«هیثم مناع» در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در دمشق بر رد دخالت خارجی در سوریه تاکید کرد و درباره اجرا شدن سناریو لیبی علیه سوریه هشدار داد و تاکید کرد که روسیه دیگر در این خصوص فریب غرب را نمی‌خورد.
مناع نایب ریس هیئت تنسیق ملی برای تغییر دموکراتیک در سوریه و رئیس هیئت در خارج و سخنگوی کمیته عربی حقوق بشر نیز هست.
وی سخنان برهان غلیون رئیس شورای مخالفان خارج‌نشین سوریه موسوم به شورای ملی تشکیل شده در استانبول ترکیه درباره قطع ارتباط سوریه با مقاومت را عجیب دانست و اعلام کرد که چنین چیزی شرم آور است زیرا مقاومت در ذهن و وجدان مردم سوریه نهادینه شده است.
 |
| برهان غلیون و هیثم مناع از معارضان سوریه |
در ادامه متن گفت‌وگو با هیتم مناع را می‌خوانید:
فارس: نزد افکار عمومی، هیثم مناع نایب رئیس اتحادیه بین‌المللی حقوق بشر و موسس کمیته عربی حقوق بشر و سخنگوی آن و هماهنگ کننده ائتلاف بین‌المللی برای پیگرد قرار دادن جنایتکاران جنگی و رئیس دفتر بین‌المللی جمعیت‌های بشردوستانه و رئیس موسسه حقوق بشر اسکاندیناوی بوده است. آیا می‌شود خود را از لحاظ سیاسی بیشتر معرفی کنید؟
مناع: من متولد 1951 در جنوب سوریه هستم. کار سیاسی را زود آغاز کردم و تحت پیگرد قرار گرفتم. مدت دو سال مخفی شدم. در دوره‌ای که در دانشگاه بودم. این روزها، دوره ورود عملی من به فعالیت سیاسی و حقوقی بود با اینکه من کم سن و سال‌ترین فعال بودم و هشت سال بودم که با دوستم عبدالعزیز الخیر نشریه همکاری را راه انداختم و برای انقلاب الجزایر کمکهای مردمی جمع کردم که از مبارزه الجزایر و اقدامات فدائی لز سال 1967 حمایت می‌کردیم. کار عملی سیاسی ما در دانشگاه بود جایی که ما اولین گروه‌ها را تشکیل دادیم که در میان احزاب چپ و ملی‌گرا در سوریه بر [حزب] زراعة تاثیرگذار بود و سبب غنای نقشه سیاسی سوریه شد. از ابتدای قرن کنونی در کمیته فعالیت ملی فعال شدم که شامل لائیک‌ها و اسلامگرایان بود. همینطور من در [حزب] اعلامیه دمشق نیز قبل از اینکه سوریه را ترک کند حضور داشتم. تلاش کرده‌ام همیشه، که از مارس 2011 [آغاز ناآرامی در سوریه] در قلب روند تشکیل قطب دموکراسی مدنی در سوریه باشم.
فارس: شما قبول نکردید که به شورای ملی [شورای مخالفان دمشق که در استانبول تشکیل شد] بپیوندید. اختلافات شما با برهان غلیون [رئیس این شورا] چیست؟ یا در حقیقت اختلافات اصلی مخالفان با یکدیگر چیست؟
مناع: من قبول نکردم چون دیدم شورای ملی، گروهی است که بیان کننده حقیقت و واقعیت داخل و خارج سوریه نیست. علاوه بر این، این شورا کاملا به دور از نمایندگی سیاسی و مدنی رایج تشکیل شده است. خارجی‌ها مانند لیبی دنبال چیزی به نام شورای انتقالی می‌گشتند. بین من و غلیون هم اختلاف شخصی وجود ندارد. او دو دهه است که در فضای آکادمیک است و در من فضای حقوق بین‌المللی و عربی. هر وقت نیاز شده، برای آینده دموکراتیک ملی، میان ما همکاری بوده است. ولی او که در هیئت تنسیق بود، ایده مشترکی به نام ائتلاف ملی سوریه را رها کرد و در اندیشه تشکیل شورا افتاد. شاید این شورا نقشی شخصی به او می‌داد که در هیئت تنسیق یا ائتلاف ملی آن را نیافته بود. زمانیکه ریاست شورا هم به او پیشنهاد شد، قبول کرد و رفت. ما حرفمان این است که جدای از اختلافات طیف‌های معارض سوریه و انگیزه‌های شناخته شده آنان، باید در ساختار و اصل، یک معارض یکپارچه شویم تا راه برای موفقیت مرحله دشوار انتقالی در کشور فراهم شود. اما کسانی هم هستند که برنامه‌هایی کاملا به دور از منافع مردم سوریه و به دور از اتحاد جریان‌های آن دارد وگرنه چرا می‌شنویم که برخی مدعی‌اند که نماینده قانونی و تنها نماینده مردم سوریه هستند اما هنوز یک سال نشده است که وارد مبارزه سیاسی [در سوریه] شده‌اند.
