نارضایتی‌های داخلی از بیکاری گسترده جوانان در عربستان

به گزارش فارس، انقلاب‌های برخی کشورهای عربی به وقوع پیوست ولی هنوز بحرین و یمن در آتش اعتراضات و جنگ داخلی می‌سوزند. در این میان حکام عربستان توانسته اند با سرکوب گسترده و البته صرف مبالغ گزاف در پوشش "بسته های مزایای عمومی"، خاکستری هر چند سطحی بر آتش پنهان نارضایتی‌های مردمی بپاشند.
در نوشتار ذیل، "الن نیک میر" مقاله نویس "فارن پالیسی" به شاخص‌های اقتصادی و وضعیت داخلی این کشور اثرگذار عربی می‌پردازد و پتانسیل موجود برای شعله‌ور شدن اعتراضات بخصوص در میان جوانان سعودی را بررسی می‌کند.
 
* عربستان بالاترین نرخ بیکاری را در میان کشورهای جهان دارد 

در گرماگرم تغییرات گسترده‌ای که چهره سیاسی خاورمیانه را دچار تحولات شگرفی نمود، بهار عربی به آهستگی جای خود را به تابستان عربی داد ولی بنظر می‌رسد در پس این حرکت آهسته، اخبار بدی برای حکام بزرگ‌ترین کشور عربی یعنی عربستان باشد؛ کشوری که جوانانش خواستار تغییرات محسوسی در روند سیاسی میهن خود هستند. بیش از 500 هزار جوان دبیرستانی و دانشگاهی عرب در اوایل تابستان، در مراسم فارغ التحصیلی شرکت کردند و گام در دوره‌ای جدید از زندگی خود گذاشتند. این جوانان باید در بازار کاری به دنبال شغل بگردند که بالاترین نرخ بیکاری جوانان را در میان کشورهای جهان دارد.
در کشورهای حاشیه خلیج فارس، فصل برگزاری مراسم عروسی فرارسیده و به روال همه ساله، قیمت طلا افزایشی چشمگیر داشته است. حال باید جوانان عرب برای نشان دادن علاقه خود به معشوق، به همین بازار بروند و با خرید قطعه‌ای طلا، اولین گام‌های ورود به زندگی دوران بزرگسالی و تبدیل به مردی خانواده دار و مورد احترام را بردارند.
 
* پاداش معادل 2 ماه حقوق توسط ملک عبدالله برای جلب نظر مردم
 
این تابستان برای آن دسته از مردهای متأهلی که شانس کافی برای استخدام در دستگاه های دولتی را داشته‌اند، فصل سفر خانوادگی به اروپا و یا ترکیه است. خانواده ها و البته بازار گردشگری اروپا، امسال تابستان مفرح و پردرآمدی را دارند. این به لطف عواقب بهار عربی و پاداش معادل 2 ماه حقوقی است که ملک عبدالله برای تثبیت آرامش در کشور به کارمندان دولتی پرداخت نموده است. این پاداش بخشی از بسته عظیم مزایای عمومی است که به همین منظور به حساب های بانکی مردم عربستان واریز خواهد شد (البته از یاد نبریم که وزیدن نسیم بهار عربی در کشورهایی مانند مصر و لبنان هم در بالا رفتن برد پروازی گردشگران عرب به سمت اروپا بی تأثیر نبوده است).
 
* ناتوانی جوانان تحصیل کرده از یافتن شغل
 
"ندا جان" یکی از همین جوانان عرب است که با داشتن تحصیلات عالیه و مدرک لیسانس، پس از چهار سال جستجو ناموفق برای یافتن کار، حال دیگر از پای نشسته و آه افسوس بر لب دارد.
به گفته تحلیل گران، نرخ بیکاری وحشتناک 40 درصدی برای جوانان عرب، تمام ماجرا نیست و این سکه یک روی سیاه تر دیگری نیز دارد و آن یافتن کار برای زنان بلندپرواز و فارغ التحصیل از دانشگاه های عربستان است. بر اساس این آمار، 30 درصد از زنانی که در عربستان به دنبال کار می گردند هیچ گاه طعم کار را نمی چشند و 78 درصد از این جمعیت نگون بخت را زنان تحصیل کرده و دارای مدارک دانشگاهی تشکیل می دهند.
 
* کارگران ارزان وارداتی، بلای جان آینده شغلی جوانان سعودی
 
البته چشم انداز موجود برای مردان جوان نیز خیلی درخشان تر نیست. عبدالرحمن سعید نیز جوان عرب 21 ساله‌ای است که همانند ندا در کشوری زندگی می‌کند که پذیرای سیل کارگران ارزان از جنوب آسیاست؛ البته عبدالرحمن کمی خوش شانس تر بوده و توانسته خود را به عنوان فروشنده در یکی از مراکز خرید موبایل جا کند. ولی حقوق این کار آن قدر نیست که بتواند جلوی آه افسوس دومین جوان قصه ما را بگیرد، افسوس برای نداشتن پول برای تشکیل زندگی مشترک با عشق دوران جوانی.
اینجا در عربستان همه چیز آرام است ولی این بدان معنا نیست که همه چیز خوب است.
 
