به گزارش خبرگزاری فارس از اردستان، سالک یک بیماری پوستی است که به وسیله گزش پشه خاکی سالک منتقل میشود و سالانه افراد زیادی در کشور در اثر گزش این پشه به این نوع بیماری پوستی مبتلا میشوند و این بیماری به دلیل شیوع فراوان و پراکندگی در نقاط مختلف کشور دارای اهمیت زیادی است.
حسن ذبیحی، مدیر شبکه بهداشت و درمان اردستان در گفتوگو با خبرنگار فارس در اردستان، اظهار داشت: سالک بیماری پوستی است که عامل آن انگل میکروسکوپی بوده و مخزن آن موشهای صحرایی است که ناقل آن پشه خاکی و در منطقه اردستان سالک نوع روستایی وجود دارد.
وی با بیان اینکه اردستان از جمله شهرهای درگیر با بیماری سالک در استان اصفهان است، افزود: برنامه مبارزه با مخزن از طریق طعمهگذاری با لانه جوندگان و مبارزه با ناقل بیماری سالک نیز در قالب سمپاشی است.
ذبیحی خاطرنشان کرد: در راستای مقابله با سالک و پیشگیری از آن، مهمترین رکن آموزش است و در مناطقی که وفور سالک بیشتر بوده در میان کشاورزان، زنان باردار و افراد نیازمند بیش از دو هزار قلم و اسپری دافع حشرات رایگان توزیع شده است.
مدیر شبکه بهداشت و درمان اردستان با اشاره به فعالیت ده کانون فعال پشه خاکی، تصریح کرد: جهت مقابله با بیماری سالک یک طرح زمستانه در مناطق دهگانه آلودگی سالک نظیر روستاهای رحمتآباد، حیدرآباد، دولتآباد، جعفرآباد و غیره انجام شده و اهمیت این طرح در آن است که قبل از زمان تکثیر حشره و در مخزن بیماری جهت جلوگیری از ازدیاد، با آن مبارزه میشود.
وی با بیان اینکه گزش سالک از فصل گرما آغاز میشود، یادآور شد: در سال ۱۴۰۱ حدود ۴۸ مورد گزیدگی و ابتلای به سالک و در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰۷ مورد ابتلا به سالک در شهرستان اردستان وجود داشته و با کاهش بیش از ۵۰ درصدی در سال جاری تاکنون ۴ مورد گزیدگی سالک ثبت شده است.
ذبیحی تاکید کرد: تشخیص و درمان سالک در مراکز جامع سلامت شهرستان به صورت رایگان انجام میشود توصیه بهداشت و درمان به عموم مردم این است که نسبت به هر ضایعه جوش مانندی روی پوست که بیش از ۱۰ روز باقی مانده بیتوجه نباشند.
مدیر شبکه بهداشت و درمان اردستان اضافه کرد: بیماری سالک در صورتی که در مراحل اولیه و به موقع درمان شود آثاری از آن برجای نمیماند اما اگر تشخیص سالک با تاخیر انجام شود علیرغم درمان ممکن است جای آن روی پوست بماند.
وی بیان کرد: توصیه میشود در فصلهای گرم سال و دوران اوج سالک، افراد از خوابیدن در فضای باز خودداری کنند چرا که گزش از هنگام غروب آفتاب تا پیش از طلوع آفتاب انجام میشود و در مناطق آلوده افراد از پیراهن آستین کوتاه استفاده نکنند همچنین استفاده از قلم یا اسپری دافع حشرات مفید است.
ذبیحی یادآور شد: بیماریهایی که مخزن آن حیوان و میان انسان و حیوان مشترک هستند به هیچ عنوان قابل ریشهکن شدن نیستند و بیماریهایی نظیر سل، سرخک و فلج اطفال که مخزن آن انسان هستند را میتوان ریشهکن کرد.