فارس: از لحاظ راهبردی، برای خروج سوریه از این بحران به چه راهکاری اعتقاد دارید؟ راهکار امنیتی یا دموکراتیک؟ آیا به دخالت نظامی در سوریه معتقد هستید؟
مناع: از لحاظ راهبردی، تنها راهکار دموکراتیک مسالمت‌امیز، و مناسبترین راه برای خروج از بحران کنونی سوریه، انتقال مسالمت‌آمیز قدرت است. راهکار امنیتی در 11 ماه گذشته ثابت کرده است که موفق نبوده و به خاموش کردن انقلابی که هزاران شهید داده است، منجر نشده است. اما دخالت خارجی، ما از ابتدا گفتیم که کشورها[ی غربی] جمعیت‌های خیریه نیستند و اساسا به فکر منافع مردم سوریه نیستند بلکه به فکر منافع خودشانند. برای همین ما همیشه می‌گوییم که دخالت خارجی به نابودی سوریه و تکه‌تکه شدن بافت ملی سوریه منجر می‌شود و لازم است که در روند انتقال دموکراتیک که ملت خواستار آن هستند، از کشور و ارتش حفاظت شود.
فارس: نقش عوامل خارجی را در بحرانی شدن سوریه چقدر می‌دانید؟
مناع: انقلاب سوریه از داخل کشور آغاز شد. خواسته‌های مشروعی هم دارد و مردم تلاش می‌کنند به آن برسند. مانند کرامت و حق شهروندی و آزادی دموکراتیک و آزادی حقوق جمعیت‌های تشکیل دهنده جامعه سوریه و تساوی فرصت‌ها و مبارزه با فساد و شفافیت در عملکرد. ملت سوریه برای این اهداف هزاران شهید داده است. عامل خارجی پس از این وارد شد. متاسفانه کسانی هستند که اولویت نخست را به آن می‌دهند. کشورهای مختلف اولا برای منافع خود تلاش می‌کنند و دوما قطعا بحران به دلیل دخالت‌های خارجی چه از طریق حمایت مالی یا رسانه‌ای یا تسلیحاتی در برخی مناطق، تشدید شده است. ما اولین کسانی بودیم که مسلح شدن [معارضان] را رد کردیم و درباره خطرات ورود سلاح به انقلاب سوریه هشدار دادیم. زیرا این امر به طرف مقابل که نظام است بهانه می‌دهد که انقلاب را به بهانه افراد مسلح و وجود سلاح سرکوب کند در حالی که روند آغاز و تبدیل انقلاب مردمی و مسالمت‌آمیز بود.
فارس: نقش قطر، ترکیه، عربستان، فرانسه و اسرائیل در سوریه چیست؟
مناع: قطر کشوری کوچک است و مشکل برخی مسئولان آن این است که فراموش کرده‌اند سوریه برادر بزرگتر اوست. فکر می‌کنم مشکل ما در جهان عرب، غیبت کشورهای بزرگ است که اجازه به کشورهای کوچک داده است که لقمه‌های بزرگتر از دهان خود بردارند. چه از طریق پول، چه رسانه چه هر دو اینها. به نظر من این نقش [قطر] مرحله‌ای و موقت است و طول نخواهد کشید.
وضعیت انتقالی در مصر، راه را برای ایفای نقش بزرگ‌ترین کشور [عرب] خلیج [فارس] باز کرد. دقیقا نمی‌دانم که دولت عربستان چه می‌خواهد بخصوص اینکه این کشور از همه گرایش‌های مذهبی و افراطی حمایت میکند حتی اگر پنهانی باشد. اما در خصوص فرانسه ما با وزیر خارجه فرانسه که تلاش میکند تصور خود را بر ساختار معارضان تحمیل کند و آن را فقط در قالب شورای ملی ببیند، اختلاف داریم. این موضع بر خلاف موضع دیگر کشورهای اروپایی است. ما این را به دولت فرانسه اعلام کرده‌ایم. ممکن نیست مردم سوریه استبداد را به استعمار یا قیمومیت خارجی عوض کنند. این امر بر مواضع بسیاری از مسئولان ترکیه نیز صدق میکند. در خصوص اسرائیل نیازی نیست صحبت کنیم. مهم‌ترین جریان‌های معارض سوریه هر گونه ارتباط با اسرائیل را تا زمانیکه جولان را در اشغال خود نگاه دارد، تا زمانیکه شهرکسازی را ادامه می‌دهد و حقوق سلب شده فلسطین را پس ندهد رد میکند. فقط تعداد محدودی فرصت‌طلب وجود دارند که هیچ اهمیتی در سوریه ندارند چه در داخل آن چه در خارج سوریه. این افراد به اسرائیل رفته‌اند و از طرف عامه مردم مطرود هستند و نماینده کسی به شمار نمی‌روند.
