به گزارش خبرگزاری فارس از ارومیه، از سالیان دور کشور ایران بیشترین درآمد خود را از طریق فروش نفت به‌دست می‌آورد، ولی برخی اقتصاددانان معتقد هستند که استفاده از ظرفیت‌های گردشگری هر منطقه راهی برای خروج از وابستگی نفتی است و به توسعه پایدار شهری کمک می‌کند.
در واقع صنعت گردشگری یکی از معدود صنایعی است که در طول بحران، تاب آورده و به رشد پایدار در سال‌های گذشته رسیده است اما با شیوع کرونا در جهان و به تبع آن در کشورمان دچار مشکل عدیده‌ای شده که البته واضح است که دیر یا زود این ویروس رخت از جهان برمی‌بندد و صنایع دوباره چرخه خود را از سرخواهدگرفت و از طرف دیگر، نقش حوزه جهانگردی در توسعه مقصدهای ورودی، سهم آن در تولید ناخالص داخلی، صادرات و ایجاد مشاغل و سرمایه گذاری‌های جدید به خوبی شناخته شده و مورد توجه قرار دارد.
روز جهانی گردشگری؛ فرصتی برای بررسی یک فرصت
هر سال در ایران به مناسبت روز جهانی گردشگری یک گردهمایی برای تجلیل از فعالان گردشگری برگزار می‌شد و بازدید از موزه‌ها هم برای مردم نیم‌بها و گاهی رایگان بود. اما شیوع ویروس کرونا شکل این مناسبت را نه تنها در ایران، بلکه در سراسر جهان تغییر داده است و در بسیاری از کشورها جشنواره‌های گردشگری برگزار نمی‌شود و یا به یک وبینار و گردهمایی مجازی محدود می‌شود و در ایران نیز برنامه‌های روز جهانی گردشگری به صورت مجازی، نیمه مجازی و یا در فضای باز انجام می‌شود.
با توجه به اینکه شیوع کرونا بسیاری از برنامه‌های فرهنگی هنری اجتماعی و اقتصادی را دچار محدودیت کرده است اما شاید بتوان از این محدودیت استفاده مناسب کرد و زیرساخت‌های لازم برای گسترش صنعت گردشگری را فراهم ساخت و این تهدید را به یک فرصت تبدیل کرد و این امر اهتمام هر چه بیشتر مسوولین مربوطه را می‌طلبد که از وابسته بودن به درآمد نفت دوری کنند و با نگرشی متفاوت بستری مناسب به اشتغالزایی و درآمد‌زایی و استفاده بهینه از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های گردشگری هر منطقه توجه شایانی داشته باشند و بتوانند از ظرفیت موجود استفاده بهینه ببرند.
لازم به ذکر است، سهم صنعت گردشگری در تولید ناخالص ملی جهانی متوسط 9 درصد بوده و 6 درصد از کل صادرات در دنیا را تشکیل می دهد.
همچنین این صنعت موجب ایجاد فرصت‌های شغلی بسیارتا به امروز شده است که نمی توان آن را نادیده گرفت. این در حالی است که سهم خدمات ناشی از حجم صادرات در بخش گردشگری 30 درصد در کل جهان است که این رقم هم قابل توجه و چشمگیر است.
با نگاهی به کسب و کارهای گردشگری، ایجاد مشاغل در حوزه گردشگری در مناطق مختلف جهان و مقایسه آن با سایر مشاغل، تاثیر گردشگری بر تحول و پیشرفت جوامع میزبان و محلی را نسبت به سایر مشاغل بر همگان آشکار می‌سازد.
آذربایجان‌غربی دارای بیش از یک هزار و ۶۰۰ اثر تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی و ۲ اثر ثبت شده جهانی شامل «قره‌کلیسای چالدران» و «تخت‌سلیمان تکاب» است.
کاخ موزه باغچه‌جوق، عمارت کلاه‌فرنگی، سه‌گنبد ارومیه، غار سهولان مهاباد، خان‌تختی سلماس، مقبره شیخ صدرالدین چالدران، کلیسای ننه‌مریم ارومیه، قلعه‌بسطام، مسجد سردار، بازار تاریخی ارومیه، خانه انصاری، تپه‌حسنلو، تالاب بین‌المللی و سایت پرنده‌نگری کانی‌برازان مهاباد و روستای چورس از جمله آثار تاریخی آذربایجان‌غربی به شمار می‌رود.
شیوع کرونا و آسیب جدی به بخش گردشگری آذربایجان‌غربی
جلیل جباری در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در ارومیه با اشاره به چالش های پیش روی بخش گردشگری استان اظهار داشت: آسیب فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از کرونا در بخش گردشگری بیشتر از سایر حوزه‌ها بوده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی اعلام کرد: با شیوع کرونا، ضریب اشتغال هتل‌های استان به 5 درصد نمی‌رسد.
جباری یادآور شد: آژانس‌های مسافرتی استان نیز غیرفعال شده و با توجه به اینکه نباید سفری انجام شود، حوزه گردشگری رونقی ندارد.
وی با اشاره به تبعات و آثار منفی ناشی از کرونابیان کرد: حمایت‌هایی که برای جبران خسارت کرونا از بخش گردشگری می‌شود نتوانسته کمک حال فعالان این بخش باشد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی ادامه داد: طی سال‌های گذشته شاهد رونق گردشگری سلامت در استان بودیم ولی شیوع کرونا سبب شد تعداد گردشگران سلامت نیزکاهش یابد.
