برپایی جشن هشتادمین سالروز ثبت بافت تاریخی گرگان

به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان، حمید عمرانی‌رکاوندی اظهار داشت: با توجه به اینکه بافت تاریخی گرگان، به عنوان بافتی ارزشمند در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و بناها و محلات این بافت با معماری خاصی همچنان جاذب گردشگر هستند، ضمن برپایی مراسم جشنی در روز گرگان (20 شهریور ماه) و اجرای برنامه‌های متنوع،  هشتادمین سال ثبت این بافت تاریخی گرامی داشته خواهد شد.
وی افزود: برپایی نمایشگاه عکس و اسناد تاریخی بافت ارزشمند و تاریخی گرگان، نشست گرگان پژوهی و بازدید رایگان از موزه صنایع دستی (خانه امیر لطیفی گرگان) از جمله برنامه‌های این جشن است.
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان ادامه داد: برپایی برنامه درود همشهری توسط کانون بازنشستگان گلستان، برپایی نمایشگاه اشیای مکشوفه گرگان و تقدیر از مالکان خانه‌های تاریخی که ملک آنها در فهرست آثار تاریخی کشور به ثبت رسیده و همچنین دعوت از مرمت‌کاران نمونه استان از دیگر برنامه‌هایی است که برای این جشن در نظر گرفته شده است.
عمرانی‌رکاوندی خاطرنشان کرد: 20 شهریور ماه روز گرگان نام گرفته و جشن روز گرگان در این روز و با همکاری و مشارکت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان، سازمان فرهنگی، ورزشی شهرداری گرگان و شورای شهر در کاخ موزه گرگان برگزار خواهد شد.
وی یادآور شد: بافت گرگان که در حال حاضر 130 هکتار آن باقی مانده است، دارای آثار و ابنیه قدیمی متعلق به دوران صفویه، زندیه و مخصوصا وابسته به معماری سبک دوره قاجاریه است در ساخت و ساز بافت قدیم گرگان عواملی مثل آب، خاک، تابش نور خورشید، و همچنین عوامل اجتماعی و فرهنگی نقش به سزایی داشته است.
عمرانی‌رکاوندی افزود: استرآباد قدیم توسط بارویی به طول شش کیلومتر محصور بوده و بر نقاط مختلف این بارو و به فاصله‌های معین برج‌هایی قرار داشت که در آنها قراولان از شهر حفاظت میکردند. در حاشیه بیرونی خندقی عمیق حفر شده بود که از خاک آن باروها را بنا کرده بودند.
وی ادامه داد: حدود و عرصه شهر از طریق دیوار و خندق از خارج از محیط شهری جدا میشد و چهار دروازه تنها راه‌های ورود و خروج به شهر بودند که عبارتند از دروازه بسطام در شرق، دروازه فوجرد در شمال، دروازه چهل‌دختران در جنوب و دروازه مازندران که در غرب بافت شهر قرار داشتند معابر اصلی سنگ فرش و کشیدگی آنها در امتداد شمالی ـ جنوبی بوده و محلات داخل بافت را بهم مرتبط میکرد.
این مسئول متذکر شد: بافت قدیم گرگان را مجموعه‌ای از محلات مسکونی و مراکز محلات تشکیل میدهد و این شکل‌گیری و تجمع فضاهای مسکونی در بافت قدیم گرگان تحت عنوان یک محله با نام مشخص بیانگر علل و عواملی است.
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان گفت: بعضی از این محلات در روند تجمع افراد یک صنف شکل گرفته‌اند مانند محله دباغان و نعلبندان و برخی دیگر به خاطر همجواری با عناصر و فضاهای خاص نام آنرا به خود گرفته‌اند مانند محله سرچشمه و میدان، هسته اصلی شکل‌گیری بافت از سه محله بزرگ سبزه مشهد، میدان عباسعلی و نعلبندان است که تا به امروز در جهات مختلف به خصوص شرق و جنوب شرقی گسترش یافته است.
عمرانی‌رکاوندی ادامه داد: هر یک از محلات بزرگ نیز به مرکز محلات کوچکتری شامل دربنو، شازده قاسم، میرکریم، دوشنبه‌ای، چهارشنبه‌ای، سرپیر، سرچشمه، دباغان، پاسرو میخچه‌گران، تقسیم میشدند و هر محله دارای مرکز محله است که مکانی برای گردهمایی مردم بوده و مراکز محلات و میدان‌های واقع در گذرها غالبا به شکل هندسی چند ضلعی مربع و یا مستطیل بود.
وی یادآور شد: در مراکز محله‌ها عناصری همچون بازار، بازارچه، تکیه قبرستان، چشمه، آب انبار، مسجد، حمام، مدرسه، ملاخانه و... و گاهی نیز درخت چنار بسیار قدیمی وجود داشت.
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان عنوان کرد: عمده‌ترین بازار شهر، بازار نعلبندان و کهنه بازار بودند که ترکیب فضای کالبدی آنها به صورت خطی (راسته) بود و غالبا به میدان و بازارچه‌ها متصل میشدند.
این مسئول ادامه داد: این بازارها سرپوشیده نبودند و فقط تعدادی از راسته‌های بازار کهنه بااطاق آجری وخرپا و سقف چوبی پوشیده شده بود و در بهای مغازه‌ها با تخته‌ها به صورت تاشو بود (بخش‌هایی از کهنه بازار در اثر خیابان‌کشیهای دوره پهلوی از بین رفت).
عمرانی‌رکاوندی اظهار امیدواری کرد: با حفظ و احیای این بافت ارزشمند و تاریخی، ضمن حفاظت از فرهنگ غنی و اصیل منطقه، این بافت تاریخی و قدیمی که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده، بیش از پیش معرفی و مطرح شود.
انتهای پیام/ن30