وقتی "بانکداری اسلامی" در همایش‌های سالانه رنگ میبازد

برای بیست و دومین بار همایش بانکداری اسلامی در روز گذشته برگزار شد. همه ساله مسئولان اقتصادی در بخش پولی و مالی و کارشناسان اقتصادی گرد هم میآیند و از بانکداری اسلامی صحبت میکنند و معمولا در اولین روز مسئولان بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی به این مقوله میپردازند. شاید اگر کمی بررسی شود متوجه میشوبم که حرف‌ها در این همایش تقریبا تکرار مکررات سال‌های قبل است.
«ایران تنها کشوری است که تمام بانکهای آن از اسلامی عمل میکنند، ضرورت تدوین ابزارهای مالی جدید و منطبق کردن عملیات بانکی با شرع و قانون و در نهایت افزایش نظارت بر عملکرد سیستم بانکی» از مواردی که معمولا در این همایش مطرح میشود، ناگفته نماند که چند سالی است مباحثی پیرامون اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا و تفکیک منابع قرض‌الحسنه از سرمایه‌گذاری عنوان میشود که واقعا تقدیر دارد.
در همایش امسال نکته جالب اما تامل برانگیزی که اتفاق افتاد پررنگ بودن مباحث مورد چالش در بانکداری اسلامی بود. رئیس کل بانک مرکزی از ارائه پیشنهاد تغییر نرخ سود بانکی بر مبنای میانگین نرخ تورم پایان شهریور سال گذشته و امسال به شورای پول و اعتبار خبر داد و همچنین وزیر اقتصاد و دارایی از شیوه کنونی تعیین نرخ سود اظهار نگرانی کرد.
حال آنکه ابتداییترین اصول بانکداری اسلامی که عدم تعیین نرخ سود است نه در صحبت‌ها و نه در برنامه‌هایی که بانک مرکزی اعلام رعایت نشد و به طرح مسائلی مانند اختلاص یکی از بانکها، مشکلات پرداخت تسهیلات بانکی و قیمت طلا اختصاص یافت. حتی غالب تیتر خبرهایی که در خروجی رسانه‌ها درباره این همایش قرار گرفت هیچ ارتباطی به بانکداری اسلامب نداشت.
اگر به سخنان بهمنی و حسینی که در راس مهمترین نهادهای اقتصادی کشور قرار دارند دقت کنیم متوجه میشویم که کمترین بخش از سخنان این دو تن مربوط به بانکداری اسلامی بود.
در اینجا باید از مسئولان اقتصادی در طول سالهای پس از انقلاب این سوال را مطرح کرد که نتیجه 22 همایش برگزار شده در این این سالها برای اسلامی کردن بانکداری کشور چه بوده است؟
سیستم بانکی کشور هنوز برای سپرده‌ها نرخ سود ثابت میپردازد و بانکی مرکزی هر سال نرخ سود تسهیلات و سپرده سقف نرخ تعیین میکند. صحبت از بانکداری اسلامی در این شرایط چه نتیجه و ثمری خواهد داشت.اما تنها کورسوی امید برای پیاده سازی حقیقی بانکداری اسلامی طرح تحول بانکی است که چند سالی مطرح شده و اطلاعات به دست آمده از جزئیات آن شباهت زیادی با اجرای بانکداری اسلامی به شکل واقعی است.
امید است بیست و سومین همایش بانکداری اسلامی در شرایطی برگزار شود که بانکداری اسلامی در کشور اجرا شده باشد.

مرتضی ماکنالی

انتهای پیام/