گواوا میوه‌ای منحصر از ناشناخته‌های سیستان و بلوچستان

به گزارش خبرگزاری فارس از زاهدان، به گفته کارشناسان، استان سیستان و بلوچستان با قابلیت‌های مختلف بخش دامپروری، شیلاتی، باغی و زراعی دارای پتانسیل‌های مناسبی برای ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی به عنوان پشتیبان و مکمل فعالیت‌های این بخش با ایفای نقش اساسی در ایجاد و توسعه زنجیره‌های تولید و تنوع بخشی به مشاغل روستایی با کاهش ضایعات تولیدات کشاورزی و ارزش افزوده موجب اشتغال مولد و جذب نیروی مازاد در بخش کشاورزی و کاهش نرخ بیکاری می‌شود.
این کارشناسان معتقدند: در همین راستا و در ارتقای شاخص‌های زندگی روستاییان و رشد اقتصادی مناطق روستایی مؤثر بوده و به توسعه این مناطق کمک شایانی می‌کند که برنامه‌ریزی‌های مدون می‌تواند منطقه را به سمت و سویی سوق دهد که شکوفایی را در پی داشته باشد.
از جمله ویژگی‌های مطلوب و مثال زدنی این استان وجود میوه‌های گرمسیری است که شاید کمتر کسی تاکنون با آنها آشنایی دارد.
تنوع این میوه‌های باغی به گونه‌ای است که اگر با برنامه‌ای مدون و دقیق، باغداران حمایت شوند و باغات توسعه یابد به محوری برای درآمدزایی و تحول منطقه منجر می‌شود.
گواوا یکی از میوه‌های گرمسیری موجود در میان تنوع این میوه‌هاست که عطر شگفت‌انگیز و دل‌انگیز آن در هر اتاقی هوش از سر انسان می‌برد اما به دلیل عدم توجه کافی و نبود صنایع تبدیلی و سریع‌الفساد بودن این میوه امکان حمل آن به سایر نقاط کشور و وجود ندارد.
از این رو تبدیل آن در قالب کمپوت، مربا، مارمالاد و ده‌ها محصول تبدیلی دیگر می‌تواند به راحتی آن را در معرض مصرف دوستداران این محصول شگفت‌انگیز و نادر قرار دهد.
گواوا با نام علمی psidium guajava L گونه‌ای از خانواده Myrtaceae است این جنس دارای 150 گونه است که اغلب آنها وحشی و میوه‌های غیر قابل استفاده دارند فقط تعداد کمی از آنها اصلاح شده ودارای محصولی مرغوب هستند.
این گیاه در نقاط مختلف دنیا اسامی مختلفی دارد به طوری که در اسپانیا guayabo، در فرانسهgoyava، در هاواییguava، در گوام abas و در مالایا guava یا jambu نامیده می‌شود.
در جنوب ایران این میوه به غلط زیتون نامیده می‌شود، مبدأ اصلی این گیاه نامعلوم است ولی اعتقاد بر این است که مبدأ آن جنوب مکزیک تا آمریکای مرکزی است.
در منابع دیگر این درخت را بومی برزیل و مناطقی از آمریکای گرمسیری می‌دانند.
ازدیاد این گیاه از طریق بذر، قلمه، خوابانیدن هوایی(خوابانیدن شاخه در ارقام ممتاز) و پیوند صورت می‌گیرد.
این گیاه، درختچه یا درختان کوچک همیشه سبزی هستند که به ارتفاع شش تا 9 متر می‌رسند میوه پس از مدت 90 تا 150 روز می‌رسد.
میوه به اشکال کروی، بیضوی، مستطیلی و گلابی است معروف به سیب منطقه گرمسیری است، رنگ پوست میوه زمانی که رسیده باشد زرد اما رنگ گوشت میوه صورتی،کرم، سفید یا زرد است.
گواوا انواع مختلفی دارد که می‌توان به انواع مهم آن از جملهcultivar Redland با میوه‌های درشت و بذر کم، supreme با میوه ریز و عطر ملایم، ruby میوه‌ای متوسط تا بزرگ دارد و برای خوردن و کنسروسازی مصرف دارد، Red Indian که مغز شیرین و عطر تندی دارد، Blitch دارای رنگ صورتی و عطر تند است، اشاره کرد.

