بیتوجهی به ضوابط در پرداختن به علم تفسیر قرآن یک خطر بزرگ است

حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر بابایی، عضو هیئت علمی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در خصوص روند تفسیر در برهه کنونی کشورمان اظهار داشت: خوشبختانه در سال‌‌های اخیر، اقبال خوبی نسبت به تفسیر قرآن کریم صورت گرفته است اما یکی از آسیب‌هایی که به موازات این استقبال، ممکن است به تفسیر صدمه زند، آن است که آن روش و ضابطه‌مندی که باید در تفسیر صورت می‌گرفت تا کنون محقق نشده است.
وی گفت: متأسفانه امروزه افرادی که به حوزه تفسیر ورود پیدا می‌کنند بدون توجه به ضوابطی که برای تفسیر وجود دارد به تفسیر می‌پردازند و با توجه به آنکه افراد در سطوح ابتدایی حوزه یا دانشجویان علوم قرآنی و حتی معلمان مدارس نیز دوره‌های تفسیری را می‌گذارنند اگر نسبت به ضوابط و قواعد تفسیری اطلاعات لازم را به دست نیاورند در نتیجه، تفسیرها به سمت تفسیرهای ذوقی و استحصانی پیش خواهد رفت لذا در این صورت است که هر فردی می‌تواند ذهنیت خویش را به نام تفسیر قرآن بیان ‌کند.
این استاد حوزه و دانشگاه با تأکید برآنکه عدم توجه به ضوابط در پرداختن به علم تفسیر قرآن کریم خطری بزرگ محسوب می‌شود، ابراز داشت: قبل از ورود به مقوله تفسیر باید با قواعد و ضوابط تفسیری، چارچوب ادبیات عرب، اصول عقلایی محاوره و اصولی که باید در تفسیر قرآن کریم رعایت شود، آشنا بوده و با این دید به تفسیر آیات بپردازند.
حجت‌الاسلام بابایی تصریح کرد: بسیاری از افراد نه تنها نسبت به اصول و ضوابط تفسیر قرآن توجهی نداشته بلکه می‌پندارند هرچه را که به ذهنشان خطور می‌کند، می‌توانند آن را به عنوان معنای آیات قرآن بیان کرد در نتیجه معانی گوناگونی در ذهن افراد مختلف ظهور خواهد کرد بنابراین، آن را به عنوان قرائت‌های گوناگون قرآن کریم مطرح می‌کنند و از این‌رو هر فردی ذهنیت خود را بر آیه قرآن تحمیل خواهد کرد.

*تفسیر قرآن کریم دریای عمیقی است که هر فردی صلاحیت فهم تمام معانی آیات آن را ندارد

وی با بیان اینکه تفسیر قرآن یک کار فنی است، افزود: در هر فنی که انسان می‌خواهد به آن وارد شود نیازمند مقدمات و تحصیل علوم ابتدایی آن فن است و تا فرد به آن علوم دست نیافته، نباید وارد علوم تفسیری شود لذا باید یک فرد خِبره علم تفسیر و مورد وثوق، برای این کار برگزیده شود.
عضو هیئت علمی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ارتباط با جایگاه جامعه کنونی مادر عرصه تفسیر قرآن عنوان کرد: تفسیر قرآن، دریای عمیقی است به طوری که در روایات از آن به «بحر لایدرک قعره» تعبیر می‌شود دریایی که عمق آن درک نمی‌شود لذا انسان نمی‌تواند عمق وسعه قرآن را تصور کند چرا که فهم معنای قرآن کریم سطوح مختلفی دارد.
وی گفت: در سطح ظاهری قرآن، افرادی که با اصول عقلایی، محاوره و ادبیات عرب آشنا هستند، می‌توانند به یک درک سطحی از ظاهر آیات قرآن کریم برسند و هرچه سطح فکر افراد، عمیق‌تر، دقت نظر بالا و به تخصص بیشتری در علوم مقدماتی قرآن داشته باشند برداشت صحیح‌تری از آیات قرآن خواهند داشت.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه اگر تصور ما برآن باشد که در زمانی خاص، به تمامی معانی قرآن دست خواهیم بافت، خاطرنشان کرد: این تصور، تصور نادرستی است چرا که براساس متن روایات هیچ‌کس جز اوصیای پیامبر (ص) نمی‌تواند ادعا کند که تمام قرآن در نزد اوست لذا علما و بزرگان ما به هر مرتبه‌ای از مراتب علم دست یابند نمی‌توانند مدعی شوند آن‌گونه که شایسته است به تمام معانی تفسیر پی‌برده‌اند.
وی اظهار داشت: ما باید دائماً در حال پیشرفت بوده و بیش از گذشته از محضر قرآن استفاده کنیم و این امر متوقف به وجود رشته‌های تخصصی مرتبط با بحث تفسیر قرآن کریم است همان‌طور که حوزه‌های علمیه دارای سطح یک، دو، سه و چهار است مباحث تفسیری نیز باید دارای مراتب بوده و در دانشگاه‌ها درمقطع کارشناسی ارشد، دکتری نیز این مطالعات همچنان رو به‌ رشد باشد و برای عدم اشتباه، رعایت ضوابط و قواعد ضروری است.
انتهای پیام/ک