ابوالفضل گلی کارشناس مسئول بیماریهای شبکه بهداشت و درمان اردستان به خبرنگار فارس گفت: بیماری سالک به طور کلی در دو نوع مرطوب یا روستایی و خشک یا شهری وجود دارد که در مناطق کویری همچون زواره، مهاباد و برخی روستاهای اطراف، نوع مرطوب شایع است که در اثر گزش پشه خاکی ایجاد میشود همچنین مخزن این بیماری موش صحرایی است.
وی ادامه داد: پشه خاکی یک تغذیه بر روی مخزن که همان موش صحرایی است انجام میدهد و از طریق نیش زدن به بدن افراد منتقل میشود که اوج گزش پشه خاکی در اردیبهشت ماه بوده و از اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت شروع شده و تا آبان ماه ادامه دارد.
گلی تصریح کرد: در شبانه روز، از غروب آفتاب تا هنگام طلوع آفتاب احتمال گزش پشه بیشتر است چرا که شب هنگام، پشه خاکی گزش خود را بر روی افراد انجام میدهد بنابراین توصیه میشود در صورت خوابیدن در فضای باز از پشهبند استفاده شود و باد نیز در محل در جریان باشد تا مانع فعالیت پشه شود.
کارشناس مسؤول بیماریها بیان کرد: در حال حاضر چهار مرکز درمانی در شهرهای اردستان، زواره و مهاباد برای درمان سالک وجود دارد و در مراکز روستایی نهوج و نیسیان به دلیل اینکه در مناطق کوهستانی سالک وجود ندارد، درمان نیز وجود ندارد.
وی یادآور شد: پس از تشخیص بیماری توسط آزمایش، در مرحله اول برای درمان سالک کرایتراپی و تزریق دور زخم انجام میشود و با استفاده از آمپول مخصوص سالک و دستگاههای مجهز در مراکز درمانی، سالک فرد درمان میشود.
گلی اضافه کرد: فرصت طلایی درمان حدود ده الی چهارده روز بعد از گزش پشه است که زخمی بر روی بدن فرد ایجاد میشود و دارای فرورفتگی است، به تدریج اگر درمان صورت نگیرد زخم بزرگ و مرطوب میشود و شاید دیگر نتوان از طریق کرایتراپی و تزریق دور زخم درمان کرد.
کارشناس مسؤول بیماریها خاطرنشان کرد: در صورت طولانی شدن زمان مراجعه فرد برای درمان سالک باید برای درمان از آمپولهای خاصی استفاده کرد که احتمال دارد دوره درمان برای افراد ۷ روز، ۱۴ روز و حتی ۲۸ روز طول بکشد همچنین برای درمان سالک پماد هایی نیز جهت رفع عفونت تجویز میشود.
وی افزود: یکی از راههای پیشگیری از سالک استفاده از قلم و اسپری دافع حشرات است که به کشاورزان و دامداران توصیه میشود از این اسپری استفاده کنند همچنین در صورتی که اسپری دافع به لباس زده شود تا شش هفته پایداری دارد و مانع گزش میشود.
گلی بیان کرد: در راستای مقابله با پشه خاکی، فعالیت از نوع لانهکوبی انجام میشود تا موشهای صحرایی که مخزن سالک هستند، از بین بروند همچنین از سمهای مختلف نظیر سم کلراید برای از بین بردن استفاده میشود.
کارشناس مسؤول بیماریها تصریح کرد: در ده کانون فعال پشه خاکی، طی یک طرح زمستانه در اسفند ماه و سپس در اردیبهشت ماه لانهکوبی و طعمه گذاری جهت از بین بردن موشهای صحرایی صورت میگیرد و سپس در خرداد، تیر و مرداد این فعالیتها انجام میشود.
شهرهای نایین، نطنز، برخوار، ورزنه و اردستان از جمله شهرهای استان اصفهان است که با بیماری سالک درگیر هستند و امروزه با توجه به روشهای مطلوب مقابله با سالک، خوشبختانه میزان بروز آن رو به کاهش است.
پایان پیام/۶۳۱۳۵