جباری ادامه داد:کشورهای همسایه، مبدا گردشگری به مقصد آذربایجان‌غربی هستند و با شیوع کرونا باعث شده است 70 تا 90 درصد تخت‌های اقامتی در این حوزه خالی بماند.
وی با اشاره به مشکلات فعالان حوزه گردشگری در دوران کرونا تصریح کرد: در حال حاضر به دلیل شیوع کرونا فعالان حوزه گردشگری با لغو سفرها و عدم بازگشت مبلغ ایرلاین‌ها و رزرو هتل‌های اقامتی خارجی با مشکل فراوانی مواجه هستند.
این مقام مسوول با اشاره به رونق گردشگری در استان تصریح کرد: چشم انداز روشنی برای مهار کرونا وجود ندارد و برای همین منظور نمی‌توان بیان کرد چه زمانی شاهد رونق گردشگری خواهیم بود.
وی اعلام کرد: آذربایجان‌غربی ظرفیت‌های قابل توجهی در بخش گردشگری سلامت دارد که معرفی این ظرفیت‌ها برای سرمایه گذاران ضروری است.
جباری بر استفاده حداکثری از گردشگری سلامت را مورد تاکید قرار داد و اظهار داشت: آذربایجان‌غربی از نظردرمان یکی از استان‌های مهم منطقه به شمار می رود.
جباری تپه حسنلو مجموعه تاریخی قلعه بسطام را به عنوان پایگاه‌های فرهنگی میراث فرهنگی استان عنوان کرد که در سطح ملی به ثبت رسیده اند، و تصریح کرد: قلعه بسطام و تپه حسنلو جزوپایگاه‌های میراث فرهنگی هستند که بحث حفاظت، نگهداری و مرمت این پایگاه ها نیازمند اعتبار است.
غفلت از ظرفیت های گردشگری آذربایجان غربی
حجت الاسلام سیدمهدی قریشی نماینده ولی فقیه در آذربایجان‌غربی با اشاره به بحث گردشگری استان، اظهار داشت: آذربایجان‌غربی به عنوان یکی از قطب‌های مهم گردشگری به خصوص در بحث توریسم درمانی به شمار می‌رود و صنعت گردشگری در استان مورد غفلت واقع شده و با وجود ظرفیت‌هایی متعدد و متنوعی مانند دریاچه ارومیه و رودخانه شهرچایی، اقدام خاصی برای بهره‌برداری حداکثری از آن‌ها به نفع صنعت گردشگری انجام نشده است.
وی با تاکید بر اینکه تفریح و نشاط از نیازهای مردم است و باید مورد اهمیت قرار گیرد که نتیجه پرداختن به آن ارتقای استان در حوزه گردشگری و نیز افزایش اشتغال مردم می‌شود ادامه داد: توجه به صنعت گردشگری باید یکی از اولویت‌های همه مسوولین استان باشد.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان‌غربی با بیان اینکه پیوست فرهنگی در پروژه‌های مختلف نباید مورد غفلت مسوولین قرار بگیرد، تصریح کرد: تدوین پیوست‌های فرهنگی برای پروژه‌های مختلف که مورد تاکید مقام معظم رهبری نیز هست، از جمله مواردی است که مورد غفلت قرار گرفته و متأسفانه در پروژه‌های مختلف خصوصاً در پروژه‌های شهری این پیوست‌ها وجود ندارند.
وی افزود: حتی در شهربازی ارومیه نیز این پیوست فرهنگی وجود ندارد و حداقل تا کنون ارائه نشده است که نباید به سادگی از آن گذشت و این موضوع در بحث استفاده از نعمت دریاچه ارومیه نیز صادق است.
می توان گفت مهمترین ویژگی اقتصادی فعالیت‌های مربوط به بخش گردشگری این است که آن‌ها به سه هدف برتر کشورهای توسعه یافته همچون تولید درآمد، اشتغال و درآمد ارزی کمک می‌کنند. از این نظر بخش گردشگری می‌تواند به عنوان نیروی محرک توسعه اقتصادی نقش مهمی را ایفا کند.
به کارگیری فناوری‌های نوین و خلاقیت و نوآوری به عنوان بخشی از راه حل چالش‌ها و همراهی سایر بخش‌ها با بخش گردشگری پایدار و مسوولیت پذیر را در راستای خلق ثروت و اشتغال پایدار و بهره‌مندی مردمان جوامع میزبان و محلی در راستای فقر زدایی و رفع محرومیت برای بومیان مناطق مختلف و به خصوص استان ما ضرورت دارد و باید این موضوع مورد توجه جدی مسوولین، سیاست‌گذاران، تصمیم گیران و برنامه ریزان حوزه گردشگری قرار گیرد.
انتظار می رود با برنامه ریزی جامع و هدفمند در حوزه گردشگری با توجه به شعار محوری روز جهانی گردشگری با حضور و همراهی بخش‌های دولتی و خصوصی توسعه فعالیت‌های گردشگری در راستای پایداری گردشگری، مشکلات زیست محیطی را کاهش داده، منافع پایدار در راستای کارآفرینی و اشتغال مولد در گردشگری را بعد از رفع بحران ویروس منحوس کرونا در جامعه به همراه آورد.
گزارش: رقیه وکیلی
انتهای پیام/ح
