به گزارش خبرگزاری فارس از اسفراین، کشتی با چوخه که همهساله ۱۴ فروردین در گود کشتی زینل خان این شهر با حضور بیش از ۷۰ هزار تماشاگر علاقهمند به کشتی پهلوانانی از شهرهای مختلف ایران برگزار میشد، امسال به دلیل همزمانی با آغاز ماه مبارک رمضان در روز ۱۱ فروردین برگزار شد.
این کشتی بهعنوان میراث معنوی به شماره ثبت ۳۰ در فهرست آثار معنوی میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
کُشتی چوخه بهعنوان بزرگترین رویداد گردشگری تک زمانی و تک مکانی کشور در اسفراین ماندگار شده است، کشتی باچوخه در گذشتگان این سرزمین در میان کرمانج های شمال خراسان رواج داشته و در بسیاری از مراسمات محلی بهویژه عروسی برگزار میشده است.
چوخه درواقع واژهای کرمانجی است و در اسفراین به شنل کوتاهی گفته میشود که همراه با شال سفیدرنگ کشتیگیران آن را محکم میکنند.
کشتیگیرانی که در مسابقه شرکت میکنند، کمربند پارچهای را به کمر خود بسته و دامن چوخه را برمیگردانند و آن را زیر کمرشان محکم میبندند، پهلوانان مسابقه آستینهایشان را تا آرنج و پاچه شلوارشان را تا زانو بالا میزنند و با پایبرهنه وارد گود میشوند تا با حریف رقابت کنند، آنکه پشت حریف را به خاک برساند، برنده محسوب میشود.
مردمان اسفراین هرساله در فروردین ماه فرش قرمز برای میهمانان و ورزشکاران پهن میکنند، ذوق برگزاری این کشتی برای اسفراینیها را بهراحتی میتوان از برق چشمانشان در روز برگزاری این مسابقه دید.
گروهی با خانواده به گود کشتی میآیند و گروهی هم با دوستان، پیر و جوان در اطراف گود کنار هم مینشینند و از میراثی که گذشتگان به یادگار گذاشتهاند لذت میبرند.
میدان کشتی
میدان کُشتی که دایرهای با قطر ۱۰ متر است و کشتی در آنجا برگزار میشود. اجرای کشتی به شکل سنتی و بدون کلیشه (کشتی روی خاک و با سرنا و دهل) انجام میشود.
تمام زیبایی کشتی با چوخه برگزاری آن به شکل سنتی است که میتواند برای تمام قشرها و ردههای سنی جذابیت داشته باشد. کشتی با چوخه همیشه در فضای باز و دل طبیعت و اماکن تفریحی و روی خاک نرم یا چمن برگزار میشدهاست. دست دادن قبل از کشتی نیز از زیباییهای این ورزش است.
با نواختن دهل و سرنا (زورنه) توسط بخشیها، چوخهکاران حول میدان مسابقات به حرکت در میآیند و خود را گرم میکنند و برای مسابقه آماده میشوند.
نوای دهل و سورنا
نوای دهل و سورنا بانگ آوازی نیز برای خبر کشتی است و از مردم میخواهد که جمع شوند و با دل و جان به تماشای کشتی بنشینند. موسیقی کردی که با تمهای سنگین و رزمی نواخته میشود.
دو نوازنده سرنا و دهل با نواختن موسیقی حال و هوای خاصی به ورزش کشتی میدهند، در حین مسابقات نوای سرنا و دهل یا قشمه و دهل بخشیها با ریتم خاصی شروع شده و به تدریج که کشتی اوج میگیرد ریتم آن نیز تندتر میشود و وقتی زورآزمایی چوخهکاران به اوج میرسد و بر سرعت چوب طبل و سرنا میافزایند.
جوایز کشتی
جوایز کشتی با چوخه نیز به سبب ماهیت سنتی و ملی اش متفاوت است. در اصطلاح به فاتحان میدان چوخه «قند» اهدا میشود، کسی که نفر اول شود قند اول را به او میدهند و نفرات دوم و سوم هم به تناسب قندهای دیگر میگیرند.
در کنار قند، هدایایی نظیر شتر، قوچ، قالی و گوسفند، لوازم منزل، وجه نقد و سکه عاید پهلوانان این مسابقات میشود. غالباً بهطور سنتی جوایز کشتی با چوخه از نمادهای زندگی عشایری و روستایی در نظر گرفته میشود.
گاهی اوقات نیز از دست بافتههای عشایر نظیر قالی و جاجیم و گلیم استفاده میشود. البته این جوایز میتواند در مناطق مختلف متفاوت باشد، مهم این است که جوایز متناسب با شأن این ورزش بوده و پشتوانهای برای کشتیگیر باشد.
انتهای پیام/ن