گره‌های ناتمام تار و پود تبریز/ تیغ چینی‌ها بر شاهرگ نساجی

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، در بازار سرپوشیده تبریز تیمچه‌هایی که محصولات نساجی همانند نخ، کلاه، شال، لباس، جوراب و پارچه عرضه می‌کردند، از همان بدو تاسیس دایر بوده است. اما امروز صنایع نساجی تبریز در وضعیت بحرانی قرار دارد و بیشتر کارخانجات این صنعت در تبریز یا ورشکسته شده‌اند و یا زیر ظرفیت تولید خود  فعالیت می‌کنند.
 
*تاریخچه صنایع نساجی در تبریز
صنعت نساجی از نخستین صنایع تاسیس شده تبریز در عصر مدرن ماشینی است. حدود یک قرن پیش کارخانه بافندگی ظفر در چهار راه‌آبرسان امروز فعالیت داشت که از درختان محوطه آن کارخانه عظیم هنوز یادگاری‌هایی در پیاده‌گذر چهار راه آبرسانی دیده می‌شود.
رواج این صنعت در تبریز به تاسیس کارخانجات برق لامع با تولیدات انواع حوله و نختاب فیروزان در دهه 20 و اطلس‌پود با تولیدات اولیه زیر پیراهن و جوراب در دهه 30 انجامید.
در دهه 50 صنایع نساجی همسو با سایر صنایع بزرگ در تبریز به رشد و شکوفایی خود رسیده و کارخانجات متعددی در این صنف در تبریز آغاز به کار کردند.
در دهه 60 و با وجود جنگ تحمیلی و تحریم‌های اقتصادی، واحدهای نساجی تبریز با قدرت تمام در حال فعالیت بوده و حتی برخی از واحدها به صورت شبانه‌روزی و در سه شیفت، سنگر تولید را حفظ کردند.
دهه 70 آخرین سال‌های رونق و پویایی نساجی تبریز بود.
 
*دوران افول تولید
تا پیش از دهه 80 تولیدات محصولات نساجی تبریز همانند انواع نخ پنبه‌ای و مصنوعی، پتو، پارچه، لباس، پرده و موکت به بیش از 40 کشور جهان صادر و نقش بسزایی در میزان صادرات غیرنفتی این استان داشت اما در این دهه صنعت نساجی تبریز سیر نزولی خود را آغاز کرد به طوری که در آغاز دهه 90 بیشتر واحدهای نساجی تبریز یا تعطیل شده و یا کمتر از ظرفیت تولید خود فعالیت می‌کند.
نساجی تبریز از دیرباز به عنوان یکی از صنایع مهم این منطقه زبانزد بازرگانان و تجار بوده و قرار گرفتن تبریز در مسیر جاده ابریشم نیز بر این صنعت رونق بخشیده بود اما چینی‌ها به تار و پود آن هم رحم نمی‌کنند و با واردات محصولات بی‌کیفیت تیشه بر تنه این صنعت کهنسال می‌زنند.
 
*مشکلات واحدهای نساجی تبریز
مهم‌ترین علت رکود صنعت نساجی تبریز ورود کالاهای قاچاق به کشور است، کالاهای قاچاق همچنین اجناس بی‌کیفیت چینی ضربات مهلک و جبران‌ناپذیری به صنعت کشور وارد کرده و نساجی نیز از آثار تخریبی ورود اجناس به صورت قاچاق بی‌بهره نمانده است.
ورود اجناس خارجی به صورت غیرقانونی و عدم پرداخت عوارض مالیاتی سبب شده قیمت این اجناس نسبت به موارد مشابه داخلی پایین‌تر باشد همچنین ورود بی‌رویه کالاهای بی‌کیفیت چینی با طی مراحل قانونی واردات که به شدت صنایع داخلی نساجی ایران و تبریز را تهدید کرده، عملاً شاهد کاهش استفاده از تولیدات داخلی که از کیفیت به مراتب بهتری هستند، بوده و اجناس خارجی و چینی با کیفیت نازل به فروش می‌رسند.
نرخ ثابت ارز در چند سال گذشته یکی دیگر از مشکلات تولیدکنندگان واحد نساجی است، افزایش هزینه‌های تولید همانند نیروی کار و حامل‌های انرژی، ثابت ماندن ارز به نفع تولیدکنندگان خارجی و به ویژه واردکننده محصولات نساجی چه به صورت قانونی و چه به صورت غیرقانونی از دیگر مسائلی است که تولید کننده این محصول را دغدغه‌مند کرده است.
سود دو رقمی تسهیلات بانکی از دیگر مشکلات موجود تولیدکنندگان و فعالان صنایع نساجی است، البته این مشکل شامل تمام اجزای صنعت و تولید کشور بوده اما انتظار می‌رود مسئولان ذی‌ربط در زمینه حمایت از تولیدکنندگان داخلی سود تسهیلات بانکی را تک رقمی کنند.
 البته همین تسهیلات دو رقمی نیز به سختی و با شرایط دشوار به تولیدکنندگان داده شده و ضمانت‌های سنگین بانکی سبب شده که برخی واحدها نتوانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند.
افزایش قیمت‌های حامل‌های انرژی از دیگر دغدغه‌های جدید صنعت نساجی تبریز است، متاسفانه با وجود افزایش قیمت‌های حامل‌های انرژی که از کیفیت جهانی نیز برخوردار نیست، مشکلات جدیدی را فراروی صاحبان صنایع ایجاد کرده و حتی شاهد قطع برق و گاز برخی از واحدها نیز شده است.
 
