خلیلی در راه ایران
خلیلی در دوره محمد ظاهر، به عنوان نماینده فرهنگی افغانستان، سفرهای زیادی به ایران داشت و در نشستهای فرهنگی و ادبی در شهرهای مختلف ایران شرکت میکرد.
این شاعر پرآوازه افغانستان، با چهرههای مطرح ادبی ایران مثل "بدیع الزمان فروزانفر"، "سعید نفیسی"، "رهی معیری" و بسیاری از چهرههای مطرح ادبی آن روزگار آشنا شد.
اشعار فراوانی از استاد خلیلی در دیوان او موجود است که برای شاعران و پژوهشگران ایرانی در زمان حیات آنها و یا در رثای آنها سروده شده است.
از آن سو، نوشتهها و اشعار فروانی نیز از چهرههای مطرح ادبی ایران، در دوران حیات استاد خلیلی، در تجلیل از او و در تحلیل و نقد آثار او منتشر شده است که حکایت از تاثیر خلیلی و شناخت جامعه ادبی ایران از این شخصیت افغانستان، دارد.
![]() |
استاد خلیلی از تولد تا وفات
خلیلالله خلیلی، در سال 1286 خورشیدی در کنار رودخانه کابل و در محلی بنام "باغ شهرآرا" که روزگاری تفریحگاه شاهان مغول بود، دیده به جهان گشود.
پدرش میرزا "محمد حسین خان" معروف به "مستوفی الممالک" یکی از مهمترین رجال آن عصر به شمار میرفت. مادر خلیلی نیز دختر یکی از خوانین "کوهستان پروان" و خواهر "عبدالرحیم خان"، نایب سالار هرات بود.
خلیلی هفت ساله نشده بود که مادر را از دست داد و در یازده سالگی پدرش به فرمان دولت "امان الله خان" به دار آویخته شد. پس از گشته شدن پدر خلیلی، تمام دارایی او ضبط و خود خلیلی نیز به قلعه "صدقآباد" که ملک دایی او بود تبعید، شد. خلیلی در آن روزگار با دشواریهایی بسیار درس خواند و به تدریج ادبیات فارسی، تفسیر، منطق و حدیث را از استادان عصر خود فرا گرفت.
استاد خلیلی، در دوره "نادر خان" پدر "محمد ظاهر"، شاه سابق افغانستان و نخست وزیری "هاشم خان" تبعید و زندانی شد اما با رویکار آمدن "شاه محمود خان" از زندان آزاد شد.
همزمان با به قدرت رسیدن حزب "خلق" و "پرچم" در افغانستان و متعاقب آن، تجاوز ارتش سرخ شوروی به این کشور، خلیلی که در آن زمان سفیر بود، دیگر به افغانستان برنگشت و به صف مخالفان دولتی دستنشانده شوروی، پیوست.
استاد خلیلی در زمان جهاد مردم افغانستان علیه ارتش شوروی، مدتی در آمریکا و چند کشور دیگر به سر برد و سپس به پاکستان آمد.
خلیلی در 14 اردیبهشت 1366 خورشیدی در پاکستان وفات یافت و در همان جا نیز دفن شد.
![]() |
![]() |
![]() |
آرامگاه مرحوم "خلیل الله خلیلی" در دانشگاه کابل |
انتهای پیام/و