افسردگی از ابتلا تا درمان

به گزارش خبرگزاری فارس از بابل، بنا به نظر روانشناسان بیماری روانی اصطلاحی گسترده برای توصیف تعداد زیادی از بیماری‌های روان‌پزشکی است که توانایی تفکر، احساس و رفتار شخص برای عملکرد مناسب در تکالیف روزمره زندگی را مختل می‌کند.
بسیاری از بیماری‌های روانی در اواخر نوجوانی یا اوایل جوانی، یعنی مقارن با زمان ورود به دانشگاه شروع و بعضی از مردم فقط یک دوره واحد از بیماری روانی را تجربه می‌کنند، در حالی که در عده‌ای دیگر ممکن است نشانه‌های روانی، حالت دوره‌ای داشته باشند که امروز اغلب آن‌ها درمان‌پذیر هستند.
بنا بر این نظریه دوره‌هایی در زندگی وجود دارد که در آن، هر شخصی ممکن است احساس‌های غیرقابل کنترل مثل  ترس، فشار، افسردگی، اضطراب و یا عدم کنترل روانی را داشته باشد که این دوره‌ها به شدت پریشان‌کننده اما معادل بیماری روانی محسوب نمی‌شوند.
از علائم بیماری روانی و افسردگی  می‌توان به کناره‌گیری از دیگران، تغییر سریع در وزن، پرخاشگری، باورهای غلط، فقدان علاقه، دلتنگی، لذت نبردن، رفتار بزرگ منشانه، تحریک‌پذیری، نگرانی و بی‌قراری، رفتار نامناسب اشاره کرد.
فشار روانی می‌تواند مشکلات جسمانی از قبیل فشار خون بالا، سردرد، گردن درد، خستگی تولید کند و ممکن است سرآغازی برای ناتوانی روانی در بعضی از مردم باشد.
برای آگاهی از سلامت جسم وروان نیز علائم مشخصی چون، تغذیه مناسب، ورزش منظم، کار و فعالیت در حد توان، معاشرت با دیگران، دانستن روش‌هایی برای ابراز وجود وعملی کردن آنها، خواب کافی، خنده منظم، توان مقابله با مشکلات و موارد دیگر می‌توان به سلامت خود پی برد.
با بروز بیماری شایع افسردگی در بین جوانان بابلی، علل و عوامل این بیماری از سوی خبرگزاری فارس مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
 
* افسردگی رتبه اول بیماری‌های روان در ایران
 
روانشناس و عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بابل اظهار داشت: افسردگی یک بیماری فراگیر و لطمه زننده به روان است که نشانه‌های آن شامل کاهش علاقه به زندگی، غمگینی، فقدان اشتها، مشکلات خواب، نقص تمرکز، احساس گناه، ناامیدی و افکار خودکشی است.
سانازآزادفروز افزود: وزارت بهداشت و درمان شیوع افسردگی را در ایران 25 تا 23 درصد گزارش کرده که بیشترین شیوع افسردگی نیز در سن 25 تا 35 سالگی بوده و در کشور ما افسردگی رتبه اول بیماری‌های روان را به خود اختصاص داده است.
 وی با اشاره به علل بیماری افسردگی افزود: علل بیماری افسردگی چند وجهی است و به طور کلی می‌توان به علل ژنتیکی که ناشی از تغییرات مواد شیمیایی درون مغز بوده و همچنین محیطی که شامل استرس‌های زندگی از جمله بیکاری است اشاره کرد.
آزادفروز بیان داشت: برای درمان بیماری افسردگی می‌توان از دو روش دارویی وغیردارویی و یا هر دو مورد به طور هم زمان اشاره کرد که برای بیمارانی که به تازگی دچار افسردگی شده‌اند درمان غیردارویی به تنهایی کافی است ولی برای بیماری مزمن باید از هر دو روش استفاده کرد. 
وی با اشاره به اینکه تجربه عوارض‌دار و یکی از دلایل مهم امتناع بیماران از مصرف دارو است، تصریح کرد: در درمان دارویی نیاز است از داروهای ضد افسرگی به مدت 12 تا 8 هفته استفاده کرد که امکان دارد بیماران دچار عوارض دارویی شوند ولی پس از هفته دوم عوارض داروها کم شده که با توضیح درست به بیماران و درمان به موقع این مشکل رفع می‌شود.
آزادفروز بیان داشت: در درمان غیردارویی یا روان درمانی به واسطه روانپزشک یا روان‌شناس انجام شده که در این روش بر روی افکار، احساسات، رفتارها و روابط بین فردی ارزیابی لازم انجام شده و به تدریج اصلاح می‌شود و با درمان درست و به موقع حدود 85 درصد بهبودی حاصل که مدت درمان نیز به شدت بیماری فرد بستگی دارد به طوری که برای موارد خفیف 12 الی شش ماه درمان نیاز است.
وی تصریح کرد: بیماری اغلب سیر مزمن و عودکننده دارد ولی شدید نبودن علائم، مراجعه و درمان به موقع، روابط اجتماعی خوب، عملکرد با ثبات خانواده وعملکرد مطلوب خود فرد، نداشتن بیماری دیگر و سن شروع بالاتر بیماری می‌تواند ازعوامل موثر در جلوگیری از بیماری حاد در بیماران شود.
آزادفروز اظهار داشت: بیشترین بیماری روان‌پزشکی که با خودکشی مرتبط است اختلالات خلقی و افسردگی است که بیماری روانپزشکی ریسک خودکشی را 12تا3 برابر می‌کند.
 