* از 1.2 میلیون شغلی که در عربستان بوجود آمده، تنها 280 هزار فرصت شغلی به شهروندان عرب اختصاص یافته است
 
در حالی که موج جدید از جوانان جویای کار در حال هجوم آوردن به سمت بازار کار هستند و پیش بینی می شود تا سال 2050، ده میلیون نیروی تازه نفس آماده پذیرفتن مشاغل موجود در عربستان باشند، و در حالی که اولویت حکام عرب نیز مشغول کردن همین جوانان با کارهایی با ثبات و جلوگیری از زایش اعتراضات جدید است، تحلیل گران اقتصادی معتقدند که همین حکام عرب، خیلی در امر اشتغال آفرینی کوتاهی کرده‌اند.
اکثر حکام حاشیه خلیج فارس برنامه‌های اشتغال زایی خود را بر روی بخش خصوصی متمرکز کرده‌اند که این کار باعث بالارفتن درصد شهروندان اجاره‌ای این کشورها (افرادی که به دنبال یافتن کار از کشورهای فقیر به حاشیه خلیج فارس می‌آیند و تابعیت این کشورها را می‌گیرند) می‌شود. در عربستان نیز مشاغل جدیدی بوجود می آید ولی این فرصت های شغلی به جای شهروندان عرب، نصیب هندی‌ها، پاکستانی‌ها و دیگر کارگران مهاجر می‌شود. بر اساس آمار دولتی عربستان، از 1.2 میلیون شغلی که در فاصله زمانی 2004 تا 2009 توسط بخش خصوصی این کشور ایجاد شده، تنها 280 هزار فرصت شغلی به شهروندان عرب این کشور اختصاص یافته است.
 
* کارهای طاقت فرسا و با حقوق نازل برای خارجی‌ها
 
یک کارشناس امور اشتغال خاورمیانه به ما می گوید که دولت های عرب پس از 40 سال "سعودی سازی"، "عمانی سازی" و "اماراتی سازی" نتوانسته اند سهم شهروندان اصلی خود را از بازار کار ملی افزایش دهند. البته این متخصص با اشاره به عدم تمایل مسئولین دولتی به اعتراف به شکست در برنامه های "ملی سازی مشاغل"، از ما می خواهد این مصاحبه را بدون نام بردن از وی چاپ کنیم. این کارشناس در ادامه می افزاید: کشورهای حاشیه خلیج فارس به جای اجرای صحیح همین برنامه، سعی کرده اند تا نیروی کار داخلی را به سمت بخش دولتی سوق دهند. در نتیجه همین سیاست‌ها، امروزه 80 درصد مناسب و مشاغل دولتی عربستان توسط کارمندان سعودی الاصل و بیش از 80 درصد مشاغل خصوصی توسط افراد خارجی تصاحب شده است. خارجی های شاغل در عربستان به طور متوسط، 3.6 بار کم تر از افراد سعودی الاصل حقوق می گیرند و در بازار کار مشهور شده که می‌توان این افراد را در کارهای طولانی مدت و شرایط سخت بکارگیری کرد.
"ندا جان" می گوید که یکی از همین مدرسه های خصوصی در ریاض به وی پیشنهاد داده بود که به ازای روزانه 10 ساعت تدریس در کلاس های شلوغ، حقوقی نازل و 200-300 دلاری بگیرد. حضور نیروهای کار خارجی در بازار، میانگین حقوق دریافتی در کل کشور را پاین آورده است- بگونه ای که بصورت میانگین، یک شهروند سعودی الاصل ماهانه 966 دلار و یک کارگر خارجی ماهانه 266 دلار حقوق می گیرد.
 
* عربستان 7 برابر بیش از آنچه فکر می کرد، بیکار دارد
 
شاید تصویر واقعی بیکاری جوانان سعودی از این هم تیره و تارتر باشد. در اواخر زمستان گذشته که ملک عبدالله برای اولین بار شروع برنامه پرداخت حقوق به بیکاران سعودی را در خلال همان بسته مزایای عمومی آغاز نمود، مقامات سعودی فکر می‌کردند که 500 هزار شهروند بیکار برای گرفتن بیمه بیکاری به دفاتر دولتی مراجعه می کنند ولی در کمال تعجب همگان، جمعیتی حدوداً 7 برابری یعنی 3 میلیون و پانصد هزار نفر به این دفاتر مراجعه نمودند.
همان مقامات بلندپایه وزارت کار که اجازه نداشتند با من به عنوان یک خبرنگار صحبت کنند، برای توجیه این افتضاح اعلام کردند که بسیاری از افراد دو بار برگه های ثبت نام در طرح بیمه بیکاری را پر نموده‌اند و یا احتمالاً برخی افراد که درک درستی از قانون بیمه بیکاری نداشته‌اند نیز برای پر کردن این فرم‌ها مراجعه نموده‌اند.
 
انتهای پیام/90040065/ص