به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، محمدحسن طالبیان صبح امروز در بازدید از محوطه تاریخی ربع رشیدی در تبریز تاکید کرد: ربع رشیدی یک سایت خیلی مهم و منحصربه‌فردی است که از تمام آثار مشابه خود برجسته‌تر است.
مسئول اجرایی تهیه پرونده‌های ثبت جهانی سازمان میراث فرهنگی، افزود: بدیهی است بر اساس تدابیر اتخاذ شده از سوی میراث فرهنگی استان، برای ثبت جهانی این اثر تاریخی تمام عملیات بر اساس پلان مدیریتی، با درایت و بهره‌گیری از افراد متخصص همراه است.
طالبیان افزود: در بخش شناخت و پژوهش در حوزه میراث جهانی مطالعه فراوان جزو ضروریات است زیرا تهیه پلان مدیریت و مشارکت صحیح برای اجرای آن در تمام آثار ثبت جهانی و آثار ملی بر اساس آن انجام می‌شود.
این کارشناس میراث فرهنگی گفت: مدیریت در ساختار نیز جزو موارد مطرح بوده و باید انگیزه‌ای برای آسیب‌شناسی فعالیت در حوزه آثار تاریخی و ارزش‌شناسی برای محوطه‌ها باشد.
طالبیان اقدامات میراث فرهنگی استان در بحث تملک، کاوش، خواناسازی و مرمت محوطه تاریخی ربع رشیدی را ستود و گفت: اقدامات قابل توجهی در خصوص شکل‌گیری روند ثبت جهانی این اثر انجام گرفته است و لازم است تا اقدامات اساسی‌تر و توسعه یافته‌تر بر اساس پلان مدیریتی آغاز شود.
گزارش فارس حاکی است، حدود 700 سال پیش در تبریز دانشگاهی به نام رشیدالدین فضل‌الله همدانی ایجاد شد، رشیدالدین وزیر غازان خان از حکمرانان وقت آن دیار بود در آن زمان این دانشگاه شامل چهار دانشکده بود که در چهار طرف آن قرار داشت و اربع یا چهار عربی را به خود اختصاص داد و این مکان به نام ربع رشیدی شهرت یافت. ربع رشیدی شهری کوچک بود شامل کتابخانه، مدرسه، مسجد، دارالایتام، حمام، مهمانسرا، بیمارستان، مدارس عالی، و کارگاه‌های صنعتی. فضل‌الله همدانی برای تامین هزینه‌های این مرکز املاک فراوانی را در نقاط مختلف اعم از ایران قدیم، بخش‌هایی از عراق، افغانستان، گرجستان، ولایت روم، آذربایجان و سوریه وقف این مرکز کرد.
خواجه فضل‌الله همدانی که پیش از حمله مغول در قلعه‌های اسماعیلیه زندگی می‌کرد و پس از آن مدتی به وزارت غازان خان رسیده و منشأ خدمات فراوانی در غرب ایران و آذربایجان شد در سال 718 ه.ق، با دسیسه‌های سیاسی کشته شد و ربع رشیدی هم پس از مرگ وی غارت و ویران شد.
هم‌اکنون آثار ناچیزی از آن در تبریز باقی مانده است. وی برای ساماندهی املاک وقفی وقفنامه‌ای را تدوین کرده بود که به وقف‌نامه ربع رشیدی معروف است و هم‌اکنون تنها یک نسخه از آن باقی است که در کتابخانه مرکزی تبریز قرار دارد. این نسخه تا سال 1348 در دست بازماندگان حاجی ذکاءالدوله سراجمیر، ساکن تبریز بود. انجمن آثار ملی در همان سال آن را از خانواده ذکاءالدوله خرید.
وقف‌نامه ربع رشیدی در خردادماه 1386 از سوی سازمان کتابخانه ملی ایران به یونسکو معرفی شد و در نشستی که از 21 تا 25 خرداد در یونسکو برگزار شد، به‌همراه شاهنامه بایسنقری در فهرست میراث مستند این سازمان به ثبت رسید.
در نشست کمیسیون ملی یونسکو، سی و هشت اثر از کشورهای جهان در فهرست آثار مستند یونسکو ثبت شد. تعداد آثاری که از سال 1997 تاکنون در این فهرست به ثبت رسیده است، به 158 اثر افزایش یافته است.
انتهای پیام/ح20/چ3000