 * 21 مورد مرگ ناشی از خودکشی  در بابل
 وی بیان داشت: در سال 89 بر اساس گزارش مرکز بهداشت بابل، حدود  730 مورد خودکشی بر اثر افسردگی در بابل اعلام شده که 21 مورد آن منجر به مرگ شد این در حالی است که این آمار صرفا از بیمارستان های دولتی بابل گزارش شده است.
  
* بیکاری عامل افسردگی و اعتیاد
 
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل با اشاره به اینکه وابستگی به مواد مخدر یکی از عوارض مهم  افسردگی است، اظهار داشت: افراد افسرده به نوعی از مواد برای خوددرمانی غلط استفاده می‌کنند تا به آرامش برسند  و بر اساس مطالعاتی که توسط خیرخواه روان‌شناس از شهر بابل و ساری انجام  شده علت عمده مراجعه افراد معتاد، اختلالات روابط خانوادگی و مشکلات روانی از جمله افسردگی  و بیکاری است و با مطالعات انجام  شده از هر چهار نفر معتاد یک نفر بیکار است.
آزادفروز افزود: بین افسردگی، تنهایی، بیکاری و مصرف مواد رابطه چند گانه‌ای وجود دارد که هرکدام به روی دیگراثرسوء می‌گذارند.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه قبل از شروع علائم شدید افسردگی همیشه درجاتی از روحیه غمگین وجود دارد مراجعه زود هنگام و تشخیص درست یک عامل مهم پیشگیری است.
آزادفروز افزود: ایجاد تسهیلات برای اشتغالزایی، حمایت خانوادگی برای ادامه تحصیل فرزندان، ایجاد روابط با ثبات در خانواده و نظارت بر روابط دوستانه فرزندان در دوران نوجوانی، انتظارات متناسب خانواده با توانایی فرزند، کمک گرفتن از مشاورین در دوران تحصیل دانش‌آموزان جهت آموزش، روش‌های مبارزه با استرس‌ها و حل مسئله نیز می‌تواند توصیه‌هایی برای پیشگیری از وقوع افسردگی باشد.
 
 * از هر چهار  نفر یک نفرافسرده است
 
متخصص اعصاب و روان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بابل نیز  به خبرنگار فارس گفت: با توجه به اینکه جامعه ما جامعه جوان بوده و سنین جوانی و نوجوانی سن آینده‌سازی برای تحصیل و شغل است توجه به این سنین می‌تواند در آینده جوان بسیار تاثیر‌گذار باشد.
رضا فقید نصیری افزود: با توجه به شرایط جامعه که بیشتر توجه به غم و ناراحتی است و زمینه شادی مناسب در جامعه چندان فراهم نبوده  و تعداد مراسم‌های غم و اندوه ما از مراسم‌های شادی بسیار بیشتراست سبب می‌شود جامعه افراد را بیشتر به سمت غم سوق داده تا اینکه زمینه شادی را فراهم کند.
وی افزود: این شرایط سبب افسردگی و زمینه‌ساز مشکل بزرگتر مثل اعتیاد می‌شود.
فقید نصیری تصریح کرد: مواد مخدر صنعتی مثل شیشه و قرص‌های محرک که در جامعه وجود دارد جوان را خیلی راحت درگیر کرده تا با استفاده از آن به شادی کاذب موقت برسد که درگیر مواد شدن نیز مشکلات عمده و هزینه زیاد برای خود و جامعه ایجاد می‌کند.
وی بیان داشت: در کشور ما آمار دقیقی از تعداد مبتلایان به مواد مخدر وجود ندارد و تحقیق دقیقی نیز در این زمینه در مدارس ما انجام نگرفته و خود آموزش و پرورش نیز مانع این کار می‌شود که این عامل مانع از تشخیص به موقع و رفع این مشکل می‌شود.
فقید نصیری ادامه داد: با توجه به اینکه کار علمی خاصی در این زمینه انجام نشده است لذا به آمار هم نمی‌توان اعتماد کرد ولی درصد مراجعه‌کننده معتاد به مراکز ما بسیار رقم بالایی است و تقریبا تمام خانواده‌ها درگیر این مسائل هستند که نشان از آسیب جدی بچه‌ها در مدارس بوده و این آسیب‌ها بیشتر از آماری است که اعلام می‌شود.
 