*ارزش غذایی وسایر موارد مصرف گواوا
گواوا را می‌توان به عنوان میوه‌ای خوراکی یا در سالاد میوه به عنوان دسر مورد استفاده قرار داد، به صورت کمپوت مخلوط با سایر میوه‌ها نیز مصرف می‌شود.
شیره آن در شربت، شیرینی سازی، روی کیک وغیره استفاده می‌شود.
از میوه آن در بستنی، کنسرو، کیک پنیر، ژله و مربا نیز استفاده می‌شود.
چوب گواوا زرد و قرمز رنگ، محکم و بادوام است و در صنایع چوب و خراطی مصارف عمده دارد، از پوست، برگ و میوه نارس درخت برای تهیه دارو به منظور معالجه گاز معده و اسهال استفاده می‌شود.
اگر برگ درخت خرد شود و روی زخم‌های پوستی و یا برای دردهای رماتیسمی مصرف شود، بسیار مفید خواهد بود از خرد شده برگ و جویدن آن در تسکین درد دندان استفاده می‌شود.
از امتیازات میوه آن داشتن اسید اسکوربیک است و به واسطه داشتن 14درصد روغن معطر، 15درصد پروتئین و 13درصد نشاسته از ارزش غذایی بالایی برخوردار است به طوری که در جنگ جهانی دوم از پودر گواوا به جیره غذایی سربازان اضافه می‌کردند.
مسئول مرکز جهاد کشاورزی زرآباد گفت: شهرستان کنارک و به ویژه بخش زرآباد با داشتن موقعیت مناسب از نظر آب و هوا، خاک مناسب یکی از نقاط مهم در کشت این محصول به شمار می‌رود. 
هادی رونده افزود:  البته وجود زنبور عسل نیز از امتیازات این منطقه به شمار می‌رود چون عامل انتقال گرده‌ها زنبور apis mellifera است که بین 26 تا 42 درصد عمل گرده افشانی را انجام می‌دهد.
وی بیان داشت: در زرآباد نیز مانند دیگر مناطق گرمسیری برداشت محصول دو بار در سال انجام می‌شود.
مسئول مرکز جهاد کشاورزی زرآباد اضافه کرد: مرحله اول در آبان ماه است که محصول اصلی و اقتصادی وارد بازار می‌شود.
رونده ادامه داد: مرحله دوم از فروردین ماه به بعد است که محصول آن کوچک‌تر و به واسطه نامساعد شدن شرایط آب وهوایی نامرغوب‌تر از محصول مرحله اول است.
وی یادآور شد: 25 هکتار از زمین‌های زرآباد زیر کشت این محصول قرار دارد که در سال گذشته حدود 150 تن میوه از آنها برداشت شده است که مابقی مصرف محلی به استان هرمزگان صادر شده است.
مسئول مرکز جهاد کشاورزی زرآباد تصریح کرد: البته لازم به ذکر است که تمامی درختان این محصول در مرحله باردهی قرار ندارند.
رونده خاطرنشان کرد: در حال حاضر با افزایش رغبت کشاورزان برای کشت درخت گواوا به واسطه بازدهی اقتصادی بالا، کشت تلفیقی آن با درختان دیگر چون موز و سایر میوه‌های گرمسیری و همچنین انجام اقدامات جهاد کشاورزی از جمله برگزاری کلاس‌های توجیهی برای کشاورزان به منظور کنترل آفات و بیماری‌ها (به واسطه اینکه در مناطق گرمسیری با آفات بیشتری روبه‌رو هستیم)، کاشت اصولی و غیره امید است در سال‌های آینده با افزایش سطح زیر کشت، افزایش عملکرد و استقرار صنایع تبدیلی در منطقه استفاده بهینه و اقتصادی از این محصول شود.
شاید امروزه کمتر کسی به دلیل تبلیغات منفی و ارائه چهره‌ای دگرگون از سیستان و بلوچستان و تهیه فیلم‌های منفی با رویکردی از جمله شرارت و مواد مخدر با قابلیت‌ها و ظرفیت‌های منحصر به‌فرد آن آشنایی داشته باشد.
واقعیت این استان صرفنظر از چهره خشن و اقلیم خشک و قهر طبیعی حاکم بر آن دارای ظرفیت‌ها و استعدادهایی است که هر نقطه‌ای در آن دارای خصوصیات منحصر به خود است.
محمود طالع‌زاری خبرنگار فارس در سیستان و بلوچستان
انتهای پیام/م10