*راهکارهای خروج از بحران واحدهای نساجی
تولید یکی از مهم‌ترین ارکان استقلال یک کشور است بنابراین بدیهی است که دولت باید در فراهم کردن شرایط مطلوب برای تولیدکنندگان نهایت اهتمام را بورزد.
حمایت از تولیدکنندگان سوای بی‌نیازی از  واردات از نظر اشتغالزایی برای جوانان کشور نیز اهمیت بسیاری داشته و دولت می‌تواند با حمایت مطلوب خود، بخش بزرگی از تامین کار برای جوانان کشور را به صنایع محول کند.
حمایت دولت از صنایع نساجی می‌تواند در قالب متعادل کردن نرخ ارز، کاهش سود تسهیلات بانکی، انطباق کیفیت حامل‌های انرژی با استاندارد جهانی، متعادل کردن تعرفه‌های گمرکی و مهم‌تر از همه جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق کشور صورت پذیرد.
امروز صنعت نساجی تبریز به شدت از سوی واردات کالاهای قاچاق آسیب دیده و تلاش و اهتمام دولت در جلوگیری از واردات بی‌رویه اجناس به صورت غیرقانونی می‌تواند بخشی از آسیب‌های وارد شده را ترمیم کند.

*ارائه تسهیلات با سود پایین بانکی و بازپرداخت دراز مدت
کارشناس صنایع نساجی و چرم سازمان صنایع و معادن آذربایجان‌شرقی در گفت‌و‌گو با فارس ارائه تسهیلات با سود پایین بانکی و با بازپرداخت درازمدت را یکی از راه‌های خروج صنایع نساجی از بحران فعلی پیشنهاد کرد و افزود: سازمان صنایع و معادن استان در 10 سال گذشته از تمام ظرفیت قانونی خود برای حمایت از نساجی تبریز استفاده کرده و موجودیت این سازمان برای رفع مشکلات واحدهای تولید و از جمله صنایع نساجی است.
حسین فروغی، تامین تسهیلات یارانه‌ای همچنین تسهیلات تکلیفی برای نوسازی و بازسازی واحدهای صنعتی را از اقدامات این سازمان بیان کرد.
وی، مشکل قاچاق کالا را فرا استانی ذکر کرد و محدود به آذربایجان‌شرقی ندانست و خاطرنشان کرد: با تولیدات با کیفیت می‌توان بازار اجناس وارداتی و قاچاق را به رکود کشاند.
 
*فرهنگ استفاده از تولیدات داخلی
فرشاد علیپور، یکی از عرضه‌کنندگان محصولات نساجی تبریز نیز در گفت‌و‌گو با فارس با اشاره به کیفیت مطلوب تولیدات داخلی نسبت به اجناس چینی که عمدتاً به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند، افزود: متاسفانه رواج فرهنگ استفاده از اجناس خارجی بین خریداران یکی از مهم‌ترین معضلات تولیدکنندگان داخلی است.
وی اظهار داشت: بسیار دیده شده که اجناس خارجی به کیفیت پایین از استقبال بیشتر برخوردار بود، در حالی که بیشتر اجناس خارجی که به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند دارای کیفیت بسیار نازلی بوده و این امر سبب شده فروشندگان نیز بیشتر محصولات خارجی را در فروشگاه‌های خود عرضه کنند.
علیپور، کنترل مرزهای کشور برای جلوگیری از ورود اجناس بی‌کیفیت خارجی را برای حمایت از تولیدکنندگان کافی ندانست و تصریح کرد: باید فرهنگ استفاده از محصولات تولید شده در داخل کشور را در عموم مردم تقویت و ارتقا داد.
  
*وضعیت واحدهای نساجی تبریز
بیشتر واحدهای نساجی تبریز یا تعطیل شده و یا با ظرفیت کمتر از تولید خود فعالیت دارند، این واحدها برای ادامه حیات خود، چشم انتظار یاری مسئولان استانی و کشوری هستند.
قدر مسلم غفلت در حل مشکلات صنایعی که روزی موجب فخر و مباهات این منطقه بود سبب توقف چرخ تولید صنایع نساجی تبریز خواهد شد.
------------------------
گزارش: فرهاد فرهادپور
------------------------
انتهای پیام/و۱۰