* نگرانی از افزایش اقبال دختران به شیشه
 
وی تصریح کرد: مواد مخدر شیشه ابتدا با انگیزه کاهش وزن نه به اسم  مواد اعتیادآور وارد بازار شده که این امر زمینه اعتیاد بانوان را فراهم کرده است به طوری که بانوان بیشتر از آقایان درگیر این مواد بوده و حتی در مدارس نیز  دانش‌آموزان  دختر درگیرتر از پسرها بوده و مصرف شیشه در  بانوان به مراتب بالاتر از آقایان است.
متخصص اعصاب وروان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بابل با اشاره به راهکار مهم رفع افسردگی  تصریح کرد: باید فضای جامعه به سمت شادتر شدن برود و همانگونه که مراسم مختلف مذهبی داریم مراسم‌های شادی نیز برای بچه‌ها فراهم کنیم زیرا عدم ایجاد زمینه شادی برای بچه‌ها سبب می‌شود بچه‌ها به دنبال شادی کاذب، مواد مخدر و یا بیماری‌های گوناگون سوق یابند.
فقید نصیری افزود: استرس متناسب با سن فرد درجات مختلف دارد که به ویژه برای جوانان 16 سال به بالا مسئله شغل و تحصیل می‌تواند سبب ضربه خوردن اعتماد به نفس، گوشه‌گیری، انزوا، اعتیاد واسترس شود.
وی، با اشاره به اینکه باید دیدگاه مردم نسبت به روانشناسان تغییر کند، افزود: اگر چه این دیدگاه نسبت به سال‌های قبل بسیار بهتر شده است ولی بسیاری از افراد فکر می‌کنند فقط دیوانه‌ها به روان پزشک مراجعه می‌کنند  در حالی که باید این دیدگاه حاکم شود که برای اختلالات جزئی نیز باید به روان پزشک مراجعه کرد. 
فقید نصیری افزود: اگر این دیدگاه در جامعه اصلاح شود و مردم با خیال راحت‌تر به روان‌پزشک مراجعه کنند بسیاری از مشکلات آینده پیشگیری می‌شود. 
وی با اشاره به مشکلاتی که برای مردم در مراجعه به روان شناسان ایجاد می‌شود، تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین علت عدم مراجعه به روان‌پزشکان این است که مردم تصور می‌کنند داروهای تجویز شده توسط پزشکان اعتیادآور است و سبب  خواب‌آلودگی طولانی می‌شود در حالی که اگر دارو تحت نظر روان پزشکان مصرف شود نه تنها اعتیاد‌آور نیست بلکه مزایای آن در مقابل معایب آن سنجیده می‌شود به خصوص بعضی از افسردگی‌ها که علت بیولوژیکی و هورمونی داخل مغزی و نیاز به درمان دارویی دارد. 
 
* روان‌پزشکی زیر پوشش بیمه نیست
 
فقید نصیری افزود: گذشته از آن درمان غیردارویی و مشاوره‌ها نیز زیر پوشش بیمه نبوده  و درمان نیز نیاز به جلسات متعدد وهزینه بسیار بالایی دارد که مردم نه صبر و تحمل و نه هزینه پرداخت آن را دارند. 
وی یکی از علت‌های مهم انحراف بچه‌ها را در خانواده نحوه بد آموزشی  برشمرد و افزود: امروزه در جامعه به بچه‌ها بیش از حد در خانواده بها داده می‌شود و بچه‌ها در خانواده تصمیم گیرنده هستند این نحوه بد آموزشی که در خانواده‌ها ایجاد شده سبب شد تربیت نادرستی درخانواده حاکم شود. 
فقید نصیری افزود: ساختار سالم برای خانواده‌ها باید تشریح شود و والدین در اولویت قرار گرفته ریاست و مدیریت داشته باشند ضمن اینکه با بچه‌ها همدلی داشته ولی تصمیم نهایی باید با والدین باشد و بر اساس نقش‌پذیری به بچه‌ها مسئولیت داده شود تا با آموزش فرزند پروری ومهارت زندگی جلوی  بسیاری از مشکلات گرفته شود. 
 