فارس: نقش جریان 14 مارس لبنان را در سوریه چگونه می‌بینید؟
مناع: قدرتهای بسیار بزرگتر از 14 مارس در لبنان وارد موضوع سوریه شده‌اند. اکنون بر سر سوریه کشمکشی میان کشورهای و قدرتهای بزرگ هست. در لبنان، اختلافات داخلی و قدیمی بر مواضع تاثیر می‌گذارد. برخی هستند که تصور می‌کنند وضعیت سوریه اگر عوض شود یا به همین منوال ادامه یابد، به نفع لبنان در حال پیش رفتن است. اما در کل، وقتی قدرتهای بزرگتر و بااهمیت‌تر با همه توان وارد میدان شده‌اند، دیگر نقش قدرتهای کوچکتر دیده نمی‌شود.
فارس: نقش اتحادیه عرب را در تحولات سوریه چگونه می‌بینید؟ آیا اتحادیه عرب حقیقتا به دنبال حل مشکل است یا مقدمه را برای دخالت خارجی و آغاز جنگ علیه سوریه فراهم میکند؟
مناع: من همیشه تاکید می‌کنم که نباید ماجرای لیبی را روی سوریه اجرا کرد. حتی در اتحادیه عرب. زیر اتحادیه عرب باید در خصوص سوریه با حساسیت بیشتری عمل کند. در خصوص لیبی، غرب تمایل داشت [حمله کند] و بدون اراده اتحادیه عرب حمله کرد. من فکر می‌کنم که دخالت خارجی که به این شکل در لیبی حاصل شد حتی به خیال دبیرخانه اتحادیه عرب هم خطور نکرده بود و حتی روس‌ها هم فکرش را نمی‌کردند و از آنجه در لیبی رخ داد عبرت گرفتند. روس‌ها احساس کردند که فریب خوردند و دیگر نمی‌خواهند این ماجرا درباره سوری تکرار شود. به نظر من نبیل العربی دبیر کل اتحادیه عرب قصد حل بحران سوریه از طریق اتحادیه را دارد و خواستار حل عربی موضوع و به دور از دخالت بین‌المللی است. اینجا باید میان روسیه و اتحادیه عرب تفاهم حاصل شود زیرا روس‌ها در موضوع سوریه بیش از آنکه ابتکار ارائه بدهند، واکنش نشان می‌دهند.
فارس: برهان غلیون خود را رئیس شورای ملی نامید و قدرتهای غربی از آن حمایت کردند. او بارها اعلام کرد که در صورت تشکیل دولت جدید سوریه، مناسبات سوریه را با مقاومت قطع میکند. در حالی که مقاومت در ذهن و وجدان مردم سوریه نهادینه شده است. آیا مردم سوریه این را قبول می‌کنند؟
مناع: او خود را رئیس ننامید. غیابا منصوب شد سپس حاضر شد و از طرف مراکز قدرت در شورا برای این منصب تعیین شد. از سخنان او در وال‌استریت ژورنال و پایگاه خبری المستقبل غافلگیر شدم. اگر این سخنان تحریف شده نباشد جهلی آشکار را در روابط عربی و بین‌المللی از خود نشان داده است که اصلا شایسته جایگاه آکادمیک او نیست. نمی‌دانم چطور ممکن است اینچنین سخنانی از جانب او مطرح شود و تکذیب هم نشود بخصوص اینکه در پایگاه عربی المستقبل [لبنان] منتشر شد. مقاومت در ذهن و دل مردم سوریه رسوخ کرده است و شرم‌آور است اینکه گفت‌وگو را نظم دهنده روابط با اسرائیل بدانی. این سخنان کسی است که درباره چیزی صحبت میکند که استحقاق آن چیز را ندارد.
فارس: اوضاع کنونی را چگونه ارزیابی می‌کنید. فکر می‌کنید سوریه توان خروج از بحران کنونی را دارد؟
مناع: ما در زمان خلأ ترسناک سیاسی هستیم. در زمانیکه مسیر سیاسی فلج شده است بعید است که قطار حل سیاسی از راه برسد. روز به روز این گرایش نزد برخی تقویت می‌شود که راه رسیدن به هدف از گذرگاه خشونت عبور میکند. صرف فکر کردن به خشونت، به صورت مثبت راهکاری امنیتی نظامی را تقویت میکند و ما را وارد ظلمت میکند و باب رویارویی مسلحانه گسترده را که از آن به نام جنگ داخلی یاد می‌کنند، باز میکند.
فارس: تعدادی از مهندسان ایرانی شاغل در ایستگاه برق جندر ربوده شدند. نظرتان در این خصوص چیست؟ هدف چه بود؟
مناع: ما با هر گونه ربایش علیه هر کس که باشد و هر کجا که اتفاق بیفتد مخالفیم. نمی‌توانیم قبول کنیم که برای مبارزه برای کار سیاسی مردمی از ابزاری مانند ربایش استفاده کنیم. این اقدامات با روح انقلاب سوریه در تناقض است که منافع سوریه را در نظر نگرفته است. ما هم برای آزادی ربوده شدگان ایرانی و سوری تلاش کردیم.
انتهای پیام/.++