*ریشه یابی معضل اعتیاد در مدارس بابل آغاز شد
 
مسئول واحد بهداشت مدارس و روان معاون بهداشتی علوم پزشکی بابل نیز اظهار داشت: افسردگی بیماری شایع جامعه بشریت است که گاهی ناشناخته و بدون علائم و گاهی به صورت علائم آشکار در افراد مشاهده می‌شود.
هدی محسنیان در گفت‌وگو با فارس افزود: با اینکه 25 درصد افراد جامعه درگیر افسردگی هستند ولی اینکه چه تعداد از جوانان و به خصوص دانش‌آموزان ما درگیر افسردگی بوده ودچار مشکل هستند آمار دقیقی در دست نیست. 
وی افزود: این عارضه معمولا در سنین بلوغ ظاهر شده  زیرا سن بلوغ سن بسیار حساسی است که در آن فرد از حالت بچگی به مرحله نوجوانی داخل می‌شود وبه دنبال هویت‌یابی است و این زمان، زمان مناسبی برای ایجاد افسردگی است. 
محسنیان تصریح کرد: بسیاری از مواقع افسردگی به صورت دوره‌ای بوده که با درایت وآگاهی خانواده و حمایتی که از کودک می‌شود از بین می‌رود ولی متاسفانه گاهی این عارضه ماندگار  و سبب ایجاد مشکلاتی در خانواده و جامعه می‌شود. 
وی افزود: باید آموزش لازم در این زمینه به دانش‌آموزان و والدین داده شود و کلاس‌های آموزشی برگزار  شود تا با حضور اولیا مدرسه، مشاوران، مدیران و معاونین در کلاس‌ها در جریان این مشکلات باشند و آموزش لازم به خانواده‌ها داده شود که اگر بچه‌ای دچار گوشه‌گیری و تنهایی شد بتواند در جهت رفع مشکل اقدام کند. 
محسنیان بیان داشت: افسردگی در جامعه که بیشتر جوانان ما را درگیر کرده است نیاز به ارتباط بین بخشی وتعامل بین همه ارگان‌های درگیر دارد تا سن گرایش به اعتیاد کاهش یابد که متاسفانه شاهد هستیم  این معضل به سن راهنمایی نیز کشیده شده است. 
وی تصریح کرد: در این باره پرسشنامه‌ای تهیه تا میزان اعتیاد دانش‌آموزان دبیرستان و سوم راهنمایی بررسی شود تا از وضعیت اعتیاد دانش‌آموزان و اینکه چند درصد بچه‌های ما درگیر بوده و چند درصد بچه‌ها شناخت کافی در خصوص موادمخدر و زیان آنها دارند مشخص شود.
محسنیان افزود: سن بلوغ سن رفتن به فاز افسردگی است که می‌تواند اعتیاد را به دنبال داشته باشد بنابراین نباید نقش دوستان ناباب را که با استفاده از مواد سعی می کنند بی‌خیالی و شادی‌های کاذب را زیبا جلوه داده و با شعار رفع ناراحتی و فکر و خیال، جوانان ما را درگیر مواد اعتیادآور کنند نادیده گرفت. 
وی اظهار داشت: افسردگی و اعتیاد دو عامل دنباله رو هم هستند به طوری که اعتیاد به دنبال مشکلات اجتماعی، اقتصادی و افسردگی ایجاد می‌شود. 
محسنیان افزود: آنچه در حال حاضر در اولویت کار ما قرار دارد مسئله اعتیاد است، ما سعی داریم تا با ایجاد پرسشنامه‌ها و طرح تحقیقاتی از وضعیت اعتیاد آگاه شده تا برنامه‌ریزی کامل و جامع دراین زمینه داشته باشیم. 
وی بیان داشت: مرکز بهداشت برای همه اقشار جامعه برنامه آموزشی برای شناخت مواد مخدر و آموزش مهارت زندگی و فرزندپروری دارد و چون اعتیاد به دنبال یک سری مشکلات اجتماعی، خانوادگی و فردی ایجاد می‌شود نقش  خانواده بسیار تاثیرگذار بوده  که با کسب این مهارت در پرورش فرزند خود، رفتار جسورانه  را در بچه تقویت می‌کند.
وی افزود: در این خصوص کارگاه آموزشی برای کارشناسان، پزشکان و معاون بهداشتی برگزارشد تا تمام مدارس را پوشش دهند اگرچه این آموزش شامل همه اصناف جامعه می‌شود ولی چون دانش‌آموزان قشر عظیمی از جامعه را شامل می‌شوند اولویت برای آموزش دانش‌آموزان و والدین است.
==============
گزارش از طاهره عبدی
انتهای ‌پیام/10